Γιατί οι ωκεανοί χρειάζονται την προσοχή μας 

Του Τζιοβάνι Πρέτε*

gioprete79@gmail.com

Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες απειλούν τη θαλάσσια ζωή. Οι ενέργειες μας έχουν αντίκτυπο και μόνο μαζί μέσα από συλλογικές κινήσεις, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα πιο υγιές και βιώσιμο μέλλον για τους ωκεανούς.

Με το 70% της Γης να καλύπτεται από νερό, η προστασία και η διατήρηση των ωκεανών ωφελεί όχι μόνο τον πλανήτη αλλά και τους κατοίκους του συνολικά. Ωστόσο, οι ανθρώπινες δραστηριότητες απειλούν την υγεία των ωκεανών του κόσμου. Περισσότερο από το 80% της θαλάσσιας ρύπανσης προέρχεται από χερσαίες δραστηριότητες. Από τη λεύκανση των κοραλλιών μέχρι την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ολόκληρα θαλάσσια οικοσυστήματα αλλάζουν με ταχείς ρυθμούς.

Η επιτυχής διατήρηση απαιτεί πραγματικά συλλογική δράση από τους ανθρώπους, τις κυβερνήσεις και τις εταιρίες. Το άρθρο αυτό αποσκοπεί στην βοήθεια του πολίτη να βρει τρόπους να επενδύσει στην προστασία του πλανήτη μας μέσω της διατήρησης και της υπεράσπισης των θαλασσών.

Για να βρεθούν τρόποι με τους οποίους ο πολίτης μπορεί να υπερασπίσει τις θάλασσες είναι σημαντικό να κατανοηθεί πρώτα γιατί η θάλασσα αποτελεί ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο του πλανήτη μας:

• Πρώτον, ο ωκεανός παράγει πάνω από το 50% του οξυγόνου το πλανήτη μας και απορροφά 50 φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρά μας.
• Δεύτερον, ο ωκεανός, καλύπτοντας το 70% της επιφάνειας της Γης, μεταφέρει θερμότητα από τον ισημερινό στους πόλους, ρυθμίζοντας έτσι το κλίμα και τα καιρικά μοτίβα του πλανήτη.
• Ένα μεγάλο ποσοστό των εμπορικών συναλλαγών στον κόσμο, και ειδικά σε μια παραθαλάσσια χώρα όπως την Ελλάδα, περιλαμβάνει μια μορφή θαλάσσιας μεταφοράς.
• Η παγκόσμια ωκεάνια οικονομία παράγει αγαθά και υπηρεσίες που αγγίζουν τα δισεκατομμύρια ενώ οι επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τους ωκεανούς απασχολούν δισεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πιο συγκεκριμένα, η ωκεάνια οικονομία έχει ιδιαίτερη σημασία στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες φιλοξενούν πάνω από 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους που βασίζονται στη θάλασσα για τα προς το ζην.
• Ο ωκεανός παρέχει πολλά ξεχωριστά συστατικά που εντοπίζονται σε τρόφιμα όπως το φυστικοβούτυρο και το γάλα σόγιας.
• Πολλά φαρμακευτικά προϊόντα προέρχονται από τον ωκεανό, συμπεριλαμβανομένων συστατικών που βοηθούν στην καταπολέμηση του καρκίνου, της αρθρίτιδας, της νόσου του Αλτσχάιμερ και των καρδιακών παθήσεων.
• Τέλος, φέρνοντας ζωή, ενέργεια και ομορφιά στον πλανήτη μας, οι ωκεανοί μας θυμίζουν την αξιοσημείωτη Γη στην οποία ζούμε. Τα απέραντα νερά τους βρίθουν από απίστευτους κατοίκους και οικοσυστήματα που μας αφήνουν τουλάχιστον ευγνώμονες.

Μία από τις πιο σημαντικές συμβουλές βιώσιμης διαβίωσης για να σταματήσει η ρύπανση των ωκεανών έχει να κάνει πολύ με τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αυτά τα προϊόντα περιλαμβάνουν πλαστικά, τα οποία καταλήγουν στους ωκεανούς μας. Με περίπου 12 εκατομμύρια τόνους πλαστικού να εισέρχονται στους ωκεανούς μας κάθε χρόνο, αυτή η πλαστική πανδημία επηρεάζει τόσο τα θαλάσσια ζώα όσο και το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Συνεπώς, μια από τις πιο σημαντικές συμβουλές βιώσιμης διαβίωσης περιλαμβάνει τη μείωση της χρήσης πλαστικών, κυρίως πλαστικών μιας χρήσης όπως πλαστικές σακούλες και πλαστικά καλαμάκια. Περισσότερες συμβουλές βιώσιμης διαβίωσης περιλαμβάνουν τη χρήση επαναχρησιμοποιήσιμου μπουκαλιού νερού, επαναχρησιμοποιήσιμων σακούλων και την αντικατάσταση οικιακών πλαστικών αντικειμένων όπως οδοντόβουρτσες και δοχεία με πιο βιώσιμα υλικά όπως το μπαμπού και το γυαλί. Η απόρριψη των απορριμμάτων και πλαστικών στους κατάλληλους κάδους, ενώ βοηθάτε τα αγαπημένα σας πρόσωπα να κάνουν το ίδιο, είναι επίσης ένας από τους καλύτερους τρόπους για την πρόληψη της ρύπανσης των ωκεανών.

Επιπροσθέτως, ένας σημαντικός τρόπος για την πρόληψη της ρύπανσης των ωκεανών είναι η σύνεση σχετικά με τη χρήση του νερού. Το νερό είναι μια αναγκαιότητα μεταξύ όλων των μορφών ζωής στον πλανήτη και μια ουσία που χρησιμοποιούμε με αμέτρητους τρόπους. Από τον καθαρισμό και την ενυδάτωση και την παροχή βοήθειας στην προσωπική υγιεινή, το νερό είναι ένα στοιχείο που απλά δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς. Η λήψη λοιπόν σοφότερων επιλογών σχετικά με τη χρήση του νερού είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για την πρόληψη της ρύπανσης των ωκεανών. Αυτές οι επιλογές περιλαμβάνουν την καλύτερη επίγνωση του χρόνου που δαπανάται στο ντους και τη μείωση της υπερβολικής χρήσης νερού, τη διόρθωση σωλήνων που παρουσιάζουν διαρροή και τη μετάβαση σε εναλλακτικά συστήματα καταιονισμού και χαμηλής ροής.

Με τη πλαστική ρύπανση και τη υπεύθυνη χρήση του νερού στην κορυφή της λίστας μας, ένα άλλο απλό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνδεθούμε με τη φύση και να αναγνωρίσουμε ότι αποτελεί αναπόσπαστο και σημαντικό μέρος της καθημερινότητας μας. Καθώς συνδεόμαστε με τη φύση με διάφορους τρόπους, από πεζοπορίες, περιπάτους κ.α., αρχίζουμε να νιώθουμε μια βαθύτερη αίσθηση εκτίμησης για τον πλανήτη μας. Αυτή η εκτίμηση οδηγεί σε καλύτερες επιλογές που μας βοηθούν να έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση του αντίκτυπου που έχει ο καθένας μας στη γη.

Ένας ακόμη πολύ καλός τρόπος, και αναγκαίος, για να προστατευτούν οι ωκεανοί είναι η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα. Το διοξείδιο του άνθρακα, ένα γνωστό αέριο του θερμοκηπίου, κάνει τους ωκεανούς πιο όξινους. Αυτό συμβάλλει στην απώλεια των κοραλλιών σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς οι σκελετοί ασβεστίου τους αποδυναμώνονται από την αυξανόμενη οξύτητα του νερού. Μπορεί κάποιος να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα υιοθετώντας μερικά μέτρα όπως η χρήση ποδηλάτου, να σβήνονται τα φώτα, η χρήση πουλόβερ αντί ενός θερμοστάτη, και η υιοθέτηση ενός πιο βιώσιμου τρόπου διατροφή, όπως η αγορά άγριων θαλασσινών που αλιεύονται βιώσιμα.

Τέλος, η υποστήριξη τοπικών ΜΚΟ και η συμμετοχή σε βιωματικούς καθαρισμούς που διοργανώνουν σε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των ωκεανών. Η All For Blue Organization είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα. Με 400+ δράσεις από το 2017, ο οργανισμός έχει καταφέρει να ξεκινήσει ένα κίνημα σε όλη την Ελλάδα και τον κόσμο με σκοπό να ενώσει τους ανθρώπους για την προστασία των ωκεανών. Μέσω της εκπαίδευσης, των παράκτιων και υποβρύχιων δράσεων καθαρισμού και της κυκλικής οικονομίας, η οργάνωση αποσκοπεί στην δημιουργία μιας νέας γενιάς με δυνατή περιβαλλοντική συνείδηση.

Συνοψίζοντας, τώρα περισσότερο από ποτέ, ο ωκεανός χρειάζεται τη βοήθειά μας. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες απειλούν τη θαλάσσια ζωή. Οι ενέργειες μας έχουν αντίκτυπο και μόνο μαζί μέσα από συλλογικές κινήσεις, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα πιο υγιές και βιώσιμο μέλλον για τους ωκεανούς.

*Giovanni Prete, σπούδασε Λογοτεχνία και Media στο Mc Gill University στο Μόντρεαλ του Καναδά και στο Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Μεγάλη Βρετανία. Κατέχει μεταπτυχιακό στις Διεθνές Σχέσεις από το University College London (UCL). Έχει εργαστεί στον τομέα της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων Είναι social media manager του περιβαλλοντικού οργανισμού All For Blue Organisation και στέλεχος της επιτροπής δημοσίων σχέσεων του Καναδικού φιλανθρωπικού ιδρύματος The Hellenic Initiative Canada. Διευθύνει και ομάδα συλλογής απορριμμάτων από βυθούς και παραλίες στην Κέρκυρα.