Του Βαγγέλη Ματράγκου*
Όποιος έχει ασχοληθεί έστω και λίγο με τα MOOCS (MassiveOpenOnlineCourses), μάλλον θα απογοητεύτηκε, όταν ξεκίνησε να παρακολουθεί, αν πρόλαβε βέβαια, την περίφημη τηλεκατάρτιση των 1000 €. Τα MOOC αυτά προσφέρονται συνήθως δωρεάν και με μικρό κόστος μόνο όταν ο εκπαιδευόμενος ζητάει πιστοποιητικό επιτυχούς παρακολούθησης, το οποίο είναι της τάξης των 70$. Τέτοια μαθήματα προσφέρουν το ΜΙΤ, το Harvard, η Microsoft, η Google κ.α. Το μόνο κοινό που έχουν με την τηλεκατάρτηση του κορονοϊού είναι το Googletranslate.
Ένα εξαιρετικό MOOC από την Ελλάδα και μάλιστα από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, είναι το Mathesis, το οποίο έχει μαθήματα μέσω ασύγχρονης εκπαίδευσης σε πολλά αντικείμενα, από Φυσική, Μαθηματικά Ιστορία μέχρι προγραμματισμό.
Το άφθονο γέλιο, το οποίο ακολούθησε η αγανάκτηση και ο θυμός, για τα madeincoronavirustimesMC(ovid)OOCS, δημιουργεί και ένα σημαντικό πρόβλημα: Απαξιώνει την έννοια της τηλεκατάρτησης. Δεν είναι δυνατόν να γίνονται πλέον χειρουργεία απομακρυσμένα μέσω ρομπότ και κάποιοι να ευτελίζουν και να μην μπορούν να οργανώσουν μια ασύγχρονη τηλε-εκπαίδευση επιπέδου τουλάχιστον ίσου προς αυτούς που απευθύνεται.
Όταν εδώ και χρόνια υπάρχουν μεταπτυχιακά προγράμματα για τα οποία δεν απαιτείται η φυσική παρουσία του φοιτητή σε κάποιο αμφιθέατρο, αυτό σημαίνει πως κάτι καλό μας δίνει η τεχνολογία στον τομέα της εκπαίδευσης πέρα από το Wikipedia.
Στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, τα μαθήματα εξ αποστάσεως έχουν μπει σε λειτουργία εδώ και χρόνια και μάλιστα μέσω ολογραμμάτων. Ειδικά όταν αυτός που παραδίδει έχει το βαθμό του καθηγητή και το πετυχαίνει με τη βοήθεια κάποιου βοηθού.
Δεν αναφέρομαι βέβαια σε τηλε-εκπαίδευση όπως περιγράφηκε αμέσως πιο πάνω, αλλά για αυτήν που ο μηχανικός, ο δικηγόρος, ο γιατρός, ο οικονομολόγος κλπ, χρειάζεται ώστε να κρατήσει επαφή με τις νέες τεχνολογίες, να εξειδικευθεί σε νέες τεχνικές, διαδικασίες κλπ. Και όλα αυτά χωρίς να χάνει το χρόνο του σε μετακινήσεις και με ελαστικό ωράριο μεταξύ των υποχρεώσεών του στην εργασία και την οικογένεια.
Το ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο πλέον ο επιστήμονας-επαγγελματίας καλείται να εργασθεί, με κανόνες της αγοράς που συναντάς στην καλύτερη περίπτωση σε ζούγκλα, όπου ο δυνατότερος σε επαφές και «άκρες» και ο πιο αδίστακτος είναι αυτός που θα επιβιώσει, δεν αφήνει καμία διέξοδο, παρά μόνο την συνεχή αύξηση της ποιότητας της παραγόμενης δουλειάς.
Με τόσα αδιάθετα κονδύλια που υπάρχουν για τέτοια προγράμματα από το ΕΣΠΑ και με λίγη ασχολία, μπορεί να παραχθεί πολύ και ποιοτικό υλικό, να επιδοτηθεί ο καταρτιζόμενος και να έχουν και ένα εύλογο κέρδος οι φορείς-συντελεστές των προγραμμάτων αυτών. Αυτές οι μορφές επιδότησης, είναι που παράγουν διπλή υπεραξία μέσω επιμόρφωσης των επιστημόνων αλλά και ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας. Και μάλιστα χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.
Το υλικό θα μπορούσαν να το αναλάβουν εν μέρει και άνθρωποι της αγοράς, χωρίς να είναι απαραίτητα πανεπιστημιακοί. Αρκεί να έχουν μεγάλη εμπειρία και κατάρτιση στο αντικείμενό τους και να έχουν διάθεση να την μοιραστούν. Θα πρέπει να γίνει και μια αξιολόγηση των ΚΕΚ, μεταξύ αυτών που παράγουν πρωτογενή δουλειά με ποιότητα και αυτών που αποτελούν δορυφόρους διασποράς κονδυλιών.
Υπάρχει τρόπος να αναστραφεί το αρνητικό κλίμα που δημιουργήθηκε; Βεβαίως. Πως όμως; Με την δημιουργία πολλών και ποιοτικών τέτοιων προγραμμάτων, ώστε ο ανταγωνισμός να λειτουργεί προς όφελος των εκπαιδευόμενων και η χρηματοδότησή τους να γίνεται ανάλογα με την αποδοχή τους από τους ωφελούμενους.
Βαγγέλης Ματράγκος
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ MSc
