Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων: πώς θα καταγράφεται και θα ελέγχεται η ιδιοκτησία
ΚτηματαγοράΟικιστικάΟικονομίαΠεριβάλλονΠολεοδομίαΧωροταξία 4 Φεβρουαρίου 2025 Αργύρης
Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού
Σε ένα Ολοκληρωμένο Ηλεκτρονικά Σύστημα καταγραφής και διαχείρισης της ιδιοκτησίας προχωρά άμεσα το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσω του «Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων».
Συγκεκριμένα μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας που θα γίνει στο τέλος του 2025 θα υπάρχει μια βάση δεδομένων που θα συνδέεται με έναν ψηφιακό χάρτη, στο οποίο θα υπάρχουν όλες οι πληροφορίες για τα ακίνητα.
Σε αυτή την ενιαία βάση δεδομένων θα συγκεντρωθούν όλα τα στοιχεία που διατηρούν οι κρατικοί φορείς. Ο φάκελος για κάθε ακίνητο θα περιλαμβάνει όλες τις πληροφορίες για τα ακίνητα, από τα βασικά χαρακτηριστικά τους όπως είδος ακινήτου, επιφάνεια, θέση, όροφος, ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές, εάν είναι κενό, μισθωμένο ή δωρεάν παραχωρημένο, τον Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ), δεδομένα από τον ΔΕΔΔΗΕ, από τις ΔΕΥΑ, ασφαλιστήρια συμβόλαια έως τυχόν εκκρεμείς αγωγές και πολεοδομικές άδειες από το σύστημα e – adeies, Ενεργειακά Πιστοποιητικά από το Buildingcert.gr, την πυρασφάλεια από την Πυροσβεστική, τον Ψηφιακό Χάρτη που θα τηρεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, από τα Αυθαίρετα που θα καταγράφονται από την Πολεοδομία κ.άλ. πληροφορίες.
Τι πρέπει να κάνουν οι πολίτες;
1. Όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να έχουν υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο.
2. Την ίδια υποχρέωση έχουν και για την υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9).
3. Θα πρέπει να διορθώσουν το Ε9 σε περίπτωση που έχει μεταβληθεί η περιουσιακή τους κατάσταση, όπως επίσης και όσοι προέβησαν σενομιμοποιήσεις αυθαιρέτων και ημιυπαίθριων χώρων.
4. Όσα ακίνητα δεν έχουν εντοπιστεί στο κτηματολόγιο ή είναι δασικές εκτάσεις και διεκδικούνται από το δημόσιο ή εγκαταλείφτηκαν και δεν ενδιαφέρονται οι ιδιοκτήτες, θα πρέπει να διαγραφούν από το Ε9.
5. Όσοι ιδιοκτήτες είναι κάτοχοι αυθαιρέτων θα πρέπει να τα τακτοποιήσουν άμεσα
6. Όσα κτίσματα βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων και δεν δηλώθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του κτηματολογίου που έκλεισε στις 31 Μαρτίου 2023, θα πρέπει να τα δηλώσουν αμέσως μόλις ανοίξει το σύστημα με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Πως θα παρακολουθούνται τα ακίνητα μέσω του Ψηφιακού Χάρτη;
Με τη χρήση της τεχνικής νοημοσύνης και σύγχρονους δορυφορικούς χάρτες θα καταγράφονται πλέον τα ακίνητα και θα εντοπίζεται κάθε αλλαγή στη δόμησή τους. Όσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων αποδείξουν ότι τα έκτισαν πριν το 2011 θα πρέπει άμεσα να απευθυνθούν σε μηχανικό, προκειμένου να υπαχθούν στον τελευταίο νόμο περί αυθαίρετων και να τακτοποιήσουν, για να γλιτώσουν επιπλέον πρόστιμα.
Τα αυθαίρετα που έγιναν μετά τις 27 Ιουλίου του 2011 θα κατεδαφίζονται, ενώ θα επιβάλλονται και πρόστιμα, ποινικές κυρώσεις και διακοπή ρευματοδότησης. Επίσης, με τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων οι ελεγκτές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, θα έχουν άμεση πρόσβαση στα αρχεία του Εθνικού Κτηματολογίου και θα μπορούν να εντοπίζουν άμεσα όλα τα ακίνητα που έχουν δηλωθεί, τόσο οικόπεδα και σπίτια, όσο και χωράφια στις εκτός σχεδίου περιοχές και τα οποία δεν είναι δηλωμένα στο έντυπο Ε9.
Επίσης, μπορούν να εντοπίζονται ακίνητα που ενώ έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, δεν έχουν δηλωθεί με το «σωστό» εμβαδό στο Περιουσιολόγιο (Ε9) στην Εφορία.
Στόχος είναι να αποκαλυφθούν αδήλωτα σπίτια, χωράφια και άλλες αυθαίρετες κατασκευές, όπως πισίνες καθώς επίσης και αδήλωτα «κρυμμένα» τετραγωνικά σε διαμερίσματα και κατοικίες.
Ποια η διαφορά του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων του Κτηματολογίου από το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων, που θα λειτουργήσει η ΑΑΔΕ του Υπουργείου Οικονομικών;
Το μητρώο ακινήτων που θα λειτουργήσει με ευθύνη του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσω του Κτηματολογίου αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ψηφιακά και οργανωτικά σύστημα στο οποίο θα «κουμπώσουν» όλα τα επιμέρους συστήματα που εμπεριέχουν στοιχεία που αφορούν τα ακίνητα. Ένα από τα συστήματα που θα δίνουν πληροφορίες στο Μητρώο του Κτηματολογίου για τα ακίνητα είναι και αυτό που θα ενεργοποιήσει η ΑΑΔΕ που ουσιαστικά είναι ένα ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο. Η αρχή θα γίνει με την καταγραφή των Κωδικών Αριθμών Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) δίπλα στους Αριθμούς Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ). Στη συνέχεια, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα κληθούν να δηλώσουν τη χρήση του ακινήτου, δηλαδή αν είναι κενό, ιδιοκατοικείται ή μισθώνεται (είτε μακροχρόνια είτε βραχυχρόνια).
Ποια στοιχεία θα καταγράφονται στο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων της ΑΑΔΕ;
Η ΑΑΔΕ θα αντλεί δεδομένα από διάφορες πηγές όπως:
– Περιουσιολόγιο:
Τα δεδομένα του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου θα μεταφερθούν αυτόματα στο Μητρώο χωρίς καμία ενέργεια από τους φορολογούμενους. Εφόσον οι ιδιοκτήτες διαπιστώσουν διαφορές ή παραλείψεις στα στοιχεία των ακινήτων τους, θα μπορούν να προβούν σε διορθώσεις.
-Πλατφόρμα μισθωτηρίων και έντυπο Ε2:
Οι πληροφορίες για τα μισθωμένα ακίνητα θα αντλούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα μισθωτηρίων της ΑΑΔΕ και το έντυπο Ε2, το οποίο καταγράφει τα εισοδήματα από ενοίκια.
– Πρόσβαση στους ενοικιαστές:
Οι ενοικιαστές θα έχουν πρόσβαση στη νέα ειδική εφαρμογή και θα μπορούν να ελέγχουν τα στοιχεία των ακινήτων που νοικιάζουν. Σε περίπτωση διαφορών, όπως χαμηλότερο ενοίκιο από αυτό που καταβάλλεται, θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν τις πραγματικές τιμές.
-Άλλα στοιχεία από Δήμους και Φορείς:
Επιπλέον θα περιλαμβάνονται τα πλήρη στοιχεία των ακινήτων, όπως: επιφάνεια, θέση, όροφος, ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές, κενό, ποσό συνιδιοκτησίας ενώ η διασύνδεση με το Κτηματολόγιο θα επιτρέπει στην ΑΑΔΕ να προχωρά σε ταχύτατες διασταυρώσεις για αδήλωτα ακίνητα, ψευδή στοιχεία ή αδήλωτα ενοίκια.
Το Μητρώο θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που θα υποβάλλεται δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης από ιδιοκτήτη ακινήτου που θα γίνεται αποδεκτή από τον ενοικιαστή, ενώ θα ενημερώνεται, επίσης αυτόματα, οποτεδήποτε ένας ιδιοκτήτης θα δηλώνει τη λύση της μίσθωσης ενός ακινήτου του. Έτσι, η ΑΑΔΕ θα έχει τη πλήρη και ακριβή εικόνα για το ποιοι και πόσα εισπράττουν από ενοίκια κατοικιών.
Πως θα γίνεται η διασύνδεση φορολογικών δηλώσεων με το κτηματολόγιο;
Η διασύνδεση του Μητρώου με το ηλεκτρονικό αρχείο των φορολογικών δηλώσεων φυσικών και νομικών προσώπων, θα δώσει τη δυνατότητα τα εισοδήματα που αποκτούν οι ιδιοκτήτες από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας τους να προσυμπληρώνονται από την Ανεξάρτητη Αρχή στα έντυπα Ε1 και Ε2 των δηλώσεών τους, και οι δαπάνες των ενοικιαστών για πληρωμές μισθωμάτων να προσυμπληρώνονται στο έντυπο Ε1.
Επιπλέον, η διασύνδεση με το Κτηματολόγιο θα επιτρέπει την ταυτοποίηση και διόρθωση πιθανών αποκλίσεων στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων, εξασφαλίζοντας τη συνοχή και την ακρίβεια των δεδομένων τόσο από τους ιδιώτες όσο και από το Δημόσιο.
Έτσι η ΑΑΔΕ θα μπορεί να τα αντιπαραβάλλει με το Ε9 αλλά και με το Ε1, δίνοντας τη δυνατότητα για εξπρές διασταυρώσεις από τις ελεγκτικές αρχές για τον εντοπισμό φορολογούμενων που υποβάλλουν πλασματικές δηλώσεις Ε9 για να έχουν φοροαπαλλαγές, ή να καταβάλλουν λιγότερα ποσά φόρου από αυτά που αναλογούν στην πραγματική αξία της ακίνητης περιουσίας, ή και να εισπράττουν παράνομα κοινωνικά επιδόματα.
