ΝΟΚ: έτοιμο να νομοθετήσει το ΥΠΕΝ, οι Δήμοι ζητούν να κρατήσουν τις ΥΔΟΜ

Το υπουργείο Περιβάλλοντος περιμένει την ανακοίνωση των επίσημων αποφάσεων του ΣτΕ για τη δίκη του ΝΟΚ και δηλώνει έτοιμο να νομοθετήσει τόσο για τις 14. 000 εκκρεμείς οικοδομικές άδειες του ΝΟΚ, όσο κυρίως για να αντιμετωπίσει το ζήτημα αποζημιώσεων για χιλιάδες ιδιοκτήτες και κατασκευαστές στις περιπτώσεις, που «προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου» όπως αποφαίνεται το ακυρωτικό δικαστήριο. Για τη μεταφορά της αρμοδιότητας των ΥΔΟΜ από του Δήμους στο ΥΠΕΝ, η ΚΕΔΕ λέει όχι στο «κράτος – πατερούλη».

Σε ετοιμότητα βρίσκεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και περιμένει την ανακοίνωση της επίσημης απόφασης του ΣτΕ για τέσσερις οικοδομικές άδειες, που αφορούν σε προσφυγές κατά των κινήτρων στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων, που εκδικάστηκαν ως μία ενιαία υπόθεση στην Ολομέλεια του ΣτΕ στις 11 Δεκεμβρίου 2024 προκειμένου να νομοθετήσει για το ΝΟΚ κατά τρόπο που «θα ισοσταθμίζει ό,τι κατά το ΣτΕ πρέπει να ισοσταθμιστεί», όπως τόνισε σε δηλώσεις του ο υπουργός ΠΕΝ. Αντί για επιπλέον δόμηση του ΝΟΚ να δοθούν οικονομικά κίνητρα για ενεργειακά κτίρια ζήτησε ο αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ.

-«Στόχος μας να περιορίσουμε το οικονομικό και κοινωνικό κόστος, που έχει αυτή η απόφαση απόφαση του ΣτΕ και να εξασφαλίσουμε ότι περιβαλλοντικά η δική μας παρέμβαση θα ισοσταθμίζει ό,τι κατά το ΣτΕ πρέπει να ισοσταθμιστεί. Υπάρχει ανάγκη για νομοθετική παρέμβαση κυρίως για να δούμε τι θα συμβεί στην οικοδομική δραστηριότητα και στην πιθανότητα να δημιουργούν υποχρεώσεις αποζημίωσης για το κράτος», δήλωσε ο υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης στο 42ο συνέδριο της ΠΟΜΙΔΑ.

-«Οι πολεοδομίες πήγαν στους δήμους αλλά ξαφνικά αποφασίστηκε τώρα σταδιακά να γυρίσουν στο «κράτος – πατερούλη». Η πολιτική αυτή δεν ταιριάζει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος» δήλωσε από το βήμα του ίδιου συνεδρίου ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Βάρης, Βούλας, Βουλιαγμένης από τους πρωταγωνιστές της δίκης στο ΣτΕ κατά της συνταγματικότητας των διατάξεων του ΝΟΚ.

 Τι λέει το ΣτΕ για μπόνους δόμησης, εκκρεμείς άδειες και αποζημιώσεις

Το Συμβούλιο της Επικρατείας την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025  προχώρησε από τον εκπρόσωπο Τύπου του Δικαστηρίου, στην έκδοση δελτίου Τύπου, ως «περίληψη των αποφάσεων» και συνοδευτικού κειμένου ερωτήσεων- απαντήσεων, σχετικά με τις αποφάσεις για τέσσερις οικοδομικές άδειες, που αφορούν σε προσφυγές κατά των κινήτρων στη δόμηση και τα ύψη των κτιρίων, που εκδικάστηκαν ως μία ενιαία υπόθεση στην Ολομέλεια του ΣτΕ στις 11 Δεκεμβρίου 2024.  Η καθαρογραφή και επίσημη ανακοίνωση των επίσημων αποφάσεων του ΣτΕ για τη δίκη του ΝΟΚ αναμένεται.

ΣτΕ: τι θα λέει η απόφαση και απαντήσεις για κίνητρα και εκκρεμείς άδειες ΝΟΚ

Το Δελτίο Τύπου του ΣτΕ, ως περίληψη των αποφάσεων με τίτλο: «Αντισυνταγματικό το σύστημα κινήτρων του Ν.Ο.Κ» αναφέρει ότι:  «Το σύστημα των διατάξεων του Ν.Ο.Κ. (άρθρα 10 παρ. 1, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25 παρ. 1), με τις οποίες παρέχονται προσαυξήσεις στον συντελεστή της δόμησης και το ύψος, ως κίνητρα για την ανέγερση κτηρίων, δεν αντίκειται, κατ’ αρχήν, από μόνο το περιεχόμενο των διατάξεων, στο άρθρο 24 παρ. 2 του Συντάγματος». Και ότι «Εντούτοις, τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του Ν.Ο.Κ., αλλά ανήκει στον πολεοδομικό νομοθέτη να τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό».

-«Τι εννοούμε με τον όρο έναρξη οικοδομικών εργασιών; Πώς αποδεικνύεται αυτή;» στο κείμενο των ερωτήσεων απαντήσεων για το ΝΟΚ, που εξέδωσε το ΣτΕ δίνει την ακόλουθη απάντηση:

«Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως, μεταξύ άλλων, α) με τη γνωστοποίηση, καθ΄ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων έχει γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν, όμως, η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων Υπηρεσιών, καθώς αφορούν μόνο το γεγονός της  έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών».

Επίσης στο ερώτημα «η άδειά μου κρίθηκε αντισυνταγματική από τα δικαστήρια. Έχω δικαίωμα αποζημίωσης;» το ΣτΕ απαντά ότι:

-«Όταν προκαλείται ζημία από αντισυνταγματικότητα νόμου υπάρχει κατ’ αρχήν δικαίωμα αποζημίωσης, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις για την αστική ευθύνη του Κράτους. Το δικαίωμα για αποζημίωση κρίνεται ανάλογα με τις ειδικότερες περιστάσεις της κάθε υπόθεσης από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια»

Θ. Σκυλακάκης: Υπάρχει ανάγκη για νομοθετική παρέμβαση

Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα θέματα του ΝΟΚ δήλωσε στο συνέδριο της ΠΟΜΙΔΑ ότι: «Περιμένουμε να διαβάσουμε την απόφαση του ΣτΕ. Στόχος να περιορίσουμε το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που έχει αυτή η απόφαση και να εξασφαλίσουμε ότι περιβαλλοντικά η δική μας παρέμβαση θα ισοσταθμίζει ό,τι κατά το ΣτΕ πρέπει να ισοσταθμιστεί. Υπάρχει ανάγκη για νομοθετική παρέμβαση κυρίως για να δούμε τι θα συμβεί στην οικοδομική δραστηριότητα και στην πιθανότητα να δημιουργούν υποχρεώσεις αποζημίωσης για το κράτος. Μιλάμε για 14.000 άδειες που κατά αρχήν φαίνεται να επηρεάζονται, πιθανώς ο αριθμός να είναι μικρότερος λόγω του κριτηρίου της έναρξης εργασιών που είναι ένα ακόμη ζήτημα που μπορεί να δημιουργήσει δικαστικές διαμάχες.

 Και αναθεώρηση του Κανονισμού Πυροπροστασίας

«Σχεδιάζουμε ριζική αναθεώρηση ώστε ο κανονισμός πυροπροστασίας  να γίνει ρεαλιστικός και οικονομικά αποδεκτός από τους ιδιοκτήτες. Η κατεύθυνση θα είναι να περιορίσουμε τις περιπτώσεις που χρειάζεται μελέτη και να πολλαπλασιαστούν οι άνθρωποι που θα μπορούν να πάρουν βασικά και προσιτά μέτρα προστασίας, για τα οποία δεν θα χρειάζεται κάποια ειδική μελέτη» τόνισε επίσης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Γρηγόρης Κωνσταντέλλος: αντί για επιπλέον δόμηση να δοθούν οικονομικά κίνητρα για ενεργειακά κτίρια

Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Αντιπρόεδρος ΚΕΔΕ τόνισε ότι: «Υπάρχει στενή σχέση ιδιοκτησίας και τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως η τοπική αυτοδιοίκηση έχει μόνο γνωμοδοτική αρμοδιότητα, το κράτος τα σχεδιάζει όλα. Η άποψη του δήμου για τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια είναι γνωμοδοτική, το ΥΠΕΝ αποφασίζει. Αυτό συμβαίνει μόνο στη χώρα μας και πρέπει να αλλάξει. Οι πολεοδομίες πήγαν στους δήμους αλλά ξαφνικά αποφασίστηκε  τώρα σταδιακά να γυρίσουν στο «κράτος – πατερούλη». Η πολιτική αυτή δεν ταιριάζει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Δεν είναι μοντέλο αποκέντρωσης. Θα βρει την Τοπική Αυτοδιοίκηση απέναντι με ουσιαστική αντιπαράθεση, με επιχειρήματα. Ο νέος ΝΟΚ με την υπερβάλλουσα δόμηση δημιουργεί ανυπόφορες πόλεις, με επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό; Αντί για επιπλέον δόμηση να δοθούν οικονομικά κίνητρα για ενεργειακά κτίρια. Γι αυτό η ΚΕΔΕ προσέφυγε στο ΣτΕ και η απόφαση έκρινε το νόμο αντισυνταγματικό». Τέλος για τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού ανέφερε ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία υποχρεωτικά καταργεί τη λογική των τετραγωνικών μέτρων και ως το 2032 θα πάμε στη λογική «ο ρυπαίνων πληρώνει».