Tου Αργύρη Πανούση*
Στα περισσότερα ασφαλιστήρια συμβόλαια Μηχανικών Βλαβών ή Κατά Παντός Κινδύνου κ.λ.π. τα οποία συνοδεύονται και με κάλυψη Απώλειας Κερδών, υπάρχει σαφής εξαίρεση στην κάλυψη της ζημιάς όταν το ζημιωθέν υλικό – ανταλλακτικό κ.λ.π. βρίσκεται εντός εγγύησης.
Συνήθως στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται :
“Εξαιρείται η ζημιά για την οποία είναι υπεύθυνος ο κατασκευαστής είτε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία είτε συμβατικά, πχ μέσω Εγγύησης κ.λ.π.”
Κανονικά η ενεργοποίηση της εγγύησης θα πρέπει να γίνεται όταν η αιτία της ζημιάς δεν είναι κάποιος εξωγενής παράγοντας ( πχ κάποια υπέρταση του ηλεκτρικού δικτύου, κακή χρήση κ.λ.π.).
Συνήθως όταν υπάρχει ζημιά σε υλικό που είναι εντός εγγύησης ( το οποίο μπορεί να καλυφθεί από τον κατασκευαστή) , υπάρχει και Απώλεια Κερδών εξαιτίας διακοπής της παραγωγής . Όμως η συγκεκριμένη Απώλεια Κερδών, συνήθως, δεν καλύπτεται από το κατασκευαστή ( συνήθως εξαιρείται στην σύμβαση εγγύησης).
Όμως επίσης δεν θα καλυφθεί ( αν μείνουμε στον τύπο ) και από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, για δύο λόγους :
- Διότι η ζημιά δεν είναι καλυπτόμενη ( από το ασφαλιστήριο), αφού ο
κατασκευαστής είναι υπεύθυνος για αυτήν, και έχει αποδεχτεί την
ευθύνη του, αφού προχώρησε στην αντικατάσταση του ζημιωθέν
υλικού – ανταλλακτικού χωρίς χρέωση.
- Δεν ενεργοποιείται η κάλυψη Απώλειας Κερδών διότι η ζημιά και άρα η
διακοπή παραγωγής, συνέβη από αιτία, η οποία δεν είναι καλυπτόμενη
από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Το ερώτημα είναι αν ο εκάστοτε κατασκευαστής αντικαθιστά το ζημιωθέν υλικό ( το οποίο βρίσκεται εντός εγγύησης ) πάντα όταν διαπιστωμένα φέρει την ευθύνη ή όχι.
Η απάντησή σε αυτό είναι όχι! . Πολλές φορές ο κατασκευαστής αντικαθιστά το ζημιωθέν υλικό ακόμα και όταν δεν έχει την ευθύνη.
Γιατί το κάνει αυτό ; Κυρίως για εμπορικούς αλλά και για άλλους λόγους.
Το συμπέρασμα αυτό έχει προκύψει από τη μακροχρόνια ενασχόλησή μου με τις ζημιές σε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις ( κυρίως στους αντιστροφείς – inverters ).
Παρατηρείται λοιπόν ότι οι κατασκευαστές ( κυρίως αυτοί που κατασκευάζουν καλής ποιότητας και ακριβά inverters ) προχωρούν, συνήθως, άμεσα ( και χωρίς να ταλαιπωρήσουν τον ασφαλισμένο με γραφειοκρατικές διαδικασίες ) στην αντικατάσταση του ζημιωμένου με νέο ( κυρίως μετασκευασμένο inverter) ακόμα και όταν η ζημιά έχει προκληθεί από αιτία για την οποία δεν ευθύνεται ο κατασκευαστής ( π.χ. υπέρταση ηλεκτρικού δικτύου κατά τη διάρκεια ισχυρής καταιγίδας με πτώση κεραυνών κ.λ.π.).
Εδώ αξίζει να τονισθεί ότι για να βρεθεί αν φταίει ο κατασκευαστής ή όχι, τότε θα πρέπει το ζημιωθέν εξάρτημα να σταλεί σε ειδικευμένο – πιστοποιημένο εργαστήριο ( που συνήθως μόνο ο κατασκευαστής διαθέτει ) και να ελεχθεί. Επειδή αυτό συνεπάγεται μεγάλο κόστος ( μεταφορά στο εξωτερικό κ.λ.π.) στην πραγματικότητα δεν γίνεται ποτέ ( ιδίως για τους μικρής ισχύος inverters, μέχρι 30 Kw ). Κατά συνέπεια η συνήθης λύση για τον κατασκευαστή είναι να δεχθεί την αντικατάσταση του ζημιωθέντος χωρίς χρέωση.
Σημειώνεται ότι πολλές φορές ο κατασκευαστής δέχεται την αντικατάσταση του ζημιωθέντος χωρίς χρέωση, έστω και αν , αποδεδειγμένα, δεν φέρει αυτός την ευθύνη . Γιατί το κάνει αυτό ; Μα καθαρά για εμπορικούς λόγους .
Αναφέρω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού. Πριν κάποια χρόνια το γραφείο μας είχε προμηθευτεί έναν εκτυπωτή πολύ καλής και γνωστής μάρκας. Τροφοδοτούνταν με τα γνήσια μελάνια ( διότι αυτό ήταν μια από τις προϋποθέσεις για να ισχύει η εγγύησή του ) και λειτουργούσε για μήνες άψογα. Ο συγκεκριμένος εκτυπωτής είχε αγορασθεί από γνωστή αλυσίδα καταστημάτων. Σε μια επίσκεψή μας σε κατάστημα της ίδιας αλυσίδας ο πωλητής μας έπεισε να πάρουμε ιμιτασιόν μελάνια. Όταν τοποθετήσαμε τα ιμιτασιόν μελάνια, ο εκτυπωτής αμέσως χάλασε. Τελικά , αν και μετά από πολύ ταλαιπωρία, ο κατασκευαστής δέχθηκε να μας αντικαταστήσει τον εκτυπωτή με νέο, παρόλο που δεν ευθύνονταν αυτός για τη ζημιά του. Αυτό το έκανε για να μην διαταράξει την εμπορική του συνεργασία με την αλυσίδα καταστημάτων, από όπου είχαμε προμηθευτεί τα ιμιτασιόν μελάνια αλλά και τον εκτυπωτή.
Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι η αντικατάσταση ενός ζημιωθέντος εξαρτήματος από τον κατασκευαστή χωρίς χρέωση, δεν σημαίνει ότι πάντα ο κατασκευαστής είναι υπεύθυνος για τη ζημιά του. Και άρα, κατά την άποψή μας δεν πρέπει πάντα η ασφαλιστική να αρνηθεί την κάλυψη της Απώλειας Κερδών που προκύπτει από την διακοπή παραγωγής.
Μάλιστα συμβαίνει οι κατασκευαστές των καλών και ακριβών μηχανημάτων να προχωρούν πιο εύκολα σε αντικατάσταση μηχανήματος, ακόμα και όταν δεν φέρουν την ευθύνη, σε σχέση με τους κατασκευαστές των φθηνότερων καταστημάτων.
Εδώ όμως είναι το οξύμωρο το θέματος ! Ασφαλισμένος που αγοράζει ένα ακριβότερο μηχάνημα σε σχέση με έναν άλλον, και σε περίπτωση ζημιάς, να καλύπτεται από τον κατασκευαστή ( αν και αυτός δε φέρει την ευθύνη) και ενώ γλυτώνει χρήματα στην ασφαλιστική ( αφού δεν προκύπτει αποζημίωση στις υλικές ζημιές), αυτή αντί να τον επιβραβεύσει τον τιμωρεί ! αρνούμενη να του καταβάλει τη ζημιά που προκύπτει από την Απώλεια Κερδών.
Μάλιστα το θέμα είναι πιο οξύμωρο όταν ένας ασφαλισμένος προχωρά σε επέκταση της εγγύησης. Έτσι ενώ αυτός δαπανά χρήματα, με συνέπεια να εξοικονομεί χρήματα στην ασφαλιστική ( αφού αυτή δεν καταβάλει αποζημίωση στις υλικές ζημιές και στο extra χρόνο εγγύησης ) αυτή ομοίως τον τιμωρεί ! αρνούμενη να του καταβάλει τη ζημιά που προκύπτει από την Απώλεια Κερδών.
Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να επαναπροσδιορίσουν την πολιτική τους σε σχέση με ζημιές που βρίσκονται εντός του χρόνου εγγύησης. Επίσης πρέπει να χρησιμοποιούν πραγματογνώμονες με ικανή τεχνική κατάρτιση ώστε να μπορούν να προσδιορίζουν ( όσο αυτό είναι δυνατό) την ακριβή αιτία της ζημιάς, αν βαρύνει τον κατασκευαστή ή όχι, και να μην “οχυρώνονται” πίσω από ότι ο κατασκευαστής κάλυψε την υλική ζημιά κ.λ.π.
Εδώ παραθέτω μια πολύ εύστοχη επιστολή από μια ασφαλιστική εταιρεία ( με δεσπόζουσα θέση στο χώρο) σε μια σχετική ζημιά φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων που ανατέθηκε στο γραφείο μας, η οποία είχε στόχο να διερευνήσει την ευθύνη της ζημιάς και η οποία είναι η ακόλουθη:
- Τι καλύπτει/προβλέπει η εγγύηση του κατασκευαστή;
- Σύμφωνα με την εμπειρία σας, θα έπρεπε η κατασκευή να είναι
θωρακισμένη/ανθεκτική σε παρόμοια υπέρταση του δικτύου; Κατά την
άποψή σας, φέρει ευθύνη ο κατασκευαστής για την επέλευση της
ζημιάς, παρέλειψε κάποια αναγκαία εργασία/δικλείδα ασφαλείας;
- Γνωρίζετε εάν η ζημιά καλύφθηκε επειδή ο κατασκευαστής αναγνώρισε
ότι ήταν υποχρέωσή του η αποκατάσταση της βλάβης ή για εμπορικούς
λόγους/σχέσεις με ασφαλισμένο;
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι θα πρέπει να υπάρχει επαρκή τεχνική ανάλυση από εξειδικευμένους πραγματογνώμονες για να έχει, η εκάστοτε ασφαλιστική εταιρεία, επαρκή στοιχεία για να καλύψει ή όχι την Απώλεια Κερδών ( που προέκυψε από ζημιά – αστοχία υλικού που καλύφθηκε από την εγγύηση), και όχι μια στείρα τοποθέτηση ότι δεν καλύπτεται η ζημιά διότι ο κατασκευαστής αντικατέστησε το ζημιωθέν χωρίς χρέωση κ.λ.π..
* O Αργύρης Πανούσης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ & Πραγματογνώμονας (συνεργάτης ασφαλιστικών εταιρειών). Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είναι εισηγητής κύκλου σεμιναρίων στο Ε.Ι.Α.Σ. (Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών), με θέμα τις Φωτοβολταϊκές Εγκαταστάσεις.
