Νέο πρόγραμμα του ΥΠΕΝ στα σκαριά, για «ηλιακό μέρισμα»  σε 300.000 νοικοκυριά

Με πόρους από το ΕΣΠΑ και το πακέτο Γιούνκερ και παράλληλα φοροαπαλλαγές αλλά και συμψηφισμό προστίμων αυθαιρέτων, το ΥΠΕΝ  εξετάζει με βάση πρόταση του ελληνικού γραφείου της Greenpeace,  την υλοποίηση μέσω της ΔΕΗ ΑΕ, ενός νέου δεκαετούς διάρκειας προγράμματος στήριξης, μέσω ηλιακής ενέργειας, συνολικά περίπου 2.800 κιλοβατώρων, 300.000 φτωχών νοικοκυριών, ύψους 450 εκατομμυρίων ευρώ.  Το πρόγραμμα θα στηρίζεται στην αυτοπαραγωγή ενέργειας, με συμψηφισμό (net metering).

Οι βάσεις του νέου προγράμματος αναμένεται να τεθούν με ρυθμίσεις, οποίες θα περιληφθούν στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ενεργειακές κοινότητες, το οποίο κατατίθεται τις επόμενες ημέρες για ψήφιση στη Βουλή.

Στο μεταξύ, ο υπουργός ΠΕΝ Γ. Σταθάκης μιλώντας την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή -σε απάντηση ερώτησης του βουλευτή των ΑΝ.ΕΛΛ., Θ. Παπαχριστόπουλου, για την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας-, είπε ότι το υπουργείο βρίσκεται σε διάλογο με την Greenpeace για την «εξαιρετικά χρήσιμη πρότασή της», όπως τη χαρακτήρισε, για ένα δεκαετές πρόγραμμα στήριξης, μέσω ηλιακής ενέργειας, συνολικά περίπου 2.800 κιλοβατώρων, 300.000 φτωχών νοικοκυριών.
Ο ίδιος σημείωσε, όπως γράφει η Αντιγόνη Ζούντα στην εφημερίδα «Αυγή»,  ότι το πρόγραμμα θα αφορά τα νοικοκυριά που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για αυτοπαραγωγή ενέργειας, εξυπηρετώντας την ανάγκη οι πιο φτωχές κοινωνικές ομάδες να μπορέσουν να συμμετάσχουν στον μετασχηματισμό τού ενεργειακού μείγματος με προώθηση των ΑΠΕ, ικανοποιώντας ταυτόχρονα τις ανάγκες για χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, αλλά και για ενεργό εμπλοκή των ίδιων των καταναλωτών στην παραγωγή.
Η συζήτηση που έχει ανοίξει και βρίσκεται σε εξέλιξη αφορά πρόγραμμα της Greenpeace, οι βασικές αρχές του οποίου είχαν αποτυπωθεί σε πρόταση της οργάνωσης στο πλαίσιο έκθεσης που δημοσιοποίησε το Νοέμβριο του 2015 και εξετάζονταν τρόποι και δράσεις για την καταπολέμηση της ενεργειακής σπατάλης και της ενεργειακής φτώχειας.
Η οργάνωση τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, κατά την εκστρατεία της για την προώθηση της ηλιακής οικονομίας στην Ελλάδα και τη συμμετοχή της σε εκδήλωση του ΥΠΕΝ για την παρουσίαση του νομοσχεδίου για τις Ενεργειακές Κοινότητες,  ως εργαλείο καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας, είχε γνωστοποιήσει βασικά σημεία της πρότασής της, η οποία είναι:

Ένα δεκαετές πρόγραμμα δωρεάν εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων και οικιακών συστημάτων για τα 300.000 πιο ευάλωτα νοικοκυριά ως τον πιο οικονομικό και αποδοτικό τρόπο για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, έναντι της διαρκούς αναζήτησης πόρων για την παροχή ειδικών ενισχύσεων.
Οι πληροφορίες από το ΥΠΕΝ αναφέρουν ότι η πρόταση έχει επικαιροποιηθεί βάσει πιο πρόσφατων δεδομένων, προβλέπει τη δημιουργία μεγαλύτερης κλίμακας φωτοβολταϊκών πάρκων σε κάθε περιφέρεια και περιφερειακή ενότητα, με φορέα υλοποίησης τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, ώστε να μοιράζεται δωρεάν στις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού το μεγαλύτερο μέρος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, ένα είδος διανομής «ηλιακού μερίσματος»,  (στο πλαίσιο του γνωστού ως community solar).

Η λύση αυτή θεωρείται οικονομικότερη από την τοποθέτηση μικρών φωτοβολταϊκών στις στέγες – ταράτσες κ.λπ., ενώ εξασφαλίζει την χρήση ηλιακής ενέργειας και για εκείνα τα νοικοκυριά που δεν έχουν ιδιόκτητη οικία.
600 μεγαβάτ τον χρόνο

Το πρόγραμμα θα έχει δεκαετή ορίζοντα εφαρμογής (2018-2027) και εκτιμάται πως θα καλύπτει 2 κιλοβάτ ετησίως για καθένα από τα νοικοκυριά που πραγματικά βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία και στο όριο της ενεργειακής φτώχειας (ή 600 μεγαβάτ για 300.000 νοικοκυριά κατ’ έτος), εξασφαλίζοντας περίπου το 70% της κατανάλωσής τους, ενώ στόχος είναι να συνδυάζεται και με δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας.
Εξετάζεται να υλοποιηθεί σταδιακά και σε πρώτη φάση να ξεκινήσει η εφαρμογή του πιλοτικά σε μικρότερη κλίμακα, με συγκεκριμένους στόχους κάθε έτος.
Η φιλοσοφία του εγχειρήματος στηρίζεται στην άποψη να εκληφθεί η κρίση σαν κάτι περισσότερο από μια «μαύρη τρύπα», επενδύοντας στους πολίτες και στη βιώσιμη παραγωγή και αξιοποιώντας τη μεγάλη συνεισφορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε συμφωνία με τις αρχές της ενεργειακής δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Στην κατεύθυνση αυτή μπορεί να λειτουργήσει και το νέο πλαίσιο του ΥΠΕΝ για τις ενεργειακές κοινότητες, που αναμένεται τις επόμενες ημέρες να κατατεθεί στη Βουλή.
Παράλληλα, «κλειδί» για την υλοποίηση του προγράμματος αποτελεί η ΔΕΗ, η οποία έχει σημαίνοντα ρόλο στην κοινωνία και την οικονομία.
Πρόγραμμα 450 εκατ. ευρώ

Για τη χρηματοδότηση υλοποίησης της πρότασής της, που υπολογίζεται σε ένα ποσό της τάξης των 450 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των τιμών της αγοράς αλλά και των απομειώσεων που θα προκόψουν τα επόμενα χρόνια), η Greenpeace έχει προβλέψει δυνητικούς πόρους από διάφορες πηγές:

Δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών.
«Ένα μικρό τμήμα από την φορολογία ακινήτων – ΕΝΦΙΑ.
« Φοροεκπτώσεις ανάλογα με το ύψος των φοροαπαλλαγών, που θα μπορούσαν να θεσπιστούν.
« Προγράμματα ΕΣΠΑ,  (όπως αυτά για τα ιδιωτικά κτήρια και τα κτήρια του Δημοσίου).
« Συμψηφισμός προστίμων σε αυθαίρετα.
« Πακέτο Γιούνκερ.

Πρέπει δε να ληφθούν υπόψη οι απομειώσεις που προβλέπεται ότι θα προκόψουν τα επόμενα χρόνια σε σχέση με τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ, δεδομένου ότι αναμένεται και ο λογιστικός μηδενισμός του ελλείμματος του έως το τέλος του 2017, αλλά και από τις διασυνδέσεις των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, που εκτιμάται πως θα επιφέρουν εξοικονόμηση στο κόστος του ρεύματος των νησιωτών, περιορίζοντας σημαντικά και τις χρεώσεις ΥΚΩ.

Αρχική πρόταση

Υπενθυμίζεται ότι στην έκθεσή του 2015, η Greenpeace είχε προτείνει δύο επιλογές που αφορούσαν δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια σε 300.000 φτωχά νοικοκυριά μέσω εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, με στόχο την ανακούφιση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, αξιοποιώντας παράλληλα το τεράστιο και ανεξάντλητο ηλιακό δυναμικό της χώρας διά της ΔΕΗ.

Η πρώτη επιλογή προέβλεπε δωρεάν εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών από τη ΔΕΗ σε φτωχά νοικοκυριά για αυτοπαραγωγή με συμψηφισμό (net metering) και η δεύτερη απευθείας δωρεάν ηλιακή ενέργεια σε νοικοκυριά του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ) από τη ΔΕΗ με επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάρκα.
Ανέφερε δε ως παράδειγμα μιας ενδιάμεσης επιλογής τη δυνατότητα η ΔΕΗ να αξιοποιήσει κεφάλαια από τα δικαιώματα ρύπων ή τις χρεώσεις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας), προκειμένου να κατασκευάσει εξ ολοκλήρου φωτοβολταϊκό πάρκο, από το οποίο το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας θα τροφοδοτεί τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου προσφέροντας δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια.

Το υπόλοιπο ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας, σημείωνε, η ΔΕΗ θα μπορούσε να το αξιοποιήσει στη χονδρική αγορά ενέργειας προκειμένου να απολαύσει ένα εύλογο επιχειρηματικό κέρδος, καθώς και να καλύψει τα έξοδα συντήρησης του πάρκου.