ΙΝΑΓΡΟΚ: με έργο 30 ετών, σε νέες δράσεις για τους 9 στόχους της ΚΑΠ 2021-27

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Το Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας (ΙΝΑΓΡΟΚ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ συμπλήρωσε 30 χρόνια λειτουργίας και προσφοράς στην έρευνα. Για το σκοπό αυτό, δημιούργησε μια συλλογική έκδοση, η οποία αποτυπώνει το έργο του ΙΝΑΓΡΟΚ, σε αντιστοίχιση με τους 9 ειδικούς στόχους που θέτει η ΚΑΠ 2021-2027. 

«Ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον του Ινστιτούτου μας, που δε μπορεί παρά να είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μέλλον της ελληνικής γεωργίας, κτηνοτροφίας και αλιείας».

Αυτό τονίζει σε μήνυμα του, ο Διευθυντής του ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Κ.   Δρ. Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Διευθυντής Ερευνών και σημειώνει ότι:«Παρά το μικρό μέγεθός του και τους περιορισμένους διαθέσιμους πόρους, το Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Κ.) κατάφερε να συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση προκλήσεων και στην αξιοποίηση ευκαιριών που αφορούν στο αγροδιατροφικό σύστημα. Το στόχο του αυτόν  το ΙΝΑΓΡΟΚ τον εκπλήρωσε μέσω της προσέλκυσης σημαντικών ανταγωνιστικών χρηματοδοτικών πόρων για εφαρμοσμένη έρευνα, της διασύνδεσης και στενής συνεργασίας του με αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, της ανάδειξης και αναγνώρισης του ερευνητικού έργου του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και της προσήλωσής του στη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας των ερευνητικών αποτελεσμάτων του».

Ο Διευθυντής του ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Κ.   Δρ. Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Διευθυντής Ερευνών, τονίζει ακόμη: «τη συνεισφορά της ομάδας του Ινστιτούτου και των συνεργατών μας στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων του ελληνικού και ευρωπαϊκού αγροδιατροφικού και αγροπεριβαλλοντικού συστήματος και, αφετέρου, να συλλογιστούμε και να συν-σχεδιάσουμε μαζί με τους εταίρους μας το αναδυόμενο μέλλον του. Στη δεύτερη ανάγκη έχουμε ήδη αρχίσει να αφιερώνουμε σημαντικό χρόνο, με την εκκίνηση της διαδικασίας χάραξης του στρατηγικού σχεδίου του Ινστιτούτου για την περίοδο 2021-2025».

Δείτε την παρουσίαση του έργου, τις νέες δράσεις και τους στόχους του ΙΝΑΓΡΟΚ, σε επιμέλεια έκδοσης: Μαρία Αλεμπάκη, Design:  Παναγιώτα Προκοπίου εδώ

Νέες προκλήσεις και σύνθετα προβλήματα

Ο Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Κ. Αν. Καθηγητής Παύλος Καρανικόλας,  Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών  τονίζει ότι: «Ο ευρύτερος αγροδιατροφικός τομέας και οι κοινωνίες της υπαίθρου καλούνται να ανταποκριθούν σε μια σειρά από νέες προκλήσεις και σύνθετα προβλήματα, στην αντιμετώπιση των οποίων η επιστημονική γνώση μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Η παρούσα έκδοση αναδεικνύει την πολύχρονη και πολύπλευρη συνεισφορά του ΙΝΑΓΡΟΚ στην αντιμετώπιση τέτοιου είδους προβλημάτων. Στις σελίδες που ακολουθούν, αποτυπώνεται συνοπτικά το σπουδαίο σε ποσότητα και, κυρίως, σε ποιότητα, έργο που επιτελούν οι άξιοι ερευνητές και ερευνήτριες του Ινστιτούτου. Με εξωστρέφεια και ανάπτυξη όλο και περισσότερων διεθνών συνεργασιών, το ΙΝΑΓΡΟΚ έχει καταξιωθεί στον ευρωπαϊκό ερευνητικό χώρο αλλά και εντός της χώρας, με την παραγωγή πολύ υψηλού επιπέδου ερευνητικού και αναπτυξιακού έργου. Με τη συμπλήρωση 30 χρόνων ζωής, ας ευχηθούμε να εξασφαλισθούν επιτέλους οι στοιχειώδεις υλικές και θεσμικές προϋποθέσεις για τη συνέχιση της λειτουργίας του Ινστιτούτου, ώστε να μπορεί να προσφέρει όλο και πιο πλούσιους ερευνητικούς καρπούς».

Το ΙΝΑΓΡΟΚ και οι  9 ειδικοί στόχοι της ΚΑΠ 2021-2027

Στην ειδική έκδοση,  παρουσιάζεται το έργο του ΙΝΑΓΡΟΚ, σε αντιστοίχιση με τους 9 ειδικούς στόχους που θέτει η ΚΑΠ 2021-2027 ενώ για κάθε στόχο αναπτύσσονται τα προβλήματα που επιλύονται με συγκεκριμένες δράσεις, όπως επίσης τα σχετικά ερευνητικά προγράμματα και οι επιστημονικές δημοσιεύσεις. Αναλυτικά αναφέρεται:

Ειδικός Στόχος 1: Δίκαιο Εισόδημα

«Υποστήριξη βιώσιμων γεωργικών εισοδημάτων και ανθεκτικότητας σε ολόκληρη την Ένωση για τη στήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ1

• Το αγροτικό εισόδημα αποτελεί τη βασικότερη παράμετρο για την υποστήριξη του οικογενειακού μοντέλου γεωργίας και βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας του ΙΝΑΓΡΟΚ.
• Παραμένοντας χαμηλότερο από το μέσο εισόδημα της οικονομίας, το αγροτικό εισόδημα δεν είναι ελκυστικό για τους ανθρώπους της υπαίθρου, με αποτέλεσμα να παρατηρείται συνεχής συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού.
• Τα αγροτικά παραγωγικά συστήματα βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπα με πολλαπλές προκλήσεις. Προκειμένου να επιβιώσουν, θα πρέπει να υιοθετήσουν κατάλληλες στρατηγικές, οι οποίες, βραχυπρόθεσμα, θα διασφαλίσουν την οικονομική τους βιωσιμότητα και, μακροπρόθεσμα, θα συμβάλουν στην επιβίωση του αγροτικού νοικοκυριού και την αναγέννηση της υπαίθρου.

Το ΙΝΑΓΡΟΚ προσπαθεί μέσω της ερευνητικής δραστηριότητας του να συμβάλει:

• Στη διερεύνηση των παραγόντων που επιδρούν στην οικονομική βιωσιμότητα των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
• Στην ενίσχυση της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις.
• Στην αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής για τις επενδύσεις και για την αναδιάρθρωση των εκμεταλλεύσεων, τα οποία υποστηρίζουν και διευκολύνουν δομικές αλλαγές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.
• Στον καθορισμό στόχων και κριτηρίων για τη λήψη αποφάσεων που ενισχύουν τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων, τη μείωση του κόστους παραγωγής και τον καλύτερο προγραμματισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
• Στη διαχείριση κινδύνων για την εξασφάλιση βιώσιμων γεωργικών εισοδημάτων.

Ειδικός Στόχος 2: Αύξηση της Ανταγωνιστικότητας

«Αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας της γεωργίας με βιώσιμο τρόπο, ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της αυξημένης ζήτησης, σε έναν κόσμο                               που χαρακτηρίζεται από περιορισμένους πόρους και αβέβαιο κλίμα»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ2

• Οι εμπλεκόμενοι στην παροχή του αγροτικού προϊόντος καλούνται τα τελευταία χρόνια να διαχειριστούν μια σειρά ζητήματα που σχετίζονται με την αναγνώριση και αξιοποίηση των ευκαιριών καθώς και με την αντιμετώπιση των δυσκολιών στο επιχειρηματικό περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται.
• Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών επιχειρήσεων επιτυγχάνεται μέσω του προσανατολισμού στις ανάγκες της αγοράς, της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων και της βελτίωσης των δεξιοτήτων των αγροτών.
• Η σύγχρονη αγροτική επιχείρηση πρέπει να δώσει έμφαση στην αναβάθμιση της αξίας του αγροτικού προϊόντος, τόσο μέσω της βέλτιστης χρήσης των εργαλείων του μάρκετινγκ όσο και μέσω της υιοθέτησης καινοτόμων πρακτικών.

Με γνώμονα τον Ειδικό Στόχο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, το ΙΝΑΓΡΟΚ επιδιώκει να παράγει ερευνητικά αποτελέσματα τα οποία συμβάλλουν σημαντικά:

• Στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.
• Στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρηματιών και στη σύνδεση της παραγωγής με τις ανάγκες της αγοράς.
• Στην προώθηση της αγροτικής επιχειρηματικότητας, με έμφαση στη βελτίωση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
• Στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και στην ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων της εφαρμοσμένης έρευνας στην αγροτική παραγωγή και τη μεταποίηση.

Ειδικός Στόχος 3:  Εξισορρόπηση στην αλυσίδα τροφίμων

«Βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ3

Όλοι οι παίκτες του αγροδιατροφικού συστήματος λειτουργούν μέσα σε μια ολοκληρωμένη εφοδιαστική αλυσίδα, η οποία υπόκειται σε συνεχείς και σημαντικές αλλαγές. Τα τελευταία χρόνια, οι αγρότες και οι μεταποιητικές επιχειρήσεις χάνουν σημαντικό μέρος της διαπραγματευτικής δύναμής τους, η οποία περνά σε διεθνείς κολοσσούς του λιανεμπορίου. Η τάση αυτή οφείλεται σε παράγοντες όπως η αυξημένη συγκέντρωση των σχετικών κλάδων και οι τεχνολογικές πρόοδοι. Οι σχετικές δομικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά μήκος των εφοδιαστικών αλυσίδων έχουν ευρύτατες κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις για όλους τους συμμετέχοντες στην παραγωγή, μεταποίηση, εμπορία και κατανάλωση τροφίμων.

Μέσα από καινοτόμες και διεπιστημονικές προσεγγίσεις, το ΙΝΑΓΡΟΚ συνεισφέρει σε λύσεις προβλημάτων που αφορούν στα εξής:

1. Τη βελτίωση της διαπραγματευτικής δύναμης των παραγωγών έναντι των εταίρων τους στο αγροδιατροφικό σύστημα.
2. Την εξεύρεση των αποτελεσματικότερων τρόπων οργάνωσης των παραγωγών για την διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην αγορά.
3. Τον σχεδιασμό αποδοτικότερων μοντέλων ιδιοκτησίας, διοίκησης, οργάνωσης και κεφαλαιοποίησης των αγροτικών συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε κλάδου και περιοχής.
4. Τη χάραξη πολιτικών για την αποδοτικότερη βιομηχανική οργάνωση των εφοδιαστικών αλυσίδων τροφίμων και ποτών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Ειδικός Στόχος 4: Δράση για το κλίμα

«Συμβολή στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν, καθώς και συμβολή στην παραγωγή βιώσιμων μορφών ενέργειας»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ4

• Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον αισθητές σε ολόκληρο τον πλανήτη. Φαινόμενα όπως η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας, η παρατεταμένη ξηρασία, οι έντονες βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, τόσο σε συχνότητα όσο και ένταση.
• Η σχέση της γεωργίας με την κλιματική αλλαγή είναι αμφίδρομη, καθώς η γεωργική και κυρίως η κτηνοτροφική δραστηριότητα συνδέονται με την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα, τα παραγωγικά συστήματα καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες κλιματολογικές συνθήκες.
• Η γεωργία ευθύνεται για το 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ, ενώ, εκτιμάται ότι σχεδόν τα 2/3 των εκπομπών αυτών προέρχονται από την κτηνοτροφία.
• Η ΕΕ, προκειμένου να συμβάλλει στον μετριασμό του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την αλυσίδα παραγωγής τροφίμων, θέτει συγκεκριμένους στόχους και αναλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις που εκφράζονται μέσα από την Πράσινη Συμφωνία και τη Στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής δράσης για το κλίμα το ΙΝΑΓΡΟΚ συμβάλλει σημαντικά:

• Στον προσδιορισμό των παραγόντων που επηρεάζουν την κατανάλωση προϊόντων χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος και ενθαρρύνουν την υιοθέτηση μιας βιώσιμης διατροφής.
• Στην εκτίμηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα γεωργικά / κτηνοτροφικά παραγωγικά συστήματα και στη μελέτη των συστημάτων που οδηγούν στην παραγωγή προϊόντων μειωμένου ανθρακικού αποτυπώματος.
• Στον εντοπισμό των παραγόντων που ενθαρρύνουν την υιοθέτηση πρακτικών μείωσης των εκπομπών στις γεωργικές/κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις;
• Στην εκτίμηση των επιπτώσεων και του κόστους μείωσης των εκπομπών του θερμοκηπίου στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και στο σχεδιασμό αποτελεσματικών και στοχευμένων μέτρων πολιτικής για την ενθάρρυνση της υιοθέτησης φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών από τους γεωργούς.

Ειδικός Στόχος 5: Περιβαλλοντική μέριμνα

«Εξασφάλιση της διατήρησης των οικοσυστημάτων και του σεβασμού στη χρήση των φυσικών πόρων»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ5

Το περιβάλλον μέχρι σήμερα έχει τεθεί σε δεύτερη προτεραιότητα χάριν της οικονομικής ανάπτυξης. Πλέον, είναι επιτακτική η ανάγκη για ορθολογικότερη χρήση των πόρων, ώστε μέσα στις επόμενες δεκαετίες να επιτευχθεί η προστασία του φυσικού και κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντός μας. Ο αγροτικός τομέας δεν αποτελεί εξαίρεση. Σήμερα λοιπόν κρίνεται απαραίτητη η σφαιρική γνώση και εποπτεία των αλληλεπιδράσεων της αγροτικής δραστηριότητας με το φυσικό περιβάλλον. Το γεγονός αυτό θα συμβάλλει στο διεθνές αίτημα για ένα υγιές περιβάλλον, ως θεμελιώδη αρχή της ποιότητας ζωής, καθώς και στην προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων. Ο Ειδικός Στόχος της περιβαλλοντικής μέριμνας είναι η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των φυσικών πόρων. Βασικές προτεραιότητες είναι η ενίσχυση:

– της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων

– της επαναχρησιμοποίησης των πόρων

– της βιώσιμης κατανάλωσης και

– των βιώσιμων τρόπων παραγωγής

Το ΙΝΑΓΡΟΚ επιδιώκει σε ερευνητικά αποτελέσματα που θα συνεισφέρουν στην επίτευξη αυτών των προτεραιοτήτων. Και πιο συγκεκριμένα στα εξής πεδία:

• Στην ενίσχυση της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων
• Στη διερεύνηση  της βιώσιμης χρήσης των εισροών στην αγροτική παραγωγή
• Στην αξιολόγηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των αγροοικοσυστημάτων

Ειδικός Στόχος 6: Διατήρηση τοπίου και βιοποικιλότητας

«Συνεισφορά στην προστασία της βιοποικιλότητας, βελτίωση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση ενδιαιτημάτων και τοπίων»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ6

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση

• Παρατηρείται μείωση της γεωργικής βιοποικιλότητας και της γενετικής ποικιλότητας ζωικών και φυτικών ειδών.
• Εισάγονται μέτρα για την προστασία της βιοποικιλότητας στα αγρο-οικοσυστήματα
• Παρέχονται εργαλεία διατήρησης και ανάδειξης μέσα από την ΚΑΠ και περιβαλλοντικές πολιτικές.

Στην Ελλάδα υπάρχουν

• Προστατευόμενα και απειλούμενα είδη πουλιών, θηλαστικών, ερπετών.
• Χιλιάδες αυτοφυή είδη και ενδημικά φυτά, πολλά από τα οποία έχουν αρωματικές και φαρμακευτικές ιδιότητες.
• 19 προστατευόμενες αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων, 6 βοοειδών, χοίροι και ιπποειδή
• Βοσκότοποι με πλούσια ποικιλότητα

Το ΙΝΑΓΡΟΚ συνεργάζεται με φορείς έρευνας και χάραξης και άσκησης πολιτικής και συμβάλλει στην εξεύρεση βιώσιμων λύσεων:

• Για την ενίσχυση της συμβολής των αυτόχθονων φυλών παραγωγικών ζώων στην οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον των αγροτικών περιοχών.
• Για την ανάδειξη της σημασίας της ελληνικής βιοποικιλότητας.
• Για τον εμπλουτισμό της γνώσης ως προς τις ιδιότητες των φυτογενετικών πόρων και ποικιλιών και για την αξιοποίηση αυτών στην αγροτική επιχειρηματικότητα.
• Για την αναγνώριση και την αποτίμηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών που συνδέονται με την βιοποικιλότητα.

Ειδικός Στόχος 7: Ανανέωση των Γενεών

«Προσέλκυση νέων γεωργών και διευκόλυνση της επιχειρηματικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ7

Το χαμηλό ποσοστό των νέων σε ηλικία αγροτών σήμερα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες της ΕΕ, το οποίο βαίνει μειούμενο κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θεωρείται σημαντικό πρόβλημα για το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας και εκφράζεται ως «the young farmers problem». Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το 2013 στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι γεωργοί ηλικίας κάτω των 35 ετών αντιπροσώπευαν το 6% του συνόλου των γεωργών, και στην Ελλάδα to 5,2%, ενώ οι γεωργοί άνω των 65 ετών το 31,1% και 31,3% αντίστοιχα. Διάφορα ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα αποσκοπούν στην προσέλκυση νέων ανθρώπων στο γεωργικό επάγγελμα, στο πλαίσιο της πολιτικής της ηλικιακής ανανέωσης των αρχηγών των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Η ομάδα του ΙΝΑΓΡΟΚ χρησιμοποιεί ποιοτικές και ποσοτικές ερευνητικές προσεγγίσεις και συνεργάζεται με επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (κοινωνιολόγους, φυτοτέχνες, ζωοτέχνες) καθώς και με συλλογικές οντότητες, ώστε να εντοπίσει τις  κοινωνικοοικονομικές συνέπειες του φαινομένου και να προτείνει ολοκληρωμένες και εφαρμόσιμες λύσεις στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Ειδικότερα, οι περιοχές στις οποίες εστιάζει η έρευνα του ΙΝΑΓΡΟΚ αναφορικά με τον ΕΣ7 εμπίπτουν στις παρακάτω θεματικές:

• Κοινωνικό κεφάλαιο και θέματα εμπιστοσύνης στις συνέργειες μεταξύ νέων αγροτών
• Ηλικιακή ανανέωση και απασχόληση μεταναστών
• Νεανική επιχειρηματικότητα, βελτίωση δεξιοτήτων και υιοθέτηση καινοτομιών

Ειδικός Στόχος 8: Ζωντανή ύπαιθρος

«Προώθηση της απασχόλησης, της οικονομικής μεγέθυνσης, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της βιοοικονομίας και της βιώσιμης δασοκομίας»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ8

Οι αγροτικές περιοχές

• Καλύπτουν το 44% της διευρυμένης ευρωπαϊκής επικράτειας
• Φιλοξενούν το 19% του ευρωπαϊκού (ΕΕ-28) και το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού
• Χαρακτηρίζονται από πολυμορφία και ανισότητα ως προς τους τοπικούς πόρους και τις δυνατότητες που διαθέτουν ώστε να αντεπεξέλθουν στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες
• Όντας σε διαρκή αλληλεπίδραση με τον αστικό χώρο, καθίστανται όλο και περισσότερο ευάλωτες σε διαφόρων ειδών πιέσεις

Έχοντας υιοθετήσει μια ολιστική θεώρηση της αγροτικής ανάπτυξης που θέτει στο επίκεντρο την αειφορία, το ΙΝΑΓΡΟΚ επιδιώκει να παράγει ερευνητικά αποτελέσματα τα οποία συνεισφέρουν στην επίτευξη των ευρωπαϊκών και εθνικών στόχων της ΚΑΠ.

Μέσα από καινοτόμες και διεπιστημονικές προσεγγίσεις, τα προβλήματα που επιχειρούμε να επιλύσουμε αντανακλούν τον πολυτομεακό χαρακτήρα της Υπαίθρου και εμπίπτουν στις παρακάτω θεματικές:

• Ενίσχυση των πολυλειτουργικών παραγωγικών συστημάτων και του ρόλου τους στον αγροτικό χώρο
• Δημιουργία προϋποθέσεων για την αξιοποίηση της ελληνικής βιοποικιλότητας
• Προώθηση της απασχόλησης και συγκράτηση του πληθυσμού στην Ύπαιθρο
• Εδραίωση μιας ισχυρής διασύνδεσης μεταξύ Αγροδιατροφής και Τουρισμού και ανάδειξη προτύπων ήπιας τουριστικής ανάπτυξης
• Ανάπτυξη νέων καινοτόμων πρακτικών, ενίσχυση των δράσεων δικτύωσης και του κοινωνικοοικονομικού ιστού της Υπαίθρου εν γένει
• Αξιοποίηση των τοπικών πόρων για τη δημιουργία αειφόρων και ανθεκτικών συστημάτων παραγωγής

Ειδικός Στόχος 9: Ασφάλεια και ποιότητα των τροφίμων

«Βελτίωση της ανταπόκρισης της γεωργίας στις απαιτήσεις της κοινωνίας όσον αφορά τα τρόφιμα και την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης για ασφαλή, θρεπτικά και βιώσιμα τρόφιμα, μείωση της σπατάλης τροφίμων, καθώς και την καλή μεταχείριση των ζώων»

Ο ρόλος του ΙΝΑΓΡΟΚ σε σχέση με τον ΕΣ9

• Η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» βρίσκεται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (GREENDEAL) και καταδεικνύει μια νέα ισορροπία μεταξύ της φύσης και των συστημάτων τροφίμων. Μεταξύ των στόχων της στρατηγικής αυτής εντάσσονται η προστασία της υγείας και της ευημερίας των πολιτών, καθώς και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας των αγροδιατροφικών συστημάτων της ΕΕ.
• Μια σύγχρονη πολιτική για την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων, πέραν των υποχρεωτικών κανόνων και ελέγχων, οφείλει να στηρίζεται στην ανάπτυξη ενός παραγωγικού μοντέλου για το σύνολο της διατροφικής αλυσίδας που να ακολουθεί και να εφαρμόζει προαιρετικά συστήματα διαχείρισης ποιότητας και σχήματα πιστοποίησης με σύγχρονες διεργασίες παραγωγής που ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες.

Η θέσπιση και εφαρμογή προτύπων/προδιαγραφών που πιστοποιούν την ποιότητα «από το χωράφι στο ράφι» και λαμβάνει ταυτόχρονα υπόψη όλα τα ιδιαίτερα τοπικά, χωροταξικά, κλιματικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά κάθε χώρας φαίνεται να αποτελεί μονόδρομο για την ανάπτυξη και τη στήριξη ενός σύγχρονου και ανταγωνιστικού αγροδιατροφικού μοντέλου στην ΕΕ.

Το ΙΝΑΓΡΟΚ, μέσω της ερευνητικής δραστηριότητάς του απαντά σε καίρια προβλήματα, τα οποία διαρθρώνονται γύρω από τρεις άξονες:

• Την ανταπόκριση στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς για ποιοτικά και βιώσιμα τρόφιμα με ιδιαίτερα ή καινοτόμα χαρακτηριστικά και με υψηλή προστιθέμενη αξία.
• Την κάλυψη των αναγκών του καταναλωτή, την τμηματοποίηση της αγοράς και τη χάραξη στρατηγικών μάρκετινγκ που ικανοποιούν αυτές τις ανάγκες.
• Τη μελέτη και την αξιολόγηση της εφαρμογής σχημάτων ποιότητας «από το χωράφι στο ράφι».

Συμβολή του ΙΝΑΓΡΟΚ στη χάραξη Πολιτικής

Το ΙΝΑΓΡΟΚ συνεπικουρεί στη χάραξη εθνικής Πολιτικής για ολόκληρο το φάσμα των ειδικών του στόχων, με εποικοδομητικές προτάσεις προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και με ειδικές συναντήσεις (cross-meetings) με φορείς από άλλα Ινστιτούτα, πανεπιστημιακά ιδρύματα και οργανισμούς. Ειδικότερα, οι ερευνητές και οι ερευνήτριες του ΙΝΑΓΡΟΚ συμμετέχουν:

Σε συμβουλευτικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

• Focus Group του EIP_AGRI “Climate–smart (sub)tropical food crops in the EU”
• Εκπροσώπηση της Ελλάδας στη Συνέλευση των Ευρωπαϊκών Αγροτικών Δικτύων
• Ομάδα για τη θαλάσσια αλιεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οικονομική και κοινωνική αξιολόγηση του κλάδου καθώς και της αλιευτικής πολιτικής
• Προπαρασκευαστικές Δράσεις για την εφαρμογή της Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3) στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και Ιονίων Νήσων
• Συντονισμός του Πυλώνα 1 «Γαλάζια Ανάπτυξη» της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής της Μακροπεριφέρειας Αδριατικής Ιονίου (EUSAIR)

Στον στρατηγικό σχεδιασμό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

• Επιτελική Ομάδα για την Κατάρτιση του Στρατηγικού Σχεδίου για την ΚΑΠ 2021-2027
• Ομάδες Εργασίας Στρατηγικού Σχεδιασμού Εταιρικής Σχέσης (ΟΣΣΕΣ) για την προετοιμασία κατάρτισης του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2021 – 2027, αναφορικά με τους Ειδικούς Στόχους: «Ανταγωνιστικότητα του Αγρο-Διατροφικού Τομέα» (1, 2, 3) και «Τοπική Ανάπτυξη» (8, 9)
• Ομάδα Εργασίας «Εργαλεία Διαχείρισης Κινδύνου», στο πλαίσιο των Θεματικών Ομάδων Στρατηγικού Σχεδιασμού για την Προετοιμασία της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020

Σε διεθνείς και εθνικές κλαδικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων και συμβούλια

• Διεθνές δίκτυο IFCN Dairy Research Center, για την παρουσίαση της κατάστασης του κλάδου της αγελαδοτροφίας
• Εκτελεστική Επιτροπή της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας (ICA) για την Έρευνα σε Θέματα Συνεταιρισμών (ICA-CCR)
• Εθνική Επιτροπή Οινοτουρισμού, η οποία δημιουργήθηκε και λειτουργεί με πρωτοβουλία της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ)

Σε Ομάδες Εργασίας για λογαριασμό του ΥΠΑΑΤ

• Ομάδα Εργασίας για την «Οργάνωση της παραγωγής και της παρέμβασης στην αγορά»
• Ομάδα Εργασίας για την «Ανασυγκρότηση των αγροτικών συνεταιρισμών»
• Ομάδα Εργασίας Εκπόνησης Στρατηγικού Σχεδίου για την ελληνική Αμπελουργία
• Επιστημονική Ομάδα για τον συντονισμό των εργασιών εκπόνησης του επιχειρησιακού σχεδίου αγροτικής ανάπτυξης «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων» ανά Περιφέρεια

Σε δράσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης των εμπλεκόμενων στην Αγροτική Ανάπτυξη

• Επιστημονικό Συμβούλιο του Εθνικού Συστήματος Παροχής Γεωργικών Συμβουλών
• Συγγραφή εκπαιδευτικού υλικού για το εισαγωγικό πρόγραμμα επιμόρφωσης φυσικών προσώπων για την πιστοποίησή τους ως Γεωργικών Συμβούλων στο πλαίσιο του Συστήματος Παροχής Γεωργικών Συμβουλών σε Γεωργικές Εκμεταλλεύσεις στα θεματικά πεδία 6 “Εκσυγχρονισμός εκμεταλλεύσεων – Βελτίωση βιωσιμότητας / ανταγωνιστικότητας”, 7 “Κίνδυνοι σε γεωργία και κτηνοτροφία και διαχείρισή τους” και 10 “Διοίκηση και διαχείριση εκμεταλλεύσεων – Τεχνικές καλλιέργειας – Νέες τεχνολογίες” (Συντονισμός)
• Διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων (Webinars) για τη διαχείριση των προκλήσεων που θέτει η πανδημική κρίση στον αμπελοοινικό κλάδο
• Εκπαίδευση ενδιαφερόμενων επενδυτών στο τομέα των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, στο πλαίσιο του Έργου AGRIFARM (Interreg Greece-Italy 2014-2020).

Ενέργειες διάχυσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων

Στο έργο του ΙΝΑΓΡΟΚ περιλαμβάνεται και η υλοποίηση δράσεων διάχυσης και δημοσιότητας, οι οποίες αποσκοπούν στην ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση, τόσο των εμπλεκόμενων στην αγροτική ανάπτυξη, όσο και του γενικού πληθυσμού. Στην κατεύθυνση αυτή, αξιοποιείται μια πληθώρα μεθοδολογικών εργαλείων και καινοτόμων τεχνικών, αλλά και ένας συνδυασμός συμβατικών και ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας. Ειδικότερα, οι ενέργειες για τη διάδοση του ερευνητικού μας έργου και την επικοινωνία με τους εταίρους μας αφορούν, μεταξύ άλλων, στα εξής:

• Δημοσιεύσεις εκλαϊκευμένων άρθρων σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας και σε ιστοσελίδες ελεύθερης πρόσβασης.
• Παραγωγή εκπαιδευτικού και εποπτικού υλικού.
• Διοργάνωση και διεξαγωγή βιωματικών σεμιναρίων και συμμετοχικών διαβουλεύσεων.
• Ανάληψη πρωτοβουλιών για τη δημιουργία δικτύων συνεργατικού διαλόγου.
• Παρεμβάσεις σε δημόσιες συζητήσεις, διαλέξεις και παρουσιάσεις μέσω διαδικτύου (Webinars).
• Προσκεκλημένες ομιλίες και διδασκαλία.

Η ομάδα του ΙΝΑΓΡΟΚ σήμερα

Δρ. Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Διευθυντής Ερευνών Διευθυντής του ΙΝΑΓΡΟΚ

Ο Κώστας Ηλιόπουλος υπηρετεί ως διευθυντής του ΙΝΑΓΡΟΚ, στο οποίο εργάζεται ως Διευθυντής Ερευνών. Ο Κώστας συν-δημιουργεί μαζί με ανθρώπους, οργανισμούς και κοινότητες, καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις σε πιεστικές οργανωτικές προκλήσεις και κοινωνικά διλήμματα. Την αποστολή του αυτή επιτυγχάνει μέσω ενεργητικής έρευνας, συγγραφής, βιωματικής εκπαίδευσης, χτισίματος ομάδων και συνεταιρισμών, καθώς και ατομικού και ομαδικού coaching και mentoring.

Οι δεξιότητές του σε αυτά τα πεδία έχουν αποκτηθεί μέσω: 1) 25+ χρόνων εμπειρίας στο συντονισμό ή συμμετοχή σε διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα υψηλού επιπέδου σε πολυάριθμες χώρες, 2) πάθος από την παιδική του ηλικία και βαθιά γνώση των αγροτικών συνεταιρισμών και της δυναμικής των ομάδων—η γνώση αυτή προέρχεται και  από την μακροχρόνια συνεργασία του με το Ινστιτούτο Συνεταιριστικής Ηγεσίας του Πανεπιστημίου του Μιζούρι (Η.Π.Α.), και 3) της εκπαίδευσής του στη συστημική και στη δυναμική των συστημάτων στο Αθηναϊκό Κέντρο Μελέτης του Ανθρώπου (ΑΚΜΑ), ένα από τα περισσότερο αναγνωρισμένα διεθνώς κέντρα εκπαίδευσης και συστημικής θεραπείας.

Δρ Ειρήνη Τζουραμάνη, Διευθύντρια Ερευνών

Πτυχιούχος του Τμήματος Γεωπονίας της Σχολής Γεωτεχνικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), κάτοχος M.Sc. στην Αγροτική Οικονομία από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (Μ.Α.Ι.Χ.) και Διδάκτορας του τομέα Αγροτικής Οικονομίας του Τμήματος Γεωπονίας του Α.Π.Θ.

Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη μικροοικονομική ανάλυση κλάδων γεωργίας, κτηνοτροφίας και αλιείας, σε θέματα οικονομικής βιωσιμότητας, αειφόρου γεωργίας, διαχείρισης και ανάλυσης κινδύνων, και σε θέματα αγροτικής πολιτικής και αξιολόγησης επενδύσεων του αγροτικού τομέα.

Έχει μεγάλη εμπειρία στην ανάλυση δεδομένων σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης. Οι εργασίες της περιλαμβάνουν το σχεδιασμό, τη συλλογή και την ανάλυση δεδομένων σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης μέσω επιτόπιας έρευνας με τη χρήση διαφόρων στατιστικών εργαλείων. Είναι επικεφαλής και μέλος πολλών εθνικών και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων. Το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, ανακοινώσεις σε συνέδρια (διεθνή και ελληνικά) και μονογραφίες ερευνητικών προγραμμάτων.

Δρ Αλεξάνδρα Σιντόρη, Εντεταλμένη Ερευνήτρια

Απόφοιτος του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος M.Sc. και διδακτορικού διπλώματος του ίδιου τμήματος. Εργάστηκε ως εξωτερική συνεργάτιδα στο ΙΝΑΓΡΟΚ από το 2005 έως το 2017, ενώ στο ίδιο Ινστιτούτο εκπόνησε και τη μεταδιδακτορική της διατριβή. Από το 2017 είναι ερευνήτρια με αντικείμενο την παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την οικονομική ανάλυση και τη βιωσιμότητα των γεωργικών και κτηνοτροφικών παραγωγικών συστημάτων καθώς και της αλιείας, τη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση του κινδύνου στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, το κόστος παραγωγής των γεωργικών προϊόντων, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στη γεωργία/κτηνοτροφία καθώς και τις δυνατότητες και το κόστος μείωσης αυτών.

Έχει εργαστεί σε ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα και έχει προσφέρει διδακτικό και εκπαιδευτικό έργο στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών. Έχει επίσης δημοσιεύσει σε επιστημονικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει σε πλήθος εθνικών και διεθνών συνεδρίων.

Δρ Αθανάσιος Ράγκος, Εντεταλμένος Ερευνητής

Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 2008 από το Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τότε, έχει διδάξει σε ελληνικά Πανεπιστήμια και έχει δώσει διαλέξεις σε μεταπτυχιακά προγράμματα.

Έχει συμμετάσχει σε πέραν των 35 ερευνητικά προγράμματα, εκ των οποίων σε τέσσερα ως Επιστημονικά Υπεύθυνος. Επίσης, έχει δημοσιεύσει πάνω από 85 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με το σύστημα των κριτών, πρακτικά επιστημονικών συνεδρίων έπειτα από κρίση (στην Ελλάδα και διεθνώς) και σε συλλογικούς τόμους, καθώς και έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμα επιστημονικά συνέδρια.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την κοινωνικοοικονομική ανάλυση της φυτικής και ζωικής παραγωγής, την βιώσιμη αξιοποίηση των φυσικών πόρων, την πολυλειτουργικότητα της γεωργίας και των εκτατικών συστημάτων παραγωγής, την αξιολόγηση επενδύσεων και την βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη.

Διαθέτει ιδιαίτερη εμπειρία στο σχεδιασμό διεπιστημονικών προσεγγίσεων στα ανωτέρω θέματα, διατηρώντας στενή συνεργασία με επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων που δραστηριοποιούνται σε αυτά, καθώς και με επιχειρήσεις, Συνεταιρισμούς και Ομάδες Παραγωγών.

Δρ. Γεωργία Παπουτσή, Εντεταλμένη Ερευνήτρια

Είναι πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (2005) και κάτοχος M.Sc. του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (2008). Αφού παρακολούθησε ένα εξάμηνο του διδακτορικού προγράμματος σπουδών του University of Arkansas των ΗΠΑ, ως ακαδημαϊκός επισκέπτης, ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο ΓΠΑ όπου και αποφοίτησε το 2014. Ένα χρόνο αργότερα, ολοκλήρωσε τη μεταδιδακτορική έρευνά της στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ.

Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται  στο στρατηγικό σχεδιασμό μάρκετινγκ και στη συμπεριφορά του καταναλωτή με έμφαση στον αγροδιατροφικό τομέα.

Έχει απασχοληθεί σε ευρωπαϊκά και εθνικά ερευνητικά προγράμματα και έχει διδάξει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα μάρκετινγκ αγροτικών προϊόντων και τροφίμων σε ελληνικά πανεπιστήμια. Οι εργασίες της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα διεθνή επιστημονικά περιοδικά όπως, Journal of Economic Behavior and Organization, British Food Journal, Journal of Wine Economics and Journal of Economic Surveys. Είναι, επίσης, επισκέπτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ).

Δρ. Μαρία Αλεμπάκη, Δόκιμη Ερευνήτρια

Είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου σπουδών στην Αγροτική Οικονομία από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2012). Συνέχισε με μεταδιδακτορική έρευνα: Στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ως Ωφελούμενη της Πράξης ΑγροΕΤΑΚ (2014-15) και στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ως Υπότροφος της Πρόσκλησης ΕΔΒΜ34 (2018-19).

Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη διερεύνηση παραγόντων που διαμορφώνουν το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Τουρισμού Υπαίθρου με έμφαση στην αειφορία και την επανατακτικότητα (resilience), στη δικτύωση και την επιμόρφωση των εμπλεκόμενων, καθώς και σε θέματα τουριστικού μάρκετινγκ και τουριστικής συμπεριφοράς.

Η ακαδημαϊκή της εμπειρία περιλαμβάνει δημοσιεύσεις σε εθνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους, διδασκαλία σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, καθώς και συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και αναπτυξιακά έργα.

Είναι, επίσης, μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΜΠΣ: «Διοίκηση Τουρισμού και Τουριστικών Επιχειρήσεων»), ενώ, την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά συνεργάζεται, ως Επισκέπτρια Καθηγήτρια σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.

Δρ Ελένη Καϊμακούδη, Δόκιμη Ερευνήτρια

Ολοκλήρωσε τη Διδακτορική Διατριβή της στο Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, έπειτα από γραπτές εξετάσεις, στην ειδίκευση Μάρκετινγκ και Πολιτική αλιευτικών προϊόντων.

Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ανάλυση αγοράς, στην ανάλυση της αλυσίδας προσφοράς των αγροτικών προϊόντων, στη  συμπεριφορά καταναλωτή και στην Κοινή Αλιευτική Πολιτική της ΕΕ.

Το ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει δημοσιεύσεις σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων, με κριτές. Έχει εργαστεί ως Εμπειρογνώμονας στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Ορίζοντας 2020 (Horizon 2020), και έχει διδάξει αυτοδύναμα στο γνωστικό αντικείμενο: «Συμπεριφορά Καταναλωτή» στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σχολής Επιστημών της Διοίκησης, του Πανεπιστήμιου Αιγαίου.

Γκλέντις Παυλή, Υπεύθυνη λογιστηρίου και γραμματείας

Η κα Γ. Παυλή είναι υπεύθυνη λογιστηρίου και γραμματείας.

Πρακτική άσκηση

Το ΙΝΑΓΡΟΚ είναι εγγεγραμμένο στο Σύστημα Κεντρικής Υποστήριξης της πρακτικής άσκησης φοιτητών «ΑΤΛΑΣ» (http://atlas.grnet.gr/) και αποτελεί Φορέα Υποδοχής πρακτικής άσκησης φοιτητών.