Κτηματολόγιο: τι κρύβεται πίσω από τις οθόνες του «όλα ψηφιακά»

Της Γραμματής Μπακλατσή, τοπογράφου, πολεοδόμου, μηχανικού

mpaklatsi@yahoo.gr

Η πολυήμερη καθολική αναστολή των ψηφιακών υπηρεσιών του Κτηματολογίου σε όλη τη χώρα, με συνέπειες στις συναλλαγές με τους πολίτες, μηχανικούς και νομικούς, εξαιτίας της κατάρρευση των ψηφιακών συστημάτων  του φορέα είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου. Σε παράλληλο χρόνο, στο 1ο  Συνέδριο για το Κτηματολόγιο και την Ψηφιακή Διαχείριση της Ιδιοκτησίας  έγκριτοι νομικοί έθεταν σειρά ζητημάτων,  που ανακύπτουν από το δόγμα «όλα ψηφιακά» στο Κτηματολόγιο, χωρίς όλες τις αναγκαίες δικλείδες προστασίας των δεδομένων της ιδιοκτησίας και των συναλλαγών για ακίνητα.

Αποκατάσταση λειτουργίας ψηφιακών υπηρεσιών: Το Ελληνικό Κτηματολόγιο σε ανακοίνωση που ανάρτησε στην ιστοσελίδα του φορέα την Κυριακή 29 Ιουνίου 2025 αναφέρει ότι, «ενημερώνει ότι οι ψηφιακές του υπηρεσίες έχουν επανέλθει σε λειτουργία, μετά την ολοκλήρωση τεχνικών εργασιών αποκατάστασης που αφορούσαν αστοχία σε σύστημα αποθήκευσης. Όλα τα δεδομένα παραμένουν απολύτως διασφαλισμένα, χωρίς καμία απώλεια ή επίπτωση σε συναλλαγές. Οι πράξεις που είχαν υποβληθεί πριν τη διακοπή είναι απολύτως έγκυρες, ενώ ισχύουν κανονικά οι σχετικές αποφάσεις για κάλυψη όλων των προθεσμιών. Ευχαριστούμε για την κατανόηση και τη συνεργασία».

Το Κτηματολόγιο είναι  έργο εθνικής σημασίας , διότι καταγράφει  με  την ευθύνη και την  εγγύηση  του κράτους,  όλες τις νομικές, τεχνικές και άλλες πρόσθετες πληροφορίες,  που αφορούν  τα ακίνητα και τα δικαιώματα πάνω σ΄αυτά, σε ένα ενιαίο και διαρκώς ενημερωμένο σύστημα πληροφοριών.

Καμπανάκια από τους ειδικούς στο συνέδριο της Νομικής Βιβιβλιοθήκης 

Ειρωνεία της τύχης είναι ότι το μπλακάουτ των ψηφιακών υπηρεσιών του φορέα, συνέπεσε με την παρουσίαση των μεγάλων ψηφιακών  επιτυχιών  του, στο 1ο  Συνέδριο για το Κτηματολόγιο και την Ψηφιακή Διαχείριση της Ιδιοκτησίας, το οποίο διοργανώθηκε από  τη Νομική Βιβιβλιοθήκη στην Αθήνα στις 25/06/ 2025.

Μάλιστα,  έγκριτοι νομικοί αναφέρθηκαν στο συνέδριο και στα ζητήματα, που ανακύπτουν από την αποκλειστική χρήση των ψηφιακών εργαλείων, που λειτουργούν ως διαδικαστικά εργαλεία  και όχι υπέρ του πολίτη, εκφράζοντας φόβους ακόμα και για  απώλεια της περιουσίας του.

Σύμφωνα με τους προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν από τους ειδικούς επιστήμονες του συνεδρίου, από τις εργασίες του οποίου εκπρόσωποι της διοίκησης του φορέα αποχώρησαν εσπευσμένα αμέσως μετά τους εναρκτήριους χαιρετισμούς, προφανώς για να διαχειριστούν την κρίση του μπλακάουτ, στερώντας τη συζήτηση που αναπτύχθηκε από τις δικές τους υπεύθυνες εξηγήσεις, αναδείχθηκαν σημαντικά θέματα, όπως ότι:

→ Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα βρίσκεται σε κοινή θέα το συμβόλαιο και ο τρόπος κτήσης του ακινήτου. Έτσι μπορεί τρίτος να δει τα πλήρη στοιχεία  των ιδιοκτητών, το τίμημα αγοράς, τον τρόπο εξόφλησης και γενικά δεδομένα προσωπικά.

→Μεγάλος προβληματισμός υπάρχει και για την  ασφάλεια  ευαίσθητων προσωπικών  δεδομένων. Επισημάνθηκε ότι μπορεί να κλαπούν από κυβερνοεπίθεση σημαντικά στοιχεία,  όπως είναι: οι κωδικοί taxis  γιατί με αυτούς εισέρχονται οι πολίτες  στις ψηφιακές πλατφόρμες , οι ταυτότητες , οι τραπεζικοί λογαριασμοί μέσω των οποίων πληρώνονται τα ηλεκτρονικά παράβολα, τα  συμβόλαια  και άλλα στοιχεία.

→Στην μνήμη των παρισταμένων στο συνέδριο ανακλήθηκε ότι πέρυσι τον Ιούλιο του 2024  έγινε η μεγαλύτερη κυβερνοεπίθεση στο Κτηματολόγιο. Και τέθηκαν ερωτήματα εάν και κατά πόσον παραβιάστηκαν υπολογιστές υπαλλήλων, από τους οποίους εξήχθησαν δεδομένα και έγγραφα.

→Επισημάνθηκε ότι  η μεγάλη πίεση  στο σύστημα  δημιουργήθηκε μετά και την  επιλογή της κυβέρνησης να κλείσει της μελέτες κτηματογράφησης  άρον –  άρον, με στόχο την πλήρη λειτουργία του κτηματολογίου  στο τέλος του 2025. Αυτό  εκτός από την υπερφόρτωση, έχει δημιουργήσει  μια σειρά ζητημάτων, όπως  είναι:

♦ ο  μεγάλος αριθμός αδήλωτων δικαιωμάτων,

♦ η διεκδίκηση ιδιωτικών  εκτάσεων από το Ελληνικό Δημόσιο ως Δασικές,

♦ ακίνητα που δηλώθηκαν με τίτλους μετά την ανάρτηση  να εμφανίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη»,

♦ λάθη στη θέση και στα εμβαδά των ακινήτων  με αποτέλεσμα να  μπαίνουν τα ΚΑΕΚ σε όμορες ιδιοκτησίες.

Ως εκ τούτων,  η άποψη «όλα ψηφιακά στο κτηματολόγιο»,  με  μια σειρά δεκάδων υπηρεσιών να «κουμπώνουν» στην πλατφόρμα του κτηματολογίου και να  γίνονται μόνο ηλεκτρονικά, κατέπεσε μαζί με το ηλεκτρονικό σύστημα, διότι έχει μπλοκάρει  ακόμα και τις πιο απλές  εργασίες όπως  είναι:

-να κατεβάζεις  ένα  απόσπασμα χάρτη,

-να υποβάλεις   τοπογραφικό για έκδοση αδείας ή συμβολαιο,

-να δεις τον δασικό χάρτη  μέχρι και τις πιο σύνθετες  εργασίες,που αφορούν στην έκδοση πιστοποιητικών και άλλων συναλλαγών  στο λειτουργούν κτηματολόγιο, διότι  δεν δίνεται  η εναλλακτική λύση της φυσικής αναζήτησης στα κτηματολογικά γραφεία.

Και το ερώτημα το  οποίο απασχολεί τον κάθε πολίτη σήμερα είναι:

-Με ποιο τρόπο θα κατοχυρώσει την περιουσία του σωστά;  Και πως θα εξυπηρετείται  γρήγορα και αξιόπιστα από το  κτηματολόγιο  με τις απαιτούμενες δικλείδες ασφαλείας  από τα  ψηφιακά εργαλεία  τα οποία θα λειτουργούν υπέρ του πολίτη και όχι ως μια ψηφιακή διαδικασία που θα τον οδηγεί συνέχεια στους ειδικούς;

Ποια προβλήματα δημιουργούνται με την  γρήγορη περαίωση και τη νέα ψηφιακή διαδικασία;

♦ Δεν έχουμε δύο στάδια στην ανάρτηση, όπως παλιά,  για να λάβουν γνώση  οι ιδιοκτήτες

♦ Δεν έχουμε  δεύτερη επιτροπή για την εξέταση ενστάσεων

♦ Δεν έχει την δυνατότητα ο πολίτης να δει τις διορθώσεις που έγιναν στην πορεία της κτηματογράφησης.

♦ Υπάρχει πρόβλημα με την εκπρόθεσμη  δήλωση δικαιωμάτων με χρησικτησία  και θα οδηγούνται  πολλοί στα δικαστήρια.

♦ Δεν υπάρχει κτηματολογική παιδεία και  η ορολογία που χρησιμοποιείται όπως είναι: ανάρτηση , αίτηση διόρθωσης , αίτηση αναφοράς, διάγραμμα μεταβολών κλπ , δεν είναι  κατανοητή από τον πολίτη, κυρίως μεγάλης ηλικίας και όσων  έχουν  προβλήματα υγείας.

♦ Υπάρχει έλλειψη ψηφιακής  εκπαίδευσης  και  αρκετοί πολίτες δεν διαθέτουν   ακόμα και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο,  με αποτέλεσμα να μην ενημερώνονται και να χάνονται ημερομηνίες  ενστάσεων.

♦ Υπάρχει δυσκολία σύνδεσης του παλιού και με ιδιαιτερότητες   συστήματος καταγραφής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, με  τις νέες  ανεπτυγμένες  ψηφιακές τεχνολογίες και τις  αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές για   τη λειτουργία του σύγχρονου Κτηματολογίου.

Ποια άλλα προβλήματα υπάρχουν και θα πρέπει να προσέξει ο πολίτης μετά την ανάρτηση;

♦ Όσοι υπέβαλαν εμπρόθεσμα ένσταση  και  αφορά ΕΚΤΟΠΙΣΜΟ οι αιτούντες θα ειδοποιηθούν με email για την δυνατότητα να δουν στην εφαρμογή του ν.π.δ.δ. «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» το περιεχόμενο της οικείας έκθεσης και να:

Α) Καταχωρήσουν στην εφαρμογή την εκ μέρους των αποδοχή ή απόρριψη της έκθεσης και να υποβάλλουν τυχόν συμπληρωματικά στοιχεία τεκμηρίωσης των αιτημάτων τους

Β) Ενημερώσουν τους θιγόμενους ιδιοκτήτες

Γ) Υποβάλλουν τα αποδεικτικά γνωστοποίησης των θιγόμενων ιδιοκτητών

Οι θιγόμενοι ιδιοκτήτες μπορούν, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών, είτε να συμφωνήσουν για την προτεινόμενη από την έκθεση διόρθωση, είτε να διαφωνήσουν αιτιολογημένα, συμπληρώνοντας τα σχετικά πεδία της εφαρμογής. Εφόσον η ως άνω προθεσμία παρέλθει άπρακτη, θεωρείται ότι συγκατατίθενται στη διόρθωση σύμφωνα με τη συνταχθείσα έκθεση.

♦Αν η αίτηση ΔΕΝ αφορά ΕΚΤΟΠΙΣΜΟ οι αιτούντες θα ενημερωθούν από τις αναρτήσεις του ν.π.δ.δ. «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ» στην ιστοσελίδα του για την δυνατότητα να δουν στην εφαρμογή του το περιεχόμενο της οικείας έκθεσης και:

Α) Αν η αίτηση έγινε αποδεκτή δεν απαιτείται καμία ενέργεια

Β)Αν στην έκθεση επισημαίνεται εκκρεμότητα προσκόμισης στοιχείων (Ε9, «κληρονομόχαρτα», κλπ.) να τα υποβάλλουν με αίτηση κατάθεσης συμπληρωματικών στοιχείων δήλωσης .

♦ Δεν υπάρχει δυνατότητα προσφυγής κατά του πρακτικού της επιτροπής που θα κρίνει την ένσταση.

♦ Στη συνέχεια τα κτηματολογικά στοιχεία της ανάρτησης αναμορφώνονται με βάση:

– Τις αποφάσεις των επιτροπών εξέτασης ενστάσεων

– Τις εκθέσεις επί των αιτήσεων διόρθωσης

– Τις αιτήσεις των πρόδηλων σφαλμάτων

– Τις δηλώσεις κατάργησης δικαιωμάτων

– Τις εκπρόθεσμες δηλώσεις επί γεωτεμαχίων αγνώστου που δεν προκαλούν εκτοπισμό τρίτων

Με βάση τα διορθωμένα κτηματολογικά στοιχεία δημιουργούνται οι πρώτες εγγραφές του κτηματολογίου και στη θέση του Γραφείου Κτηματογράφησης (ΓΚ) λειτουργεί πλέον το Κτηματολογικό Γραφείο (ΚΓ).

♦Σε περίπτωση που έγινε ένσταση κατά του δασικού χάρτη και βγήκε η απόφαση της Επιτροπής Αντιρρήσεων θα πρέπει να υποβληθεί ως συμπληρωματικό στοιχείο στο Γραφείο Κτηματογράφησης και όχι σαν αίτηση αναφοράς γιατί θα υπάρξει μεγάλη  καθυστέρηση στη λύση του προβλήματος.

♦ Στην περίπτωση που καθυστερεί η εξέταση της αντίρρησης από την ΕΠΕΑ και δικαιωθεί ο ιδιώτης , τότε η διόρθωση θα γίνει μετά τη λειτουργία του Κτηματολογικού Γραφείου από τον προϊστάμενο του Κτηματολογικού Γραφείου.

♦ Η περαίωση της διαδικασίας γίνεται με τους μερικώς κυρωμένους χάρτες   και όχι με τον τελικό χάρτη , με αποτέλεσμα ιδιοκτησίες  ή τμήματα ιδιοκτησιών να εγγράφονται στο Ελληνικό Δημόσιο .

♦Επειδή δεν έχει λυθεί το ζήτημα των εκχερσωμένων γεωργικών εκτάσεων που επιδοτούνται από τον ΟΣΔΕ , το κτηματολόγιο θα δώσει το προβάδισμα στο Ελληνικό Δημόσιο το οποίο θα εγγραφεί ως ιδιοκτήτης  και ας το κατέχουν και το νέμονται για 50 και 60 χρόνια οι ιδιώτες.