Εκτός σχεδίου ξανά στο τραπέζι: φρένο δόμησης σε νησιά υπερτουρισμού  

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ επανέφερε το θέμα νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση, που είναι στον αέρα εδώ και ενάμιση χρόνο, μετά από ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ για οικοδομική άδεια στην Πάτμο. Έκτοτε δεν μπορούν να χτίσουν και μένουν εκτός κτηματαγοράς χιλιάδες ιδιοκτησίες άνω των 4 στρεμμάτων χωρίς «πρόσωπο» σε πολεοδομικά αναγνωρισμένο δρόμο ενώ έχουν ήδη παγώσει δύο νομοθετικές προσπάθειες και όπως είπε  ετοιμάζεται καινούργια από το ΥΠΕΝ.

– «Είναι πάρα πολύ σημαντικό να τηρούμε βασικούς κανόνες βιωσιμότητας σε αυτά τα οποία χτίζονται από δω και στο εξής, με σεβασμό στο περιβάλλον, με συμμόρφωση με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχουμε ένα δύσκολο γρίφο να λύσουμε όσον αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση. Πιστεύω ότι στις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάποια μέτρα.  Και ναι, να βάλουμε και παρεμβάσεις και φρένο, όπου χρειάζεται, σε νησιά που θεωρούμε ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο, όπου δοκιμάζονται ουσιαστικά οι υποδομές».

Αυτά είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2024, χωρίς να ερωτηθεί συγκεκριμένα για την εκτός σχεδίου δόμηση, απαντώντας σε δημοσιογραφική ερώτηση για τον υπερτουρισμό, στο πλαίσιο της καθιερωμένης συνέντευξης που παραχώρησε στην 88η ΔΕΘ.

Οριστική λύση με τον νέο πολεοδομικό χωροταξικό σχεδιασμό

Επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης, το προηγούμενο βράδυ του Σαββάτου 7 Σεπτεμβρίου 2024  κατά την κεντρική ομιλία του από το βήμα του συνεδριακού κέντρου “Ι. Βελλίδης” της ΔΕΘ αναφέρθηκε στους κανόνες δόμησης, στο Κτηματολόγιο και το νέο χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, λέγοντας ότι:

-«Από το 2027 αυτή η Ελλάδα για την οποία θέλουμε να πάμε πιο γρήγορα, πιο δίκαια, πιο αποτελεσματικά, ναι, θα έχει ολοκληρωμένο κτηματολόγιο. Μια τεράστια μεταρρύθμιση, εκκρεμότητα από τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Θα έχει δρομολογήσει, ίσως τη μεγαλύτερη αθέατη μεταρρύθμιση, για την οποία σπάνια μιλάμε, και αναφέρομαι στα τοπικά και ειδικά πολεοδομικά σχέδια που ήδη  δρομολογούνται σε ολόκληρη την επικράτεια», τονίζοντας ότι:

-«Μόνο αυτή είναι η οριστική λύση για να αντιμετωπίσουμε δικαστικές εκκρεμότητες και να αποκτήσουμε απόλυτη ορατότητα για το τι μπορούμε να χτίζουμε, πού μπορούμε να το χτίζουμε, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που γίνεται μια τόσο μεγάλη προσπάθεια σε έναν τόπο που το 2027 θα έχει αυξήσει σημαντικά τη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, γιατί έχουμε ανεξάντλητες φυσικές πηγές, ήλιο, αέρα και νερά».

Οι ανακοινώσεις του Ιουλίου

Σημειώνεται ότι  ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ανοίξει ξανά δημοσίως το θέμα μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση, στη συνάντηση του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024 στο Προεδρικό Μέγαρο, κάνοντας λόγο για προσαρμογή της κυβέρνησης «με κάποιο τρόπο» στις αποφάσεις του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση, με τη νέα νομοθετική ρύθμιση.  Δείτε εδώ στο ecopress

Ο “δύσκολος γρίφος” της εκτός σχδίου δόμησης 

Από τις αναφορές που επιφύλαξε ο πρωθυπουργός το διήμερο της ΔΕΘ στην εκτός σχεδίου δόμηση, προκύπτει ότι:

-Υπάρχει δυστοκία για την κατάρτιση τελικής μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση, η οποία αφενός μεν θα εναρμονίζεται με τις επιταγές της απόφασης του ΣτΕ αφετέρου δε, να δίνει λύση στις χιλιάδες ιδιοκτησίες, που έχουν χάσει το δικαίωμα δόμησης. Λύση, η οποία παραπέμπεται ουσιαστικά για το 2027 με την ολοκλήρωση του νέου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού. «Μόνο αυτή είναι η οριστική λύση για να αντιμετωπίσουμε δικαστικές εκκρεμότητες και να αποκτήσουμε απόλυτη ορατότητα για το τι μπορούμε να χτίζουμε, πού μπορούμε να το χτίζουμε, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του κάθε τόπου», όπως χαρακτηριστικά είπε ο πρωθυπουργός.

-Φαίνεται να κερδίζει έδαφος η πρόταση που έχει καταθέσει  ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, ο οποίος έχει δηλώσειγια την εκτός σχεδίου δόμηση ότι: «συγκεκριμένα δυο-τρία νησιά είναι που επιβάλλεται να σταματήσει η έκδοση κάποιων αδειών, πρέπει να επικεντρωθεί εκεί η κυβέρνηση και όχι στο σύνολο της χώρας» Δείτε εδώ στο ecopress

Σχετική είναι δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος αναφερόμενος στην νέα ρύθμιση που ετοιμάζεται για την εκτός σχεδίου δόμηση μίλησε για μέτρα, με τα οποία «να βάλουμε και παρεμβάσεις και φρένο, όπου χρειάζεται, σε νησιά που θεωρούμε ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο, όπου δοκιμάζονται ουσιαστικά οι υποδομές».

 Το σίριαλ των νομοθετικών πρωτοβουλιών και αντιδράσεων

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας  Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τον Ιούλιο  ότι η κυβέρνηση προχωρά σύντομα σε νέα μεταβατική νομοθετική ρύθμιση για «προσαρμογή «με κάποιο τρόπο» στις αποφάσεις του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση» και αφού έγινε γνωστό ότι γίνονται στο Μέγαρο Μαξίμου συναντήσεις εργασίας με τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ για τελικές αποφάσεις, άρχισε ο κύκλος των αντιδράσεων.

Από την Μαρία Καραμανώφ, πρόεδρο του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος, αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας επί τιμή, έπεσε η πρώτη τορπίλη στη νέα νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για μεταβατική νομοθετική λύση στην εκτός σχεδίου δόμηση, τονίζοντας ότι είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ για την οικοδομική άδεια της Πάτμου σε όλη τη χώρα. Δείτε εδώ στο ecopress

Στο μεταξύ έχουν μείνει μετέωρες δύο νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ, η πρώτη παραμονές των εθνικών εκλογών του 2023 και η δεύτερη παραμονές των ευρωεκλογών του 2024,  οι οποίες εξαγγέλθηκαν πανηγυρικά και εν συνεχεία υπό το βάρος αντιδράσεων αφενός μεν τεχνικών, νομικών και φορέων ιδιοκτητών που επισήμαναν ότι τίθενται περιορισμοί που εξουδετερώνουν καθιερωμένα δικαιώματα δόμησης στην ιδιωτική ακίνητη περιουσία αφετέρου δε, περιβαλλοντικών οργανώσεων που ζήτησαν πλήρη κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης  αποσύρθηκαν και δεν ψηφίστηκαν στη Βουλή.

Που και πως κόπηκε το νήμα των νομοθετικών πρωτοβουλιών

Το νήμα των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την εκτός σχεδίου δόμηση έχει σταματήσει στον Απρίλιο του 2024, όταν το ΥΠΕΝ με επίσημη ανακοίνωση του μετέθεσε  σε επόμενο χρόνο τη μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση. Δείτε εδώ στο ecopress

Οι παγίδες της ρύθμισης που αποσύρθηκε 

Μια ρύθμιση, η οποία έδινε δικαιώματα δόμησης σε γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων με βάση τη χρονολογία δημιουργίας τους  προ του 1985 και έως το 2003. Κάλυπτε και τα «τυφλά οικόπεδα» με νόμιμη δουλεία διόδου αλλά έβαζε  όρο «νοκ άουτ» για νέες οικοδομές να έχει ήδη χτίσει ο γείτονας σε συγκεκριμένη απόσταση.

Και παράλληλα προέβλεπε ότι  χάνουν το δικαίωμα δόμησης χιλιάδες παλαιά και νέα οικόπεδα ακόμη και εάν έχουν την αρτιότητα. Μεγάλοι κερδισμένοι έβγαιναν όσοι αγόρασαν ή και συνέχιζαν να αγοράζουν οικόπεδο την τελευταία πενταετία, που στη νομοθετική ρύθμιση έτρεχε με ανοιχτή καταληκτική προθεσμία, έως τη ψήφιση της νομοθετικής ρύθμισης του ΥΠΕΝ, που τελικώς αποσύρθηκε, πριν κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή. Δείτε εδώ στο ecopress

Οι παρεμβάσεις του προέδρου ΤΕΕ

-«Αν περάσει η νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος για την εκτός σχεδίου δόμηση τότε συνολικά πάνω από 2 εκατομμύρια άρτια και οικοδομήσιμα εκτός σχεδίου γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων βάση του νομοσχεδίου δεν θα μπορούν να χτίζουν και θα απαξιωθεί περιουσία, που ανήκει σε περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες», είχε δηλώσει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, αναφερόμενος στην τελική ρύθμιση που προωθούσε το ΥΠΕΝ στη Βουλή και τελικώς αποσύρθηκε.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ είχε τονίσει παράλληλα  ότι η πρόταση του είναι να εξακολουθήσει να ισχύει ότι ισχύει εδώ και 50 χρόνια στην εκτός σχεδίου δόμηση μέχρι να ολοκληρωθεί σε 2 έως 3 χρόνια ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα, που πλέον με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και μελέτες που έχουν ήδη ανατεθεί βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και έως το 2025-26 θα καλύψει ολόκληρη την επικράτεια, όπως απαιτεί το Σύνταγμα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας Δείτε εδώ στο ecopress

Διακοπή οικοδομικών αδειών σε δύο-τρία νησιά

Επίσης ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός  έχει επισημάνει ότι για την εκτός σχεδίου δόμηση ότι «συγκεκριμένα δυο-τρία νησιά είναι που επιβάλλεται να σταματήσει η έκδοση κάποιων αδειών, πρέπει να επικεντρωθεί εκεί η κυβέρνηση και όχι στο σύνολο της χώρας» Δείτε εδώ στο ecopress

 Γιατί το ΥΠΕΝ μετέθεσε τη νομοθετική λύση  

Από την πλευρά του ο υπουργός ΠΕΝ  Θόδωρος Σκυλακάκης σε δημόσιες δηλώσεις του  είχε τονίσει ότι: “η πραγματική λύση στην εκτός σχεδίου δόμηση θα υπάρξει με την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, για τον οποίο θα απαιτηθούν 3 έως 4 έτη”. Δείτε εδώ στο ecopress

Στη συνέχεια  το υπουργείο Περιβάλλοντος με επίσημη ανακοίνωση του στις 2 Απριλίου 2024 είχε μεταθέσει  σε επόμενο χρόνο τη μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση, μετά  από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία όπως έγραψε το ecopress  έφερε ανατροπές στην νομοθετική προετοιμασία του υπουργείου, διευρύνοντας την απαίτηση για να μπορούν να χτίσουν, να έχουν πρόσωπο σε πολεοδομικά αναγνωρισμένο δρόμο και τα οικόπεδα που βρίσκονται εντός ζώνης οικισμού, όπως και τα εντός σχεδίου.

Με τίτλο «διευκρίνιση ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση μετά από σχετική απόφαση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ» το υπουργείο Περιβάλλοντος αναφέρει σε  επίσημη ανακοίνωση του, που ανάρτησε στις 3 Απριλίου 2024 στην επίσημη ιστοσελίδα του νέο πάγωμα της μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση.