Η εκτός σχεδίου δόμηση χθες στο Προεδρικό Μέγαρο και σήμερα στο Μαξίμου

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Στη συνάντηση του Πρωθυπουργού με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024 στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου συζητήθηκαν θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας άνοιξε ξανά δημοσίως το θέμα μεταβατικής νομοθετικής ρύθμισης για την εκτός σχεδίου δόμηση. Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου έθεσε θέμα για τη τουριστική δόμηση και τη φέρουσα ικανότητα των νησιών ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για προσαρμογή της κυβέρνησης «με κάποιο τρόπο» στις αποφάσεις του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Συναντήσεις για αποφάσεις στο Μέγαρο Μαξίμου

Τον «κάποιο τρόπο», για την αντιμετώπιση του θέματος της εκτός σχεδίου δόμησης, που παραμένει ανοιχτό από την άνοιξη του 2023, μετά από ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ για οικοδομική άδεια στην Πάτμο, αναζητούν ξανά στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου, οι πληροφορίες αναφέρουν, ότι έγινε συνάντηση εργασίας την προηγούμενη εβδομάδα και γίνεται νέα συνάντηση σήμερα Τρίτη 30 Ιουλίου 2024, υπό την προεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη για τελικές αποφάσεις.

Αλλεπάλληλες εξαγγελίες κυβερνητικών αποφάσεων

Σημειώνεται ότι στον ενάμιση χρόνο, από την ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ για την Πάτμο, έχουν μεσολαβήσει αλλεπάλληλες εξαγγελίες κυβερνητικών αποφάσεων για μεταβατική νομοθετική λύση στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Στο μεταξύ όμως  έχουν μείνει μετέωρες δύο νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ, η πρώτη παραμονές των εθνικών εκλογών του 2023 και η δεύτερη παραμονές των ευρωεκλογών του 2024,  οι οποίες εξαγγέλθηκαν πανηγυρικά και εν συνεχεία υπό το βάρος αντιδράσεων αφενός μεν τεχνικών, νομικών και φορέων ιδιοκτητών που επισήμαναν ότι τίθενται περιορισμοί που εξουδετερώνουν καθιερωμένα δικαιώματα δόμησης στην ιδιωτική ακίνητη περιουσία αφετέρου δε, περιβαλλοντικών οργανώσεων που ζήτησαν πλήρη κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης  αποσύρθηκαν και δεν ψηφίστηκαν στη Βουλή.

Οι τρείς άξονες που έθεσε ο πρωθυπουργός

Εν αναμονή τελικών αποφάσεων και επίσημων ανακοινώσεων από το ΥΠΕΝ και την κυβέρνηση, από τη σύντομη αλλά περιεκτική απάντηση,  που έδωσε ο Πρωθυπουργός προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη μεταξύ τους συνομιλία,  σχετικά με το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης προκύπτουν τρείς βασικές κατευθύνσεις, ως  εξής:

 -Απομακρύνεται η οριζόντια νομοθετική ρύθμιση για όλη τη χώρα και φαίνεται να επικρατούν ειδικότερα πολεοδομικά  και χωροταξικά κριτήρια ανά περιοχή και διαφορετικά για τα νησία, ιδίως αυτά που δέχονται μεγάλες οικιστικές πιέσεις. «…Πιστεύω ότι είναι και μεθοδολογικά σωστό να αντιμετωπίζουμε τα νησιά ενδεχομένως διαφορετικά από την ηπειρωτική Ελλάδα», είπε ο πρωθυπουργός.

-Τίθεται κριτήριο «φέρουσας ικανότητας» ανά περιοχή. Υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση για τη φέρουσα ικανότητα, ωστόσο από το ΥΠΕΝ έχει προκριθεί να γίνουν τοπικές μελέτες  “πιλότοι” , ώστε να υπάρξει σταδιακή εφαρμογή με βάση γενικές κατευθύνσεις, έως ότου εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει ειδικά κριτήρια και πεδία εφαρμογής τους. Μιλώντας για τη φέρουσα ικανότητα ο κος Μητσοτάκης είπε χαρακτηριστικά ότι «… και πάλι χρησιμοποιώ έναν όρο με επιφύλαξη, διότι μπορεί να επιδέχεται πολλών διαφορετικών ερμηνειών».

Άμεσα νομοθετική επίλυση της εκτός σχεδίου δόμησης με μεταβατική νομοθετική ρύθμιση, φέρεται να έχει αποφασίσει η κυβέρνηση σύμφωνα με τις επιταγές της νομολογίας του ΣτΕ. Σχετικά είπε ο πρωθυπουργός: «… Και επειδή όπως γνωρίζετε υπάρχουν και αποφάσεις του δικαστηρίου σχετικά με τα ζητήματα της εκτός σχεδίου δόμησης τα οποία η κυβέρνηση σύντομα με κάποιο τρόπο οφείλει να προσαρμοστεί».

Που και πως κόπηκε το νήμα των νομοθετικών πρωτοβουλιών

Το νήμα των νομοθετικών πρωτοβουλιών για την εκτός σχεδίου δόμηση έχει σταματήσει στον Απρίλιο του 2024, όταν το ΥΠΕΝ με επίσημη ανακοίνωση του μετέθεσε  σε επόμενο χρόνο τη μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση. Δείτε εδώ στο ecopress

Οι παγίδες της ρύθμισης που αποσύρθηκε 

Μια ρύθμιση, η οποία έδινε δικαιώματα δόμησης σε γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων με βάση τη χρονολογία δημιουργίας τους  προ του 1985 και έως το 2003. Κάλυπτε και τα «τυφλά οικόπεδα» με νόμιμη δουλεία διόδου αλλά έβαζε  όρο «νοκ άουτ» για νέες οικοδομές να έχει ήδη χτίσει ο γείτονας σε συγκεκριμένη απόσταση.

Και παράλληλα προέβλεπε ότι  χάνουν το δικαίωμα δόμησης χιλιάδες παλαιά και νέα οικόπεδα ακόμη και εάν έχουν την αρτιότητα. Μεγάλοι κερδισμένοι έβγαιναν όσοι αγόρασαν ή και συνέχιζαν να αγοράζουν οικόπεδο την τελευταία πενταετία, που στη νομοθετική ρύθμιση έτρεχε με ανοιχτή καταληκτική προθεσμία, έως τη ψήφιση της νομοθετικής ρύθμισης του ΥΠΕΝ, που τελικώς αποσύρθηκε, πριν κατατεθεί για ψήφιση στη Βουλή. Δείτε εδώ στο ecopress

Οι παρεμβάσεις του προέδρου ΤΕΕ

-«Αν περάσει η νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος για την εκτός σχεδίου δόμηση τότε συνολικά πάνω από 2 εκατομμύρια άρτια και οικοδομήσιμα εκτός σχεδίου γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων βάση του νομοσχεδίου δεν θα μπορούν να χτίζουν και θα απαξιωθεί περιουσία, που ανήκει σε περίπου ένα εκατομμύριο πολίτες», είχε δηλώσει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, αναφερόμενος στην τελική ρύθμιση που προωθούσε το ΥΠΕΝ στη Βουλή και τελικώς αποσύρθηκε.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ είχε τονίσει παράλληλα  ότι η πρόταση του είναι να εξακολουθήσει να ισχύει ότι ισχύει εδώ και 50 χρόνια στην εκτός σχεδίου δόμηση μέχρι να ολοκληρωθεί σε 2 έως 3 χρόνια ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα, που πλέον με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και μελέτες που έχουν ήδη ανατεθεί βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και έως το 2025-26 θα καλύψει ολόκληρη την επικράτεια, όπως απαιτεί το Σύνταγμα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας Δείτε εδώ στο ecopress

Διακοπή οικοδομικών αδειών σε δύο-τρια νησιά

Επίσης ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός  έχει επισημάνει ότι για την εκτός σχεδίου δόμηση ότι «συγκεκριμένα δυο-τρία νησιά είναι που επιβάλλεται να σταματήσει η έκδοση κάποιων αδειών, πρέπει να επικεντρωθεί εκεί η κυβέρνηση και όχι στο σύνολο της χώρας» Δείτε εδώ στο ecopress

 Γιατί το ΥΠΕΝ μετέθεσε τη νομοθετική λύση  

Από την πλευρά του ο υπουργός ΠΕΝ  Θόδωρος Σκυλακάκης σε δημόσιες δηλώσεις του  είχε τονίσει ότι: “η πραγματική λύση στην εκτός σχεδίου δόμηση θα υπάρξει με την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, για τον οποίο θα απαιτηθούν 3 έως 4 έτη”. Δείτε εδώ στο ecopress

Στη συνέχεια  το υπουργείο Περιβάλλοντος με επίσημη ανακοίνωση του στις 2 Απριλίου 2024 είχε μεταθέσει  σε επόμενο χρόνο τη μεταβατική ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση, μετά  από απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία όπως έγραψε το ecopress  έφερε ανατροπές στην νομοθετική προετοιμασία του υπουργείου, διευρύνοντας την απαίτηση για να μπορούν να χτίσουν, να έχουν πρόσωπο σε πολεοδομικά αναγνωρισμένο δρόμο και τα οικόπεδα που βρίσκονται εντός ζώνης οικισμού, όπως και τα εντός σχεδίου.

Με τίτλο «διευκρίνιση ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση μετά από σχετική απόφαση του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ» το υπουργείο Περιβάλλοντος αναφέρει σε  επίσημη ανακοίνωση του, που ανάρτησε στις 3 Απριλίου 2024 στην επίσημη ιστοσελίδα του ότι:

-«Μετά από ερωτήσεις πολιτών, φορέων του τεχνικού κόσμου, ιδιοκτητών ακινήτων, αυτοδιοικητικών στελεχών κ.ά, σχετικά με πρόσφατη απόφαση του πενταμελούς Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας για περίπτωση ακινήτου σε εκτός σχεδίου περιοχή, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διευκρινίζει ότι:

Αναμένεται να καθαρογραφεί η σχετική απόφαση, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν προκύπτει κάποια νεότερη νομολογία και εάν από τα δεδομένα που διατυπώνονται από το Δικαστήριο επηρεάζονται οι μεταβατικές διατάξεις που σχεδιάζονται από το Υπουργείο για να αντιμετωπιστεί το μείζον θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης μέχρι τη θεσμοθέτηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και του χαρακτηρισμού του συνόλου του Οδικού Δικτύου της χώρας.

Το Υπουργείο λειτουργεί με γνώμονα τον σεβασμό στο ελληνικό Σύνταγμα, την προστασία του Περιβάλλοντος και την προάσπιση του δικαιώματος της ιδιοκτησίας με όρους, κανόνες και ασφάλεια Δικαίου».

Ο πλήρης διάλογος ΠτΔ και Πρωθυπουργού

Στη συνάντηση τους, τη Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024, ο πλήρης διάλογος, μεταξύ της Προέδρου της Δημοκρατίας και του Πρωθυπουργού, αφού ο κος Μητσοτάκης είχε ολοκληρώσει την αρχική εισήγηση του και η κα Σακελλαροπούλου έθεσε το θέμα για τον τουρισμό και τα νησιά έχει ως εξής:

Κατερίνα Σακελλαροπούλου:  «Ως προς τα νησιά παρατηρώ και εγώ, παρακολουθώ όλη αυτή τη συζήτηση που γίνεται και τις πρώτες επισημάνσεις και προβλήματα που τα ξέρουμε εδώ και χρόνια. Ίσως τώρα έχουμε όξυνση γιατί έχουμε να κάνουμε και με την κλιματική κρίση, με τις βροχές που δεν έχουν πέσει αρκετές και όλα αυτά που δημιουργούνται. Ίσως ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός για τη χώρα μας αλλά θα πρέπει να δούμε λίγο και την φέρουσα ικανότητα των νησιών και πως μπορεί να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα αυτά και να το συνειδητοποιήσουν και οι τοπικές κοινωνίες και όλοι. Δηλαδή αυτό έχει να κάνει νομίζω και με την κεντρική πολιτική και την στρατηγική που ακολουθείται αλλά λίγο και με την συνειδητοποίηση των τοπικών κοινωνιών να βλέπουμε όλοι μακροπρόθεσμα τι είναι επωφελές για όλους».

Κυριάκος Μητσοτάκης:  Ο πρωθυπουργός παίρνοντας εκ νέου το λόγο σημείωσε: «Μια παρατήρηση συμπληρωματική σε αυτό το οποίο είπατε κυρία Πρόεδρε. Πράγματι πιστεύω ότι είναι και μεθοδολογικά σωστό να αντιμετωπίζουμε τα νησιά ενδεχομένως διαφορετικά από την ηπειρωτική Ελλάδα. Είναι άλλες οι ανάγκες τους, άλλη η δυνατότητα των υποδομών, άλλη η φέρουσα ικανότητα τους και πάλι χρησιμοποιώ έναν όρο με επιφύλαξη διότι μπορεί να επιδέχεται πολλών διαφορετικών ερμηνειών. Και επειδή όπως γνωρίζετε υπάρχουν και αποφάσεις του δικαστηρίου σχετικά με τα ζητήματα της εκτός σχεδίου δόμησης τα οποία η κυβέρνηση σύντομα με κάποιο τρόπο οφείλει να προσαρμοστεί».