Η περιβαλλοντική εκπαίδευση στην εκπαίδευση

Της Θεοδώρας Πολυζωίδου*

Μετά από πρόσκληση της Επιτροπής Περιβάλλοντος συμμετείχαμε ως Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) στη συνεδρίαση της επιτροπής που έγινε στις 29.7 με θέμα «Η περιβαλλοντική εκπαίδευση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι νέοι και το περιβάλλον».

Η πρόεδρος της επιτροπής Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου καλωσόρισε τους συμμετέχοντες και κάλεσε στο βήμα την κα Αναστασία Γκίκα, γενική γραμματέα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Η κα Γκίκα αναφέρθηκε στους στόχους και στον ρόλο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (ΠΕ) για τη «διαμόρφωση ενεργών πολιτών, που θα αξιοποιούν αποτελεσματικά τους φυσικούς πόρους» και περιέγραψε αναλυτικά τους θεσμούς και φορείς που δρουν στο πεδίο της ΠΕ στην Ελλάδα. Παράλληλα γνωστοποίησε στο κοινό τον κυβερνητικό σχεδιασμό για την περιβαλλοντική εκπαίδευση στη νέα σχολική χρονιά.

Στη συνέχεια, ο καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συνδέθηκε διαδικτυακά και αναφέρθηκε σε πρωτοποριακή μέθοδο μέτρησης του COVID-19 στα αστικά λύματα της Θεσσαλονίκης η οποία ανέδειξε την πορεία της διάδοσης του ιού στην πόλη.

Με τη σειρά του, ο Παναγιώτης Χατζηνικολάου, διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛΓΟ) – ΔΗΜΗΤΡΑ, παρουσίασε το έργο του φορέα, που επικεντρώνεται στην έρευνα, εκπαίδευση, κατάρτιση νέων αγροτών και στις πιστοποιήσεις γεωργικών προϊόντων. Τόνισε την επιθυμία του για να εμποτιστεί η διά βίου εκπαίδευση των αγροτών με περιβαλλοντική εκπαίδευση, ώστε να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και η Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2021-2027.

Η επόμενη ομιλήτρια, η κα Κωνσταντίνα Κοτταρίδη, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πειραιώς και διευθύντρια Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών και Εργαστηρίου Βιοοικονομίας, Κυκλικής Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Πειραιώς, συνδέθηκε διαδικτυακά και παρουσίασε το εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο του Πανεπιστημίου Πειραιά. Επίσης τόνισε την επιτακτική ανάγκη της επίτευξης των στόχων της Ατζέντας 2020-2030.

Ακολούθησε η υπογράφουσα, υπεύθυνη Συντονισμού Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της ΕΕΠΦ, που παρουσίασε το έργο της οργάνωσης η οποία συμπληρώνει φέτος 69 χρόνια δράσης σε διάφορους τομείς, μεταξύ των οποίων και η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Έδωσε έμφαση στο «να γίνει κάθε σχολείο οικολογικό σχολείο».

Η ΕΕΠΦ κατέθεσε προτάσεις, η εφαρμογή των οποίων θα βελτίωνε αποτελεσματικά την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στη χώρα μας, όπως: να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) και η Εκπαίδευση για την Αειφορία (ΕΑ) να γίνουν προτεραιότητα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, να δοθούν κίνητρα σε σχολεία και εκπαιδευτικούς για ουσιαστική εμπλοκή σε δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για την αειφορία, να υπάρξει ευελιξία στην πραγματοποίηση σχολικών εκπαιδευτικών εκδρομών και εξόδων, να παρέχεται συνεχής επιμόρφωση στους εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ΜΚΟ. Συγχρόνως η ΠΕ να διαπερνά το αναλυτικό πρόγραμμα αλλά να προσεγγίζεται και μέσα από αυτόνομες δράσεις ΕΑ που θα στηρίζονται στις αρχές της βιωματικής μάθησης.

Τέλος, προτάθηκε να συγκροτηθεί συμβούλιο στρατηγικής για την Εκπαίδευση για την Αειφορία και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στο οποίο θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς.

Στη συνέχεια, ο Αθανάσιος Κατσίμπελης, πρόεδρος της Επιστημονικής και Ανθρωπιστικής Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Ελλήνων Δασκάλων (Greek Teacher) εμφανίστηκε διαδικτυακά και παρουσίασε τις δράσεις του φορέα του καταθέτοντας προτάσεις. Μεταξύ άλλων πρότεινε το άνοιγμα κλειστών σχολείων στον νομό Ηλείας και τη μετατροπή τους σε Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης, τόσο για το μαθητικό κοινό όσο και για τους ενήλικες.

Επόμενοι ομιλητές ήταν ο Ιωάννης Βλάχος και η Ιωάννα Παπαϊωάννου, πρόεδρος και γραμματέας αντίστοιχα της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕΕΚΠΕ) οι οποίοι μίλησαν εκτενώς για την ανάγκη στήριξης των θεσμών και διεύρυνσης της ΠΕ και ΕΑ, καθώς και κατάρτισης του ευρέος κοινού. Τόνισαν ότι η ΠΕ εφάρμοσε πρώτη σύγχρονες μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση.

Κλείνοντας, κατέθεσαν με τη σειρά τους προτάσεις για θεσμικές αλλαγές στο πεδίο εφαρμογής της ΠΕ. Λίγο πριν το τέλος της συνεδρίασης τον λόγο πήρε η κα Φανή Τσαρούχα, πρέσβειρα Νεολαίας της Ελλάδος για το Κλίμα (Greek Youth Climate Ambassador) και συντονίστρια Προγράμματος Δεντροφύτευσης Youth4Forest. Αναφέρθηκε στην ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης και επαρκούς στελέχωσης των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, στον εμποτισμό όλων των γνωστικών αντικειμένων της εκπαίδευσης με στοιχεία εκπαίδευσης για την αειφορία.

Ακολούθησε η κα Μαρία Παπαθεοδώρου, ιδρύτρια του Fridays For Future Greece η οποία μίλησε για τις προσπάθειες του μαθητικού κινήματος στην Ελλάδα να ευαισθητοποιήσει τους νέους συμπολίτες για την κλιματική αλλαγή, καθώς και την ανάγκη να αναδειχθούν τα περιβαλλοντικά ζητήματα σε όλο το εύρος των συσχετισμών τους με ζητήματα κοινωνικά, οικονομικά και υγείας. Τόνισε μεταξύ άλλων την ανάγκη της εφαρμογής μαθημάτων μη βίαιης επικοινωνίας στα σχολεία, την ανάγκη ενημέρωσης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και την εφαρμογή βιωματικών μεθόδων στην εκπαίδευση. Μετά τις παρουσιάσεις ακολούθησαν σχόλια και τοποθετήσεις από τους βουλευτές που συμμετείχαν στη συνεδρίαση.

*Θεοδώρα Πολυζωίδου, Συντονίστρια εκπ/κών προγραμμάτων ΕΕΠΦ

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “ΦΥΣΗ” ΤΗΣ ΕΠΕΦ