Με σκοπό να ενισχύσει την ενιαία αγορά και στο πλαίσιο της συνεχούς προσπάθειας για την τόνωση των επενδύσεων στην ΕΕ, η Επιτροπή παρουσίασε, μια πρωτοβουλία για την αποδοτικότερη ανάθεση συμβάσεων, με βιώσιμο τρόπο, και, παράλληλα, με πλήρη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών για την απλούστευση και την επίσπευση των διαδικασιών.
Ο κ. Γίρκι Κάταϊνεν, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Από τον Νοέμβριο του 2014, που αναλάβαμε τα καθήκοντά μας, έχουμε θέσει τις επενδύσεις στο επίκεντρο του έργου μας, κυρίως μέσω της προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων στο πλαίσιο του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη. Τώρα επιθυμούμε να απελευθερώσουμε το πλήρες δυναμικό των δημόσιων συμβάσεων, εξασφαλίζοντας ότι τα 2 τρισ. ευρώ που δαπανώνται ετησίως σε δημόσιες υπηρεσίες και προϊόντα τονώνουν την οικονομία μας, προωθούν την καινοτομία και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας.
Η Επίτροπος κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόβσκα, αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, πρόσθεσε: «Ενθαρρύνουμε τις δημόσιες αρχές να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συμβάσεις ως στρατηγικό εργαλείο, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη αξιοποίηση των χρημάτων των φορολογουμένων και να συμβάλουν σε πιο καινοτόμο, βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και ανταγωνιστική οικονομία. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνδράμει τα κράτη μέλη σε αυτή τη διαδικασία και καλεί τις δημόσιες αρχές σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη να εργαστούν στο πλαίσιο μιας ευρείας συνεργασίας.»
Η πρωτοβουλία έχει τέσσερα κύρια σκέλη:
- Καθορισμός των τομέων προτεραιότητας στους οποίους πρέπει να γίνουν βελτιώσεις – Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να αναπτύξουν στρατηγική προσέγγιση στις πολιτικές για τις δημόσιες συμβάσεις, με έμφαση σε έξι προτεραιότητες: ευρύτερη υιοθέτηση καινοτόμων, οικολογικών και κοινωνικών κριτηρίων για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων· ενίσχυση του επαγγελματισμού των αγοραστών του δημόσιου τομέα· βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στις αγορές δημόσιων συμβάσεων στην ΕΕ και της πρόσβασης των ενωσιακών επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες· αύξηση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της ποιότητας των δεδομένων για τις δημόσιες συμβάσεις· ψηφιοποίηση των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων· μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των αγοραστών του δημόσιου τομέα σε ολόκληρη την ΕΕ.
- Εθελοντική εκ των προτέρων αξιολόγηση των μεγάλων έργων υποδομής – Τα πολύπλοκα έργα μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα, ήδη από την αρχή, εάν οι διαχειριστές των έργων δεν κατανοήσουν πλήρως τους σύνθετους κανόνες που ισχύουν για τις δημόσιες συμβάσεις μεγάλης κλίμακας. Η Επιτροπή θα συγκροτήσει γραφείο υποστήριξης που θα μπορεί να απαντά σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σε πρώιμο στάδιο σχετικά με έργα με εκτιμώμενη αξία άνω των 250 εκατ. ευρώ. Για έργα μεγάλης σημασίας για το οικείο κράτος μέλος ή με συνολική εκτιμώμενη αξία άνω των 500 εκατ. ευρώ, οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ζητούν από την Επιτροπή να ελέγξει τη συμβατότητα ολόκληρου του προγράμματος σύναψης συμβάσεων με τη νομοθεσία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις, ούτως ώστε να μειωθούν σημαντικά οι αβεβαιότητες και ο κίνδυνος καθυστερήσεων και νομικών προβλημάτων. Ο μηχανισμός είναι εθελοντικός, η γνώμη της Επιτροπής δεν είναι δεσμευτική και η επεξεργασία των πληροφοριών υπόκειται σε αυστηρούς κανόνες εμπιστευτικότητας.
- Σύσταση σχετικά με τον επαγγελματισμό των αγοραστών του δημόσιου τομέα – Η Επιτροπή συνιστά να ληφθούν μέτρα από τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αγοραστές του δημόσιου τομέα έχουν τις επιχειρηματικές δεξιότητες, τις τεχνικές γνώσεις και την αντίληψη των διαδικασιών που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τους κανόνες, και να εξασφαλιστεί ότι παρέχονται στους φορολογουμένους τα αγαθά και οι υπηρεσίες με την καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής. Η Επιτροπή θα διευκολύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και καινοτόμων προσεγγίσεων.
- Διαβούλευση σχετικά με την τόνωση της καινοτομίας μέσω των δημόσιων συμβάσεων – Σήμερα η Επιτροπή ξεκινά στοχευμένη διαβούλευση με σκοπό τη συλλογή παρατηρήσεων από τα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να τονωθεί η καινοτομία μέσω της προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών. Οι δημόσιες συμβάσεις καινοτομίας μπορεί να αφορούν τα αποτελέσματα της καινοτομίας, καθώς και καινοτόμους τρόπους αγοράς. Η διαβούλευση είναι ανοικτή έως τις 31 Δεκεμβρίου και θα τροφοδοτήσει τις μελλοντικές κατευθυντήριες γραμμές για τις δημόσιες αρχές· αφορά θέματα όπως ο τρόπος χάραξης στρατηγικής, η οργάνωση της υποστήριξης για δημόσιες συμβάσεις καινοτομίας ή η χρήση φιλικών προς την καινοτομία εργαλείων δημόσιων συμβάσεων.
Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να στηρίζει τα κράτη μέλη ώστε να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρουν οι νέοι κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις και προσβλέπει στην ανάπτυξη εταιρικής σχέσης με τις αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη για τη βελτίωση των συμβάσεων στην πράξη.
Ιστορικό:
Η ΕΕ καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για την τόνωση της οικονομίας και την ενεργοποίηση των επενδύσεων, ιδίως μέσω του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη και της θετικής δημοσιονομικής πολιτικής στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αυτές οι πολιτικές πρέπει να υποστηρίζονται από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης. Επομένως, είναι σημαντικό να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς και στην άρση των εμποδίων στις επενδύσεις, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ένα σημαντικό μέρος των δημόσιων επενδύσεων στην οικονομία μας πραγματοποιείται μέσω δαπανών στο πλαίσιο δημόσιων συμβάσεων ύψους 2 τρισ. ευρώ ετησίως, που αντιπροσωπεύουν το 14 % του ΑΕΠ της ΕΕ. Είναι θέμα κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος να διασφαλιστεί ότι τα χρήματα των φορολογουμένων δαπανώνται αποδοτικά και αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις, για όλες τις δημόσιες συμβάσεις που υπερβαίνουν ένα ορισμένο όριο πρέπει να προκηρύσσεται διαγωνισμός και να τηρούνται οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της απαγόρευσης των διακρίσεων. Οι εν λόγω κανόνες απλουστεύθηκαν περαιτέρω το 2014. Αντί να ανατίθεται μια σύμβαση μόνο με βάση την καλύτερη τιμή, οι αρχές ενθαρρύνονται να ενσωματώνουν ποιοτικά κριτήρια, να ζητούν καινοτόμους λύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας ή να επιμένουν σε βιώσιμες προσεγγίσεις, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς.
Η Επιτροπή συνεχίζει να παρακολουθεί από κοντά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της νομοθεσίας της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις και να βοηθά τις δημόσιες αρχές να κατανοήσουν και να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες των δημόσιων συμβάσεων.
Παράλληλα, όπως ανακοινώθηκε στη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική, η Επιτροπή εξακολουθεί να καταβάλλει προσπάθειες για να συμπεριληφθούν φιλόδοξα κεφάλαια για τις συμβάσεις στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών, που βοηθούν τις επιχειρήσεις της ΕΕ να πωλούν στο εξωτερικό. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αρθεί σύντομα το σημερινό αδιέξοδο στο Συμβούλιο όσον αφορά την πρόταση της Επιτροπής για ένα μέσο για τις διεθνείς δημόσιες συμβάσεις
