Γονικές παροχές: παγίδες και ευκαιρίες

Της Ντίνας Καράτζιου/

Με εφαρμοστική εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, οι εφορίες  πήραν και τυπικά το  πράσινο φως για να διεκπεραιώνουν εφεξής μεταβιβάσεις κινητής και ακίνητης περιουσίας  στη συντριπτική τους  πλειοψηφία ουσιαστικά αφορολόγητες, λόγω της μεγάλης αύξησης του αφορολογήτου στα 800 χιλιάδες ευρώ ανά συγγενή Α βαθμού. Ποια είναι τα ψιλά γράμματα που πρέπει να προσέξουν οι ενδιαφερόμενοι. Τι παγίδα κρύβει το τεκμήριο διαβίωσης. Ποιους συμφέρει να προχωρήσουν σε μεταβιβάσεις ακινήτων πριν το κλείσιμο του 2021.

Από 01/10/2021 αυξήθηκε το αφορολόγητο όριο για γονικές παροχές ανά γονέα ή δωρεές προς συγγενείς πρώτης κατηγορίας, όπως αυτή ορίζεται στη φορολογία κεφαλαίου, στο ποσό των 800.000 ευρώ.   Η πρώτη αυτή κατηγορία αφορά τους συζύγους, πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, παιδιά, εγγόνια και γονείς. Το όριο αυτό αφορά  τόσο την ακίνητη περιουσία όσο και την κινητή περιουσία, ήτοι ακίνητα, χρηματικά ποσά, μετοχές. Υπενθυμίζεται, ότι μέχρι σήμερα, για τα χρηματικά ποσά υπήρχε , αυτοτελής φορολόγηση από το πρώτο ευρώ, με συντελεστή 10%. Μέχρι σήμερα ήταν αφορολόγητες οι γονικές παροχές μέχρι του ποσού των 150.000 ευρώ. Από τις 150.000 και μέχρι του ποσού των 300.000 ευρώ, προβλεπόταν φόρος 1%. Από τις 300.000 έως τις 600.000 ευρώ, προβλεπόταν φόρος 5% και για ποσά άνω των 600.000 ευρώ ο φόρος ήταν 10%. Σήμερα το αφορολόγητο αυξάνεται στις 800.000 ευρώ.

Οι παγίδες

Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προσέξουν πέντε κομβικά σημεία:

*Η αξία των γονικών παροχών και των δωρεών που έχουν ήδη διενεργηθεί πριν την 1η Οκτωβρίου δεν συνυπολογίζεται στο αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που δικαιούται κάθε δωρεοδόχος.

*Αν το δωριζόμενο ποσό υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, τότε θα φορολογείται με 10% μόνο το τμήμα του πάνω από τις  800 χιλιάδες ευρώ.  Για παράδειγμα σε γονική παροχή 900 χιλιάδων ευρώ θα οφείλεται φόρος 10 χιλιάδες, αντιστοιχεί στο 10% μόνο στο υπερβαίνον ποσό.

*Η γονική παροχή η οποία αφορά χρηματικά ποσά, θα πρέπει να διενεργείται μόνο μέσω  των τραπεζών

*Οι γονείς ή οι παππούδες και γιαγιάδες που θα μεταβιβάσουν μετρητά στα παιδιά ή τα εγγόνια τους, θα πρέπει να μπορούν να αποδείξουν στην εφορία ότι τα ποσά που μεταβιβάζουν αποκτήθηκαν με νόμιμο τρόπο. Οι ελεγκτικές αρχές έχουν το δικαίωμα να αντλήσουν στοιχεία από τις τράπεζες καθώς η διάταξη ορίζει ότι «η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων».

*Όσοι αποκτήσουν ακίνητα και δεν θα καταφέρουν να καλύψουν το τεκμήριο διαβίωσης για τις κατοικίες (πρώτη ή και δευτερεύουσες) που τους έγραψαν οι γονείς, οι σύζυγοι ή οι παππούδες και γιαγιάδες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή έξτρα φόρου που φθάνει ακόμη και  44%.

Ποιους συμφέρει η μεταταβίβαση ακινήτων

Οι ιδιοκτήτες που θέλουν να προχωρήσουν σε μεταβιβάσεις ακινήτων λόγω της αύξησης του αφορολογήτου αλλά κυρίως για να προλάβουν τις νέες αντικειμενικές που θα εφαρμοστούν από 1/12022. Θα πρέπει να σταθμίσουν ορθώς όλα τα δεδομένα και να λάβουν υπόψιν τους τα εξής:

*Δεν μηδενίζονται τα συμβολαιογραφικά έξοδα, τα έξοδα υποθηκοφυλακείου ή κτηματολογίου κλπ,. Αντίθετα, για τις περιοχές με αύξηση στην τιμή ζώνης από την 1/1/2022 θα πάρουν την ανηφόρα.

*Μία δυναμική πλειοψηφία ιδιοκτητών, ούτως ή άλλως δεν θα πλήρωναν φόρο. Οπότε η θεσμοθέτηση του ενεργοποίηση του αφορολογήτου των 800.000 ευρώ από την 1/10/2021 δεν τους αγγίζει.  Τους συμφέρει όμως να προχωρήσουν σε ολοκλήρωση της συναλλαγής που επιδιώκουν, για να αποφύγουν την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.  Σε περιοχές με μείωση τιμής ζώνης, η αναμονή μπορεί να είναι μάλλον εξαιρετικά χρήσιμη, καθώς θα συρρικνώσει τα έξοδα μεταβίβασης τη στιγμή που ο φόρος είναι ούτως ή άλλως από την 01/10/2021 στο μηδέν.

* Το γεγονός ωστόσο ότι δεν καταργείται ο φόρος κληρονομιάς, με τους  συντελεστές να κυμαίνονται από 1,5% έως και 10% ,  είναι προφανές ότι οι μεταβιβάσεις είναι προτιμότερες εν ζωή.

Τι λέει η εγκύκλιος

Πρόκειται για  την εγκύκλιο 2193/2021  το εφαρμοστικό πεδίο της  εγκύκλιος αφορά μεταξύ άλλων  και φορολογία δωρεών, γονικών παροχών, φυσικά πρόσωπα που συμβάλλονται με την ιδιότητα του δωρητή ή γονέα και του δωρεοδόχου ή τέκνου και τις Δ.Ο.Υ.,

Αρθρο πεντηκοστό έκτο
Αύξηση αφορολόγητου ποσού δωρεών και γονικών παροχών περιουσιακών στοιχείων, χρηματικών ποσών – Τροποποίηση του άρθρου 44 του ν.2961/2001Στην παράγραφο 1 του άρθρου 44 του Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια, ο οποίος κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του ν. 2961/2001 (Α’266), προστίθενται νέα εδάφια (τρίτο και τέταρτο) και η παράγραφος 2 τροποποιείται ως προς την αύξηση του αφορολόγητου ποσού για δωρεές και γονικές παροχές περιουσιακών στοιχείων και χρηματικών ποσών και τον μη συνυπολογισμό αυτών στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας ως εξής:

– Η γονική παροχή ή η δωρεά προς τα πρόσωπα που υπάγονται στην Α’ κατηγορία της παρ. 1 του άρθρου 29 του Κώδικα οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου, καθώς και η γονική παροχή ή η δωρεά χρηματικών ποσών προς τα ως άνω πρόσωπα, η οποία διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπόκεινται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), μετά την αφαίρεση εφάπαξ αφορολογήτου ποσού οκτακοσίων χιλιάδων (800.000) ευρώ. Οι δωρεές και γονικές παροχές της παραγράφου αυτής δεν συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου κτήση περιουσίας μεταξύ των αυτών προσώπων

– Η αιτία δωρεάς ή γονικής παροχής κτήση χρηματικών ποσών, πλην των προβλεπομένων στην παρ. 1 (όπως αυτή διαμορφώνεται μετά την τροποποίησή της με τον παρόντα νόμο), υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στην Α’ κατηγορία, με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Β’ κατηγορία και με συντελεστή σαράντα τοις εκατό (40%), προκειμένου για δικαιούχους που υπάγονται στη Γ κατηγορία.»

Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται για δωρεές και γονικές παροχές, οι οποίες συστήνονται από την 1η Οκτωβρίου 2021. Για την εφαρμογή του τρίτου και του τέταρτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 44 του ν. 2961/2001 (Α’266), όπως τροποποιείται με την παρ. 1 του παρόντος, δωρεές και γονικές παροχές που έχουν διενεργηθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή, δεν συνυπολογίζονται σύμφωνα με το άρθρο 36, περί συνυπολογισμού προγενέστερων δωρεών και γονικών παροχών.

Μπορείτε να δείτε εδώ την εγκύκλιο