Κορονοϊός: η τεχνολογία των «έξυπνων πόλεων» σώζει ζωές

Της Γιούλης Μανώλη/

Η τεχνολογία των «έξυπνων πόλεων» σώζει ζωές. Τεχνητή νοημοσύνη, προγνωστικά και drones που παρακολουθούν τους πολίτες από ψηλά και κάνουν από τα μεγάφωνα συστάσεις στους απείθαρχους να φορέσουν τη μάσκα τους, έχουν επιστρατευθεί εναντίον του κορονοϊού.  

Οι τεχνολογικές καινοτομίες αυξάνουν την ικανότητα των πόλεων να εντοπίζουν, να αντιμετωπίζουν και να ελέγχουν τις εστίες μόλυνσης με ακρίβεια και αποτελεσματικότητα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερες αντιδράσεις για την αναχαίτιση επιδημιών.

Οι σχολές δημόσιας υγείας και οι δομές των πόλεων θεωρούνται κρίσιμοι παίκτες κατά τη διάρκεια εκδήλωσης μιας κρίσης δημόσιας υγείας εξαιτίας του ρόλου τους στη συλλογή δεδομένων, την παρακολούθηση των τάσεων και την εμφάνιση πιθανών απειλών. Στον πυρήνα της, η δημόσια υγεία είναι “ένα πολύ τοπικό πράγμα”, δήλωσε στον ιστότοπο SmartCitiesDive ο Στηβ Μπέννετ, διευθυντής της παγκόσμιας κυβερνητικής πρακτικής στο SAS και πρώην διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Ενσωμάτωσης της Βιοεπιτήρησης στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ.

“Οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν τους μεγάλους προϋπολογισμούς, αλλά  ο τόπος όπου έχουμε πολλές κρίσιμες πληροφορίες είναι οι φορείς δημόσιας υγείας του νομού και της πόλης”, δήλωσε. “Οι πόλεις και οι τοπικές κυβερνήσεις μπορούν να εφαρμόσουν ειδικά μέτρα παρακολούθησης ή θα μπορούσαν να αναλάβουν κάποια έγκαιρη δράση πριν συμβεί ένα γεγονός”.

Αναχαίτιση της επιδημίας

Στην Κίνα, το επίκεντρο της έκρηξης του κορωνοϊού, νέες τεχνολογίες αναδύονται ως εργαλεία για την αναχαίτιση της επιδημίας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ιδιωτικές εταιρείες συνεργάζονται με την κυβέρνηση και προσφέρουν δωρεάν εργαλεία και υπηρεσίες για να εμποδίσουν τη διάδοση του ιού.

Τα αεροσκάφη είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση των περιορισμών απομόνωσης. Συχνά είναι εξοπλισμένα με μεγάφωνα για να επικοινωνούν με πολίτες όταν παραβιάζουν τους κανόνες ή δεν τηρούν τις κυβερνητικές εντολές για μέτρα προφύλαξης. Στις κινεζικές πόλεις και στις αγροτικές περιοχές, οι φωτογραφικές μηχανές των αεροσκαφών εντοπίζουν αυτά τα άτομα, ενώ οι κυβερνητικοί υπάλληλοι δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες μέσω του μεγαφώνου.

Οι κινεζικές αρχές χρησιμοποιούν επίσης την τεχνολογία ηλεκτρονικής επιτήρησης και αναγνώρισης προσώπου για την ανίχνευση παραβατών της καραντίνας και την έκδοση προειδοποιήσεων για την τήρηση των κανονισμών της επιδημίας. Η επιτήρηση περιλαμβάνει κάμερες σε δημόσιους χώρους, αναγνωστικές πινακίδες κυκλοφορίας και δεδομένα κινητών τηλεφώνων που συλλέγονται από εταιρείες τηλεπικοινωνιών.

Νομικοί φραγμοί

Αυτές οι τεχνικές είναι αρκετά περιορισμένες στην Αμερική λόγω των νομικών φραγμών που επιβάλλει η προστασία της ιδιωτικότητας. Για παράδειγμα, ένας αυξανόμενος αριθμός πόλεων των ΗΠΑ – όπως το Όουκλαντ, το Πόρτλαντ και το Σαν Φρανσίσκο έχουν απαγορεύσει ή εξετάζουν την απαγόρευση της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου.

“Κάθε φορά που συλλέγονται πολλά δεδομένα για τους ανθρώπους και η κυβέρνηση τα αρχειοθετεί, υπάρχει ο κίνδυνος για το πώς πρόκειται να χρησιμοποιηθούν», είπε ο Μπέννετ.

Ωστόσο, τα λιγότερο επεμβατικά μέτρα για τον μετριασμό του κορωνοϊού θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμα για τις πόλεις κατά τη διάρκεια μιας κρίσης δημόσιας υγείας.

Εφαρμογές

Για παράδειγμα, το Πεκίνο χρησιμοποίησε την ασύρματη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης (AI) στους κόμβους μεταφοράς για να ελέγξει τις θερμοκρασίες των ταξιδιωτών και να εντοπίσει άτομα που μπορεί να μολυνθούν. Στις ΗΠΑ, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) πραγματοποίησαν παρόμοιες προβολές σε τρία μεγάλα διεθνή αεροδρόμια – το Τζον Κέννεντυ, του Σαν Φρανσίσκο, και του Λος Άντζελες- για ταξιδιώτες που ταξιδεύουν από τη Γιουχάν. Όπως σημειώνει ο Μπέννετ οι τεχνολογίες λήψης θερμοκρασίας εισήχθησαν στα αεροδρόμια των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κρίσης του Έμπολα το 2014.

Στη Σαγκάη, οι συσκευές αναγνώρισης φωνής επικοινωνούν με τους πολίτες σε κίνδυνο για να δώσουν οδηγίες περίθαλψης. Οι ιδιωτικές εταιρείες και η κινεζική κυβέρνηση έχουν δημοσιεύσει εφαρμογές για να επιτρέπουν στους πολίτες να ελέγχουν εάν έρχονται σε στενή επαφή με άτομο που μπορεί να έχει μολυνθεί από κοροναϊό. Οι εφαρμογές χρησιμεύουν ως πηγές διανομής πληροφοριών και παρέχουν συστάσεις φροντίδας, αλλά συγκεντρώνουν επίσης δεδομένα για να βοηθούν την κυβέρνηση να ενημερώνει τα αρχεία της σχετικά με την εξάπλωση του ιού.

Μια πιο απλή εφαρμογή που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ είναι η «Flu Near You» (Γρίπη Κοντά Σου), η οποία αξιοποιεί πληροφορίες από τους πολίτες για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με την εξάπλωση λοιμωδών νοσημάτων.

Η τεχνολογία Analytics παρέχει μια ποικιλία πλεονεκτημάτων, από την παροχή δυνατότητας στις πόλεις να εκτιμήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης της επιδημίας στον πληθυσμό τους, να εντοπίσουν την εξάπλωση της επιδημίας μέχρι να αποφασίσουν πού να διαθέσουν πόρους. Πολλές ιδιωτικές εταιρείες προσφέρουν εφαρμογές λογισμικού, ανάλυσης και χαρτογράφησης που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, όπως το HealthMap και η OpenStreetMap, προσφέρουν επίσης «ιχνηλάτες» επιδημίας με βάση δεδομένα.

«Οι προχωρημένοι αναλυτές χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να προβλέψουν πού υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες αναδυόμενων μολυσματικών ασθενειών», δήλωσε ο Μπέννετ.

Οι κοινότητες υγείας και τεχνολογίας έχουν στρέψει περισσότερο την προσοχή τους τα τελευταία χρόνια στη δημιουργία και τη βελτίωση λογισμικού ανάλυσης δεδομένων για ζωονοσογόνες ασθένειες – εκείνες που προέρχονται από ζωικούς πληθυσμούς και εξαπλώνονται στους ανθρώπους – οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 60% των μολυσματικών ασθενειών, σύμφωνα με το CDC. Ενώ οι πλατφόρμες χαρτογράφησης και γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών (GIS) χρησιμοποιούνται συνήθως για την ανίχνευση μιας υπάρχουσας εστίας, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για προληπτικά μέτρα, υποδεικνύοντας πού θα μπορούσε να εμφανιστεί μια εστία ζωονόσων και πώς θα μπορούσε να εξαπλωθεί.

Καταπολέμηση του Έμπολα

Η χαρτογράφηση αποδείχθηκε χρήσιμη για την καταπολέμηση του Έμπολα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο ιός προέρχεται από νυχτερίδες φρούτων. Η εξεύρεση μιας αρχικής πηγής διευκολύνει τους ερευνητές να δημιουργούν εμβόλια. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι νυχτερίδες φρούτων προτιμούν τους οικοτόπους φοινικόδεντρων, έτσι ώστε τα σχέδια μετριασμού του Έμπολα να περιλαμβάνουν τώρα στη χαρτογράφησή τους φοίνικες για να προβλέψουν πού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εξάπλωσης της νόσου.

Η χαρτογράφηση βοηθά επίσης τους υπαλλήλους της υγείας να κατηγοριοποιήσουν μια εστία.

Το ξέσπασμα ηπατίτιδας Α στο Σαν Ντιέγκο το 2017 αποτελεί παράδειγμα χρήσης της τεχνολογίας ανάλυσης για τον εντοπισμό μιας συνδημίας – ταυτόχρονη εκδήλωση διαφορετικών επιδημιών – και την αντιμετώπισή της. Η πόλη αναγνώρισε και παρακολούθησε μια εστία ηπατίτιδας Α μεταξύ άστεγων ατόμων και δημιούργησε ομάδες κινητών εμβολιασμών.

Ταυτόχρονα, επειδή η ηπατίτιδα Α εξαπλώνεται μέσω επαφής με κόπρανα, η πόλη χαρτογράφησε τις δημόσιες τουαλέτες και εφάρμοσε βελτιωμένο πρόγραμμα καθαρισμού. Η πόλη απολύμανε τους δρόμους και εγκατέστησε κινητούς σταθμούς πλυσίματος χεριών σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Οι προηγούμενες πλατφόρμες χαρτογράφησης παρείχαν μια στατική εικόνα που έπρεπε να ενημερώνεται, αλλά η τεχνητή νοημοσύνη και η δημιουργία μηχανών που ενσωματώνουν πολλές τρέχουσες εκδόσεις επιτρέπουν την εμφάνιση αλλαγών σε πραγματικό χρόνο.

Η ταχεία διάδοση ακριβών πληροφοριών στο κοινό είναι ένα άλλο βασικό στοιχείο κατά τη διάρκεια των κρουσμάτων της υγείας, όπως και για όλες τις κρίσεις.

“Είναι εξαιρετικά σημαντικό  ότι παίρνετε πληροφορίες πριν οι φήμες αρχίσουν να εξαπλώνονται”, δήλωσε ο Πήτερ Φράσκο, ανώτερος διευθυντής της παγκόσμιας μηχανικής πωλήσεων στο BlackBerry. Επειδή οι άνθρωποι στις σύγχρονες κοινωνίες λαμβάνουν πληροφορίες από μια ποικιλία πηγών, τα πολυτροπικά συστήματα επικοινωνίας που ενσωματώνουν τα προϊόντα πολλαπλών προμηθευτών έχουν το καλύτερο ποσοστό επιτυχίας», λέει.

Για παράδειγμα, οι πόλεις μπορούν να ενσωματώνουν συστήματα μηνυμάτων για ειδοποιήσεις κειμένου, ειδοποιήσεις εφαρμογών για κινητά και συστήματα συναγερμού έκτακτης ανάγκης σε τηλεοράσεις και ραδιόφωνα.

“Πρέπει να είστε σε θέση να επικοινωνείτε σε πολλαπλούς τρόπους και πολλαπλές ενοποιήσεις για να διαδώσετε το μήνυμα γρήγορα”, δήλωσε ο Φράσκο.

Εταιρείες επικοινωνίας

Επίσης, η πολυτροπικότητα εμποδίζει τους πολίτες να αποκόπτονται από την επικοινωνία σε περίπτωση υπέρβασης ενός τρόπου λειτουργίας κατά τη διάρκεια μιας κρίσης. Η τεχνολογία 5G αναμένεται να αυξήσει περαιτέρω το εύρος ζώνης και την ταχύτητα της επικοινωνίας σε περιπτώσεις κρίσεων.

Ορισμένες πόλεις των ΗΠΑ έχουν ήδη συνεργαστεί με εταιρείες επικοινωνίας σε συστήματα που επιτρέπουν αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και των πολιτών, παρόμοιες με τις κλήσεις συλλογής πληροφοριών της Σαγκάης. Η δημοτική αρχή στέλνει ένα μήνυμα μαζικής αλληλογραφίας ή μια ειδοποίηση εφαρμογής στους πολίτες, οι οποίοι απαντούν σε ένα πρότυπο λέγοντας ότι είναι εντάξει ή χρειάζονται βοήθεια, για παράδειγμα. Οι πολίτες μπορούν να επιλέξουν να μοιραστούν την τοποθεσία τους μέσω της συσκευής.

“Στην περίπτωση έξυπνης χρήσης της μαζικής επικοινωνίας, εάν στείλω ένα μήνυμα σε ένα εκατομμύριο κατοίκους σε μια κοινότητα και τους δώσω την επιλογή να απαντήσουν «χρειάζομαι βοήθεια », έχω τον αριθμό των [ανταποκριτών] που χρειάζονται για να προσφέρουν βοήθεια στους πολίτες που τη χρειάζονται; ” επισήμανε ο Φράσκο.

Οι πολίτες πρέπει να εμπιστεύονται τα κυβερνητικά θεσμικά όργανα για να λειτουργήσουν τα μέτρα αντιμετώπισης μιας κρίσης υγείας. Αλλά η τεχνολογία μπορεί να δημιουργήσει φραγμούς σε αυτή την εμπιστοσύνη, αν χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά.

Ένα άλλο βασικό στοιχείο είναι τα τμήματα των πόλεων να κατανοήσουν πλήρως την τεχνολογία και τις δυνατότητές της. Αυτό συχνά προέρχεται από τη δημιουργία ισχυρών και διαρκών εταιρικών σχέσεων με τους κατασκευαστές τεχνολογίας ή τους παρόχους υπηρεσιών για συνεχή υποστήριξη και εποπτεία του συστήματος, δήλωσε ο Φράσκο.

Προστασία της ιδιωτικής ζωής

Η ασφάλεια και η προστασία της ιδιωτικής ζωής αποτελούν επίσης πρωταρχικό μέλημα κάθε φορά που μια κυβέρνηση συλλέγει και αναλύει τα δεδομένα των πολιτών, πόσο μάλλον όταν συλλέγονται ευαίσθητες πληροφορίες για την υγεία των πολιτών. Τα ψηφιακά εργαλεία θα πρέπει να είναι ικανά να καλύπτουν τις προσωπικές πληροφορίες ταυτοποίησης των ατόμων, παρέχοντας ταυτόχρονα στις πόλεις τις πολύτιμες και ενεργητικές γνώσεις τους. Το λογισμικό Analytics και άλλες τεχνολογίες είναι πιο ισχυρές όταν ευθυγραμμίζονται με ομοσπονδιακά πρότυπα ασφάλειας και κρυπτογράφησης, λένε οι πηγές.

Προσθέτουν ότι, αν και η κατάλληλη τεχνολογική εκπαίδευση και ασφάλεια είναι υψίστης σημασίας, η αξία της τεχνολογίας και των δεδομένων κατά τη διάρκεια των εστιών της υγείας είναι προφανής.

“Αποτελεσματικές και ακριβείς πληροφορίες και ταχύτητα είναι αυτό που σώζει ζωές”, είπε ο Μπέννετ.