Η Αθήνα ενώνει ταυτόχρονα τους πολιτισμούς της Ανατολής και της Δύσης  

Από τον Βασίλη Σγούτα*

Η Αθήνα σταυροδρόμι των πολιτισμών της ανατολής και της Δύσης. Ευλογημένη πόλη η Αθήνα να μπορεί να βιώνει ταυτόχρονα δύο κόσμους. Να είναι ευρωπαϊκή πρωτεύουσα αλλά και χωνευτήρι της Μεσογείου και της Ανατολής. «..…μπρος στη Αθήνα καμιά μα καμιά σας δεν βγαίνει».

Η Αθήνα Ευρωπαϊκή πόλη

Μεταξύ Ζυρίχης και Καΐρου

Το δομημένο και το αδόμητο περιβάλλον μια πόλης είναι άρρηκτα δεμένα με το ανθρώπινο στοιχείο που κατοικεί την πόλη, και την βιώνει. Χωρίς κατοίκους οι πόλεις χάνουν τον λόγο ύπαρξης τους, όπως και οι σωλήνες που δεν έχουν νερό.

Η Αθήνα έχει, διαχρονικά, δεχτεί πολλές πληθυσμιακές πιέσεις. Έτσι και τώρα, με τους αλλοεθνείς εργαζόμενους και τις μεταναστευτικές ροές. Και την συνεχή παρουσία τουριστών από όλο τον κόσμο. Η εθνοτική σύνθεσή της μεταβάλλεται με γρήγορους ρυθμούς. Όπως και οι κάθε μορφής πιέσεις σε δομές και τρόπο ζωής. Ωστόσο η Αθήνα παραμένει πάντα μια πόλη διαφορετική, μια πόλη όμορφη και ζωντανή, μια ανθρώπινη πόλη. Το αστικό τοπίο και ο ανθρώπινος παράγοντας που ζωντανεύει αυτό το αστικό τοπίο είναι ξεχωριστά και συνθέτουν ένα μοναδικό σύνολο. Πολλά πρέπει, σίγουρα, να αλλάξουν και να βελτιωθούν, αλλά υπάρχει ένα όριο για το πόσο νόμο και τάξη αντέχει αυτή η πόλη χωρίς να αλλάξει ο παλμός και η ψυχή της. Αν η Αθήνα χάσει τον παλμό της, δεν θα είναι η Αθήνα.

Ορισμένοι, που έχουν μόνιμα στραμμένο το βλέμμα προς τη Δύση, ίσως αναρωτιούνται αν η Αθήνα, με τον τρόπο που εξελίσσεται, θα παραμείνει πάντα μια καθαρόαιμη Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Η απάντηση έρχεται από τον χάρτη. Η Αθήνα βρίσκεται περίπου στα μισά της απόστασης μεταξύ Ζυρίχης και Καΐρου. Είναι, λοιπόν, η Αθήνα μια Ευρωπαϊκή πόλη; Η Αθήνα έχει τη δυνατότητα να είναι πολύ περισσότερο από μια Ευρωπαϊκή πόλη, γιατί η Αθήνα είναι και στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή.

Η Αθήνα της Ανατολής

Λίκνο του ευρωπαϊκού και του δυτικού πολιτισμού, η Ελλάδα βρίσκεται, επίσης, διαχρονικά στο σταυροδρόμι άλλων πολιτισμών και ζούσε πάντα πολύ κοντά στους λαούς της Μεσογείου. Η Αθήνα μπορεί να αγκαλιάσει όλους τους λαούς της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και να γίνει, ακόμα περισσότερο απ’ ότι σήμερα, μια συναρπαστική, κοσμοπολίτικη, πολυπολιτισμική Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, αλλά και σημείο αναφοράς του κοντινού μας μεσογειακού και ανατολικού κόσμου. Όπως ήταν κάποτε σημεία αναφοράς πολλών πολιτισμών, η Σμύρνη, η Βυρηττός και η Αλεξάνδρεια. Και όπως ταιριάζει με τον χαρακτήρα μας. Γιατί να μην παίξουμε τα δυνατά χαρτιά μας;

*Βασίλης Σγούτας: Αρχιτέκτων. Μετά την Νότιο Αφρική και το Ιράκ, σταδιοδρομεί από το 1961 ως εταίρος του Κώστα Σγούτα και από το 1999 με τον Δημήτρη Σγούτα. Αντιπρόεδρος ΣΑΔΑΣ 1983-1984, μέλος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ 1984-2006, Πρόεδρος Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA) 1999-2002, και από το 2019 Επίτιμος Πρόεδρός της. Το 2007 θεσπίστηκε το Vassilis Sgoutas Prize το οποίο απονέμεται ανά τριετία σε αρχιτέκτονες με έργο σε περιοχές κάτω από το όριο της φτώχειας. Το βιβλίο του A Journey with the Architects of the World (Jovis Verlag, 2017) έχει μεταφραστεί στην κινεζική.

-Πηγή του κειμένου είναι το βιβλίο του Βασίλη Σγούτα με τίτλο: «Ένας Αθηναίος για την πόλη του» από  τις εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ

-Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης, Κατερίνα Γληνού.

-Eξώφυλλο: Βάσω Αβραμοπούλου / Α4 Design