ΝΕΟ ΕΣΠΑ: τι αλλάζει στη χρηματοδότηση ΜμΕ επιχειρήσεων

Δομικές αλλαγές στη χρηματοδότηση και την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων φέρνει το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα»  που θα διοχευτεύσει 4 έως 5 δις ευρώ στο επιχειρείν της χώρας. Τι αλλάζει στις επιλεξιμότητες, την ταχύτητα  χρηματοδότησης και τους όρους απένταξης. Πότε βγαίνουν οι πρώτες προκλήσεις.

Πράσινα και έξυπνα θα πρέπει να είναι τα επενδυτικά σχέδια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων  για να χρηματοδοτηθούν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα», που διαδέχεται το ΕΠΑΝΕΚ: «Φεύγουμε από τη γενική επιχειρηματικότητα, καθώς «δαπάνες που βρίσκονται πολύ μακριά από τους στόχους της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης -π.χ, δωμάτια ξενοδοχείων- δεν θα μπορούν να εγκριθούν ως επιλέξιμα κόστη» σε αυτό το πλαίσιο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Γιάννης Τσακίρης, ο οποίος, μαζί με γενικό γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρη Σκάλκο, μίλησαν , σε εκδήλωση-συζήτηση με εκπροσώπους του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, την οποία διοργάνωσε η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη.

Εγκριση του προγράμματος

Τα κυβερνητικά στελέχη ανέφεραν, ότι εντός του επόμενου 20ημέρου θα εγκριθεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα “Ανταγωνιστικότητα”, το οποίο θα αντικαθιστά το ΕΠΑΝΕΚ. Στο νέο πρόγραμμα θα υπάρχουν δύο πυλώνες στρατηγικής για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ -μέσω της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης» σημείωσε και πρόσθεσε πως θα υπάρξει δράση ψηφιακής αναβάθμισης για όλες τις ΜΜΕ που πληρούν τα βασικά κριτήρια, ασχέτως κλάδου, η οποία δεν θα έχει συγκριτική αξιολόγηση και στην οποία στόχος είναι οι δικαιούχες επιχειρήσεις να εντάσσονται σε έναν μήνα.  «Όποια επιχείρηση κάνει την επένδυση θα πληρώνεται πολύ γρήγορα και όποια δεν την κάνει, θα απεντάσσεται», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακίρης.

Ελλιπής πρόσβαση

Ο υφυπουργός αναφέρθηκε και στο πρόβλημα της ελλιπούς πρόσβασης των μικρών επιχειρήσεων στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, λέγοντας πως στόχος της κυβέρνησης είναι οι 40.000 επιχειρήσεις, που οι τράπεζες γνωρίζουν σήμερα ως μικρούς πελάτες, να αυξηθούν σε τουλάχιστον 100.000. Όπως είπε, ο στόχος αυτός θα επιδιωχθεί μεταξύ άλλων με νέα χρηματοδοτική ενέργεια, που θα καλύπτει σημαντικό κομμάτι του ρίσκου τέτοιων μικρών πελατών για τις τράπεζες.

Μεγάλο πρόβλημα 

Επανέλαβε δε το μεγάλο πρόβλημα της διάρθρωσης της ελληνικής επιχειρηματικότητας που είναι οι πολύ μικρές επιχειρήσεις: «Αυτή τη στιγμή έχουμε στην Ελλάδα 850.000 επιχειρήσεις. Από αυτές, μόλις οι 500 είναι μεγάλες (βάσει τζίρου και θέσεων εργασίας), κατά την Κομισιόν. Οι 4.500 είναι μεσαίες και οι μικρές είναι 45.000. Οι υπόλοιπες 800.000 είναι οι πολύ μικρές» είπε.

 Στις πρώτες τρεις θέσεις

Ο κ.Τσακίρης υπενθύμισε ακόμα ότι τα τελευταία δυόμισι χρόνια η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στις τρεις πρώτες θέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ σε απορροφήσεις πόρων για τις ΜΜΕ, έναντι της ενδέκατης-δωδέκατης που κατείχε στο παρελθόν. Πρόσθεσε δε, πως από ποσοστό μόλις 24% πριν από κάποια χρόνια, οι απορροφήσεις έχουν πλέον ξεπεράσει το 70%, κάτι που σημαίνει ότι πάνω από 8 δισ. ευρώ έφτασαν στην πραγματική αγορά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τέλεια καταιγίδα

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης διατύπωσε ακόμα την εκτίμηση πως η τρέχουσα κρίση διεθνώς είναι μεγαλύτερη και από εκείνη του κορονοϊού, επισημαίνοντας ότι σε ένα τέτοιο σερί εξωτερικών σοκ, καμια κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει κάτι μεμονωμένα. «Πλέον υπάρχει η τέλεια καταιγίδα. Πολλοί παράγοντες έχουν ευθυγραμμιστεί, ώστε οι κρίσεις του πληθωρισμού και της ενέργειας να συνεχίζονται, με χειρότερη εικόνα» σημείωσε.

Αστοχίες

Ο κ.Τσακίρης επισήμανε ακόμα πως πάρα πολλές επιχειρήσεις έμειναν εκτός των προγραμμάτων στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης, λόγω αστοχιών ή παραλείψεων λογιστών και συμβούλων, κατά τη σύνταξη και κατάθεση σχετικών εγγράφων, πχ, για την επιστρεπτέα προκαταβολή. Απαντώντας, τέλος, σε σχετικό ερώτημα επαγγελματιών, επισήμανε πως το χρέος της Ελλάδας προφανώς είναι βιώσιμο και διαχειρίσιμο, αλλά δεν μπορούμε και δεν πρέπει να φτάσουμε σε ένα σημείο από το οποίο και μετά θα υπάρξει πρόβλημα. «Το φθινόπωρο οι πρώτες προσκλήσεις για τον νέο ΕΠΑΝ, με στόχο να μην υπάρξει το παραμικρό χρηματοδοτικό κενό»

Πρώτες προσκλήσεις

Από την πλευρά του, ο κ.Σκάλκος  όπως επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι στόχος είναι, μετά από την έγκριση του νέου ΕΠΑΝ από την Κομισιόν, την οποία η Ελλάδα αναμένεται να πετύχει πρώτη μεταξύ των κρατών-μελών, οι πρώτες προσκλήσεις να βγουν στον «αέρα» το φθινόπωρο, ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό χρηματοδοτικό κενό. Οι αξιολογήσεις στόχος είναι να ολοκληρωθούν τον Ιανουάριο, ώστε τον Φεβρουάριο-Μάρτιο να γίνουν οι πρώτες εκταμιεύσεις πόρων από το νέο ΕΠΑΝ.

Κύριος όγκος

«Έχουμε αρχίσει και επεξεργαζόμαστε τις προσκλήσεις και θα υπάρξει διαβούλευση, ώστε να πάμε όσο εγγύτερα στις ανάγκες των επιχειρήσεων μπορούμε» σημείωσε νωρίτερα στην εκδήλωση, προσθέτοντας πως από τα περισσότερα από 4 δισ. ευρώ του νέου ΕΠΑΝ, που είναι πιθανώς να φτάσουν και στα 5 δισ., ο κύριος όγκος θα δοθεί με τη μορφή δανείων, καθώς «φεύγουμε από τις επιχορηγήσεις».

Εξωτερικά σοκ

«Για πρώτη φορά η Ευρώπη αντιμετωπίζει και πολυκρίσεις, πολλά εξωτερικά σοκ, διαδοχικά: την πανδημία, φυσικές καταστροφές, το ενεργειακό σοκ και κανένας δεν μπορεί να στοιχηματίσει για το μέλλον, που είναι άδηλο (…) Στην πανδημία η Ελλάδα τα πήγε αρκετά καλά, στην πραγματικότητα διέθεσε πόρους και πέραν των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της. Το ΕΣΠΑ δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, αλλά πάρα πολύ μεγάλο κομμάτι της πέρασε από εκεί, οι επιστρεπτέες προκαταβολές και μια σειρά από άλλα πράγματα (…) που έκαναν την κατάσταση σε έναν βαθμό περισσότερο ομαλή (…)

Διαφορετικό περιβάλλον

Τώρα το περιβάλλον είναι εντελώς διαφορετικό. Και εμείς πλησιάζουμε πολύ κοντά στην εξάντληση των δυνατοτήτων μας, όχι μόνο των οικονομικών της κυβέρνησης, αλλά και του ΕΣΠΑ. Εμείς σε έναν βαθμό αυτά τα καταφέραμε, επειδή είχαμε και τη δυνατότητα να εκμεταλλευτούμε το προσωρινό πλαίσιο ευελιξίας της ΕΕ, π.χ., για τις κρατικές ενισχύσεις, κυρίως μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αδιάθετους πόρους του ΕΣΠΑ, κάτι που δεν θα μπορούμε να κάνουμε πλέον» σημείωσε, ενώ απευθυνόμενος στην κυρία Σπυράκη, επισήμανε ότι το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να δει αν υπάρχει η δυνατότητα παράτασης αυτού του ειδικού πλαισίου (ευελιξίας όσον αφορά τη χρήση αδιάθετων κονδυλίων του ΕΣΠΑ) κατά ένα έτος ή επί διετία.Ο κ.Σκάλκος υπενθύμισε δε πως, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μόνο από το ΕΣΠΑ, και συμπεριλαμβανομένης της μόχλευσης ιδιωτικών πόρων, διατέθηκαν στην Ελλάδα πάνω από 9,5 δισ. ευρώ.

 Μοναδικό άθροισμα  

Για «μοναδικό άθροισμα πόρων στην ιστορία της ΕΕ» από τα κοινοτικά κονδύλια έκανε λόγο η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη, επισημαίνοντας ότι η ροή αυτών των πόρων αποτελεί απόδοση αλληλεγγύης στην πράξη, με δύο νέα χαρακτηριστικά: τη στροφή προς την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, που επιβάλλει να αλλάξει ο ίδιος ο τρόπος της προσέγγισης επενδύσεων από τις επιχειρήσεις και τη διαδικασία μεγαλύτερης εξάπλωσης των πολύ χαμηλότοκων δανείων, έναντι των επιχορηγήσεων, οι οποίες γίνονται πολύ λιγότερες.

Επενδυτικό ενδιαφέρον

«Επιπλέον, για να περάσουν τα περισσότερα από 4 δισ. ευρώ του νέου ΕΠΑΝ στην αγορά, χρειάζονται πολύ σαφείς οδηγίες από πλευράς της κυβέρνησης, πολύ προσεκτικές αιτήσεις από τις επιχειρήσεις και συγκεκριμένο επενδυτικό ενδιαφέρον, «με οποιον παίρνει πόρους, να κάνει τη δουλειά που του αντιστοιχεί».  Παρεμβάσεις πραγματοποίησαν εκπρόσωποι του ΕΕΘ, οι οποίοι επισήμαναν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στο μέτωπο της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης και μετασχηματισμού, όταν εξακολουθούν να υφίστανται περιοχές με προβληματικές συνδέσεις Ιντερνετ και προβληματικά μοντέλα ανακύκλωσης, ενώ έθεσαν και ζητήματα που αφορούν ζητήματα ασφαλειών, φοροαπαλλαγών και καθυστερημένης πληρωμής των προμηθευτών του Δημοσίου._