Γόρδιος δεσμός τα Επαγγελματικά Δικαιώματα των Μηχανικών Τ.Ε.
ΈργαΕυρωπαϊκή ΈνωσηΟικονομίαΥποδομές 30 Δεκεμβρίου 2020 Αργύρης
Του Χρήστου Ψήττα
Ηλεκτρολόγος – Μηχανικός
Προέδρος Δ.Σ. του Συλλόγου Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων Μηχανικών ΤΕ Δυτικής Ελλάδας (ΣΗΜΤΕΔΕ)
Μετά από 37 και πλέον έτη λειτουργίας των τεχνολογικών ιδρυμάτων (ν. 1404/1983) έχει θεσπιστεί η υποχρέωση της πολιτείας για την έκδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων. Η υποχρέωση αυτή όμως παραμένει έως σήμερα χωρίς υλοποίηση για τους Πτυχιούχους Μηχανικούς.
Η συνεχιζόμενη αυτή κατάσταση που επικρατεί και διαιωνίζεται έχει επιφέρει σοβαρά προβλήματα σε βάρος των πτυχιούχων μηχανικών, πόσο δε μάλλον στους ελεύθερους επαγγελματίες του κλάδου οι οποίοι βιώνουν μία κατάσταση επαγγελματικής ομηρίας και με ελλιπής δυνατότητες πρόσβασης στο επάγγελμα το οποίο εξασκούν.
Τα μέλη μας, ελεύθεροι επαγγελματίες του κλάδου κυρίως, αγωνιούν για το μέλλον της επαγγελματικής τους συνέχειας και διατήρησης της επαγγελματικής τους υπόστασης.
Ιστορική αναδρομή
Με τη διακήρυξη της Μπολόνια και το θεσμικό πλαίσιο που ακολούθησε τα αποτελέσματα ήταν να εξομοιώσει τα επαγγελματικά προσόντα αποφοίτων τριετούς και πενταετούς εκπαίδευσης μετά την λήψη κάποιων αντισταθμιστικών μέτρων (εξετάσεις ή εμπειρία).
Σύνδεσε άμεσα τα επαγγελματικά προσόντα με την κατά τον νόμο άσκηση του επαγγέλματος συμπεριλαμβανομένου και του τεχνικού ελέγχου.
Οι οδηγίες 89/48/ΕΟΚ, 92/51/ΕΟΚ και 2001/19/ΕΚ καθώς και η 2005/36/EE
καθόρισαν ένα δεσμευτικό πλαίσιο σχετικά με το γενικό σύστημα ισοτίμησης των ακαδημαϊκών τίτλων και αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή διαδικασία παραδοσιακά με βάση τους ακαδημαϊκούς τίτλους και τα επαγγελματικά προσόντα δίνεται το δικαίωμα πρόσβασης σε επαγγελματικές εξετάσεις ή επαγγελματικές ενώσεις, με κάποιου είδους πιστοποίηση τόσο εμπειρίας όσο και γνώσεων.
Η επιτυχία στις επαγγελματικές εξετάσεις ή στην επαγγελματική πιστοποίηση συνεπάγεται αυτόματα και απονομή επαγγελματικών δικαιωμάτων, δηλαδή δυνατότητα ανάληψης ευθύνης ή ελέγχου ή επιθεώρησης.
Το 2001 με τον Ν. 2916 τα ΤΕΙ εντάσσονται στην Ανώτατη Εκπαίδευση με τετραετή διάρκεια σπουδών με ταυτόχρονη συμπλήρωση των βαθμίδων του εκπαιδευτικού προσωπικού ώστε αυτές να αντιστοιχούν κατ’ όνομα και περιεχόμενο με αυτές των μελών ΔΕΠ του ΕΜΠ και των λοιπών Πολυτεχνικών Σχολών της χώρας.
Από τις διατάξεις του Ν.2916/2001 «Διάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης και ρύθμιση θεμάτων του τεχνολογικού τομέα αυτής» αναφέρω τα παρακάτω:
Στην παράγραφο 1 του άρθρου 1 αναφέρεται ότι «τα ιδρύματα των δύο τομέων της ανώτατης εκπαίδευσης λειτουργούν συμπληρωματικά, με διακριτές φυσιογνωμίες και με ρόλους, σκοπό και αποστολή που διαφοροποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για τον πανεπιστημιακό τομέα και τον τεχνολογικό τομέα».
Στη παράγραφο 6 του άρθρου 6, αναφέρεται ότι «τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τα ΤΕΙ μετά την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού είναι τα ίδια με αυτά που καθορίζονται με τα προεδρικά διατάγματα, που έχουν εκδοθεί κατά ειδικότητα, σύμφωνα με τις διατάξεις του στοιχείου γ’ της παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν.1404/1983. Τα προεδρικά διατάγματα, που θα εκδοθούν με τις αυτές διατάξεις μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και θα αφορούν σε ειδικότητες για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί σχετικά προεδρικά διατάγματα, θα ισχύσουν για όλους τους αποφοίτους ΤΕΙ του οικείου Τμήματος, ανεξάρτητα από το χρόνο αποφοίτησής τους»
Η διαφοροποίηση στη φυσιογνωμία των Πτυχιούχων Μηχανικών ΤΕ από τους Διπλωματούχους Μηχανικούς είναι καθαρά ακαδημαϊκή και εστιάζεται στην δυνατότητα περαιτέρω έρευνας. Όσον αφορά στο εύρος των επαγγελματικών δικαιωμάτων όπως αυτά προκύπτουν από το περιεχόμενο σπουδών, αυτά δεν διαφοροποιούνται από αυτά των Διπλωματούχων Μηχανικών στα αντίστοιχα επιστημονικά και τεχνικά πεδία.
Το 2019 σύμφωνα με το άρθρο 257 του ν. 4610/2019 στο πολυνομοσχέδιο για την παιδεία επισημαίνεται ότι «Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναγνωρίζονται επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων Τμημάτων Μηχανικών ΤΕ.
Με απόφαση των Υπουργών συστήνεται και συγκροτείται εννεαμελής επιτροπή εκπόνησης σχεδίου πρότασης για την έκδοση του προεδρικού διατάγματος της προηγούμενης παραγράφου.» Αυτό όμως ποτέ δεν προχώρησε διότι οι επιτροπές δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα οπότε πάλι τα ίδια, πάλι δε προχωρά τίποτα.
Από την ίδρυση των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων έως σήμερα έχουν εκδοθεί νόμοι και νόμοι, διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις αλλά επαγγελματικά δικαιώματα δεν εκδόθηκαν ποτέ.
Ενδεικτικά αναφέρω τους κάτωθι:
Ίδρυση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι) Ν.1404 ΦΕΚ 173Α’/24- 11-1983
«Δομή και λειτουργία των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων»
«Διάρθρωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και ρύθμιση θεμάτων του Τεχνολογικού Τομέα αυτής» N.3549 ΦΕΚ 69Ά/20-03-2007
“Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου για την δομή και λειτουργία των Α.Ε.Ι”
Ν.3794 ΦΕΚ 156Α’/4-09-2009
«Ρύθμισης θεμάτων του Πανεπιστημιακού και Τεχνολογικού Τομέα»
Ν.4009 ΦΕΚ 195Α’/06-09-2011
«Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων»
Ν.3404 ΦΕΚ 260Α’ /17-10 -2005
«Ρύθμιση θεμάτων του Πανεπιστημιακού και Τεχνολογικού Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις»
Ν. 3174 ΦΕΚ 205Α’ /28-08-2003, Άρθρο 9 παρ. 6
Καταργείται ο κλάδος «Τεχνολογικών Εφαρμογών», και μετονομάζεται σε «Κλάδο Τ.Ε Μηχανικών» και αφορά τους Πτυχιούχους Τ.Ε.Ι και τους ισοτίμους με αυτούς.
Αποτέλεσμα
Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων οι πτυχιούχοι μηχανικοί ΤΕ δραστηριοποιούνται επαγγελματικά κάνοντας διασταλτική χρήση των Βασιλικών Διαταγμάτων των Υπομηχανικών. Σημαντική μερίδα πτυχιούχων μηχανικών ΤΕ στις ειδικότητες των Μηχανικών επιβίωσαν επαγγελματικά μέσα σε μία έντονη αμφισβήτηση που αγγίζει τα όρια του κοινωνικού ρατσισμού εξαιτίας της αδράνειας – αμέλειας ή όπως θέλετε πείτε το της Πολιτείας η οποία παρουσιάζεται ανίκανη να εκπληρώσει το χρέος της.
Σε μια ελεύθερη οικονομία δεν είναι λύση η στέρηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων και ο αποκλεισμός από την αγορά εργασίας. Ας αφήσουμε την ποιότητα της δουλειάς να κρίνει και να διαχωρίσει τον καλό από τον κακό επιστήμονα, μηχανικό, εργολάβο, κλπ.
Κερασάκι στην τούρτα, το ΠΔ 99/2018 το οποίο ξεπέρασε κάθε προηγούμενο και σε παγκόσμια πρωτοτυπία.
Δεύτερο κερασάκι αυτό που συμβαίνει με τα κολλέγια σήμερα.
Βάζουν όλοι τους κατά των αποφοίτων των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων εδώ και 37 χρόνια, ότι είναι δήθεν χαμηλού επιπέδου και δεν έχουν αξιολογηθεί καταλλήλως λες και τα πανεπιστήμια της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουκρανίας και λοιπών βαλκανικών και μη χωρών είναι καλύτερα ή έχουν αξιολογηθεί.
Η αγορά έχει διαχρονικά εμπιστευτεί τους Μηχανικούς ΤΕ, αναγνωρίζοντας τους ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όσο αναφορά την πρακτική επίλυση ζητημάτων σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου οι προκλήσεις είναι πολλές και διάφορες.
Η ελληνική πολιτεία δέχτηκε επί δεκαετίες, οι πτυχιούχοι μηχανικοί τε να μπορούν να κατέχουν τον ανώτατο ακαδημαϊκό τίτλο, αλλά να μην μπορούν να ασκήσουν αυτόνομο επάγγελμα και να μην έχουν επίσημη επιστημονική και κοινωνική αναγνώριση.
Νομίζω ότι δεν υπάρχει καμία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου οι απόφοιτοι Δημόσιων Τριτοβάθμιων Ιδρυμάτων τμημάτων Μηχανικών δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα στο επάγγελμα που σπούδασαν στην χώρα τους.
Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη, να ληφθεί άμεσα μια καθαρά πολιτική απόφαση. Οφείλει επιτέλους, η Πολιτεία να παρέμβει άμεσα και να άρει, μια αδικία που φθάνει κοντά τα 40 έτη σε βάρος πολλών χιλιάδων αποφοίτων και να εκδώσει τα απαιτούμενα προεδρικά διατάγματα με πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα στους πτυχιούχους μηχανικούς.
Ο «κόμπος έφθασε στο χτένι» δε μπορεί να διαιωνίζεται μία τέτοια κατάσταση τόσα χρόνια. Ντροπή και μόνο ντροπή. Από τη μια να ζητά να καταβάλλουν εισφορές σε συλλόγους, επιμελητήρια (ΤΕΕ, κλπ) που δεν τους αναγνωρίζουν ως μηχανικούς και φόρους στο κράτος και από την άλλη να τους στερεί το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης του επαγγέλματός τους.
Το ζήτημα δεν έχει κομματικό χρώμα, αφορά όλες τις πολιτικές παρατάξεις και όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν.
Η πολιτεία οφείλει να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές οδηγίες αλλά και με τις δικαστικές αποφάσεις τόσον ετών όπου την καταδικάζουν για την αμέλειά της. Πρέπει επιτέλους να γίνει το αυτονόητο, πρέπει να υπάρξει επιμελητηριακή οργάνωση των πτυχιούχων μηχανικών, πρέπει να εκδοθούν τα διατάγματα άμεσα.
