Έλεγχος δόμησης:  Πρέπει να ξαναχτιστεί το … μισό κράτος για να κατεδαφιστούν παράνομα αυθαίρετα και να λειτουργήσει ο νέος νόμος!

Απαιτούνται πάνω από 60 νέα Π. Δ. και υπουργικές αποφάσεις. Κρίσιμος ο ρόλος των «Περιφερειακών Παρατηρητηρίων».

Πρέπει να … ξαναχτιστεί το μισό κράτος για να αρχίσουν να κατεδαφίζονται παράνομα και κατεδαφιστέα αυθαίρετα αλλά και για να τεθούν σε εφαρμογή ουσιώδεις διατάξεις, του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου του ΥΠΕΝ στη Βουλή, για το ηλεκτρονικό μητρώο των οικοδομικών αδειών, το μητρώο της ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων, το μητρώο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας αυθαιρέτων και την ηλεκτρονική Πολεοδομική Ταυτότητα Δήμων.

Η εφαρμογή του  νομοσχεδίου «Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», όπως επισήμαναν οι εκπρόσωποι των τεχνικών, επιστημονικών, αυτοδιοικητικών και άλλων φορέων στην  Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής παραπέμπεται σε Προεδρικά Διατάγματα και Υπουργικές Αποφάσεις, ο αριθμός των οποίων υπολογίζεται  ότι είναι συνολικά πάνω από 60.

Είναι καθιερωμένο γεγονός στην ελληνική πραγματικότητα η έκδοση των εκτελεστικών ΠΔ και υπουργικών αποφάσεων νόμων, που ψηφίζονται στη Βουλή είτε να καθυστερεί πολλούς μήνες είτε παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες και στην πράξη οι νόμοι και οι προβλέψεις τους μένουν ανεφάρμοστες. Είναι διάχυτη αλλά και σε μεγάλο βαθμό βάσιμη λοιπόν η ανησυχία ότι εξ αυτού του λόγου και ο νέος νόμος του ΥΠΕΝ για τη δόμηση και τα αυθαίρετα θα μένει σε μεγάλο βαθμό ανεφάρμοστος.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται στη νέα δομή οργάνων της διοίκησης, που προβλέπει το νομοσχέδιο για την εφαρμογή του. Καθιερώνει Περιφερειακές Διευθύνσεις Ελέγχου Δόμησης και Περιφερειακά Παρατηρητήρια στις Περιφέρειες, όπως Τμήματα Ελέγχου Δόμησης  και Τοπικά Παρατηρητήρια στους Δήμους. Παράλληλα προβλέπει, όπως και σε πλήθος άλλες περιπτώσεις ότι:

-« Με Προεδρικό Διάταγμα κατόπιν προτάσεως των αρμοδίων Υπουργών Οικονομικών, Διοκητικής Ανασυγκρότησης, Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειαςκαθορίζεται η στελέχωση, το αναγκαίο προσωπικό, η κατάρτισή του, η υλικοτεχνική υποδομή, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την οργάνωση και λειτουργία των Περιφερειακών Διευθύνσεων «Ελέγχου Δόμησης – Περιφερειακών Παρατηρητηρίων» και των αντίστοιχων Τμημάτων – Τοπικών Παρατηρητηρίων».

Η σημερινή πραγματικότητα της υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών των Περιφερειών και των Υπηρεσιών Δόμησης τόσο στο κέντρο, όσο και στην περιφέρεια είναι σε όλους γνωστή. Εκτός από την μεγάλη έλλειψη ανθρώπινων πόρων υπάρχει και μεγάλη έλλειψη οικονομικών πόρων στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού, οι οποίοι, σε συνδυασμό με τις νέες περικοπές χρηματοδοτήσεων, που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός 2018 για τους ΟΤΑ επισημαίνουν ότι «το 25% των εσόδων από τα πρόστιμα αυθαιρέτων, που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο για τις Περιφέρειες δεν είναι επαρκές».

Παράλληλα με την έλλειψη ανθρώπινων και οικονομικών πόρων για να στελεχώσουν και να λειτουργήσουν τις νέες διοικητικές δομές ελέγχου της δόμησης σε Περιφέρειες και Δήμους, που προβλέπει το νέο νομοσχέδιο υπάρχει πρόσθετο ερώτημα: Κατά πόσο το κράτος είναι σε θέση, τόσο να χρηματοδοτήσει νέες προσλήψεις εξειδικευμένου κυρίως τεχνικού και διοικητικού επιστημονικού προσωπικού όσο και να οργανώσει άμεσα και αποτελεσματικά τις υπηρεσιακές δομές για να λειτουργήσει το νέο σύστημα.

Οι αρμοδιότητες των «Περιφερειακών Παρατηρητηρίων»

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχέδιου του ΥΠΕΝ οι Περιφερειακές Διευθύνσεις «Ελέγχου δόμησης – Περιφερειακά Παρατηρητήρια»  έχουν τις εξής αρμοδιότητες:

Ελέγχουν την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, διενεργούν δειγματοληπτικούς και αυτεπάγγελτους ελέγχους των πορισμάτων των ελεγκτών δόμησης, ως προς τις υπαγωγές αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσης στις διατάξεις για την αναστολή επιβολής κυρώσεων συντονίζουν τις συναρμόδιες υπηρεσίες κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας που αφορά τη  χρήση, την  αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των κοινοχρήστων  χώρων  και  εν γένει  των κατασκευών και παρέχουν οδηγίες προς τα Τμήματα «Ελέγχου Δόμησης – Τοπικά Παρατηρητήρια:

Ως προς την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και ειδικότερα :

-Την κατεδάφιση των τελεσίδικα κριθέντων αυθαιρέτων,

-Την τήρηση και διαχείριση του μητρώου πρωτοκόλλων κατεδάφισης αυθαιρέτων και επικίνδυνων κατασκευών,

-Την τήρηση του μητρώου, στο οποίο εγγράφονται οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, που έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν πρωτόκολλα κατεδάφισης,

-Τη  λήψη μέτρων  για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος από περιβαλλοντική ζημιά, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.Α.Ν).,

-Τα μέτρα πρόληψης της αυθαίρετης δόμησης και την αξιοποίηση των επιχειρησιακών δεδομένων με σκοπό την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη  βέλτιστη προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος,

-Την ανάρτηση στο διαδίκτυο του χάρτη καταγραφής αυθαιρέτων της χωρικής του αρμοδιότητας,

-Τη  διενέργεια ηλεκτρονικής κλήρωσης για τον ορισμό ελεγκτών δόμησης, στους οποίους ανατίθεται ο  έλεγχος αυθαίρετων κατασκευών και χρήσεων,  σύμφωνα με το άρθρο 92,

Ως προς την υλοποίηση του πολεοδομικού σχεδιασμού και ειδικότερα :

-Την παρακολούθηση της «Ηλεκτρονικής Πολεοδομικής Ταυτότητας Δήμων»

-Τον έλεγχο και την παροχή οδηγιών για την επίσπευση της εξέλιξης του πολεοδομικού σχεδιασμούπρος τους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Ως προς τις  επικίνδυνες κατασκευές και ειδικότερα:

-Τον έλεγχο για την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας  για τις επικίνδυνες κατασκευές,

-Τη μέριμνα για τη λειτουργία των τριμελών επιτροπών επικινδύνων ετοιμόρροπων κατασκευών του άρθρου 428 του π.δ. 14/27.7.1999, της τριμελούς επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά αναθεωρητικών εκθέσεων επικινδύνων οικοδομών του άρθρου 426 του ίδιου διατάγματος.

Επίσης προβλέπεται ότι οι Περιφερειακές Διευθύνσεις «Ελέγχου δόμησης – Περιφερειακά Παρατηρητήρια»συντάσσουν έκθεση, προς τη Διεύθυνση Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος και Εφαρμογής Σχεδιασμού – Παρατηρητήριο.

Μεριμνούν για τη γραμματειακή υποστήριξη και παροχή κτιριακών υποδομών στα Περιφερειακά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΠΕ.Σ.Α.), τα Περιφερειακά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΠΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) και την Περιφερειακή Επιτροπή Προσβασιμότητας.

Ενημερώνουν τα ηλεκτρονικά μητρώα και ειδικότερα:

α)το μητρώο  ηλεκτρονικής ταυτότητας των κτιρίων,

β)το μητρώο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας  αυθαιρέτων

Εκδίδουν αποφάσεις επί των γνωμοδοτήσεων της τριμελούς επιτροπής εξέτασης ενστάσεων κατά αναθεωρητικών εκθέσεων επικινδύνων οικοδομών του άρθρου 426 του π.δ. 14/27.7.1999

Για την άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων, η Περιφέρεια αντλεί πόρους  από  τα πρόστιμα που θα εισπράττει και θα κρατεί σε ποσοστό 25%.