Κτηματολόγιο: «Κουμπαράς» στα κιτάπια των υποθηκοφυλακείων με μισό δις ευρώ ετησίως – Αρχίζει η μάχη στη Βουλή για τον ΟΕΚΤ

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Την Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2018  κατατέθηκε και συζητείται στη Βουλή το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τον ενιαίο φορέα Κτηματολογίου, ως μέρος του πολυνομοσχεδίου, με το οποίο θα κλείσουν τα προαπαιτούμενα της τρίτης αξιολόγησης και θα ψηφιστεί με τη διαδικασία του «επείγοντος» εντός μίας εβδομάδας.

Το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ στο στάδιο της διαβούλευσης προκάλεσε μεγάλο κύκλο παρατηρήσεων, παρεμβάσεων και αντιδράσεων, κυρίως από την πλευρά των ενώσεων και των υποθηκοφυλακείων της χώρας. Προβλέπει μεταξύ πολλών άλλων τη σταδιακή κατάργηση και ενσωμάτωση όλων των υποθηκοφυλακείων της χώρας  στο νέο ενιαίο φορέα του κτηματολογίου, ο οποίος θα είναι νέος δημόσιος φορέας,  με  την επωνυμία Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου (ΟΕΚΤ) και για τις ανάγκες παρουσίας του στο εξωτερικό με την ονομασία Hellenic Cadastre, με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ),  υπό την εποπτεία  του ΥΠΕΝ.

Ο «άγνωστος» κουμπαράς!

Οι ίδιοι οι υποθηκοφύλακες, με δημόσια παρέμβαση τους αλλά και τα αντικειμενικά  στοιχεία οδηγούν κατευθείαν στο συμπέρασμα ότι η συγχώνευση των κτηματολογικών γραφείων με τα υποθηκοφυλακεία της χώρας, εκτός των άλλων, σε πρώτο και καταλυτικό επίπεδο σχετίζεται με την χρηματοδότηση της ολοκλήρωσης του έργου του Κτηματολογίου. Το νέο νομοσχέδιο βγάζει από τα κιτάπια έναν μάλλον άγνωστο και σε μεγάλο βαθμό αναξιοποίητο «κουμπαρά» των εισπράξεων των υποθηκοφυλακείων.

Είναι εντυπωσιακό ότι τόσο το επίσημο κράτος όσο και οι υποθηκοφύλακες δεν έχουν γνωστοποιήσει επισήμως πόσα χρήματα έχει αυτός, ο σε πολλούς άγνωστος «κουμπαράς»!  Ωστόσο έγκυροι παρατηρητές, με γνώση του θέματος υπολογίζουν, με επίσημα στοιχεία και δεδομένα  ότι ο «κουμπαράς» των εισπράξεων των υποθηκοφυλακείων της χώρας  συγκεντρώνει πάνω από μισό δις ευρώ ετησίως!

Η καταλυτική εξέλιξη, που επιφέρει το νέο νομοσχέδιο για την συγκέντρωση των εσόδων τόσο του Κτηματολογίου όσο και των υποθηκοφυλακείων στο νέο Οργανισμό του Κτηματολογίου, πέρα από τις επιφανειακές αιτιάσεις, δίνει την πραγματική απάντηση  στο ερώτημα για ποιο λόγο  δημιουργείται ένας νέος δημόσιος φορέας με 1200 υπάλληλους και πως θα πετύχει την ολοκλήρωση του έργου. Μάλιστα αυτό επιτελείται ως  αταλάντευτη μνημονιακή υποχρέωση της χώρας.

Διαδοχή χωρίς εκκαθάριση

Ο  ΟΕΚΤ προβλέπεται στο νομοσχέδιο ότι είναι διάδοχος της ΕΚΧΑ ΑΕ, χωρίς να προηγηθεί εκκαθάριση τόσο στην εταιρία του Κτηματολογίου όσο και στα υποθηκοφυλακεία της χώρας.  Έτσι κλείνει απότομα ο κύκλος της πανθομολογούμενης  αμαρτωλής 20ετίας του Κτηματολογίου, που είχε ως αποτέλεσμα να δαπανηθούν κοντά στα 2 δις ευρώ για να γίνει Κτηματολόγιο στο περίπου 20% της χώρας. Και σύμφωνα με τις μνημονιακές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα, ο ΟΕΚΤ έρχεται να πετύχει  ένα από κάθε άποψη δύσκολο στοίχημα:  Να ολοκληρώσει μέχρι το 2020 το κτηματολόγιο και τους δασικούς χάρτες στο σύνολο της χώρας, δηλαδή σε περίπου 3 χρόνια από τώρα να ολοκληρώσει το υπόλοιπο περίπου 80% του Κτηματολογίου, με λιγότερα χρήματα από 1 δις ευρώ, σύμφωνε με τους επίσημους προϋπολογισμούς της ΕΚΧΑ ΑΕ για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του έργου.

Σύμφωνα με έγκυρους υπολογισμούς στην ΕΚΧΑ ΑΕ από τα αποθεματικά και τις μέχρι τώρα εισπράξεις των τελών του Κτηματολογίου υπάρχουν για τα πρώτα χρόνια διασφαλισμένα κονδύλια  της τάξης των 200 έως 250 εκατομμυρίων ευρώ,  για να πάρει μπροστά το έργο, ώστε από τη διαρκή επέκταση του να γίνει αυτοχρηματοδοτούμενο από τις εισπράξεις τελών, που θα πληρώνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων.

Αποκαλυπτική παρέμβαση

Η δημόσια παρέμβαση που άσκησε η Ένωση Άμισθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος  στην διαβούλευση του νομοσχεδίου είναι αποκαλυπτική. Σημειώνει ότι «το άρθρο 6 περί των πόρων του υπό ίδρυση οργανισμού αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αιτίες προώθησης του συγκεκριμένου νομοσχεδίου: Το κτηματολόγιο χρειάζεται λεφτά για να ολοκληρωθεί, λεφτά που δεν έχει και, συνεπώς, θα βρει αυτά τα χρήματα από τους έως σήμερα πόρους των υποθηκοφυλακείων».

-Εδώ τίθεται το μέγα και εύλογο ερώτημα:  Πόσα είναι λοιπόν τα χρήματα από τους πόρους των υποθηκοφυλακείων;

Η Ένωση Άμισθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος , χωρίς να αναφέρει πόσα είναι τα χρήματα από τους πόρους των υποθηκοφυλακείων στην δημόσια παρέμβαση της είναι επίσης αποκαλυπτική, σημειώνοντας ότι:

-«Πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι σε σχετικά πρόσφατη συνάντησή μας με ανώτατα αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Οικονομικών, διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε η παραμικρή εικόνα, ούτε καν αόριστη, σχετικά με το τι έσοδα εισπράττει το ελληνικό Δημόσιο από τα υποθηκοφυλακεία. Ειλικρινά ελπίζουμε να υπάρχουν άλλοι, άγνωστοι σε εμάς αξιωματούχοι στο Υπουργείο Οικονομικών που να γνωρίζουν καλύτερα τα περί των πόρων του Δημοσίου από τα υποθηκοφυλακεία»!

Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι «οι πόροι των υποθηκοφυλακείων, όμως, καταλήγουν σήμερα σε μεγάλο βαθμό στο ελληνικό Δημόσιο. Πρόκειται κυρίως για το ποσοστό 3‰ υπέρ του Δημοσίου που προβλέπεται στο άρθρο 4 ν. 325/1976, αλλά και για το προϊόν της εκκαθάρισης της εν ευρεία εννοία αμοιβής του υποθηκοφύλακα (άρθρα 3, 5 και 16 ν. 325/1976) και φυσικά για το σύνολο των δικαιωμάτων των εμμίσθων υποθηκοφυλακείων, που κατέληγαν στο ταμείο του ελληνικού Δημοσίου». Επίσης τονίζουν ότι «η Ένωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος είναι στη διάθεση κάθε αρμοδίου, προκειμένου να εξηγήσει πλήρως το καθεστώς δημοσίων πόρων από τα έσοδα των υποθηκοφυλακείων». Παράλληλα,  η Ένωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος τεκμηριώνοντας τις αντιρρήσεις της κατά του νέου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ θέτει δύο, όπως λέει πολύ σοβαρά ζητήματα, ως εξής:

-«Πρώτον: Εάν η ΕΚΧΑ έχει ανάγκη από χρηματοδότηση, δεν θα ήταν πολύ πιο έντιμο και σκόπιμο να ζητήσει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων του κρατικού προϋπολογισμού ή από την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η απάντηση είναι προφανώς καταφατική, εδώ όμως αναδεικνύονται οι διαχρονικές παθογένειες της αποτυχίας της ισόβιας ομάδας της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ/προσεχώς «Ο.Ε.Κτ.» να φτιάξει το κτηματολόγιο: Είτε από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, είτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ισόβια ομάδα της Κτηματολόγιο Α.Ε./ΕΚΧΑ θα υποχρεούτο σε στοιχειώδη λογοδοσία για τη διαχείριση των πόρων και για το αποτέλεσμα που έφερε ή που δεν έφερε. Ακριβώς λόγω της διαχρονικής και παταγώδους αποτυχίας στη διαχείριση των πρώτων κοινοτικών κονδυλίων στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και αρχές της δεκαετίας του 2000, η Ε.Ε. αρνείται έκτοτε συστηματικά να χρηματοδοτήσει το έργο του ελληνικού κτηματολογίου έως σήμερα». Και η Ένωση Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος συνεχίζει:

-«Δεύτερο σοβαρό ζήτημα: Πόσοι είναι ακριβώς οι πόροι που χάνονται για το Δημόσιο και οι μισθολογικές δαπάνες με τις οποίες επιβαρύνεται το μισθολογικό κόστος του Δημοσίου δια του προτεινόμενου νομοσχεδίου; Έχει γίνει μέχρι τώρα κάποια στοιχειωδώς πλήρη μελέτη; Πρόχειρες εκτιμήσεις μας ανεβάζουν το κόστος αυτό σε ποσό της τάξης των τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων ευρώ κατ’ έτος».

Έγκυροι υπολογισμοί

Το μέγα και εύλογο ερώτημα όμως παραμένει και επεκτείνεται: Ποιος θα πει έγκυρα και επίσημα πόσα είναι τελικά τα χρήματα από τους πόρους των υποθηκοφυλακείων;

-Το ειδικό τέλος 1‰ για τις αγοραπωλησίες και μεταβιβάσεις ακινήτων, που σύμφωνα με το νόμο εισπράττουν και αποδίδουν τα υποθηκοφυλακεία στο κτηματολόγιο αποτελεί βάσιμο και αντικειμενικό δεδομένο για τον υπολογισμό των χρημάτων, που συγκεντρώνονται ετησίως στον «κουμπαρά» των υποθηκοφυλακείων της χώρας, σύμφωνα με έγκυρους παρατηρητές, με μεγάλη γνώση του αντικειμένου.

Οι εισπράξεις για το συγκεκριμένο τέλος είναι αναμφισβήτητες. Αποτελούν επίσημα δεδομένα, που δηλώνουν τα υποθηκοφυλακεία και είναι επισήμως καταχωρημένες στα έσοδα της ΕΚΧΑ ΑΕ. Αποδίδονται όλα τα χρόνια από τα υποθηκοφυλακεία απευθείας στο ταμείο της ΕΚΧΑ ΑΕ, ενώ  έως το 2013 που υπήρχε ο ΟΚΧΕ, ο οποίος καταργήθηκε και συγχωνεύτηκε με την ΕΚΧΑ ΑΕ αποδίδονταν στην ΕΚΧΑ ΑΕ, μέσω του ΟΚΧΕ.

Οι ίδιες πηγές, με βάση τα επίσημα και διασταυρωμένα στοιχεία του ειδικού τέλος 1‰  υπολογίζουν ότι με κανονικές συνθήκες, ο ετήσιος κουμπαράς των εισπράξεων στα υποθηκοφυλακεία της χώρας ξεπερνά το μισό δις ευρώ.

Πιο συγκεκριμένα:

Τεκμηριώνουν τους υπολογισμούς τους, λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς το 2012, τη χειρότερη χρονιά της κρίσης για τα ακίνητα, κατά την οποία ήταν εξαιρετικά περιορισμένες οι αγορές και οι πωλήσεις κτιρίων, είχαμε ως επί το πλείστον κληρονομικές διαδοχές και η μέση αξία δικαιώματος ανά ακίνητο  διαμορφώθηκε μόλις σε 22.000 ευρώ.

Για το 2012 λοιπόν, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΚΧΑ ΑΕ, τα υποθηκοφυλακεία της χώρας κατά δική τους δήλωση και κατά δικούς τους υπολογισμούς απέδωσαν στο Κτηματολόγιο, (στην ΕΚΧΑ ΑΕ, μέσω του ΟΚΧΕ), το ποσό των 10,5 εκατομμύριων ευρώ.

Το ποσό αυτό των 10,5 εκατομμυρίων ευρώ αποδόθηκε από τα υποθηκοφυλακεία στο Κτηματολόγιο για το ειδικό τέλος 1‰ του Κτηματολογίου, μόνον  για τις εισπράξεις τελών από αγοραπωλησίες και μεταβιβάσεις ακινήτων στο 17% των δικαιωμάτων επί ακινήτων, που έγιναν σε κτηματογραφημένες περιοχές, όπου λειτουργούσαν  Κτηματολογικά γραφεία.

Όπως υπολογίζουν οι ίδιες πηγές, προκύπτει ότι εάν υπήρχε Κτηματολόγιο στο σύνολο της χώρας,  για το σύνολο των δικαιωμάτων επί ακινήτων, για τον αντίστοιχο αριθμό δικαιοπραξιών που έγιναν το 2012  στα ακίνητα όλης της χώρας, τη συγκεκριμένη χρονιά, πάντα  για το ειδικό τέλος 1‰ του κτηματολογίου, από τα υποθηκοφυλακεία θα έφταναν στο κτηματολόγιο, αντί για 10,5 εκατομμύρια  ευρώ,  συνολικά περί τα 68,5 εκατομμύρια ευρώ.

Αντίστοιχα λοιπόν, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υποθηκοφυλακεία εισπράττουν αναλογικά τέλη, τα οποία είναι σε ποσοστό επί τοις χιλίοις ανάλογα με το είδος της δικαιοπραξίας, επί της αξίας των ακινήτων που πωλούνται ή μεταβιβάζονται, με μεσοσταθμική ανάλυση και αναγωγή στις μεταβιβάσεις που έγιναν το 2012 σε όλη τη χώρα, προκύπτει ότι το 2012, τη χειρότερη των πολλών τελευταίων ετών χρονιά για τα ακίνητα, στα ταμεία των υποθηκοφυλακείων της χώρας συγκεντρώθηκαν περί τα 400 εκατομμύρια ευρώ.

Σε κανονικές συνθήκες λοιπόν που ο όγκος των μεταβιβάσεων και οι αξίες των ακινήτων είναι σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, λένε οι ίδιες πηγές και υπολογίζουν ότι τα έσοδα των υποθηκοφυλακείων ξεπερνούν κατά πολύ το μισό δις ευρώ ετησίως.

Καθησυχαστικός ο ΥΠΕΝ

Αξιοσημείωτο είναι ότι την περασμένη εδομάδα, ο υπουργός Περιβάλλοντος  Γιώργος Σταθάκης μαζί με τους βουλευτές Χανιών του ΣΥΡΙΖΑ Βόλια Βαγιωνάκη και Αντώνη Μπαλωμενάκη συναντήθηκαν με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Χανιών Ιωάννη Δασκαλάκη, τον πρόεδρο του ΤΕΕ Δυτικής  Κρήτης Σπύρο Σοφιανό και τον προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου Ελ. Βενιζέλου Διονύσιο Βολάνη για να συζητήσουν το νέο νομοσχέδιο για το Κτηματολόγιο.
Ο Γιώργος Σταθάκης, αφού ενημερώθηκε για τιε ελλείψεις, τις καθυστερήσεις και τις δυσλειτουργίες της κτηματογράφησης  και τις ανησυχίες των εργαζόμενων, τόνισε τη σημασία της σύστασης του Οργανισμού Εθνικού Κτηματολογίου, με τη σταδιακή συγχώνευση των υφιστάμενων υποθηκοφυλακείων, σημειώνοντας πως προβλέπονται κτηματολογικά γραφεία ή υποκαταστήματά τους σε κάθε νομό και έχει ληφθεί ειδική μέριμνα για την αξιοποίηση όλου του υφιστάμενου προσωπικού, που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη και συνεχή παροχή υπηρεσιών στους πολίτες.
Τέλος ο υπουργός ΠΕΝ  , ανέφερε ότι για δεκαετίες παραμένουν σε εκκρεμότητα τρία απαραίτητα εργαλεία της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, το Κτηματολόγιο, οι δασικοί χάρτες και η οριοθέτηση των αιγιαλών, όμως, τώρα, εντός τριετίας θα έχουν ολοκληρωθεί.