Καταπέλτης για ιδιώτες μηχανικούς, πολεοδομία, δασαρχείο και δήμο –  Όλο το πόρισμα για την Μάνδρα Αττικής – Όργιο αυθαιρεσίας και «τρύπα» στον 4495/17

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Αποκαλυπτικό για διαχρονικό όργιο αυθαίρετης δόμησης και καταπέλτης για ιδιώτες μηχανικούς, πολεοδομία, δασαρχείο και δήμο είναι το πόρισμα της  Γενικής Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης, Μαρία Παπασπύρου, που διερεύνησε και υποδεικνύει ευθύνες για τις πολύνεκρες πλημμύρες στη Δυτική Αττική τον Νοέμβριο του 2017.

Ταυτοχρόνως το πόρισμα διαπιστώνει «τρύπα» στο νέο πολεοδομικό νόμο, όσον αφορά στη «δυνατότητα ένταξης στο Ν.4495/2017 αυθαιρέτων κατασκευών πλησίον των ρεμάτων που δεν έχουν οριοθετηθεί με μοναδικό περιορισμό να μην βρίσκονται εντός της κοίτης τους».

Όργιο αυθαιρεσίας 

Οι διαπιστώσεις για το όργιο αυθαιρεσίας και τις ευθύνες παραβίασης της πόλεοδομικής νομοθεσίας σύμφωνα με το πόρισμα έχουν ως εξής:

Ιδιώτες μηχανικοί

Σύμφωνα με το πόρισμα, ιδιώτες μηχανικοί ελέγχονται για παράνομες οικοδομικές άδεις μέσα στα όρια ρεμάτων, για ψευδή τοπογραφικά και συστηματικές παραβάσεις με ποινική διάσταση της πολεοδομικής νομοθεσίας.

Τα αυθαίρετα μέσα στα ρέματα της περιοχής υπερβαίνουν τα 39 και πρόκειται για αποθήκες, κατοικίες, πρατήρια καυσίμων, αμαξοστάσια, γήπεδα και κέντρο διασκέδασης.

Πολεοδομία

Οι ευθύνες στην Πολεοδομία Ελευσίνας επιρρίπτονται διότι αντί να στείλει στον Εισαγγελέα κράτησε επί χρόνια  στο συρτάρι αυτοψίες και βεβαιωμένες παραβάσεις αυθαίρετης δόμησης, όπως επίσης για το γεγονός ότι δεν είχε ενεργοποιηθεί ως προς την καταγραφή των αυθαιρέτων κατασκευών κατά μήκος των ρεμάτων μετά από προηγηθέν πλημμυρικό φαινόμενο του Οκτωβρίου του 2015. Διαπιστώνεται μάλιστα ότι  προχώρησε στη σύνταξη εκθέσεων αυτοψίας των περισσοτέρων αυθαιρέτων κατασκευών εκατέρωθεν των ρεμάτων, κατόπιν εορτής, δηλαδή μετά τις φονικές πλημμύρες της 15ης Νοεμβρίου 2017. Επιπλέον, το πόρισμα διαπιστώνει ότι η εν λόγω πολεοδομία εξέδωσε νόμιμες άδειες για κατασκευή κτισμάτων ακόμα και μέσα στο ρέμα.

Δασαρχείο

Στο Δασαρχείο Αιγάλεω οι ευθύνες καταλογίζονται σε υπάλληλους που καθυστέρησαν τρία χρόνια να απαντήσουν για το δασικό ή μη χαρακτήρα της περιοχής, ώστε να αρχίσουν έγκαιρα τα αντιπλημμυρικά έργα. Καταλογίζονται, επίσης, ευθύνες, μεταξύ άλλων και για παραλείψεις που οδήγησαν στην έκδοση οικοδομικής άδειας για ανέγερση κτισμάτων (ακόμα και βιομηχανικού κτιρίου) εντός του ρέματος «Σούρες», κατά παράβαση των όρων και των περιορισμών δόμησης που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας.

Δήμος 

Σε αιρετούς του Δήμου Μάνδρας επιρρίπτονται ευθύνες για την ανέγερση αμαξοστάσιου και δημοτικού γηπέδου μέσα στην κοίτη του ρέματος, ενώ σε ιδιώτες μηχανικούς οι ευθύνες καταλογίζονται για το γεγονός ότι ανέλαβαν και ολοκλήρωσαν την κατασκευή των αυθαιρέτων κτισμάτων μέσα στο ρέμα.

Τα πολεοδομικά συμπεράσματα του πορίσματος 

Στο πόρισμα των 82 σελίδων είναι αποκαλυπτικά τα συμπεράσματα επί πολεοδομικών θεμάτων, τα οποία όπως σημειώνεται επί λέξει στο πόρισμα σε έξι σημεία έχουν ως εξής:

1). Η Υ.ΔΟΜ. δεν είχε ενεργοποιηθεί ως προς την καταγραφή των αυθαιρέτων κατασκευών μετά από το προηγηθέν πλημμυρικό φαινόμενο του Οκτωβρίου του 2015, αλλά ούτε και οι αρμόδιοι φορείς προστασίας και αστυνόμευσης των ρεμάτων (Περιφερειακή ενότητα Δυτικής Αττικής) δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε να έχει γίνει εκ μέρους τους κάποια σχετική ενέργεια (ενημέρωση – καταγγελία) προς την Υ.ΔΟΜ. για τον εντοπισμό και την καταγραφή αυθαιρέτων κατασκευών κατά μήκος των ρεμάτων.

Η σύνταξη εκθέσεων αυτοψίας των περισσοτέρων αυθαιρέτων κατασκευών κατά μήκος των ρεμάτων πραγματοποιήθηκε από την Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας σε χρόνο μεταγενέστερο του πλημμυρικού φαινομένου της 15^ης/11/2017 και μετά από ενεργοποίηση της από το μικτό κλιμάκιο στο πλαίσιο των σχετικών εντολών ελέγχου από τη ΓΕΔΔ

2). Η έλλειψη ενεργοποίησης κατά της αυθαίρετης δόμησης κατά μήκος των ρεμάτων συμπεραίνεται και από την παράληψη της κοινοποίησης από την Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας αρκετών από τις οριστικές εκθέσεις αυτοψίας στην Εισαγγελία Πλειμ/κών Αθηνών και στην αρμόδια για την κατεδάφιση Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 17 του Ν.1337/1983 ως ισχύει και στο Π.Δ. 267/1998.

Ακόμη και οι ενέργειες της ΥΔΟΜ που είχαν γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση δεν είχαν ολοκληρωθεί όπως προβλέπεται από το σχετικό Π.Δ 267/1998.

3). Επίσης υπήρξαν και σχετικές καθυστερήσεις στην εκδίκαση των προσφυγών από το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. Ειδικότερα σημειώνεται ότι η προσφυγή κατά της από 14^ης-10-2013 έκθεσης αυτοψίας για αυθαίρετη κατασκευή ΣΧ, εκδικάστηκε τέσσερα και πλέον έτη μετά τη σύνταξη της έκθεσης αυτοψίας, ενώ η προσφυγή κατά της από 2-4-2015 έκθεσης αυτοψίας για την αυθαίρετη καντίνα του ιδίου ιδιοκτήτη, εκδικάστηκε δύο και πλέον έτη μετά τη σύνταξη της έκθεσης αυτοψίας.

4). Όσον αφορά τις ανακληθείσες οικοδομικές άδειες:

α) Η υπ’ αριθμ. 3742/1980 οικοδομική άδεια, εκδόθηκε από τη Πολεοδομία Αιγάλεω με ψευδές ως προς την αποτύπωση του διερχόμενου εντός της ιδιοκτησίας ρέματος τοπογραφικό, κατά παράβαση του ισχύοντος τρόπου εκδόσεως οικοδομικών αδειών (Ε.37608/5-11-1976 Απόφαση Υπουργού Δημοσίων Έργων) και των τότε όρων και περιορισμών δόμησης (παρ.5^α, άρθρο 1 του Π.Δ. 6/17-10-1978 – ΦΕΚ538Δ). Επομένως ορθώς ανεκλήθη από την Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας.

Η αρμόδια Δ/νση Πολεοδομίας Αιγάλεω στα πλαίσια της ολοκλήρωσης της διαδικασίας εκδόσεως της οικοδ. αδείας, δεν είχε μεριμνήσει, ως όφειλε, για την διενέργεια αυτοψίας, κατά παράβαση της υπ’ αριθμ. Ε.37608/5-11-1976 Απόφασης Υπουργού Δημοσίων Έργων (ΦΕΚ 361 Δ/1976).

Αποτέλεσμα των παραπάνω παραλείψεων ήταν να μην διαπιστωθεί από την αρμόδια Υπηρεσία η διέλευση του ρέματος ”Σούρες” εντός της ιδιοκτησίας και να εκδοθεί η οικοδομική άδεια για ανέγερση του βιομηχανικού κτιρίου, με τμήμα του ακριβώς επάνω στο διερχόμενο εντός της ιδιοκτησίας ρέμα κατά παράβαση των όρων και των περιορισμών δόμησης που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδ. αδείας.

β) Η υπ’ αριθμ. 658/1991 οικοδομική άδεια, εκδόθηκε από τη Πολεοδομία Ελευσίνας με ψευδές ως προς την αποτύπωση του διερχόμενου παρά το όριο της ιδιοκτησίας ρέματος τοπογραφικό, κατά παράβαση του ισχύοντος τρόπου εκδόσεως οικοδομικών αδειών Π.Δ.3/8-9-1983 – ΦΕΚ Δ394) και των όρων και περιορισμών δόμησης του κτιριοδομικού κανονισμού 93046/304/30.1/3-2-1989 – ΦΕΚ59Δ). Επομένως ορθώς ανεκλήθη από την Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας.

– Οι αρμόδιοι υπάλληλοι της Πολεοδομίας Ελευσίνας που θεώρησαν και έλεγξαν το τοπογραφικό διάγραμμα και το διάγραμμα κάλυψης της προς έκδοση αδείας, έλεγξαν πλημμελώς και κατά παράβαση του άρθρου 5 του Π.Δ. 3/8-9-1983 (ΦΕΚ Δ394) τα έγγραφα του φακέλου της προς έκδοση αδείας (τίτλους ιδιοκτησίας, προσαρτημένο στην υπ’ αριθμ. 3167/1989 Έγκριση Δασαρχείου Τοπογραφικό, απόσπασμα χάρτη) από τα οποία προέκυπτε η ύπαρξη του ρέματος παρά το όριο της ιδιοκτησίας.

Αποτέλεσμα των παραπάνω παραλείψεων και της μη διαπίστωσης από την Υπηρεσία της διέλευσης του ρέματος ”Σούρες” παρά το όριο της ιδιοκτησίας, ήταν να εκδοθεί η οικοδομική άδεια για ανέγερση του βιομηχανικού κτιρίου, σε απόσταση μικρότερη της απαιτούμενης των 20μ. από την όχθη του ρέματος κατά παράβαση του κτιριοδομικού κανονισμού που ίσχυε κατά το χρόνο έκδοσης της οικοδ. Αδείας.

5).Περαιτέρω τις προαναφερόμενες Αποφάσεις ανάκλησης η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας δεν κοινοποίησε στην Εισαγγελία Πλημ/κών Αθηνών για εφαρμογή της παρ. 8 του άρθρου 17 του Ν.1337/1083 ως ισχύει, για αυθαίρετη δόμηση σε ρέματα και ειδικότερα «…για μηχανικούς που αναλαμβάνουν την εκπόνηση μελέτης που απαιτείται για την έκδοση της αδείας εφόσον περιέχονται σε αυτή στοιχεία ή σχέδια απεικόνισης της υπάρχουσας κατάστασης που παραπλανούν την αρμόδια για την έκδοση της αδείας Πολεοδομική Υπηρεσία…».

Οι παραπάνω Αποφάσεις ανάκλησης, δεν κοινοποιήθηκαν από την αρμόδια Υ.ΔΟΜ. Ελευσίνας, στην Εισαγγελία Πλημ/κών Αθηνών για εφαρμογή της παρ. 8 του άρθρου 17 του Ν.1337/1083 ως ισχύει, για αυθαίρετη δόμηση.

6). Η δυνατότητα ένταξης στο Ν.4495/2017 αυθαιρέτων κατασκευών πλησίον των ρεμάτων που δεν έχουν οριοθετηθεί με μοναδικό περιορισμό να μην βρίσκονται εντός της κοίτης τους, αποτελεί θέμα προς συζήτηση, καθώς ο προσδιορισμός της κοίτης τις περισσότερες φορές δεν είναι σαφής, λόγω των προσχώσεων και των αλλοιώσεων που έχουν υποστεί με τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, με προφανείς τις συνέπειες τόσο για την προστασία του υδατορέματος αλλά και των παραρεμάτιων περιοχών και κατασκευών στις περιόδους έντονων βροχοπτώσεων. Το πόσρισμα καταλήγει σημειώνοντας ότι:

-“Θα πρέπει να συζητηθεί και να βρεθεί λύση στο θέμα της ένταξης στο Ν.4495/2017 κατασκευών πλησίον μη οριοθετημένων ρεμάτων”.

Το αντικείμενο της έκθεσης

Σημειώνεται ότι η Έκθεση της  Γενικής Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης έχει αντικείμενο:

α) Τον έλεγχο του προγραμματισμού και της υλοποίησης των έργων που διαχρονικά έχουν επηρεάσει με οποιοδηποτε τροπο την αντιπλημμυρικη προστασία της περιοχής Μάνδρας Δυτικής Αττικής.

β) Την διαπίστωση πράξεων και παραλείψεων των φορέων της Δημόσιας Διοίκησης που τυχόν συνέβαλαν με οποιοδήποτε τρόπο στην εκδήλωση των πλημμυρικών φαινομένων την 15-16 Νοεμβρίου 2017.

γ) Την διαπίστωση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και του θεσμικού πλαισίου στην περιοχή της πλημμύρας.

δ) Την αξιολόγηση των αιτιών της πλημμύρας.

ε) Την υποβολή προτάσεων βελτιώσεων – συμπληρώσεων του θεσμικού πλαισίου για την πρόληψη αντίστοιχων φαινομένων και την αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών.

Οι ελεγκτές

Η έκθεση συντάχθηκε από Μικτό Κλιμάκιο Ελέγχου, αποτελούμενο από τους κκ:

• Κοροβέση Γεώργιο, Πολιτικό Μηχανικό, Ειδικό Επιθεωρητή Δ.Δ, ως συντονιστή
• Ποτουρίδη Σταύρο, Πολιτικό Μηχανικό, Επιθεωρητή Δ.Ε.
• Πατσούκη Δημήτριο, Πολιτικό Μηχανικό, Επιθεωρητή Δ.Ε.
• Μουτσόπουλο Ιωάννη, Πολιτικό Μηχανικό, Επιθεωρητή Δ.Ε.
• Ελευθεριάδου Σοφία, Προϊσταμένη του Σώματος Επιθεώρησης Νοτίου Ελλάδος (ΣΕΝΕ/ΥΠΕΝ)
•  Πουλή Σταυρούλα, Προϊσταμένη του Συντονιστικού Γραφείου Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών της Ειδικής Γραμματείας Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ
• Ποδαρά Δέσποινα, Προϊσταμένη Τμήματος Επιθεώρησης Δόμησης και Κατεδαφίσεων (ΣΕΝΕ/ΥΠΕΝ)
• Κανελλοπούλου Αναστασία, Επιθεωρήτρια Δόμησης στο Τμήμα Δόμησης και Κατεδαφίσεων (ΣΕΝΕ/ΥΠΕΝ),

κατόπιν της υπ’ αριθμ. πρωτ. ΓΕΔΔ Φ. 1036/2017/1223/24-1-2018 τροποποίηση σύστασης μικτού κλιμακίου του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΟΝΙΚΕΣ ΠΛΥΜΜΗΡΕΣ ΣΤΗΝ ΜΑΝΔΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ