Οι λύσεις για «εξοικονομώ» και αυθαίρετα, όταν χαθεί η οικοδομική άδεια

Της Γραμμάτης Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού

baklatsi@yahoo.gr

Πώς γίνεται η ανασύσταση φακέλου οικοδομικής άδειας, εάν χαθεί ο φάκελος από την Πολεοδομία σε περιπτώσεις, όπως ένταξης στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ»,  για να εκδοθεί άδεια λειτουργίας της επιχείρησης που εδρεύει σε κατάστημα της οικοδομής,  για βεβαίωση της νομιμότητας του κτιρίου ή τακτοποίησης αυθαιρέτου.

Χιλιάδες φάκελοι έχουν «εξαφανιστεί» από τα αρχεία των Πολεοδομικών Γραφείων της χώρας, ενώ από πάρα πολλούς άλλους λείπουν απαραίτητα σχέδια π.χ. κατόψεις, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται πολίτες και μηχανικοί που συναλλάσσονται με τις υπηρεσίες.

Η απουσία των φακέλων έχει ως συνέπεια, εκτός των άλλων, να απαιτείται η ανασύστασή τους. Και μπορεί η νομοθεσία να ορίζει ότι η ανασύσταση πρέπει να γίνει από τις αρμόδιες πολεοδομίες, στην πραγματικότητα όμως, την διαδικασία την αναλαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες, οι οποίοι καλούνται να επιβαρυνθούν με το κόστος. Μάλιστα σε περίπτωση που κάποιος έχει μια γκαρσονιέρα σε μια πολυκατοικία, πρέπει να πληρώσει μηχανικό για να συντάξει το φάκελο ανασύστασης όλης της οικοδομής, που κοστίζει χιλιάδες ευρώ.

Το πρόβλημα είναι μεγάλο και αφορά χιλιάδες οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν πριν το 2018, ημερομηνία που ξεκίνησε η ηλεκτρονική έκδοση των Αδειών Δόμησης και τα αρχεία πλέον μπορούν να ανακτηθούν από την ηλεκτρονική βάση του ΤΕΕ.

Γιατί είναι απαραίτητη η ανασύσταση φακέλου;

Η ηλεκτρονική ταυτότητα του κτιρίου, που ισχύει για τις μεταβιβάσεις από 1η Απριλίου 2022 περιλαμβάνει ως απαιτούμενα δικαιολογητικά τα αρχιτεκτονικά σχέδια της οικοδομής. Σε περίπτωση απώλειας δεν εκδίδεται πιστοποιητικό πληρότητας φακέλου. Έτσι το ακίνητο δεν μπορεί να μεταβιβαστεί, να γίνουν τακτοποιήσεις τυχόν αυθαιρεσιών που έχουν γίνει, να ενταχθεί η ιδιοκτησία στο πρόγραμμα Εξοικονομώ, να εκδοθεί Άδεια Λειτουργίας της επιχείρησης που εδρεύει σε κατάστημα της οικοδομής κλπ.

Ποιος έχει την ευθύνη για την ανασύσταση απολεσθέντων φακέλων οικοδομικών αδειών;

Σύμφωνα με το ΔΙΑΔΠ/Α/15303/4-8-2005 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών και την εγκύκλιο ΠΔ 114/2005, η υπηρεσία η οποία από υπαιτιότητά της έχει απωλέσει τον φάκελο του πολίτη, οφείλει, για την ανασύστασή του, να συγκεντρώσει τα στοιχεία εκείνα, τα οποία θα της δώσουν την δυνατότητα να προβεί στην έκδοση της διοικητικής πράξης, είτε αυτά είναι δικαιολογητικά, είτε πληροφορίες. Εν προκειμένω η Υπηρεσία Δόμησης (πολεοδομία) έχει την ευθύνη.

Πώς γίνεται η ανασύσταση του φακέλου;

Ο ανασυσταθείς φάκελος, περιέχει:

Προγενέστερες πράξεις της υπηρεσίας ή άλλων από αυτήν υπηρεσιών,

Διοικητικές πράξεις οι οποίες είχαν εκδοθεί σε προηγούμενα στάδια της επεξεργασίας του αιτήματος του πολίτη,

Διοικητικές πράξεις άλλων υπηρεσιών, οι οποίες συμπράττουν στην διεκπεραίωση του συγκεκριμένου αιτήματος,

Στοιχεία, αντίγραφα ή πληροφορίες, όπως π.χ. απόφαση ένταξης συγκεκριμένης περιοχής στο σχέδιο πόλης ή από φακέλους άλλων πολιτών, όπως πχ συνδιοκτητών ακινήτων,

Αυτοψίες ή επιτόπιους ελέγχους

Στοιχεία τα οποία μπορεί να περιέλθουν στην υπηρεσία με την σύμπραξη εκ νέου του ίδιου του ενδιαφερόμενου πολίτη

Ιδιωτικά έγγραφα (πχ. Βεβαιώσεις και στοιχεία από φακέλους μηχανικών) ή έγγραφα που έχουν εκδοθεί από Δημόσιες επιχειρήσεις, Οργανισμούς κ.λ.π., όπως Τράπεζες, ΔΕΗ κ.λ.π.

Τι γίνεται όταν η πολεοδομία δεν προχωρά στην ανασύσταση του απολεσθέντος φακέλου της άδειας;

Ο νόμος προβλέπει την σύμπραξη του πολίτη, ο φάκελος του οποίου έχει απολεσθεί, γεγονός που ισχύει στην πραγματικότητα, διότι οι πολεοδομίες δεν έχουν προσωπικό και τεχνικά μέσα για να προβούν σε αυτήν την εργασία.

Τι προβλέπεται σε περίπτωση απώλειας φακέλου λόγω βίαιου συμβάντος, π.χ. πλημμύρα ή πυρκαγιά;

Η περίπτωση απώλειας φακέλου από βίαιο συμβάν εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων που διέπουν την ανασύσταση φακέλου λόγω απώλειας και ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία.

Τι προβλέπει ο νόμος περί αυθαιρέτων για την απώλεια φακέλου;

Σύμφωνα με το νόμο 4495/2017 αν έχει απολεσθεί ο φάκελος της οικοδομικής άδειας, εφόσον η απώλεια βεβαιώνεται από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης και προκειμένου να διερευνηθεί η νομιμότητα του υφισταμένου κτιρίου, είναι δυνατή η υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης φακέλου αποτύπωσης κτιρίου, που έχει ανεγερθεί με βάση οικοδομική άδεια πριν από τις 28.7.2011 η οποία έχει απολεσθεί.

Τι πρέπει να περιλαμβάνει ο φάκελος, που θα κατατεθεί στην πολεοδομία;

Για να γίνει αποδεκτός ο φάκελος από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης, πρέπει να περιλαμβάνει τοπογραφικό διάγραμμα, διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις αποτύπωσης όλων των ορόφων, τομή, φωτογραφίες όλων των όψεων, υπεύθυνη δήλωση μηχανικού καθώς και κρατήσεις και εισφορές σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

Σε ποια περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί η κάτοψη συμβολαιογραφικού εγγράφου;

Μπορεί να γίνει αποδεκτό από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης το σχέδιο της κάτοψης το οποίο προσαρτήθηκε στην πράξη σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών στις περιπτώσεις αυτοτελών οριζόντιων ή καθέτων ιδιοκτησιών, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 προεδρικού διατάγματος. Αν η πραγματική κατάσταση συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών, είναι δυνατή η υποβολή της κάτοψης που επισυνάπτεται στη σύσταση και δεν απαιτείται να προβεί ο μηχανικός στη σύνταξη νέου σχεδίου κάτοψης.

Τι γίνεται όταν υπάρχουν αυθαιρεσίες;

Στην περίπτωση που η πραγματική κατάσταση δεν συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών και κατά την αποτύπωση προκύψουν αυθαίρετες κατασκευές, αυθαίρετα τμήματα κτιρίου κ.λ.π., αυτά διαγραμμίζονται ή/και αναφέρονται ευκρινώς στο διάγραμμα κάλυψης που θα υποβληθεί στην πολεοδομία με ειδική μνεία στην υπεύθυνη δήλωση μηχανικού, σχετικά με την τακτοποίηση των αυθαιρεσιών με την υπαγωγή τους στις διατάξεις του ν.4495/17.

Μπορεί ο μηχανικός, ενώ υπάρχει το έντυπο της οικοδομικής άδειας της οικοδομής, να την τακτοποιήσει ως αυθαίρετη παρακάμπτοντας τη διαδικασία της ανασύστασης;

Πράγματι ορισμένοι μηχανικοί, κυρίως σε οικοδομές που κτίστηκαν πριν το 1975, για να βοηθήσουν τους πελάτες τους να τελειώσουν γρήγορα και με λιγότερο κόστος, επέλεγαν να δηλώσουν το κτίριο ως εξ ολοκλήρου αυθαίρετο καταβάλλοντας το παράβολο των 250 ευρώ. Η διαδικασία όμως δεν είναι ορθή, διότι δεν προβλέπεται από το Νόμο και απαιτείται να γίνει ανασύσταση του φακέλου της οικοδομικής άδειας.

Τι γίνεται όταν δεν συμφωνούν όλοι οι ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας να γίνει ανασύσταση;

Η αίτηση για την ανασύσταση του φακέλου μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε ιδιοκτήτη, χωρίς την απαίτηση συναίνεσης του συνόλου των συνιδιοκτητών. Ο ιδιοκτήτης επιλέγει τον μηχανικό ο οποίος συντάσσει τον φάκελο της ανασύστασης όλης της οικοδομής. Σε περίπτωση που η οριζόντια ιδιοκτησία έχει αυθαιρεσίες που τακτοποιούνται, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής στον ν.4495/17 συμπληρώνεται ο φάκελος με τα σχετικά δικαιολογητικά.

Μπορεί να γίνει μερική ανασύσταση του φακέλου μόνο για ένα διαμέρισμα ή όροφο;

Σε περίπτωση μερικής απώλειας φακέλου, γίνεται αναπλήρωση των μελετών που λείπουν. Δεν μπορεί όμως να γίνει ανασύσταση φακέλου τμηματικά π.χ. για έναν όροφο. Τα δικαιολογητικά θα αφορούν όλη την οικοδομή.

“Ταχυδρόμος Μαγνησίας”