Το σχέδιο του ΥΠΕΝ για μεγάλα αυθαίρετα και μικρές παραβάσεις

Το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει  τακτοποίηση των μεγάλων αυθαιρέτων με κλειστή προθεσμία και ακριβότερα πρόστιμα, μέσω ενεργοποίησης της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου, ενώ θα μείνει ανοιχτή διαδικασία νομιμοποιήσεων για μικρές παραβάσεις.

Με δεδομένο ότι στις 8 Νοεμβρίου εκπνέει η προθεσμία υπαγωγής αυθαίρετων κτισμάτων στον νόμο 4495/17, αποτελεί ζητούμενο εάν και η κυβέρνηση  θα συνεχίσει την… παράδοση, δηλαδή εάν θα δώσει παράταση στον ισχύοντα νόμο.

Η περίπτωση να παρουσιαστούν νέες ρυθμίσεις νομιμοποίησης, όπως υποστηρίζουν κυβερνητικές πηγές, έχει αποκλειστεί από το Μαξίμου, καθώς στοχεύει να δώσει ένα θετικό πρόσημο στο περιβαλλοντικό χαρτοφυλάκιο.

Το θέμα ήδη απασχολεί το επιτελεία του υπουργού και του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ.κ. Κωστή Χατζηδάκη και Δημήτρη Οικονόμου, δίχως ακόμη να έχει ληφθεί η τελική απόφαση

Το νέο σχέδιο

Το θέμα έφεραν στο φώς με ξεχωριστά δημοσιεύματα οι δημοσιογράφοι Μάχη Τράτσα στο «Βήμα» και Μαριάννα Τζάννε στο «Πρώτο Θέμα», σημειώνοντας  ότι το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει:

• Nα δοθεί, μέσω της Ταυτότητας Κτιρίων, μια συγκεκριμένη προθεσμία σε όσους έχουν μεγάλες παραβάσεις ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίρια (όσα ξεπερνούν το 40% των επιτρεπόμενων μεγεθών κάλυψης, δόμησης και ύψους της κατηγορίας 5 του 4495/2017) για να τα τακτοποιήσουν, πιθανώς και με πιο “’τσιμπημένα” πρόστιμα.
• Μετά το πέρας της συγκεκριμένης περιόδου η δυνατότητα τακτοποίησης θα κλειδώσει για τις μεγάλες παραβάσεις και θα παραμείνει διαθέσιμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τις μικρότερες αυθαιρεσίες και πιθανώς εσαεί για τις μικροαυθαιρεσίες.

 Η πρόταση του ΤΕΕ

Όπως αναφέρει στο «Βήμα» στέλεχος του υπουργείου, μια πρόταση που έχει καταθέσει στο τραπέζι των συζητήσεων το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), το οποίο άλλωστε αποτελεί και τον τεχνικό σύμβουλο του κράτους, θέτει σοβαρή υποψηφιότητα… πρόκρισης.

Αφορά την άμεση λειτουργία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων, η οποία θα περιλαμβάνει την αναλυτική καταγραφή της σημερινής κατάστασης όλου το κπριακού δυναμικού της χώρας και μέσω αυτής θα μπορεί, για ένα καθορισμένο διάστημα, να γίνεται τακτοποίηση αυθαίρετων.

Το σκεπτικό είναι το εξής: Κατά την καταγραφή των πραγματικών πληροφοριών του κάθε κτιρίου (όχι μόνο βάσει των όσων αναφέρονται σε άδειες ή συμβόλαια) θα ζητείται από τον μηχανικό, ο οποίας θα έχει σοβαρές κυρώσεις σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης, να απαντήσει εάν υπάρχουν αυθαιρεσίες.

Εάν η απάντηση είναι θετική θα τον παραπέμπει σε ειδική πλατφόρμα, παρόμοια με εκείνη των αυθαιρέτων.

-«Μέσω της Ταυτότητας Κτιρίων θα δοθεί  μια συγκεκριμένη προθεσμία σε όσους έχουν μεγάλες παραβάσεις ή εξ ολοκλήρου αυθαίρετα κτίρια (όσα ξεπερνούν το 40% των επιτρεπόμενων μεγεθών κάλυψης, δόμησης και ύψους κατηγορίας 5 του 4495/2017) για να τα τακτοποιήσουν, πιθανώς και με πιο “’τσιμπημένα” πρόστιμα.  Αλλά μετά το πέρας της συγκεκριμένης περιόδου η δυνατότητα τακτοποίησης θα κλειδώσει για τις μεγάλες παραβάσεις και θα παραμείνει διαθέσιμη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για τις μικρότερες αυθαιρεσίες και πιθανώς εσαεί για τις μικροαυθαιρεσίες» εξηγούν κύκλοι του ΤΕΕ.

Και προσθέτουν: «Αν δεν δοθεί αυτή η δυνατότητα, τότε κάποιος που έχει μια μικρή αυθαιρεσία – μπορεί και να μην το γνωρίζει σήμερα- θα είναι αδύνατο να μεταβιβάσει την περιουσία του. Θα παγώσει η αγορά ακινήτων» αναφέρουν κύκλοι του ΤΕΕ, θυμίζοντας ότι το 75% των δηλώσεων αυθαιρέτων έως σήμερα είναι σε κτίρια με οικοδομική άδεια.

Ωστόσο, καθώς εκκρεμεί η υπογραφή του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για την ενεργοποίηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας και η διαδικασία έως τη λειτουργία της σχετικής πλατφόρμας μπορεί να καθυστερήσει κάποιους μήνες, έχει προταθεί μια μικρή παράταση του ισχύοντος νόμου 4495/17.

Νέοι κανόνες

«Είναι αναγκαίο το ξεκαθάρισμα για να προχωρήσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός» αναφέρουν από το ΤΕΕ, σύμφωνα με  το «Βήμα», σημειώνοντας ότι:

Η ανάγκη μιας ξεκάθαρης εικόνας της αυθαίρετης δόμησης είναι απαραίτητη ώστε να προχωρήσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Αν δεν υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα της έκτασης των παραβάσεων, δεν μπορούν να χωροθετηθούν οι ΖΥΣ (Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης) και οι ΠΑΕΣ (Περιοχής Αυξημένης Επιβάρυνσης Συντελεστή).

Αν δεν χωροθετηθούν οι συγκεκριμένες ζώνες, δεν μπορεί να λειτουργήσει η Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ). Αν δεν λειτουργήσει η ΜΣΔ, δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν τα μεγάλα αυθαίρετα της κατηγορίας 5, καθώς ο νομοθέτης έχει προβλέψει ως «περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα» για τις συγκεκριμένες παρανομίες την εξαγορά Τίτλων Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης (ΜΣΔ) μέσω της Τράπεζας Γης, της οποίας όμως τα… γκισέ παραμένουν ερμητικά κλειστά.

Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου 450.000 τ.μ. περιλαμβάνουν οι τίτλοι ΜΣΔ, οι οποίοι έχουν εκδοθεί εδώ και χρόνια αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί, δίχως να υπολογίζονται όσοι θα πρέπει να εξαγοραστούν από ιδιοκτήτες μεγάλων αυθαιρέτων για να μπορέσουν να τα νομιμοποιήσουν. Έτσι, δίχως Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης είναι δύσκολο να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός, δηλαδή τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια. Σήμερα μόνο το 20% της ελληνικής επικράτειας έχει πολεοδομικά σχέδια, ενώ σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος του ΥΠΕΝ στόχος είναι εντός τετραετίας στις 1.063 δημοτικές ενότητες της χώρας οι χρήσεις γης να καλύπτουν το 55% και σε μία εξαετία το 90%.

Πάντως, πηγές του ΥΠΕΝ υποστηρίζουν όχι εντός της εβδομάδας θα παρουσιάσουν τους νέους κανόνες, ώστε να ξεκολλήσει η χωροθέτηση των ΖΥΣ, η οποία είχε κολλήσει στην απροθυμία των δήμων να τις ορίσουν, ενώ τον Οκτώβριο θα είναι έτοιμο το νομοθέτημα για τη λειτουργία της Ψηφιακής Τράπεζας Γης και την ενεργοποίηση του θεσμού της μεταφοράς συντελεστή δόμησης.

«Κόκκινες γραμμές»

-«Ένα από τα μεγαλύτερα ψέματα που διαχρονικά ισχυρίζονται οι κυβερνήσεις είναι η χάραξη κόκκινης γραμμής για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων και τις κατεδαφίσεις» σημειώνεται στο ρεπορτάζ της Μαριάννας Τζάννε, όπως επίσης ότι  «στα δέκα τελευταία χρόνια του μνημονίου και της μεγάλης οικονομικής ανέχειας, πάντως, επιβίωσαν αισίως 4 νόμοι και άλλες τόσες προειδοποιήσεις για γκρέμισμα αυθαιρέτων. Ωστόσο οι περισσότερες κυβερνητικές εξαγγελίες έπεσαν στο κενό. Ούτε οι μεγάλες παραβάσεις παραβάσεις συνδέθηκαν µε το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοζύγιο για να «πληρωθούν» τα ανεξόφλητα γραμμάτια από την επιβάρυνση που έφεραν, η ασύδοτη εκτός σχεδίου δόμηση και οι αυθαιρεσίες στο περιβάλλον, ούτε Τράπεζα Γης ενεργοποιήθηκε, η οποία θα έδινε διέξοδο στη διαχείριση των δικαιωμάτων μεταφοράς συντελεστή δόμησή ούτε βέβαια η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, που είχε προβλεφθεί µε νόμο από το 2010, µε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα να βρίσκεται ακόμα σε εκκρεμότητα (αν και έχει εγκριθεί από το ΣτΕ)».

-«Η επιβολή «κόκκινης γραμμής» στην αυθαίρετη δόμηση έχει καταντήσει το πιο σύντομο ανέκδοτο, διαχρονικά, για όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών» σημειώνεται στο ρεπορτάζ της Μάχης Τράτσα, όπως επίσης ότι «οι παθογένειες στο δομημένο περιβάλλον διαιωνίζονται παρότι, από το 1968 έως σήμερα, δέκα ρυθμίσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων υπόσχονταν να βάλουν τέλος στην πολεοδομική παρανομία. Άλλωστε, όπως έχει αποδείξει η ιστορία, μετά από κάθε νόμο τακτοποίησης αυθαίρετης δόμησης εμφανίζεται μια νέα γενιά αυθαιρέτων».