Μεταξύ ανάρτησης και δίκης στο ΣτΕ η αναμόρφωση δασικών χαρτών

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Σε κρίσιμη πορεία βρίσκεται η αναμόρφωση των δασικών χαρτών. Χιλιάδες ιδιοκτήτες που μέχρι τέλος Νοεμβρίου 2020 υπέβαλλαν στις διευθύνσεις Δασών φακέλους με τα απαραίτητα δικαιολογητικά αναμένουν να ολοκληρωθεί ο έλεγχος και να ακολουθήσει νέα ανάρτηση των δασικών χαρτών, ώστε να διαπιστώσουν αν το ακίνητό τους αυτόματα πλέον βρίσκεται εκτός των διατάξεων δασικής νομοθεσίας.

Στο μεταξύ βρίσκεται προ των πυλών η «μάχη» του ΣτΕ. Για την εκδίκαση της προσφυγής κατά της απόφασης του ΥΠΕΝ για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών έχει οριστεί νέα ημερομηνία στις 15^η Ιανουαρίου 2021.

Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) ενάντια στην απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος να αναμορφώσει από την αρχή το σύνολο των δασικών χαρτών, εξαιρώντας πολλές κατηγορίες εκτάσεων έχουν καταθέσει η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων του Δημοσίου (ΠΕΔΔΥ) και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο (ΓΕΩΤΕΕ) και επτά περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Παράλληλα παρέμβαση στο ΣτΕ υπέρ του κύρους της απόφασης με αριθμό ΥΠΕΝ/ ΔΠΔ/ 64663/ 3.7.2020 του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας  Κωστή Χατζηδάκη, η οποία έδωσε το δικαίωμα στους πολίτες να προσκομίσουν τους νόμιμους ιδιοκτησιακούς τίτλους τους για να ληφθούν υπόψη κατά την αναμόρφωση των δασικών χαρτών, και κατά της αίτησης ακύρωσης της ΠΕΔΔΥ, ΓΕΩΤΕΕ και των περιβαλλοντικών οργανώσεων έχουν καταθέσει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και η Ένωση Ιδιοκτητών Αγροτικών Ακινήτων Ελλάδας.

Επιστολή προς ΥΠΕΝ

Στο μεταξύ οι περιβαλλοντικές οργανώσεις με κοινή επιστολή τους προς το ΥΠΕΝ ζητούν να μην υπάρξουν νέες καθυστερήσεις, ώστε η δίκης στο ΣτΕ να γίνει στις 15 Ιανουαρίου 2020. Σχετικά αναφέρουν ότι «λαμβάνοντας υπόψη ότι εκκρεμεί ενώπιον της μείζονος ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης των οργανώσεών μας κατά της ως άνω υπουργικής απόφασης, η εκδίκαση της οποίας είχε προσδιοριστεί αρχικά για τις 4 Δεκεμβρίου 2020, αλλά αναβλήθηκε λόγω μη έγκαιρης αποστολής του φακέλου με τις απόψεις της Διοίκησης, σας καλούμε όπως διασφαλίσετε ότι το Υπουργείο σας θα ενεργήσει άμεσα για την αποστολή του σχετικού φακέλου στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και να συζητηθεί η υπόθεση στην καθορισθείσα ημερομηνία, ήτοι 15 Ιανουαρίου 2021».

Στην επιστολή τους προς το ΥΠΕΝ, με θέμα: Ενημέρωση για την εξέλιξη της διαδικασίας ολοκλήρωσης δασικών χαρτών, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες είναι: 1. Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, 2. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, 3. Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, 4. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, 5. Καλλιστώ, 6. Greenpeace, 7.WWF Ελλάς αναλυτικά αναφέρουν ότι:

-«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, Με την παρούσα επιστολή, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις, σας καλούμε όπως μας ενημερώσετε επίσημα σχετικά με την πρόοδο της κατάρτισης των δασικών χαρτών.

Με απόφαση σας τον Ιούλιο 2020  καθορίσατε τις διοικητικές πράξεις, τα λοιπά πρόσφορα στοιχεία, τις τεχνικές προδιαγραφές και τη διαδικασία για την αυτεπάγγελτη αναμόρφωση και κατάρτιση των δασικών χαρτών κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 48 του ν. 4685/2020 (Α’ 92). Κατά την άποψή μας, με την απόφαση αυτή αφενός συρρικνώνεται δραματικά το δασικό κεφάλαιο της χώρας και απομειώνεται η προστασία του, και αφετέρου ανατρέπεται η διαδικασία κατάρτισης και κύρωσης των δασικών χαρτών της χώρας. Η ανατροπή της διαδικασίας αυτής που βρίσκεται πλέον σε πολύ προχωρημένο στάδιο, πέρα από τα ζητήματα αντισυνταγματικότητας που εγείρει, θα οδηγήσει και σε μεγάλες καθυστερήσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει πολλές φορές τις ανησυχίες της για τις καθυστερήσεις στην κατάρτιση των δασικών χαρτών και τις επακόλουθες συνέπειες για την ολοκλήρωση της εθνικής κτηματογράφησης. Όπως επεσήμανε ο επίτροπος οικονομικών υποθέσεων Paolo Gentiloni  πρόσφατη απάντησή του σε κοινοβουλευτική ερώτηση η μη έγκαιρη κύρωση των δασικών χαρτών, που αποτελεί βασική προϋπόθεση για την πλήρη λειτουργία του κτηματολογίου, ενδέχεται να οδηγήσει σε οικονομικές συνέπειες εις βάρος της Ελλάδας.

Δεδομένης της κρίσιμης σημασίας της άμεσης ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών για τη χώρα μας, σας καλούμε όπως μας ενημερώσετε επίσημα σχετικά με την πορεία της διαδικασίας «αναμόρφωσης» των δασικών χαρτών βάσει της προβλεπόμενης στην ως άνω απόφαση και στο άρθρο 48 παρ. 1 του ν. 4685/2020 διαδικασίας, παρέχοντάς μας αναλυτικά στοιχεία και δεδομένα.

Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη ότι εκκρεμεί ενώπιον της μείζονος ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης των οργανώσεών μας κατά της ως άνω υπουργικής απόφασης, η εκδίκαση της οποίας είχε προσδιοριστεί αρχικά για τις 4 Δεκεμβρίου 2020, αλλά αναβλήθηκε λόγω μη έγκαιρης αποστολής του φακέλου με τις απόψεις της Διοίκησης, σας καλούμε όπως διασφαλίσετε ότι το Υπουργείο σας θα ενεργήσει άμεσα για την αποστολή του σχετικού φακέλου στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να αποφευχθούν καθυστερήσεις και να συζητηθεί η υπόθεση στην καθορισθείσα ημερομηνία, ήτοι 15 Ιανουαρίου 2021.

Η έγκαιρη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου της χώρας αποτελεί κομβικής σημασίας ζήτημα για την προστασία του δασικού πλούτου της χώρας μας.

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για να συζητήσουμε περαιτέρω το κρίσιμο αυτό θέμα».

Τι λένε οι ιδιοκτήτες

Από την πλευρά των υπερασπιστών της απόφασης του ΥΠΕΝ για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών η ΠΟΜΙΔΑ τονίζει ότι:

-«Το άρθρο 48 του ν. 4685/2020 και η προσβαλλομένη εφαρμοστική απόφασή του, προβλέπουν το αυτονόητο: Ότι η Διοίκηση εφ’ εξής θα δεσμεύεται από τις προγενέστερες πράξεις της, οι οποίες χορήγησαν νόμιμα δικαιώματα επέμβασης στους ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων και παραχώρησαν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Η ρύθμιση αυτή είναι προφανώς αναγκαία για να προστατεύσει αποτελεσματικά και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας των πολιτών, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα, η δε τυχόν ακύρωσή της θα έθετε σε κίνδυνο πάμπολλα νόμιμα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, σε όλη τη χώρα.

Ως τώρα η Διοίκηση, κατά την κατάρτιση των δασικών χαρτών αγνοούσε πλήρως πράξεις του ίδιου του Κράτους, με τις οποίες παραχωρούντο νόμιμα ιδιοκτησιακά δικαιώματα παράλληλα με δικαιώματα χρήσεως (αγροτικής, κατά κύριο λόγο, και στη συνέχεια οικιστικής, βιομηχανικής, τουριστικής κ.λπ.) σε πολίτες. Με τον τρόπο αυτό, ιδιοκτήτες σε όλη τη χώρα που είχαν αποκτήσει τα ακίνητά τους με μια μακρά σειρά νόμιμων τίτλων, που τελικώς αναγόταν σε πράξη της Διοικήσεως, έβρισκαν τα ακίνητά τους εντός των περιγραμμάτων των δασικών χαρτών, με αποτέλεσμα αυτά να βαρύνονται από τις δεσμεύσεις της δασικής νομοθεσίας. Όλοι αυτοί αφ’ ενός έπρεπε να αποδυθούν σε μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες δεκαετιών για να αντικρούσουν το τεκμήριο κυριότητας του Δημοσίου επί των δασών και των δασικών εκτάσεων (άρθρο 62 ν. 998/1979) και, αφ’ ετέρου, αποστερούντο επί μακρότατα χρονικά διαστήματα από κάθε δυνατότητα να διαθέσουν και να αξιοποιήσουν την περιουσία τους.

Σε κάθε περίπτωση, η ανωτέρω απόφαση,  στοχεύει στην ακριβέστερη αποτύπωση των εκτάσεων που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία και στη διασφάλιση, αντιστοίχως, των εκτάσεων που δεν εμπίπτουν σ’ αυτήν, πράγμα που οδηγεί σε ταχύτερη εκπλήρωση των ισχυουσών συνταγματικών επιταγών σχετικά με τις δασικές εκτάσεις αλλά και με την ιδιοκτησία.

Η ΠΟΜΙΔΑ υπενθυμίζει προς κάθε κατεύθυνση, και ιδιαίτερα προς τους ασχολούμενους με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ότι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας είναι και αυτό ανθρώπινο και συνταγματικά προστατευόμενο δικαίωμα των πολιτών, γι’αυτό και η Πολιτεία και κάθε Αρχή της οφείλει να το σέβεται έμπρακτα και να το προστατεύει, με ορθές και δίκαιες ρυθμίσεις, όπως η προσβαλλόμενη απόφαση».

Ένωση Ιδιοκτητών Αγροτικών Ακινήτων Ελλάδας

Στην παρέμβασή της, υπέρ του κύρους της Υπουργικής Απόφασης, η Ένωση Ιδιοκτητών Αγροτικών Ακινήτων Ελλάδας υποστηρίζει, ότι «η διαδικασία της αναμόρφωσης των δασικών χαρτών που προβλέπεται στο άρθρο 48 του ν. 4685 και στην προσβαλλόμενη εφαρμοστική απόφαση θα οδηγήσει:

Πρώτον: Στην ακριβέστερη αποτύπωση των  εκτάσεων που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές.

Δεύτερον: Θα διασφαλίσει το  συνταγματικό δικαίωμα της  ιδιοκτησίας σε εκτάσεις που απώλεσαν το δασικό τους χαρακτήρα  με νόμιμες πράξεις της Διοικήσεως, πριν από το 1975. Γεγονός, που οδηγεί σε ταχύτερη εκπλήρωση των ισχυουσών συνταγματικών επιταγών σχετικά με τις δασικές εκτάσεις. Επισημαίνει όμως, ότι το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί  με τους δασικούς χάρτες, σύμφωνα με τους οποίους οι βοσκότοποι χαρακτηρίζονται Δασικές Εκτάσεις, με συνέπεια να δημεύονται, πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Χωρίς να χρειάζεται χαρακτηρισμός για όσες εκτάσεις υπάρχουν συμβόλαια ή άλλα επίσημα έγραφα. Και τονίζει, ότι με αυτόν τον τρόπο θα απαλλαγούν οι Επιτροπές από μεγάλο όγκο ενστάσεων».