Μεταβιβάσεις ακινήτων: πότε και πως οι συναλλαγές γίνονται ψηφιακές

Της Ντίνας Καράτζιου/

Το ecopress παρουσιάζει όλες τις αλλαγές που θα συντελεστούν με τις ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ακινήτων. Το τοπίο ακινησίας εν μέσω πανδημίας στις αγοραπωλησίες και πως  ο βαθμός εγρήγορσης της διαδικασίας μεταβίβασης είναι καθοριστικός παράγοντας για την υψηλότερη κατάταξη της χώρας στον δείκτη «Doing Business».

Ο πρόεδρος της Ελληνικής και Διεθνούς Ένωσης Συμβολαιογράφων κ. Γιώργος Ρούσκας  εξηγεί στο  ecopress, ότι η επικείμενη διαδικασία ψηφιοποίησης στις μεταβιβάσεις ακινήτων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη διαμόρφωση του επενδυτικού περιβάλλοντος της χώρας.

Δείκτης «Doing Business»

Τονίζει ότι: «Ο βαθμός εγρήγορσης της διαδικασίας μεταβίβασης, κρίνει αποφασιστικά αν θα ανεβούμε ή θα μείνουμε στάσιμοι στον δείκτη doing business. Κι αυτός  ο δείκτης έχει μεγάλη σημασία.  Γιατί όσο πιο ψηλά βρίσκεται  μία χώρα, τόσο μεγαλύτερη πρόσβαση αποκτά σε χρηματοδότηση».

Υπενθυμίζεται, ότι  ο δείκτης «Doing Business» συνιστά έναν ποιοτικό δείκτη όπου συγκρίνει τις μεταρρυθμίσεις για την βελτίωση της επιχειρηματικότητας και την προστασία της ιδιοκτησίας ανάμεσα σε 190 χώρας. Περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας όπου καταγράφονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μεταρρυθμίσεων που έχουν εφαρμοστεί στην κάθε χώρα με στόχο την βελτίωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως επίσης και οι  παράγοντες που την περιορίζουν».

Καρκινοβατούν οι αγοραπωλησίες

Ο κ. Ρούσκας  εξηγεί στο ecopress,  ότι λόγω της πανδημίας, οι συναλλαγές με τις ΔΟΥ είναι μαρτυρικές με αποτέλεσμα εκατοντάδες αγοραπωλησίες ακινήτων να ματαιώνονται ή να καρκινοβατούν. Αναφέρει ακόμη, ότι η  ολική ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας συλλογής των εγγράφων για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, με την υλοποίηση του ηλεκτρονικού φακέλου, έχει δρομολογηθεί να ξεκινήσει τον ερχόμενο Μάρτιο και πως οι συμβολαιογράφοι τάσσονται αναφανδόν υπέρ της νέας διαδικασίας.

Προς το παρόν όμως, τονίζει, ότι η ήδη παρωχημένη διαδικασία, η οποία συγκεντρώνει ρεκόρ δικαιολογητικών και εγγράφων, δυσκολεύει ακόμη περισσότερο λόγω της πανδημίας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ρούσκας,  «Δεν εξυπηρετούν εφορίες, κτηματολόγια. Έχουμε μεγάλες δυσκολίες στο να πάρουμε πιστοποιητικά από συγκεκριμένα πρωτοδικεία. Η εκτίμηση μας είναι, ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα η κατάσταση θα χειροτερέψει, γιατί δεν μπορεί να γίνει συναλλαγή. Δεν είναι δυνατόν να σου δίνουν ραντεβού μετά από ένα μήνα για να πάρεις απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος εκεί όπου υπάρχει οριστικό κτηματολόγιο, το οποίος  είναι απαραίτητο για να συντάξεις συμβόλαιο», αναφέρει χαρακηκτηριστικά. Και προσθέτει: «Από τα επίσημα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών συστημάτων, φαίνεται, ότι τους τελευταίους μήνες έχουμε μεγάλη μείωση του αριθμού συναλλαγών. Αυτό δεν συμβαίνει γιατί έχει μειωθεί το αγοραστικό ενδιαφέρον. Συμβαίνει, διότι δεν μπορούν να υλοποιηθούν οι μεταβιβάσεις».

Υποστήριξη της ηλεκτρονικοποίησης

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Συμβολαιογράφων, εξηγεί, ότι  «δεκάδες δικαιολογητικά, πιστοποιητικά και έγγραφα που απαιτούνται σήμερα για μια μεταβίβαση ενός ακινήτου από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΑΑΔΕ, Κτηματολόγιο, Τεχνικό Επιμελητήριο, δήμοι, ΕΦΚΑ) θα συλλέγονται ηλεκτρονικά και θα καταχωρίζονται στον φάκελο του ακινήτου που πρόκειται να μεταβιβαστεί». Με τον τρόπο αυτό, υπογραμμίζει, ότι «θα εξακριβώνεται αυτόματα αν και που υπάρχει καθυστέρηση». Και πρόσθεσε: «Από την πλευρά του υπουργείου κι από τη δική μας και όσοι συνεργάζονται για τη διαδικασία, το ΕΦΚΑ το ΤΕΕ οι δήμοι έχουν διάθεση να βοηθήσουν για να τεθεί σε λειτουργία το γρηγορότερο δυνατό. Αν γίνουν συγκεκριμένα πράγματα, οριοθετημένα και έχει ευθύνη ο κάθε φορέας να δώσει το συγκεκριμένο το έγγραφό του, τότε θα βοηθήσει και θα διευκολύνει. Εμείς πάντως, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε αυτό το ρόλο»

Και προσθέτει:« Οι συμβολαιογράφοι, έχουμε δείξει ότι είμαστε υποστηρικτές της απλοποίησης των διαδικασιών χωρίς έκπτωση στην ασφάλεια των συναλλαγών.  Έχοντας την πλέον άμεση επαφή με τις μεταβιβάσεις ακινήτων, υπήρξαμε το εφαλτήριο για την εισαγωγή των ηλεκτρονικών διαδικασιών στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Από την αρχή υποστηρίξαμε το εγχείρημα αυτό της ελληνικής πολιτείας και συμβάλαμε με προτάσεις στη διαμόρφωσή του».

Τα πλεονεκτήματα της νέας διαδικασίας

Ο κ. Ρούσκας εξηγεί τα πλεονεκτήματα της νέας διαδικασίας και τον κομβικό ρόλο των συμβολαιογράφων σ΄αυτή: «Το  γραφείο του συμβολαιογράφου είναι ο φυσικός χώρος για την πραγματοποίηση της ηλεκτρονικής διαδικασίας μεταβίβασης των ακινήτων, με τον συμβολαιογράφο να είναι ο εγγυητής της επιτυχούς διαδικασίας. Η ηλεκτρονική συλλογή όλων αυτών των εγγράφων και πιστοποιητικών δεν θα μειώσει μόνο τον χρόνο ολοκλήρωσης της διαδικασίας, αλλά θα διευκολύνει και τις δημόσιες εμπλεκόμενες υπηρεσίες να εργαστούν συστηματοποιημένα χωρίς να αναγκάζεται ο πολίτης να είναι παρών στα γραφεία τους. Στο νέο αυτό, απλοποιημένο, ψηφιοποιημένο σύστημα, ο καθένας θα έχει ξεκάθαρο ρόλο με απώτερο στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών, τη διευκόλυνση όλων των εμπλεκομένων (πολίτες, συμβολαιογράφοι, δημόσιες υπηρεσίες) και φυσικά την ασφάλεια της διεκπεραίωσης της μεταβίβασης. Ο συμβολαιογράφος θα ευθύνεται για τον έλεγχο των εγγράφων που αφορούν τη μεταβίβαση και το υπουργείο Οικονομικών για τον υπολογισμό της αξίας και τον προσδιορισμό του φόρου».

Σταματάει το χαρτοβασίλειο

Η ηλεκτρονική μεταβίβαση των ακινήτων βάζει οριστικά τέλος σε μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, για την οποία ο κ. Ρούσκας εξηγεί ότι πρόκειται για έναν  «ατελείωτο όγκο πιστοποιητικών που σκοπό έχουν την εξασφάλιση του Δημοσίου, τα οποία για να συλλεχθούν, απαιτείται χρόνος και χρήμα. Με συνέπεια το πραγματικό κόστος μιας απλής πράξης αγοραπωλησίας να εκτινάσσεται αδικαιολόγητα».

Το παράδειγμα

Ο όγκος των πιστοποιητικών, διαφαίνεται ξεκάθαρα από το α παράδειγμα που ακολουθεί και αφορά την πώληση ενός ακινήτου, το οποίο κατέχουν 4 κληρονόμοι, με τα απαραίτητα έγγραφα να προσδιορίζονται στα παρακάτω:

*4 φορολογικές ενημερότητες

*4 πιστοποιητικά ΕΝΦΙΑ

*Κι αν ο θάνατος είναι του ιδιοκτήτης το 2017 θα πρέπει να προσκομιστούν  4 επιπλέον υπεύθυνες δηλώσεις ότι δεν υπήρχε υποχρέωση  πρωθύστερη υποχρέωση δήλωσης του ακινήτου για το 2015 το 16 και το 2017

*4 πιστοποιητικά ότι οφείλεται ή δεν οφείλεται φόρος κληρονομιάς

*Βεβαιώσεις από το Μηχανικό

*Ενεργειακό πιστοποιητικό

*Βεβαίωση ΤΑΠ

*Κτηματολογικό διάγραμμα

*Κτηματολογικό απόσπασμα

* Βεβαίωση υπαγωγής υπαγωγής νομιμοποίησης (εφόσον υπήρξε

*Τοπογραφικά

* Πιστοποιητικό από τον αγοραστή αν πρόκειται για πρώτης  κατοικίας

* Αν πρόκειται για αγροτεμάχιο, βεβαίωση ότι δεν είναι δασικο

* Βεβαίωση ότι το αγροτεμάχιο εντός λειτουργούντος Οργανισμού Εγγείων Βελτιώσεων,.

Πως και πότε θα λειτουργήσει η πλατφόρμα των ηλεκτρονικών μεταβιβάσεων

Τον Μάρτιο αναμένεται να ενεργοποιηθεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τον ηλεκτρονικό φάκελο μεταβίβασης ακινήτου.

*Η συλλογή θα γίνεται από τον συμβολαιογράφο τον οποίο θα εξουσιοδοτούν οι συμβαλλόμενοι και αυτός με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης θα μπαίνει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και θα υποβάλει αίτημα σε κάθε φορέα για την ηλεκτρονική χορήγηση των απαραίτητων πιστοποιητικών και εγγράφων. Με αυτό τον τρόπο οι φορολογούμενοι θα απαλλαγούν από τις επισκέψεις και τις ουρές σε Εφορία, Δήμους, Πολεοδομία για την χορήγηση των απαραίτητων δικαιολογητικών και εγγράφων.

*  Μέχρι το καλοκαίρι, θα τεθεί σε εφαρμογή η πλατφόρμα της ΑΑΔΕ για την ηλεκτρονική υποβολή όλων των δηλώσεων φορολογίας μεταβιβάσεων ακινήτων καθώς και των δηλώσεων φορολογίας δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών. Κάθε δήλωση θα συντάσσεται και θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά, στο TAXISnet. Στην συνέχεια θα γίνεται ηλεκτρονικά  η διασταύρωση,  ο έλεγχος και η επαλήθευση των  δηλούμενων στοιχείων, θα βεβαιώνεται ο φόρος και θα εκδίδεται η Ταυτότητα Οφειλής (Τ.Ο.) για την καταβολή του από το φορολογούμενο.