Κέρκυρα: Το ανταποδοτικό έργο ολοκληρωμένης διαχείρισης ΑΣΑ και το κόστος της απραξίας

Του Ανδρέα Γραμμενάνδη*

Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Κέρκυρα έχει πάρει εκρηκτικές  διαστάσεις.  Το τελευταίο δίμηνο, στην αρχή της τουριστικής περιόδου τα  απορρίμματα έπνιξαν το νησί , έχει πληγεί η εικόνα της Κέρκυρας στους επισκέπτες της, σημειώθηκαν χιλιάδες ακυρώσεις αφίξεων, τέθηκε σε κίνδυνο η υγεία των επισκεπτών αλλά και των κατοίκων της.

Μετά από τέσσερα χρόνια απραξίας το πρόβλημα διογκώθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να χρησιμοποιείται  ο ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ Νότιας Κέρκυρας με την παρέμβαση των οργάνων ασφαλείας / ΜΑΤ ενώ  πλήγηκε η κοινωνική συνοχή του νησιού,  αφού ήλθαν σε αντιπαράθεση κοινωνικές τάξεις ( οι κάτοικοι της περιοχής Νότιας Κέρκυρας με τους επιχειρηματίες του νησιού που ανυπομονούν να λυθεί το πρόβλημα  για να προστατεύσουν τις επιχειρήσεις τους ).

Από το 2006 είχε δρομολογηθεί Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Επεξεργασίας  Αστικών Στερεών Αποβλήτων με  ανάκτηση υλικών  και δυνατότητα  παραγωγής  ενέργειας στην Κέρκυρα.  Στο διάστημα που μεσολάβησε αντί το έργο να γίνει πράξη επιλύοντας οριστικά το θέμα για το νησί, τους κατοίκους του και τους πολυάριθμους επισκέπτες του  δυστυχώς  η σημερινή  Δημοτική Αρχή μαζί  με το νέο Δ.Σ. του Φο.Δ.Σ.Α( Σύνδεσμο Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων του Ν. Κέρκυρας ) και την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων που πρόσκεινται στο ΣΥΡΙΖΑ, ανέστειλαν την διαδικασία και δεν ολοκληρώθηκε η Β’ φάση του διαγωνισμού για την επιλογή οριστικού αναδόχου του έργου ,  χωρίς να  έχουν σοβαρή και αξιόπιστη εναλλακτική λύση για την διαχείριση των απορριμμάτων .

Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι μετά από τέσσερα χρόνια απραξίας εξαιτίας ιδεοληψιών και απουσίας πολιτικής και ολοκληρωμένης  τεχνοκρατικής πρότασης για την Κέρκυρα η σημερινή Δημοτική Αρχή,  προσπαθεί να συνεχίσει από το σημείο που σταμάτησε η προηγούμενη Δημοτική Αρχή .

Σημειώνεται ότι από το 2006  ο  Δήμαρχος Κέρκυρας και Πρόεδρος του Φο.Δ.Σ.Α. Ν. Κέρκυρας  Μηχανκός κο. Ιωάννης Τρεπεκλής ( εκλεγμένος με την υποστήριξη της Νέας Δημοκρατίας ) ξεκίνησε στην Κέρκυρα ,την προσπάθεια για την κατασκευή μίας Εγκατάστασης Ολοκληρωμένης Επεξεργασίας των Αστικών Στερεών Αποβλήτων ( ΑΣΑ ) στο νησί .

Η προσπάθεια συνεχίστηκε από όλες τις τοπικές αρχές έως τον Μάιο του 2014 .

Οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν  είναι οι παρακάτω :

• Συντάχθηκε η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της μονάδας , η οποία εγκρίθηκε από το ΥΠΕΚΑ .
• Συντάχθηκε Τελική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της μονάδας , η οποία επίσης έλαβε έγκριση από το ΥΠΕΚΑ .
• Επιλογή Τεχνικού Συμβούλου για την σύνταξη του φακέλου για την χρηματοδότηση του έργου .
• τον Μάρτιο του 2013 ( πάλι επί Δημαρχίας Ι. Τρεπεκλή ) βάση του με αριθμό πρακτικού συνεδρίασης 19/13 – 3 – 2013 εγκρίθηκε, από την Διυπουργική Επιτροπή Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα με Πρόεδρο τον Υπουργό  κο. Κωστή Χατζηδάκη, η υπαγωγή του έργου << Υλοποίηση Μονάδας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νομού Κέρκυρας >> στην χρηματοδότηση του  μέσω ΣΔΙΤ.
• Σύνταξη , από τον Τεχνικό Σύμβουλο των τευχών δημοπράτησης του έργου .
• Ακολούθως πραγματοποιήθηκε η πρώτη ( α΄) φάση της δημοπράτησης του έργου που αφορούσε την επιλογή των ενδιαφερομένων που  πληρούσαν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να λάβουν μέρος στην δεύτερη ( β’ ) φάση ( από 6 ενδιαφερόμενους επιλέχθηκαν 5 εταιρείες ). Η  β’ φάση του διαγωνισμού  θα  αφορούσε την κατάθεση της οικονομικής προσφοράς και την επιλογή του αναδόχου με την διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου .

Αντικείμενο του Έργου

Στο συμβατικό αντικείμενο του έργου , το οποίο θα είχε εκτελεστεί  σύμφωνα με τους  όρους που θα προέκυπταν από την Β’ φάση του διαγωνισμού , περιλαμβάνονται οπωσδήποτε τα παρακάτω :

• Όλες ανεξαιρέτως οι μελέτες που απαιτούνται για την λήψη αδειών κατασκευής και λειτουργίας , σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία .
• Η χρηματοδότηση της κατασκευής της μονάδας
• Η κατασκευή της μονάδας έτοιμης προς λειτουργία και χρήση .
• Η λειτουργία , διαχείριση , εκμετάλλευση , συντήρηση της μονάδας μέχρι το τέλος της περιόδου εκμετάλλευσης .
• Όλες οι αναγκαίες ενέργειες και εργασίες που αφορούν όλα τα δίκτυα Κοινής Ωφέλειας , τόσο κατά την διάρκεια κατασκευής , όσο και για την απρόσκοπτη λειτουργία τους μετά την ολοκλήρωση των εργασιών .
• Οποιαδήποτε νέα εργασία προκύψει ως αναγκαία για την ολοκλήρωση του έργου
• Οι υπόλοιπες υποχρεώσεις του αναδόχου που απορρέουν από την Σύμβαση

Το συνολικό έργο αναφερόταν στην Χρηματοδότηση , Μελέτη , Κατασκευή, Συντήρηση και λειτουργία για 25 έτη μίας Ολοκληρωμένη  Εγκατάσταση Επεξεργασίας  Αστικών  Στερεών  Αποβλήτων με  ανάκτηση υλικών  και δυνατότητα  παραγωγής  ενέργειας η οποία   (εγκατάσταση ) θα έχει τα κατωτέρω βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά και στόχους ;

• Επεξεργασία των ΑΣΑ με μηχανικές και βιολογικές μεθόδους.
• Μεγαλύτερη ενεργειακή αξιοποίηση του συνόλου των ΑΣΑ .
• Ελάχιστη περιβαλλοντική όχληση
• Ελάχιστη δυνατή χρησιμοποίηση μη εναλλακτικών πηγών ενέργειας .
• Μέγιστη δυνατή ευελιξία λειτουργίας της εγκατάστασης για τη αντιμετώπιση των εποχιακών διακυμάνσεων της ποσότητας των συλλεγόμενων ΑΣΑ .

Για την εγκατάσταση της μονάδας είχε ορισθεί έκταση 19,5 στρεμμάτων εντός του ΧΥΤΑ Κεντρικής Κέρκυρας ( το οποίο με την ολοκλήρωση του έργου θα χαρακτηριζόταν σε ΧΥΤΥ ) και θα αποτελούν μέρος των 115 στρεμμάτων του ΧΥΤΑ, ο προϋπολογισμός της κατασκευής του έργου ήταν 22.000.000 ευρώ με ΦΠΑ , δυνατότητα επεξεργασίας έως 87.000 τόνους ΑΣΑ, χρόνος κατασκευής 18 μήνες .

Η μονάδα περιελάμβανε

1. Μονάδα διαχωρισμού του ανακυκλώσιμου ρεύματος από το οργανικό.
2. Μονάδα μηχανικής διαλογής για την παραγωγή ανακυκλώσιμων υλικών και εμπορική εκμετάλλευση τους
3. Μονάδα κομποστοποιήσης ( λιπασματοποίηση ) με δυνατότητα παραγωγής α ) κομπόστ  χαμηλής ποιότητας που θα χρησιμοποιείτο ως υλικό επικάλυψης στο ΧΥΤΥ ή ως εδαφοβελτιωτικό σε αποκαταστάσεις ΧΑΔΑ και β)  υψηλής ποιότητας κομπόστ μέσω προδιαλεγμένου οργανικού φορτίου που θα προέρχεται από την συλλογή οργανικών αποβλήτων κουζίνας με  χρήσης  καφέ κάδου , κλαδέματα , αγροτικά και κτηνοτροφικά απόβλητα κλπ  .

Η μονάδα κομποστοποίησης περιλάμβανε κατά σειρά  δύο ( 2 ) Αναερόβιους Αντιδραστήρες , Αερόβιο Αντιδραστήρα , Ραφινάρισμα και τέλος την φάση της Ωρίμανσης

Από την Αναερόβια φάση προβλεπόταν παραγωγή βιοαερίου και εκμετάλλευση ( καύση / ηλεκτρογεννήτρια ) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 0.9  MW.

Η Εγκατάσταση θα επεξεργαζόταν στην μονάδα της κομποστοποίησης την περίσσεια της λυματολάσπης των μονάδων επεξεργασίας των αστικών υγρών αποβλήτων ( Μονάδες Βιολογικού Καθαρισμού ) ποσότητας περίπου 12.000 κυβικών μέτρων ανά έτος .

ΟΦΕΛΗ  ΤΗΣ  ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

• Λύση του προβλήματος της διαχείρισης των στερεών απορριμμάτων στο νησί
• Περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής
• Σημαντική αύξηση του ποσοστού αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων υλικών ( σημειώνουμε ότι η μονάδα θα λειτουργούσε παράλληλα με το υπάρχον ΚΔΑΥ )
• Ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
• Πρόσληψη 34 εργαζομένων για την  λειτουργία της εγκατάστασης
• Αύξηση του κύκλου εργασιών τοπικών επιχειρήσεων που οι δραστηριότητες τους εμπλέκονται με την λειτουργία της Εγκατάστασης, όπως συνεργεία συντήρησης εξοπλισμού , μεταφορικές εταιρείες για την διακίνηση των εμπορευμάτων, εταιρείες προμήθειας Β’ Υλών κ.α.

*Ο Ανδρέας Γραμμενάνδης είναι Διπλωματούχος Χημικός Μηχανικός