ΝΣΚ: γνωμοδότηση – έκπληξη για καταπατημένη έκταση και αυθαίρετα κτίσματα

Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αναγνωρίζει κυριότητα της έκτασης  καταυλισμού στην Καλαμάτα σε Ρομά, λόγω χρησικτησίας. Ταυτοχρόνως  απορρίπτει την μετακίνηση τους ως «κοινωνικά ευάλωτου πληθυσμού» και παρότι αναγνωρίζει ότι τα παραπήγματα που διαμένουν είναι αυθαίρετα σημειώνει ότι «εμπίπτουν στην έννοια της προστατευόμενης στέγης» και αυτό το δικαίωμα, διευκρινίζει, προστατεύεται από το Σύνταγμα.

Πως έμειναν στα χαρτιά οι 64 εκθέσεις αυθαίρετων κατασκευών, που συνέταξε από το 2013 η Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου Καλαμάτας.

Το θέμα του καταυλισμού Ρομά στην περιοχή Αγία Τριάδα, στην πόλη της Καλαμάτας έχει ξεσηκώσει σάλο όσον αφορά την ιδιοκτησιακή και πολεοδομική αντιμετώπιση του. Το «Θάρρος Καλαμάτας»,  , σε δημοσίευμα της δημοσιογράφου  Βίκυς Βετουλάκη, με τίτλο:  «Αγία Τριάδα: Το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει χρησικτησία στους καταπατητές Ρομά!» παρουσιάζοντας την απόφαση του τοπικού κλιμακίου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τη θέση του Δήμου και των ιδιοκτητών σημειώνει τα ακόλουθα:

Την κυριότητα των ιδιοκτητών επί των ακινήτων που έχουν καταπατηθεί από Ρομά στην Αγία Τριάδα αμφισβητεί ευθέως και επίσημα το Ελληνικό Δημόσιο, στους ισχυρισμούς που αναπτύσσει κατά της αγωγής που έχουν καταθέσει 19 ιδιοκτήτες διεκδικώντας αποζημιώσεις επειδή δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους. Τα ακίνητά τους, παρά τις μέχρι τώρα διαμαρτυρίες, ενέργειές τους, αλλά και υποσχέσεις που έχουν λάβει από φορείς και κυβερνητικά στελέχη, παραμένουν καταπατημένα.

Το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω του τοπικού γραφείου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, επιχειρεί να αντικρούσει τους ισχυρισμούς των ιδιοκτητών, επικαλούμενο δικαίωμα χρησικτησίας που μπορούν να θεμελιώσουν οι Ρομά, καθώς βρίσκονται στα επίδικα ακίνητα πάνω από 20 χρόνια!

Να υπενθυμίσουμε, βέβαια, ότι το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο σχεδιάζει σε έκταση του ΟΑΕΔ στην ίδια περιοχή, επίσης καταπατημένη, να αναγείρει νέο Αστυνομικό Μέγαρο.

Από την πλευρά τους, οι ιδιοκτήτες που έχουν προσφύγει έχουν εξαγριωθεί με αυτό τον ισχυρισμό και ρωτώντας σχετικά το δικηγόρο που εκπροσωπεί αρκετούς εξ αυτών, Παναγιώτη Νταή, μας τόνισε πως οι εντολείς του θεωρούν απαράδεκτη τη θέση του Ελληνικού Δημοσίου και, μάλιστα, σε βαθμό κοροϊδίας, καθώς πριν από ένα χρόνο, κατά την επίσκεψή του στην Καλαμάτα, άλλα τους έλεγε και δεσμευόταν ο γενικός γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γιώργος Σταμάτης. Αναρωτήθηκε, δε, εάν θα ήταν ίδια η θέση του Ελληνικού Δημοσίου εφόσον η καταπάτηση αφορούσε έκταση στην Αριστομένους ή στην παραλία.

Το Ελληνικό Δημόσιο

Η αγωγή των 19 ιδιοκτητών συζητήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Καλαμάτας και στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, του Δήμου Καλαμάτας και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Οι ιδιοκτήτες διεκδικούν αποζημιώσεις για την τελευταία 5ετία προς αποκατάσταση της ζημιάς που έχουν υποστεί από τη στέρηση της νομής των ιδιοκτησιών τους, επικαλούμενοι παραλείψεις των Αρχών να απομακρύνουν τους Ρομά.

Όλες οι πλευρές κατέθεσαν τους ισχυρισμούς τους, με αυτούς όμως του Ελληνικού Δημοσίου, να ξαφνιάζουν ιδιαίτερα. Ειδικότερα, το Ελληνικό Δημόσιο αμφισβητεί ότι οι ενάγοντες είναι πράγματι κύριοι των συγκεκριμένων ακινήτων, διότι, όπως ισχυρίζεται, ο καταυλισμός των Ρομά βρίσκεται στην περιοχή της Αγίας Τριάδας από το 1989, δηλαδή εδώ και 34 χρόνια. Αυτό, όπως τονίζεται, πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν για τυχόν θεμελίωση κυριότητας των Ρομά επί των ακινήτων με συμπλήρωση των προϋποθέσεων της χρησικτησίας. Μάλιστα, το Ελληνικό Δημόσιο πιστεύει ότι οι ενάγοντες θα έπρεπε να έχουν προβεί σε διεκδικητική αγωγή πριν από τη συμπλήρωση 20ετίας, δηλαδή πριν από το 2009, ώστε να διακόψουν τη χρησικτησία, αλλιώς έχουν χάσει την κυριότητα των ακινήτων!

Επίσης, για την κατεδάφιση των παραπηγμάτων και τη μετεγκατάσταση των Ρομά το Ελληνικό Δημόσιο σημειώνει ότι δεν πρόκειται για απλή έξωση μεμονωμένων καταπατητών, αλλά μετακίνηση ενός κοινωνικά ευάλωτου πληθυσμού κοινής φυλετικής καταγωγής, που βρίσκεται σε μειονεκτική θέση και χρήζει κοινωνικής αγωγής. Συμπληρώνει, δε, ότι η μετεγκατάστασή τους για να είναι νόμιμη προϋποθέτει τη συναίνεση των Ρομά. Επιπλέον, πως παρότι τα παραπήγματα είναι αυθαίρετα, εμπίπτουν στην έννοια της προστατευόμενης στέγης και αυτό το δικαίωμα, διευκρινίζει, προστατεύεται από το Σύνταγμα.

Αφού, δε, χαρακτηρίζει το πρόβλημα σύνθετο, επισημαίνει ότι το Δημόσιο, όχι μόνο δεν έχει αδρανήσει, αλλά έχει επιδείξει ιδιαίτερη μέριμνα για εξεύρεση λύσης.

Αναφορά γίνεται και στην «Μπιρμπίτα», την οποία χαρακτηρίζει ως «τεχνητή κατασκήνωση προσωρινής εγκατάστασης», ενώ υπογραμμίζει ότι η προωθούμενη από το Δήμο μετεγκατάσταση εκεί δεν είναι σύννομη.

Ο Δήμος Καλαμάτας

Από την πλευρά του, ο Δήμος Καλαμάτας χαρακτηρίζει επίσης την αγωγή των ιδιοκτητών απαράδεκτη, αόριστη και νομικά και ουσιαστικά αβάσιμη, ζητώντας την απόρριψή της. Τα, δε, επιχειρήματα του Δήμου είναι πιο βατά και πιο… λογικά σε σύγκριση με αυτά του Δημοσίου.

Επικαλείται αοριστία, καθώς, όπως σημειώνει, οι ενάγοντες στην αγωγή τους δεν περιγράφουν με ακρίβεια τις εκτάσεις που είναι κύριοι.

Στο ότι δεν έχει κάνει τίποτα για την απομάκρυνση και μετεγκατάσταση του καταυλισμού των Ρομά, ο Δήμος Καλαμάτας τονίζει ότι δεν είχε ούτε έχει την αρμοδιότητα της μετεγκατάστασης, ενώ επισημαίνει ότι η διαμορφούμενη στεγαστική πολιτική και ειδικότερα η συνταγματικά κατοχυρωμένη πρόβλεψη εξασφάλισης αξιοπρεπούς στέγης σε όλους, ειδικά σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι Ρομά, αποτελεί υποχρέωση και αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους, κι αυτό υποχρεούται να λαμβάνει όλα εκείνα τα κοινωνικοασφαλιστικά και προνοιακά μέτρα για την απόκτηση στέγης από τους πολίτες.

Ωστόσο, επισημαίνει πως, παρά την έλλειψη αρμοδιότητας του Δήμου για τη μετεγκατάσταση των Ρομά, έχει προβεί σε συνεχείς και διαχρονικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Τέλος, αναλύει το ζήτημα της κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών στα καταπατημένα οικόπεδα. Επισημαίνει ότι το 2013 η Διεύθυνση Πολεοδομίας του Δήμου συνέταξε 64 εκθέσεις αυθαίρετων κατασκευών και ακολούθησε σχετική απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου.

Ωστόσο, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, η οποία είναι αρμόδια για τις κατεδαφίσεις, δεν προχώρησε επικαλούμενη έλλειψη προσωπικού και εξοπλισμού. Ο Δήμος Καλαμάτας από την πλευρά του προσφέρθηκε να συνδράμει με εξοπλισμό και προσωπικό, όμως έγινε παρέμβαση από το Συνήγορο του Πολίτη και ανακάλεσε.

Ο Συνήγορος του Πολίτη με έγγραφά του απαγόρευσε την εκτέλεση της κατεδάφισης και έτσι ούτε ο Δήμος προχώρησε ούτε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Τέλος, ο Δήμος αναγνωρίζει όσα αναφέρονται στην αγωγή των ιδιοκτητών περί εκτεταμένης ανομίας και παραβατικότητας των Ρομά που διαμένουν την περιοχή της Αγίας Τριάδας, επισημαίνοντας ότι επανειλημμένως έχει γνωστοποιήσει το ζήτημα στις αστυνομικές και εισαγγελικές Αρχές.

Οι ιδιοκτήτες

Οι ιδιοκτήτες των καταπατημένων ακινήτων περιγράφουν ότι σχεδόν εδώ και 40 χρόνια περιμένουν να παραλάβουν τα συγκεκριμένα οικόπεδα, τα οποία τους δόθηκαν ως ανταλλαγή δικών τους, τα οποία απαλλοτριώθηκαν για έργα.

Μάλιστα, τονίζουν ότι οι περισσότεροι ήταν νέοι όταν έγινε αυτό και τώρα γέρασαν, ενώ άλλοι έχουν πεθάνει.

Επιρρίπτουν δε τεράστιες ευθύνες στον τότε δήμαρχο και νυν περιφερειάρχη Πελοποννήσου, Π. Νίκα, που δεν έχει λυθεί το πρόβλημα.

Διευκρινίζουν ακόμη ότι από τότε που έγινε ανταλλαγή των απαλλοτριωμένων με αυτά τα ακίνητα, ποτέ δεν τους δόθηκαν ελεύθερα και πάντοτε σε αυτά υπήρχαν Ρομά.

Οι ελπίδες τους, όπως σημειώνουν, είχαν εναποτεθεί στον καταυλισμό της «Μπιρμπίτας», πιστεύοντας ότι θα μετεγκασταθούν εκεί, αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ.

Όπως κάνουν λόγο, οι Ρομά έτυχαν της καλύτερης δυνατής σκανδαλώδους μεταχείρισης από τους εναγόμενους, υπογραμμίζοντας ότι κανείς άλλος πολίτης που θα έκλεβε ρεύμα και νερό, θα κατέστρεφε σχολεία, θα διακινούσε ναρκωτικά και θα παραβίαζε καθημερινά το μισό ποινικό κώδικα, δε θα γινόταν ανεκτός από τις Αρχές.

Να σημειωθεί πως, παρότι η περιοχή έχει ενταχθεί στο σχέδιο πόλης από το 1980, τα ακίνητα δεν μπορούν να αποκτήσουν άδειες δόμησης, επειδή λόγω της καταπάτησης από τους Ρομά δεν έχουν υλοποιηθεί κοινόχρηστα έργα, όπως δρόμοι, πλατείες κ.λπ.