Του Βαγγέλη Ματράγκου*
Το μόνο κοινό στοιχείο μεταξύ των «αυθεντικών φαβέλων» της Βραζιλίας και αυτών της Ελλάδας είναι ότι έχουν χτιστεί άναρχα, αυθαίρετα και αποτελούν λαβύρινθο για όσους δεν διαμένουν σε αυτές. Η βασική διαφορά τους είναι ότι στη Βραζιλία δημιουργήθηκαν γύρω στο 1900 από πρώην σκλάβους και μετανάστες, οι οποίοι δεν είχαν πως αλλιώς να στεγαστούν στις μεγαλουπόλεις.
Σε αντίθεση με τις Ελληνικές φαβέλες όπου δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του ’60 σε παραθαλάσσια θέρετρα (και όχι μόνο), όχι από πρώην σκλάβους ή μετανάστες, αλλά από εύπορους παραθεριστές οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την ανοχή του κράτους (αυτό το σημείο παραμένει κοινό), ξεκίνησαν να χτίζουν άναρχα-αυθαίρετα και σε πολλές φορές σε καταπατημένη δημόσια γη, από καλύβες μέχρι επαύλεις.
Τα κοινά σημεία σταματούν εδώ, μιας και σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, μιλάμε για πολυτελείς φαβέλες,τα σπίτια των οποίων, ως επί το πλείστον, έχουν πλέον και ιδιωτικές παραλίες, αφού οι ιδιοκτήτες τους φρόντισαν να τις περιφράξουν (κατά παράβαση του Οικοδομικού Κανονισμού), ώστε να απολαμβάνουν ιδιωτικά τη θάλασσα.
Τέτοιες περιοχές είναι το Μάτι, το Σούνιο , το Δερβένι, όπου πρόσφατο άρθρο δημοσιευμένο προ δύο εβδομάδων μάλιστα, το ανέφερε ως το «Μαϊάμι της Ελλάδος – Εκεί που κάθε σπίτι έχει την προσωπική του παραλία» και σίγουρα δεκάδες άλλες περιοχές ακόμα.
Παραθέτω άλλη μια διαφορά, η οποία είναι έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η Βραζιλία όπως και η Ελλάδα έχουν μεγάλο ποσοστό πιστών. Είναι γνωστό πως οι Βραζιλιάνοι είναι εντελώς θρησκόληπτοι όπως και μεγάλη μερίδα Ελλήνων. Η βασική διαφορά όμως είναι πως η θρησκεία στην Ελλάδα δίνει και με νόμιμο τρόπο ρεύμα στα σπίτια των Ελληνικών Φαβέλων. Χτίζεις το αυθαίρετό σου, χτίζεις και ένα εκκλησάκι και τέλος, το κόλπο γνωστό. Στην Βραζιλία μάλλον οι κάτοικοι στις Φαβέλες δεν είναι και τόσο πιστοί τελικά.
Στην Ελλάδα πάντως, δεν έκλεισαν τα μάτια και αναγνώρισαν επίσημα το πρόβλημα. Έτσι πριν αρκετά χρόνια ξεκίνησαν οι μελέτες για να εγκριθούν πολεοδομικά σχέδια. Οι μελέτες αυτές βέβαια είχαν μια ιδιαιτερότητα. Δεν πληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις μιας Χωροταξικής Μελέτης. Με λίγα λόγια δεν μπορούσαν να δημιουργηθούν δρόμοι ικανού πλάτους, πλατείες, δίκτυο πυροσβεστικών κρουνών, υποδομές ύδρευσης αποχέτευσης κλπ. χωρίς να αναγκαστούν να απαλλοτριώσουν ιδιοκτησίες. Οπότε οι ΟΤΑ αποφάσισαν να φτιάξουν ομελέτα χωρίς να σπάσουν τα αυγά. Προσάρμοσαν το χωροταξικό σχέδιο στην επί εδάφους υλοποιημένη κατάσταση. Ουσιαστικά νομιμοποίησαν το ρυμοτομικό τύπου Φαβέλας. Δεν τους ενημέρωσαν βέβαια πως η μη εφαρμογή των βασικών αρχών ρυμοτομίας, ή η alacarte εφαρμογή τους, έρχεται με κάποιο τίμημα. Πόσο μάλλον τους επισκέπτες της Φαβέλας, οι οποίοι δεν απολάμβαναν καν τα πλεονεκτήματα των αυθαιρεσιών των άλλων.
-Θα τις αφήσουμε να συνεχίσουν να υπάρχουν εις βάρος του κοινωνικού συνόλου;
ΥΓ.
Η επιτυχημένη παρομοίωση με τις Φαβέλες της Βραζιλίας έγινε από φίλο
