Νέα ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα για τον οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων

Από τους Ευρωπαίους υπουργούς Περιβάλλοντος έχει δρομολογηθεί σειρά προτάσεων και είναι υπό επεξεργασία ευρωπαϊκή Οδηγία, που θα υποχρεώνει τους κατασκευαστές να φτιάχνουν προϊόντα, που θα διαρκούν περισσότερο αλλά και θα είναι ευκολότερο να επισκευαστούν σε περίπτωση βλάβης.

Οι ευρωπαϊκές προτάσεις αφορούν κυρίως προϊόντα φωτισμού, τηλεοράσεις και μεγάλες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές.

Αν και η προτεινόμενη ευρωπαϊκή ντιρεκτίβα για τον οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων βρίσκεται ακόμα στο στάδιο του σχεδιασμού και της επεξεργασίας, οι πρώτες αντιδράσεις έκαναν ήδη την εμφάνισή τους. Οι κατασκευαστές ισχυρίζονται ότι οι υπό εξέταση νέοι κανόνες είναι «πολύ αυστηροί και θα πλήξουν την καινοτομία».

Από την άλλη πλευρά, οι οργανώσεις των καταναλωτών καταγγέλλουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι με την πολιτική της επέτρεψε στους κατασκευαστές να διατηρήσουν τον αποκλειστικό έλεγχο της διαδικασίας επισκευής των προϊόντων τους επιμένοντας στο λεγόμενο «αποκλειστικό σέρβις» ή σε εκείνο μέσω εξουσιοδοτημένου δικτύου επισκευαστών.

Ως γνωστόν, σε πολλές περιπτώσεις, η εγγύηση μιας συσκευής παύει να ισχύει αν σε περίπτωση βλάβης της ο καταναλωτής δεν αποτανθεί στο επίσημο σέρβις του κατασκευαστή. Σύμφωνα όμως με το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος (ΕΕΒ), αυτή η πρακτική περιορίζει την πρόσβαση των ανεξάρτητων επισκευαστών σε ανταλλακτικά και σε πληροφόρηση καθώς και το εύρος των υπηρεσιών επισκευής, όπως και το δικαίωμα των καταναλωτών σε οικονομικά προσιτές λύσεις για την επιδιόρθωση των συσκευών τους.

Σύμφωνα με μια σχετική μελέτη, μεταξύ 2004 και 2012, το ποσοστό των μεγάλων οικιακών συσκευών που παρουσίασαν βλάβη πέραν επισκευής εντός πέντε ετών από την έναρξη χρήσης τους αυξήθηκε από 3,5% σε 8,3%. Η ανάλυση δεδομένων σε ένα κέντρο ανακύκλωσης στη Βρετανία έδειξε ότι περισσότερα από το 10% των πλυντηρίων που κατέληξαν «στα σκουπίδια» ήταν ηλικίας κάτω των πέντε ετών.

Δικαίωμα στην επισκευή!

Δικαίωμα στην επισκευή! Υπάρχει ακόμη ένα παράδοξο στον σύγχρονο κόσμο της υπερκατανάλωσης και των κορεσμένων αγορών του ανεπτυγμένου κόσμου. Σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Αυγή» σημειώνεται ότι είναι τόσο καλά προσαρμοσμένο στις συνθήκες της εποχής, που σπανίως τραβά την προσοχή μας και γίνεται θέμα συζήτησης: η διάρκεια του κύκλου ζωής των κάθε είδους και μορφής συσκευών που εξυπηρετούν πραγματικές ή τεχνητές ανάγκες μας, που κάνουν την ζωή μας ευκολότερη και μας εξοικονομούν χρόνο, που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας βαίνει αντιστρόφως ανάλογη της αύξησης του προσδόκιμου ζωής. Εν κατακλείδι, όσο περισσότερα χρόνια ζούμε εμείς σήμερα, τόσο λιγότερα χρόνια ζουν οι συσκευές μας. Πόσες φορές άραγε δεν έχουμε έρθει αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα της απογοήτευσης από κάποια ηλεκτρική ή ηλεκτρονική συσκευή τελευταίας τεχνολογίας που αγοράσαμε πριν από δύο χρόνια και μόλις έληξε η εγγύησή της παρουσίασε βλάβη. Αλλά δεν είναι τόσο αυτό η αιτία της απογοήτευσης όσο η πικρή διαπίστωση ότι δεν υπάρχει δυνατότητα επισκευής της. η αγορά μιας νέας φαντάζει μονόδρομος, όσο κι αν κάτι τέτοιο επιβαρύνει την τσέπη μας αλλά και το περιβάλλον, που φορτώνεται με διπλό βάρος: έναν αυξανόμενο όγκο επικίνδυνων τεχνολογικών αποβλήτων από συσκευές πέραν επισκευής, αλλά και με νέες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου που εκλύονται κατά την παραγωγή εκείνων που θα αντικαταστήσουν τις χαλασμένες Όμως αυτή η κοντόφθαλμη και εν γένει επιζήμια τάση σπατάλης πόρων, τροφοδότησης του καταναλωτισμού και συντόμευσης του κύκλου υπεραξίας των σύγχρονων προϊόντων τεχνολογίας μπορεί λίαν συντόμως να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο. Όλο και περισσότεροι πολίτες της Ε.Ε. αλλά και των ΗΠΑ αφυπνίζονται και οι ιθύνοντες χάραξης πολιτικής δείχνουν επιτέλους αποφασισμένοι να αναγνωρίσουν το ύψιστο δικαίωμα του καναταλωτή: το «δικαίωμα στην επισκευή»!

«Κίνημα»

Σύμφωνα με το BBC, ανάλογο «κίνημα» έχει εμφανιστεί τελευταία και στις ΗΠΑ, με τις αρχές τουλάχιστον 18 αμερικανικών πολιτειών να εξετάζουν παρόμοιες νομοθετικές ρυθμίσεις βάζοντας στο «στόχαστρό» τους συσκευές που είναι κατασκευασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε είναι αδύνατον να αποσυναρμολογηθούν και εκείνες για τις οποίες οι κατασκευαστές δεν διαθέτουν ανταλλακτικά ή οδηγίες επισκευής.