ΕΕ: «Καμπανάκι» για τα κτίρια Μηδενικής Κατανάλωσης  και «καμπάνα»  για την απουσία  θαλάσσιου  χωροταξικού σχεδιασμού

Οι καθυστερήσεις και ο αγώνας δρόμου της Ελλάδας,  για να προλάβει τις εξελίξεις, τις υποχρεώσεις και τις αναπτυξιακές δυνατότητες, που διανοίγονται στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων έρχεται για άλλη μία φορά στην επιφάνεια με την Προειδοποιητική Επιστολή, που απέστειλε η Κομισιόν προς την Ελλάδα, την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2017, με την οποία την καλεί να εξασφαλίσει,  επτά  χρόνια από την έκδοση της, την ορθή εφαρμογή της Οδηγίας 2010/31/ΕΕ για τα κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης (nZEB).

Παράλληλα η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού έχει προηγηθεί μακρά διαδικασία προειδοποιήσεων παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για το γεγονός ότι δεν έχει  ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο, τους νομοθετικούς κανόνες της ΕΕ για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και ταυτοχρόνως επιβάλλει στη χώρα μας χρηματική ποινή, με τη μορφή  ημερήσιου προστίμου ύψους 31.416 ευρώ, για κάθε ημέρα που η Ελλάδα καθυστερεί να θεσπίσει και να εφαρμόσει τη σχετική Οδηγία.

Προειδοποιητική επιστολή

Προειδοποιητική επιστολή με την οποία καλεί την Ελλάδα να εξασφαλίσει την ορθή εφαρμογή της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων απέστειλε  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η οδηγία απαιτεί από τα κράτη-μέλη να καθορίσουν και να εφαρμόσουν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για τα νέα και τα υφιστάμενα κτίρια, να εξασφαλίσουν την πιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και να επιβάλουν την τακτική επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού. Επιπλέον, η οδηγία απαιτεί από τα κράτη-μέλη να εξασφαλίζουν ότι όλα τα νέα κτίρια θα είναι «σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας» από το 2021 και μετά, καθώς επίσης από το 2019 για τα δημόσια κτίρια.

Αρμόδιες πηγές δίνουν την εικόνα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να θεσμοθετήσει τη σχετική Οδηγία και εκφράζουν την άποψη ότι εξ αυτού του λόγου, δεν θα υπάρξουν από την Κομισιόν περεταίρω συνέπειες για τη χώρα μας. Όπως έχει γράψει το ecopress.gr http://ecopress.gr/?p=3260 ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Μιχάλης Βερροιόπουλος ανακοίνωσε  την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου 2017, από το βήμα του Επενδυτικού  Φόρουμ – A-ENERGY  ότι :

-«Ο κανονισμός για τα κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης (nZEB) είναι στην τελική ευθεία για την ολοκλήρωση του»

Όπως είναι γνωστό, η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνακόλουθα  οι ήδη θεσμοθετημένοι εθνικοί σχεδιασμοί για την ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων προβλέπουν υποχρεωτικά ότι :

Τα νέα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, οφείλουν να είναι κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από την 1η Ιανουαρίου 2019, δηλαδή σε περίπου ένα  χρόνο από σήμερα.

Όλα τα νέα κτίρια πρέπει να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας από την 1η Ιανουαρίου 2021, δηλαδή σε περίπου δύο χρόνια από σήμερα.

Αγώνας δρόμου

Το ΥΠΕΝ το προηγούμενο διάστημα, αφού στο μεταξύ απειλήθηκαν κυρώσεις εις βάρος της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε αγώνα δρόμου για να ολοκληρώσει το θεσμικό πλαίσιο και τους κανονισμούς βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, που έπρεπε να είναι έτοιμα από το 2008 και τώρα τίθενται σε εφαρμογή με καθυστέρηση οκταετίας.

Η προσαρμογή της χώρας στο νέο  κανονισμό για τα κτίρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης (nZEB)  ετοιμάζεται πάλι με μεγάλη καθυστέρηση,  αφού  οι σχετικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας , που είναι υποχρεωτικές για την Ελλάδα θεσμοθετήθηκαν  με βάση  την κοινοτική Οδηγία 2010/31/ΕΕ, δηλαδή προ επταετίας.

Η σχετική οδηγία  (στο άρθρο 2) προβλέπει ότι: «κτίριο με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας» είναι ένα κτίριο με πολύ υψηλή ενεργειακή απόδοση του οποίου η σχεδόν μηδενική ή πολύ χαμηλή ποσότητα ενέργειας που απαιτείται για την κάλυψη των ενεργειακών του αναγκών, καλύπτεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιλαμβανομένης της ενέργειας που παράγεται επιτόπου ή πλησίον του κτιρίου. Επίσης προβλέπεται ότι τα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (nZEB) διαθέτουν: δομικά στοιχεία υψηλών ενεργειακών προδιαγραφών, Η/Μ εγκαταστάσεις ιδιαίτερα υψηλής ενεργειακής απόδοσης και ένα σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης τους ενέργειας θα καλύπτεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε τοπικό επίπεδο.

Το  βασικό συμπέρασμα όπως έχει γράψει το ecopress.gr είναι ότι το ΥΠΕΝ τρέχει ξανά να προλάβει την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις επιταγές και προβλέψεις  της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση του κτιριακού τομέα. Από την μία πλευρά απειλούνται νέα πρόστιμα και καταδίκες της χώρας για την μεγάλη υστέρηση, που σημειώνεται τουλάχιστον  την τελευταία δεκαετία στον συγκεκριμένο τομέα.

Από την άλλη πλευρά έχουν αρχίσει ήδη να  διαμορφώνονται τεράστιες επενδυτικές και αναπτυξιακές δυνατότητες στον τομέα της ενεργειακής αναβάθμισης των ιδιωτικών και δημοσίων κτιρίων, με χρηματοδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία και τον ιδιωτικό τομέα και δημόσιους πόρους.

Φαίνεται λοιπόν να γίνεται αντιληπτό ότι  αν δεν υπάρξει μια τεράστια κινητοποίηση όλων των εμπλεκομένων πλευρών, ώστε να κερδηθεί ο χαμένος χρόνος  του παρελθόντος και να δοθεί θετική απάντηση στις νέες προκλήσεις του μέλλοντος  η ενεργειακή απόδοση του κτιριακού τομέα  αντί να είναι μία από τις μεγάλες αναπτυξιακές δυνατότητες κινδυνεύει  να γίνει η  μεγάλη χαμένη ευκαιρία της χώρας, με μεγάλες απώλειες και συνέπειες.

«Καμπάνα» για  τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε  την απόφαση της να παραπέμψει την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Φινλανδία και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγω της μη κοινοποίησης ως την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 2017 στις Βρυξέλλες των μέτρων που έχουν λάβει για την πλήρη μεταφορά στα εθνικά τους δίκαια των κανόνων της ΕΕ περί θεσπίσεως ενός πλαισίου για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό. Τα τρία κράτη μέλη όφειλαν να έχουν μεταφέρει την εν λόγω οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2016, αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν.

Η Επιτροπή θα ζητήσει από το Δικαστήριο να επιβάλει ημερήσια χρηματική ποινή ύψους 14.089,6 ευρώ ανά ημέρα στη Βουλγαρία, 7.739,76 ευρώ ανά ημέρα στη Φινλανδία και 31.416 ευρώ ανά ημέρα στην Ελλάδα από την ημέρα έκδοσης της απόφασης έως ότου η εν λόγω οδηγία μεταφερθεί πλήρως και τεθεί σε ισχύ στο εθνικό δίκαιο. Όπως επισημαίνει στη σημερινή ανακοίνωσης της η Επιτροπή, ο ανταγωνισμός για θαλάσσιο χώρο -για εξοπλισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για τη ναυτιλία, την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και για άλλες χρήσεις- ανέδειξε την ανάγκη διαχείρισης των ευρωπαϊκών υδάτων από κοινού και με μεγαλύτερη συνέπεια.

«Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αναπτύσσεται σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες στη θάλασσα ασκούνται με αποτελεσματικό, ασφαλή και βιώσιμο τρόπο» τονίζει η Επιτροπή, επισημαίνοντας ότι αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση προγραμματισμού και διαχείρισης παρουσιάζει την κάτωθι σειρά πλεονεκτημάτων:

– δημιουργεί συνέργειες μεταξύ των διαφορετικών δραστηριοτήτων και τομέων και συμβάλλει στη μείωση των συγκρούσεων,

– ενθαρρύνει τις επενδύσεις παρέχοντας προβλεψιμότητα, διαφάνεια και σαφέστερους κανόνες,

– αυξάνει τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ για την ανάπτυξη των ενεργειακών δικτύων, των οδών ναυσιπλοΐας, των αγωγών, των υποβρύχιων καλωδίων και άλλων δραστηριοτήτων, αλλά και για την ανάπτυξη συνεκτικών δικτύων προστατευόμενων περιοχών,

– προστατεύει το περιβάλλον μέσω της έγκαιρης εκτίμησης των επιπτώσεων και των δυνατοτήτων πολλαπλής χρήσης του χώρου.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στηρίζει άμεσα και διευκολύνει την εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, καταλήγει η Επιτροπή, τονίζοντας ότι μεταξύ των βασικών στόχων είναι τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης και παραγωγικότητας, καθώς και κοινωνικής συνοχής και ένταξης.