Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί:  Αντίστροφη μέτρηση  για κοινόχρηστα έργα σε νέες οικιστικές αναπτύξεις

Πρωτοβουλίες της Γεωργίας Ρωμαίου – Πέτσα, Συντονίστριας της  Επιτροπής Πρωτοβουλίας και Συλλογικής Δράσης Οικοδομικών Συνεταιρισμών και των Προέδρων και Διοικήσεων συνολικά 36 Οικοδομικών Συνεταιρισμών.

Δεκάδες οικοδομικοί συνεταιρισμοί με πολλές χιλιάδες μέλη εισέρχονται στο στάδιο να προετοιμάσουν την οικιστική αξιοποίηση των εκτάσεων τους. Πρόκειται για οικοδομικούς συνεταιρισμούς, που φαίνεται να έχουν ξεμπλέξει από διελκυστίνδες πολλών δεκαετιών και έχουν ήδη ενταχθεί  σε ρυμοτομικά σχέδια, ή βρίσκονται λίγο πριν την ολοκλήρωση των διαδικασιών τελικής έγκρισης της ένταξης  τους σε σχέδια πόλης. Αυτοί οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί ετοιμάζονται να προχωρήσουν παράλληλα με την διανομή μεριδίων, δηλαδή συγκεκριμένων τεμαχίων γης, προς δόμηση στα μέλη τους και στην προβλεπόμενη από τη νομοθεσία υλοποίηση των κοινόχρηστων έργων υποδομής, (δρόμων, πλατειών, δικτύων κλπ) των συνεταιριστικών εκτάσεων, προκειμένου να αναπτυχθούν σύγχρονα και εξοπλισμένα με τις αναγκαίες υποδομές.

Πρωτοβουλίες

Με πρωτοβουλίες της Γεωργίας Ρωμαίου – Πέτσα, Συντονίστριας της  Επιτροπής Πρωτοβουλίας και Συλλογικής Δράσης Οικοδομικών Συνεταιρισμών και των Προέδρων και Διοικήσεων συνολικά 36 Οικοδομικών Συνεταιρισμών, το θέμα έχει τεθεί εγκαίρως υπόψη των υπουργείων Περιβάλλοντος και Οικονομικών, με επιστολή- παρέμβαση των συνεταιριστών. Με την επιστολή τους, που φέρνει το ecopress.gr  στη δημοσιότητα η πλευρά των συνεταιριστών ζητά συνολική ρύθμιση για το θέμα, ώστε αφενός να υπάρχει σαφής περιγραφή των κοινόχρηστων έργων, που πρέπει να γίνουν, αφετέρου δε σε συνδυασμό με εγγενείς αδυναμίες, που εμφανίζει η δημόσια διοίκηση αλλά και λόγω της τρέχουσας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, να υπάρξουν η αναγκαίες χρονικές προθεσμίες, ώστε τα έργα κοινόχρηστων υποδομών  να γίνουν σωστά και ολοκληρωμένα.

Στη σχετική επιστολή, που έστειλαν στις 19-2-2016 οι εκπρόσωποι των οικοδομικών συνεταιρισμών προς τους υπουργό Οικονομικών Ε. Τσακαλώτο και τότε αναπληρωτή ΥΠΕΝ Γ. Τσιρώνη, μεταξύ άλλων τονίζεται ότι :       

-«Υπάρχουν επίσης αρκετοί Συνεταιρισμοί που βρίσκονται στο στάδιο έγκρισης των ρυμοτομικών σχεδίων τους οι οποίοι παράλληλα συγκεντρώνουν χρήματα από τις εισφορές των μελών τους, τα οποία είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των έργων υποδομής. Στις περιπτώσεις αυτές ο περιορισμός του χρόνου από την νομοθεσία δρα ανασταλτικά στην συγκέντρωση των απαιτούμενων πόρων γιατί τα μέλη διστάζουν να  ανταποκριθούν στο κόστος των έργων διότι δεν γνωρίζουν εάν στον εναπομείναντα χρόνο, με τη δυσχερή οικονομική κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα και τις υπόλοιπες δυσκολίες και καθυστερήσεις, θα υπάρχει ευχέρεια και επάρκεια χρόνου για να κατασκευασθούν τα έργα ή θα χάσουν τα λεφτά τους».

Τροπολογία στη Βουλή

Το  ΥΠΕΝ, ανταποκρινόμενο στα αιτήματα της πλευράς των οικοδομικών συνεταιρισμών, κατέθεσε ήδη τροπολογία- προσθήκη στο υπό ψήφιση σχεδίου νόμου «Έλεγχος και προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», με την οποία δίνεται τριετής παράταση καθώς η προθεσμία έληξε τον περασμένο Αύγουστο, στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, που έχουν ενταχθεί στο σχέδιο πόλης και έχουν προχωρήσει σε διανομή μεριδίων στα μέλη τους προκειμένου να ολοκληρώσουν τα προβλεπόμενα έργα κοινόχρηστών υποδομών των συνεταιριστικών εκτάσεων (δρόμους, δίκτυα, πλατείες κλπ).

Η νομοθεσία είχε προβλέψει  δεκαετή αποκλειστική προθεσμία από την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης για την ολοκλήρωση των έργων τεχνικής υποδομής στις εκτάσεις οικοδομικών συνεταιρισμών. Η ρύθμιση αφορά προς το παρόν μικρό αριθμό οικοδομικών συνεταιρισμών που έχουν ενταχθεί τα τελευταία χρόνια σε ρυμοτομικά σχέδια. Η ρύθμιση θεωρείται ευνοϊκή συνολικά για τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, καθώς εκτιμάται από εκπροσώπους τους ότι αφενός εκφράζει τη θετική στάση του ΥΠΕΝ προς τους οικοδομικούς συνεταιρισμούς αφετέρου δημιουργεί θετικό προηγούμενο για δεκάδες άλλους συνεταιρισμούς, που έχουν επιλύσει σύνθετα πολεοδομικά, δασικά, ιδιοκτησιακά και άλλα προβλήματα και είναι στο στάδιο πολεοδόμησης της περιοχής τους για να αρχίσουν έργα.

Η επιστολή  Επιτροπής Πρωτοβουλίας και Συλλογικής Δράσης Οικοδομικών Συνεταιρισμών

Επιτροπή Πρωτοβουλίας                                                         

και Συλλογικής Δράσης                                                               

Οικοδομικών Συνεταιρισμών                                           Αθήνα, 19-2-2016          

ΖΗΝΩΝΟΣ 4α – 5ος ΟΡ. – ΓΡΑΦ.1 – 10431 ΑΘΗΝΑ                                            

ΤΗΛ. 210.7629.974 – 6977.207738                                              Αρ. Πρωτ.: 16
ΤΗΛ. & FAX.: 210.5236.627 – ΤΗΛ. 210.5238.364

E-mail: gromeou@otenet.gr & opanspe@otenet.gr

ΠΡΟΣ: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Γραφείο Αναπληρωτή Υπουργού Κυρίου Ιωάννη Τσιρώνη Αμαλιάδος 17,

115 23, Αθήνα        

Κοιν:   Υπουργείο Οικονομικών

 Γραφείο Υπουργού Κυρίου Ευκλείδη Τσακαλώτου

 Νίκης 5-7,

 105 62 Αθήνα

ΘΕΜΑ: Παράταση του χρόνου εκτέλεσης των έργων υποδομής

             στις εκτάσεις των Οικοδομικών Συνεταιρισμών

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με τις ρυθμίσεις των νόμων 4030/2011 (αρ 39 παρ. 14, Φ.Ε.Κ. Α’ 249/25-11-2011) και 4067/2012 (αρ 31 παρ. 3α1, Φ.Ε.Κ. Α’ 79/9-4-2012) οι Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί (Ο.Σ.) υποχρεώθηκαν να εναρμονίσουν τα καταστατικά τους σύμφωνα με τον Νόμο 1667/1986 «Αστικοί Συνεταιρισμοί και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’196/6-12-1986) και η εποπτεία της λειτουργίας τους ανατέθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών, ενώ το Υ.Π.Α.Π.ΕΝ. διατήρησε την αρμοδιότητά του σε διαδικασίες χωροθέτησης, πολεοδόμησης, έγκρισης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τον καθορισμό όρων και περιορισμών δόμησης, και θέματα ενέργειας των εκτάσεων των Οικοδομικών Συνεταιρισμών.

Παράλληλα στην ανωτέρω νομοθεσία (αρ 39 παρ 3 Ν 4030/2011) ορίστηκε ότι τα έργα τεχνικής υποδομής στις εκτάσεις των Ο.Σ. πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δέκα ετών από την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης και όσοι Ο.Σ. αναλάβουν την εκτέλεση των έργων υποδομής στην έκταση τους, οφείλουν να τα ολοκληρώσουν εντός της προθεσμίας αυτής, διαφορετικά διαλύονται κατόπιν σχετικής απόφασης του αρμόδιου δικαστηρίου μετά από αίτηση της Περιφέρειας και τα έργα αναλαμβάνει ο οικείος Ο.Τ.Α..

Μετά από παράπονα πολλών Ο.Σ. μελών της «Επιτροπής Πρωτοβουλίας και Συλλογικής Δράσης Ο.Σ.» ο Φορέας μας έκανε παρεμβάσεις προς την πολιτική ηγεσία και η ανωτέρω προθεσμία για την εκτέλεση των έργων υποδομής στις εκτάσεις των Οικοδομικών Συνεταιρισμών, παρετάθη ήδη με την διάταξη του άρθρου 12 του Ν. 4280/2014 (ΦΕΚ A’/159)  για 3 έτη από την δημοσίευση του Νόμου και λήγει στις 8-8-2017.

Μετά την παρέλευση της ανωτέρω προθεσμίας και εφόσον οι Ο.Σ. δεν καταφέρουν να ολοκληρώσουν τα έργα υποδομής απειλούνται με ποινή διάλυσης.

Ωστόσο η νέα προθεσμία για την εκτέλεση των έργων υποδομής δεν επαρκεί σε καμιά περίπτωση για την ολοκλήρωση των έργων υποδομής γιατί τα έργα καθυστερούν από σοβαρούς αντικειμενικούς λόγους και δυσκολίες που δεν οφείλονται στη λειτουργία των Ο.Σ., αλλά οφείλονται αποκλειστικά σε εξωγενείς παράγοντες της γενικής κατάστασης τους οποίους οι Ο.Σ. δεν μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτε για να αποτρέψουν.

Έτσι οι Ο.Σ. είναι εγκλωβισμένοι και έχουν περιέλθει σε απόγνωση γιατί κινδυνεύουν χωρίς δική τους ευθύνη και υπαιτιότητα να υποστούν τις δυσμενέστατες συνέπειες του νόμου με σοβαρότερη τη διάλυσή τους.

Οι αντικειμενικοί λόγοι που προκαλούν καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων υποδομής είναι πολλοί.

Ειδικότερα την τελευταία περίοδο λόγω της γενικότερης οικονομικής κατάστασης η πρόοδος των έργων αυτών, σε όσους Ο.Σ. βρίσκονται σε εξέλιξη κατασκευαστικές εργασίες, έχει επηρεασθεί σε μέγιστο βαθμό καθόσον είναι ευρύτερα γνωστό ότι η εκτέλεση γενικά τεχνικής φύσεως εργασιών έχει κυριολεκτικά παραλύσει.

Επίσης τεράστιος ανασταλτικός παράγοντας της πορείας και εξέλιξης του κατασκευαστικού σκέλους των έργων υποδομής προκαλείται και από την ίδια την νομοθεσία καθόσον στην υφιστάμενη πολεοδομική και ειδική νομοθεσία δεν υπάρχει συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση και ακριβής προσδιορισμός των βασικών έργων υποδομής.

Το γεγονός αυτό δημιουργεί σύγχυση στους Ο.Σ. και προκαλεί ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις και εκκρεμότητες στο κεφάλαιο που ονομάζεται «εκτέλεση έργων υποδομής» δεδομένου ότι οι Ο.Σ. δεν γνωρίζουν ποια ακριβώς έργα πρέπει να κατασκευάσουν για να θεωρηθεί ότι ολοκληρώσανε τα έργα υποδομής.

Πέραν δε αυτού και εάν ήθελε υποτεθεί ότι οριστικοποιείται και καθορίζεται το είδος των συγκεκριμένων έργων, τα έργα αυτά για να ολοκληρωθούν και να προχωρήσουν χρειάζονται αδειοδοτήσεις και εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες της πολιτείας, οι οποίες ανέκαθεν υπήρξαν χρονοβόρες, τώρα όμως με την κρίση που πολλές από τις υπηρεσίες βρίσκονται κυριολεκτικά σε διάλυση, παρατηρείται άνευ προηγουμένου εκκρεμότητα και παρατεταμένη αργοπορία στην προώθηση των απαιτούμενων διοικητικών εργασιών για την οριστική έγκριση και αδειοδότηση των εν λόγω έργων.

Συνεπώς τα έργα υποδομής όχι μόνο δεν μπορούν να ολοκληρωθούν αλλά σε αρκετές περιπτώσεις Ο.Σ. δεν μπορούν καν να αρχίσουν να εκτελούνται γιατί δεν έχουν εγκριθεί οι προαπαιτούμενες τεχνικές μελέτες από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.

Υπάρχουν επίσης αρκετοί Συνεταιρισμοί που βρίσκονται στο στάδιο έγκρισης των ρυμοτομικών σχεδίων τους οι οποίοι παράλληλα συγκεντρώνουν χρήματα από τις εισφορές των μελών τους, τα οποία είναι απαραίτητα για την εκτέλεση των έργων υποδομής.

Στις περιπτώσεις αυτές ο περιορισμός του χρόνου από την νομοθεσία δρα ανασταλτικά στην συγκέντρωση των απαιτούμενων πόρων γιατί τα μέλη διστάζουν να  ανταποκριθούν στο κόστος των έργων διότι δεν γνωρίζουν εάν στον εναπομείναντα χρόνο, με τη δυσχερή οικονομική κατάσταση που έχει περιέλθει η χώρα και τις υπόλοιπες δυσκολίες και καθυστερήσεις, θα υπάρχει ευχέρεια και επάρκεια χρόνου για να κατασκευασθούν τα έργα ή θα χάσουν τα λεφτά τους.

Έτσι καθυστερεί αναπόφευκτα η προώθηση των έργων υποδομής.

Επίσης η εναλλακτική προοπτική να προχωρήσουν τα έργα αυτά και να ολοκληρωθούν μέσω των ΟΤΑ, είναι αντικειμενικώς αδύνατη για ακόμα σοβαρότερους λόγους.

Οι Δήμοι μετά τον Καλλικράτη (Νόμος 3852/2010 ΦΕΚ Α’/87/7-6-2010)  αντιμετωπίζουν μια σειρά δύσκολων προβλημάτων γιατί περιορίστηκε η κρατική οικονομική τους ενίσχυση ενώ πολλαπλασιάστηκαν οι αρμοδιότητές τους με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά ούτε στις βασικές καθημερινές ανάγκες των πολιτών.

Με τα δεδομένα αυτά και με την τρέχουσα αρνητική συγκυρία η εκτέλεση των έργων υποδομής από τους ΟΤΑ θα ήτανε πέρα για πέρα αναποτελεσματική.

Εξάλλου ο μηχανισμός συγκέντρωσης πόρων για εκτέλεση των έργων υποδομής μέσω των Ο.Σ. και τις εισφορές των μελών τους απεδείχθη στην πράξη ταχύτερος, αμεσότερος και αποτελεσματικότερος για τον απλούστατο λόγο ότι οι μεν διοικήσεις των Ο.Σ. επισπεύδουν την  ολοκλήρωση της στεγαστικής αποκατάστασης των μελών τους, τα δε  μέλη βιάζονται αντίστοιχα να κατασκευασθούν και να ολοκληρωθούν τα έργα υποδομής που είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση των υπό πολεοδόμηση περιοχών, στις οποίες πρόκειται να κατοικήσουν.

Αυτό τελικά λειτούργησε θετικά υπέρ της ταχύτερης εκτέλεσης και ολοκλήρωσης των έργων υποδομής σε πολλούς Ο.Σ. οι οποίοι έχουν τελειώσει με αυτό το στάδιο.

Αντίθετα τα έργα υποδομής στους ΟΤΑ δρομολογούνται συνήθως με άλλα μακροπρόθεσμα κριτήρια και προτεραιότητες που δεν ταυτίζονται με τις προτεραιότητες των μελών των Ο.Σ, που επιδιώκουν την άμεση ανάπτυξη των εκτάσεών τους με την κατασκευή των τεχνικών έργων υποδομής και των κοινοχρήστων στις εκτάσεις των ιδιοκτησιών τους.

Η πραγματικότητα αυτή έχει καταγραφεί πανελλαδικά στα έργα υποδομής που ανέλαβαν οι ΟΤΑ όπου παρουσιάστηκε σωρεία σύνθετων προβλημάτων στις διαδικασίες και στο εκτελεστικό σκέλος (συν η οικονομική παράμετρος) τα οποία οδήγησαν σε χρόνια στασιμότητα των έργων με πρόσθετες αρνητικές συνέπειες στη βιώσιμη ανάπτυξη των θεσμοθετημένων οικιστικών περιοχών και στη δυνατότητα οικιστικής ανάπτυξης των  εγκαταλελειμμένων περιοχών.

Για όλους του πιο πάνω λόγους είναι απαραίτητο να παραταθεί ο χρόνος ολοκλήρωσης των βασικών έργων υποδομής τουλάχιστον για μια πενταετία δηλαδή μέχρι και τις 8-8-2022.

Στους ανωτέρω λόγους που συνηγορούν υπέρ της παράτασης θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ζητούμενη παράταση δεν προκαλεί καμία οικονομική επιβάρυνση για το κράτος.

Προτεινόμενη διατύπωση νομοθετικής ρύθμισης για την παράταση:

«Παρατείνεται για 5 έτη ακόμα από τη λήξη της η προθεσμία της παρ.1 του άρθρου 12 του Νόμου Ν.4280/2014 για την εκτέλεση των έργων υποδομής στις εκτάσεις των Οικοδομικών Συνεταιρισμών». 

Ευχαριστούμε θερμά για το ενδιαφέρον

Εκ μέρους της Επιτροπής Πρωτοβουλίας

και Συλλογικής Δράσης Οικοδομικών Συνεταιρισμών

Η Συντονίστρια

Γεωργία Ρωμαίου – Πέτσα

(Ακολουθούν 36 Υπογραφές Μελών Οικοδομικών Συνεταιρισμών)