Μικρά οικόπεδα: ανοίγει θέμα αποζημιώσεων για τους θιγόμενους ιδιοκτήτες

Ανοίγει θέμα δικαστικών προσφυγών στα Eλληνικά και Eυρωπαϊκά δικαστήρια και διεκδίκησης μεγάλων αποζημιώσεων από το δημόσιο ταμείο για χιλιάδες ιδιοκτήτες, που έχασαν οριστικά μετά τις 9 Δεκεμβρίου 2022 το δικαίωμα δόμησης σε γήπεδα εκτός σχεδίου, μικρότερα των 4 στρεμμάτων.

Μικρά οικόπεδα: δεύτερη ευκαιρία δόμησης, ξεκινά το πρόγραμμα μελετών αναγνώρισης οδών σε εκτός σχεδίου περιοχές Δείτε εδώ στο ecopress

Το θέμα φέρνει στο προσκήνιο η “Συμμαχία για ένα Προοδευτικό ΤΕΕ- Ριζοσπαστική Παράταξη Μηχανικών/ Οικολόγοι Μηχανικοί/ Συνεργαζόμενοι” επισημαίνοντας ότι «είναι λίγοι αυτοί που αξιοποίησαν τις μεταβιατικές ρυθμίσεις για να κατοχυρώσουν το δικαίωμα δόμησης ενω  για την πλειονότητα αυτές οι ρυθμίσεις ήταν δωρον άδωρον, και αποτελεί μονόδρομο πλέον ότι αυτά τα γήπεδα θα αλλάξουν βίαια και εκβιαστικά χέρια, από τους μικροϊδιοκτήτες που τα κατέχουν χρόνια η ακόμα και από αυτούς που τα αγόρασαν εναποθέτοντας τις οικονομίες τους, στην ιδιοκτησία αυτών που έχουν άμεσα την δυνατότητα δόμησης»

Η συγκεκριμένη παράταξη μηχανικών του ΤΕΕ,   ζητά να επανέλθει άμεσα η δυνατότητα δόμησης στα μικρά οικόπεδα τονίζοντας ότι  «αν η πολιτεία επιθυμεί πραγματικά να προστατεύσει το περιβάλλον και τις εκτός σχεδίου περιοχές, ας φροντίσει για την εκπόνηση και ολοκλήρωση  του σχεδιασμού εντος και εκτός, ώστε να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ομαλή και με ορους κατάργηση της δόμησης, εκεί που από τον σχεδιασμό κριθεί αναγκαίος και επιβεβλημένος για την προστασία του τοπίου, του περιβάλλοντος, του δημοσίου συμφέροντος» Και παράλληλα νοίγει το θέμα των δικαστικών προσφυγών και αποζημιώσεων από τους θιγόμενους ιδιοκτήτες σημειώνοντας ότι:

Δικαστικές προσφυγές

-«Αλήθεια τι θα πούμε στους χιλιάδες Ευρωπαίους πολίτες που αγόρασαν επί σειρά ετών με όλες τις νόμιμες διαδικασίες γήπεδα άρτια και οικοδομήσιμα και όταν αποφασίσουν κάποια στιγμή ερχόμενοι και πάλι στη χώρα μας να τα οικοδομήσουν, θα πληροφορηθούν έκπληκτοι ότι έχουν χάσει το δικαίωμα δόμησης στο οποίο επένδυσαν.

Τα Ευρωπαϊκά δικαστήρια άλλωστε  έχουν  κρίνει ότι τα γήπεδα εκτός  σχεδίου, τα οποία έχουν αποκτήσει νόμιμα  το δικαίωμα δόμησης, δικαιούνται  αποζημίωση από την πολιτεία, όταν αίρεται  το δικαίωμα αυτό, αφού ο ιδιοκτήτης εμποδίζεται από το να εκμεταλλευθεί πλήρως την ιδιοκτησία του και συνεπώς παραβιάζονται περιουσιακά του δικαιώματα».

Αναλυτικά στην ανακοίνωση της “Συμμαχία για ένα Προοδευτικό ΤΕΕ- Ριζοσπαστική Παράταξη Μηχανικών/ Οικολόγοι Μηχανικοί/ Συνεργαζόμενοι” σημειώνεται ότι:

Η κυβέρνηση επιμένει στην κατάργηση των παρεκκλίσεων  δόμησης εκτός σχεδίου για αγροτεμάχια κάτω των 4 στρεμμάτων, καταργώντας  τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 40 του νόμου 4759/2020  που έδινε  μεταβατική περίοδο των 2 ετών, επικαλούμενη προσχηματικά και υποκριτικά, λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και παρά τις έντονες αντιδράσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας του τεχνικού κόσμου και των ιδιοκτητών από την πρώτη μέρα θέσπισης της διαφαινόμενης κατάργησης.

Δώρον άδωρον οι μεταβατικές ρυθμίσεις

Είναι δεδομένο, ότι μέσω των αλλεπάλληλων κρίσεων (ενεργειακή , οικονομική, υγειονομική) που βιώνει η ελληνική κοινωνία , για την μεγαλύτερη μερίδα των ιδιοκτητών αυτών των μικρών γηπέδων που είναι μικροϊδιοκτήτες, ήταν  ανέφικτη η οικοδόμηση τους, λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων.

Επομένως, είναι λίγοι αυτοί που αξιοποίησαν αυτή την μεταβατική περίοδο των δυο ετών ενώ  για την πλειονότητα  ήταν δωρον άδωρον, και αποτελεί μονόδρομο πλέον ότι αυτά τα γήπεδα θα αλλάξουν βίαια και εκβιαστικά χέρια, από τους μικροϊδιοκτήτες που τα κατέχουν χρόνια η ακόμα και από αυτούς που τα αγόρασαν εναποθέτοντας τις οικονομίες τους, στην ιδιοκτησία αυτών που έχουν άμεσα την δυνατότητα δόμησης.

Ασφάλεια συναλλαγών και κράτος δικαίου

Η εκτός σχεδίου δόμηση έχει απασχολήσει επί δεκαετίες τον δημόσιο διάλογο, δεδομένου ότι τα προκύπτοντα προβλήματα είναι πολλά και γνωστά, όπως ραγδαία αλλοίωση και υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, καταστροφή της γεωργικής και κτηνοτροφικής γης, συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων λειτουργιών, υψηλό κόστος δημιουργίας και συντήρησης εκτεταμένων κυκλοφοριακών και τεχνικών υποδομών, κίνδυνοι από την κατά κανόνα ανεξέλεγκτη διάθεση λυμάτων και απορριμμάτων.

-Το ερώτημα είναι με ποιους  όρους και ποιες προϋποθέσεις , οφείλει μια ευνομούμενη πολιτεία να δρομολογήσει την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης.

Με αλλεπάλληλες ρυθμίσεις  το κράτος από το 1923 που προέβλεψε την ζώνη πέριξ των πόλεων και οικισμών , και στην συνέχεια  από το 1962, 1964 , και 1978 με τις παρεκκλίσεις των 750 μ2 , 1200 μ2 και 2000 μ2 , για  γήπεδα με πρόσωπο επί εθνικής, επαρχιακής, δημοτικής οδού, είχε παραχωρήσει το δικαίωμα δόμησης

Ένα κράτος δικαίου, οφείλει να διασφαλίζει την ασφάλεια στις συναλλαγές και να εγγυάται την εμπιστοσύνη των πολιτών, χωρίς αιφνιδιασμούς και εκβιαστικά διλλήματα με πιεστικά και ανέφικτα χρονοδιαγράμματα που οδηγούν σε απώλεια περιουσιών, όταν μάλιστα το ίδιο με αλλεπάλληλους νόμους του  διαχρονικά, προωθούσε την εκτός σχεδίου δόμηση.

Όταν η κυβέρνηση μέσα σε μια περίοδο αλλεπάλληλων κρίσεων με δραματική αύξηση στις τιμές των υλικών λογω της ενεργειακής κρίσης, αποφασίζει να καταργήσει τις παρεκκλίσεις, οφείλει να αντιμετωπίσει και να θεραπευσει πρώτα τους λόγους που το δημιουργησαν  και που οδηγούν στην εκτός σχεδίου δόμηση σε μικρά οικόπεδα.

Θίγεται η μικροιδιοκτησία και η ελληνική οικογένεια

H έλλειψη πολεοδομημενης γης εντός σχεδίου, η έλλειψη οριοθέτησης οικισμών και επεκτάσεων, οι υπερβολικές καθυστερήσεις στην πολεοδόμηση επεκτάσεων και στις πράξεις εφαρμογής, η ανυπαρξία στεγαστικής πολιτικής του κράτους, η έλλειψη κοινωνικής κατοικίας , αύξαναν  την ζήτηση και ανέβαζαν  τις τιμές της γης σε ύψη που δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τα μικρομεσαία εισοδήματα, τα οποία κατέφευγαν στα μικρά αγροτεμάχια εκτός σχεδίου.

Επιπροσθέτως στην  Ελλάδα αυτοί που την δεκαετία του 60, 70 και 80 διεκδίκησαν το δικαίωμα στην δόμηση, ήταν οι μικροϊδιοκτήτες, που μέσα από τις παρεκκλίσεις της δόμησης εκτός σχεδίου  και τις μικρές αρτιότητες ή, και την αυθαίρετη δόμηση, έκαναν εφικτό το όνειρο για διακοπές στο εξοχικό, στο βουνό η στην θάλασσα, για όλη την ευρύτερη οικογένεια.

Σταδιακά και μέσα από την κρίση του χρηματιστηρίου, όπου χάθηκαν εισοδήματα και ιδιαίτερα την εποχή των μνημονίων, που επακολούθησε η μείωση του ΑΕΠ κατά 25% και η εκτίναξη του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, η τάση αυτή αντιστράφηκε και μηδενίστηκε για τους μικροϊδιοκτήτες.

Ευνοούνται τουριστικές δραστηριότητες και στρατηγικοί επενδυτές

Αντιθέτως, στους οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων, που απευθύνονται σε στρατηγικούς επενδυτές, η  δυνατότητα παραγωγής  «Σύνθετων και ολοκληρωμένων υποδομών μικτής χρήσης» από την περίοδο της κρίσης του 2011 και μετά και με διαδικασίες fast -track  επιτρέπει την  οργανωμένη μαζική παραγωγή παραθεριστικής κατοικίας, σε οικόπεδα επιφάνειας 1000 τμ που οριοθετούνται σε πολύ μεγάλες εκτάσεις και ευνοϊκούς όρους δόμησης, παρέχοντας  το δικαίωμα διαβίωσης και απόλαυσης της φύσης σε ιδιοκτήτες με υψηλά εισοδήματα και ενισχύοντας την τουριστική υπερεκμετάλλευση.

Επί πλέον η οργάνωση του εξωαστικου χώρου, με τον καθορισμό χρήσεων γης που θα προστατευσουν τον ορεινό όγκο, τον παράκτιο χώρο, τις περιοχές προστασίας της φύσης και θα φροντίσουν για την εξασφάλιση της αγροτικής παραγωγής, της γης υψηλής παραγωγικότητας, και τον καθορισμό των απαιτούμενων κατά περίπτωση παραγωγικών δραστηριοτήτων, μέσα  από την εκπόνηση των ΤΠΣ δεν έχουν προχωρήσει στην συμβασιοποιηση τους, παρά την εξασφάλιση της χρηματοδότησης τους.

Bίαιη αναδιανομή γης

Η ανακοίνωση καταλήγει τονίζοντας ότι: Επομένως αν η πολιτεία επιθυμεί πραγματικά να προστατεύσει το περιβάλλον και τις εκτός σχεδίου περιοχές, ας φροντίσει για την εκπόνηση και ολοκλήρωση  του σχεδιασμού εντος και εκτός.

-Τότε μόνο θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ομαλή και με ορους κατάργηση της δόμησης, εκεί που από τον σχεδιασμό κριθεί αναγκαίος και επιβεβλημένος για την προστασία του τοπίου, του περιβάλλοντος, του δημοσίου συμφέροντος.

Προς το παρόν, το μόνο αποτέλεσμα, και μάλιστα άμεσο, που θα έχουν οι ενέργειες της κυβέρνησης είναι να πλήξουν τη μικρή ιδιοκτησία και να προκαλέσουν τη βίαιη αναδιανομή και ανακατονομή γης προς τα πάνω.