Κόκκινα δάνεια: μονομαχία «Ηρακλή» – τραπεζών για τις κρατικές εγγυήσεις

Γύρω από το μαξιλάρι των 37 δισεκατομμυρίων ευρώ εκτυλίσσονται οι διαβουλεύσεις κυβέρνησης-τραπεζών για το σχέδιο «Ηρακλής»  που αποβλέπει στην ανακούφιση των τραπεζικών χαρτοφυλακίων από το βάρος των κόκκινων δανείων.

Την κυβερνητική αισιοδοξία για την εξέλιξη των διαβουλεύσεων δεν φαίνεται να συμμερίζονται οι τράπεζες, που προσέρχονται στο τραπέζι των συζητήσεων κουμπωμένες για την ποιότητα και το εύρος της κρατικής εγγύησης των 9 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Όπως αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ η «Καθημερινή», ο  SSM και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που εποπτεύουν τη διαδικασία «ζητούν να βελτιωθεί η ποιότητα των κρατικών εγγυήσεων και εν είδει εναλλακτικής έχουν προτείνει να είναι κατά ένα μέρος τους σε μετρητά». Το ρεπορτάζ επισημαίνει ότι «διαθέσιμα μετρητά που ήδη μετρούν στο χρέος και δεν το επιβαρύνουν περαιτέρω υπάρχουν στο cash buffer».

Από την πλευρά του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σε δηλώσεις του για τον «Ηρακλή» κινήθηκε στο κλίμα ευφορίας που καλλιεργεί η κυβέρνηση για την εξέλιξη του σχεδίου.

«Βασικός στόχος, είπε,  είναι να απελευθερωθούν οι τράπεζες από το βαρίδι των κόκκινων δανείων. Και αυτό το κάνει το σχέδιο «Ηρακλής». Περίπου 30 δισεκατομμύρια κόκκινα δάνεια θα φύγουν από τον ισολογισμό τους. Θα έχουν εγγύηση του Δημοσίου περίπου στα 9 δισ. ευρώ, ώστε να μπορούν να αντλήσουν ρευστότητα μετά την τιτλοποίηση που θα γίνει. Θα απελευθερωθούν από αυτό το βαρίδι και θα μπορούν να δώσουν ρευστότητα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις», δήλωσε. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αναφέρθηκε επίσης στη διελκυστίνδα κυβέρνησης-τραπεζών για την αύξηση των τραπεζικών χρεώσεων στις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Όπως υπογράμμισε οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ρίχνουν το διοικητικό κόστος των τραπεζών «με αποτέλεσμα να περιμένει κανείς να δει σταθεροποίηση και μείωση και όχι αύξηση των τραπεζικών χρεώσεων. Αυτό, πρόσθεσε, είναι κάτι το οποίο κατέστησε σαφές ο πρωθυπουργός. Και περιμένουμε την αντίδραση άμεσα, δηλαδή μέσα στις επόμενες ημέρες, από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών προς μία κατεύθυνση που θα ικανοποιεί και τις τράπεζες, αλλά και τους Έλληνες καταναλωτές».

Ειδικότερα για το σχέδιο «Ηρακλής» σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Καθημερινής»:

«Για την κυβέρνηση, η βασική εκκρεμότητα είναι το εάν η εγγύηση του Δημοσίου είναι αρκετή για να θεωρηθούν μηδενικού ρίσκου οι τίτλοι υψηλής διαβάθμισης (senior notes) που θα κρατήσουν οι τράπεζες, οι οποίες θεωρούν πως εάν δεν είναι μηδενικού ρίσκου και επηρεάσουν αρνητικά τα κεφάλαιά τους, το όλο σχέδιο δεν συμφέρει.

Με δεδομένο ότι ο SSM έχει απαιτήσει να συμμετάσχουν στο APS και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Alpha και η Eurobank, που έχουν δρομολογήσει ήδη τις δικές τους τιτλοποιήσεις, θα πρέπει να σταθμίσουν εάν οι όροι βάσει των οποίων θα λειτουργήσει ο «Ηρακλής» τους συμφέρουν ή όχι. Στη συνάντηση της Πέμπτης που είχαν οι επικεφαλής των τραπεζών με τον πρωθυπουργό και το οικονομικό επιτελείο, υπήρξαν διαβεβαιώσεις ότι οι ομολογίες που θα εκδοθούν στο πλαίσιο της τιτλοποίησης θα θεωρηθούν μηδενικού ρίσκου. Σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες, οι υπηρεσίες του SSM δεν έχουν αποφανθεί οριστικά επί του θέματος. Το γεγονός πως το ελληνικό Δημόσιο δεν βρίσκεται σε επενδυτική βαθμίδα καθιστά λιγότερο ισχυρές τις εγγυήσεις του. Ετσι, τόσο ο SSM όσο και οι νομικές υπηρεσίες της ΕΚΤ έχουν προειδοποιήσει την ελληνική πλευρά ότι ο χαρακτηρισμός ως μηδενικού ρίσκου των τίτλων που θα διατηρήσουν οι τράπεζες και θα έχουν την εγγύηση του κράτους, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Επί της ουσίας, ζητούν να βελτιωθεί η ποιότητα των κρατικών εγγυήσεων και εν είδει εναλλακτικής έχουν προτείνει να είναι κατά ένα μέρος τους σε μετρητά.

Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται, καθώς το υπουργείο Οικονομικών σταθμίζει τις εναλλακτικές που έχει και τις επιπτώσεις τους σε δημοσιονομικό και σε πολιτικό επίπεδο. Εάν οι εποπτικές αρχές επιμείνουν στην άποψη για αναβάθμιση της ποιότητας της κρατικής εγγύησης, οι προτάσεις που υπάρχουν είναι να δοθούν είτε μετρητά είτε ομόλογα. Διαθέσιμα μετρητά που ήδη μετρούν στο χρέος και δεν το επιβαρύνουν περαιτέρω υπάρχουν στο cash buffer. Επίσης, η έκδοση ενός ειδικού ομόλογου μπορεί να μην επιβαρύνει το χρέος, εάν δεν καταπέσει η εγγύηση. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα είναι αντιμετωπίσιμο, λένε πηγές τόσο στην Αθήνα όσο και στη Φρανκφούρτη. Υπάρχει εξάλλου χρόνος για να βρεθεί η βέλτιστη λύση, στην κατεύθυνση να χαρακτηριστεί ως μηδενικού ρίσκου η εγγύηση του Δημοσίου. Για τις τράπεζες, πέραν αυτού, άλλος πονοκέφαλος είναι να χωρέσουν οι τιτλοποιήσεις που «τρέχουν» στα μέτρα του «Ηρακλή». Σημειώνεται ότι η κρατική εγγύηση των 9 δισ. ευρώ που θα δοθεί για το τμήμα των ομολογιών υψηλής εξασφάλισης (senior note) που θα εκδοθούν και το οποίο οι τράπεζες θα κρατήσουν στους ισολογισμούς τους, θα τίθεται σε ισχύ μόνον εάν το ήμισυ και πλέον των άλλων δύο κατηγοριών ομολογιών έχει πωληθεί επιτυχώς σε ιδιώτες. Άλλη βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στον «Ηρακλή» είναι το senior τμήμα του ομολόγου που θα εκδοθεί και το οποίο θα εγγυάται το Δημόσιο, θα πρέπει να είναι συγκεκριμένης επενδυτικής βαθμίδας και συγκεκριμένα ΒΒ-.

Καμία ωστόσο τιτλοποίηση από αυτές που έχουν δρομολογηθεί μέχρι σήμερα, πλην της πρώτης τιτλοποίησης, δηλαδή το χαρτοφυλάκιο Pillar ύψους 2 δισ. ευρώ που έχει πραγματοποιήσει η Eurobank, δεν έχει ανάλογη αξιολόγηση. Στη βάση αυτή, εξάλλου, η διοίκηση της Eurobank που βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαπραγματεύσεων με την Pimco για την τιτλοποίηση του χαρτοφυλακίου Cairo, ύψους 7,5 δισ. ευρώ, τηρεί στάση αναμονής έως ότου οριστικοποιηθούν οι τελικές λεπτομέρειες, προκειμένου να αποφασίσει ότι θα ενταχθεί στο σχήμα. Μια τέτοια προοπτική ενδέχεται να αλλάξει, ωστόσο, τη δομή του χαρτοφυλακίου που πρόκειται να τιτλοποιήσει και η οποία δεν  συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά του «Ηρακλή».