Οικόπεδα: με νέα ρύθμιση η ευθύνη στους ιδιοκτήτες και πρόστιμα για τη βιομάζα

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Μετά το φιάσκο της ανεξέλεγκτης απόθεσης χιλιάδων τόνων βιομάζας από τους φετινούς καθαρισμούς ετοιμάζεται με νομοθετική ρύθμιση, να φύγει από τους Δήμους και να περάσει αποκλειστικά στην ευθύνη των ιδιοκτητών, η συλλογή και μεταφορά των υπολειμμάτων από τους καθαρισμούς οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων. Παράλληλα από πολλούς Δήμους καταγράφονται τώρα οι παραβάσεις και όλα δείχνουν ότι θα ακολουθήσει καταλογισμός προστίμων των 300 ευρώ.

Ανεβαίνει ο λογαριασμός των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών για τα μέτρα πυροπροστασίας. Οι Δήμοι  ζητούν και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών εξετάζουν θετικά το αίτημα τους, το νομοθετικό κενό στην φετινή εφαρμογή των μέτρων πυροπροστασίας, που είχε ως αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη απόθεση της βιομάζας σε πεζοδρόμια, δρόμους, πλατείες και άλλους κοινόχρηστους χώρους, να καλυφθεί με νέα νομοθετική ρύθμιση. Η ρύθμιση να προβλέπει ότι ανήκει στην αποκλειστική ευθύνη των ιδιοκτητών η ασφαλής συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμών, μέσω εταιριών και συστημάτων ανακύκλωσης και με ενοικίαση κάδων, όπως στις οικοδομές.

Στα χαρτιά η νομοθεσία για την ανακύκλωση

Οι Δήμοι λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων, μέσων και προσωπικού δηλώνουν αδυναμία να ανταποκριθούν στην αποκομιδή των πολύ μεγάλων όγκων βιομάζας από τη μαζική αποψίλωση στα οικόπεδα. Δηλαδή να εφαρμόσουν τη νομοθεσία για την ανακύκλωση (ν.4819/2021) και τους κανονισμούς καθαριότητας.  Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη  νομοθεσία, η εφαρμογή της οποίας δεν προβλέφθηκε στα μέτρα καθαρισμού οικοπέδων και πυροπροστασίας,  οι Δήμοι έχουν αρμοδιότητα μετά από συνεννόηση με τους ιδιοκτήτες εντός 48 ωρών να μαζεύουν τη βιομάζα.

Καταγράφονται παραβάσεις και έρχονται πρόστιμα

Ταυτοχρόνως όμως πολλοί από τους Δήμους καταγράφουν τώρα παραβάσεις και όπως αναφέρουν αυτοδιοικητικοί παράγοντες, το επόμενο βήμα θα είναι να προχωρήσουν σε καταλογισμός προστίμων των 300 ευρώ, για την απόθεση των πρασινοκλαδεμάτων σε πεζοδρόμιο, οδόστρωμα ή άλλο κοινόχρηστο χώρο, που προβλέπει. η ίδια νομοθεσία για την ανακύκλωση και τους κανονισμούς καθαριότητας , η εφαρμογή της οποίας παραλείφθηκε από τα μέτρα πυροπροστασίας και οι Δήμοι δηλώνουν ότι αδυνατούν να την εφαρμόσουν.

Οικόπεδα: πρόστιμο 300 ευρώ για συνεπείς ιδιοκτήτες, λόγω νομοθετικού κενού

Βεβαιώσεις από εταιρίες και συστήματα διαχείρισης

Η νομοθετική ικανοποίηση της πρότασης των Δήμων σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων, παράλληλα με το κόστος μέσων, συνεργείων και άλλων εξόδων  που απαιτεί ο καθαρισμός των οικοπέδων τους,  θα έχουν πρόσθετη υποχρέωση και δαπάνη,  να απευθύνονται σε ιδιωτικές εταιρίες και συστήματα διαχείρισης,  καταβάλλοντας το ανάλογο κόστος, για την ασφαλή συγκέντρωση και μεταφορά σε επιλεγμένους χώρους επεξεργασίας και ανακύκλωσης της βιομάζας  τους, προκειμένου να εξασφαλίσουν σχετική βεβαίωση.

Η υποβολή της βεβαίωσης για τη διαχείριση της βιομάζας, θα ενταχθεί παράλληλα ως υποχρεωτικό πεδίο συμπλήρωσης της δήλωσης, που υποβάλλουν οι ιδιοκτήτες  στην πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας, για να γλιτώσουν τις προβλεπόμενες ποινές φυλάκισης και πρόστιμα των 1000 έως 54.000 ευρώ.

Αλλάζει με νέο υποχρεωτικό πεδίο η δήλωση στην πλατφόρμα

Η «παγίδα», λόγω του νομοθετικού κενού, από το αρμόδιο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, που είχε ως αποτέλεσμα από τους φετινούς καθαρισμούς οικοπέδων να γεμίσουν οι οικιστικές περιοχές από  βραδυφλεγείς βόμβες για πυρκαγιές, εμπλέκοντας σε περιπέτειες κεντρική κυβέρνηση, Δήμους και ιδιοκτήτες, εντοπίζεται στο πεδίο της δήλωσης, που αναφέρεται σε «ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων».

Σε αυτό το πεδίο, οι ιδιοκτήτες αβασάνιστα πάτησαν «ναι», χωρίς να γνωρίζουν και να έχουν καθοριστεί συγκεκριμένα οι υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα η εύφλεκτη βιομάζα απλώς να μεταφερθεί από εντός στους εκτός των ορίων χώρους των ιδιοκτησιών τους. Η δήλωση αλλάζει στη ψηφιακή πλατφόρμα και μπαίνει νέο υποχρεωτικό πεδίο για βεβαίωση συλλογής και μεταφοράς της βιομάζας από εγκεκριμένες εταιρίες και συστήματα εναλλακτικής διαχείριοσης απορριμμάτων, με κάδους.

Το υπουργείο Εσωτερικών αντιμετωπίζει θετικά την πρόταση των Δήμων

Το θέμα της απεμπλοκής των Δήμων από τη διαχείριση της βομάζας καθαρισμού των οικοπέδων κυριάρχησε στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΚΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε παρουσία του  υπουργού Εσωτερικών Θεόδωρου Λιβάνιου και του υφυπουργού Εσωτερικών, αρμόδιου για θέματα των ΟΤΑ Βασίλη Σπανάκη. Συμμετέχοντες στη συνεδρίαση Δήμαρχοι έκαναν γνωστό ότι: «ο υπουργός έδειξε ότι βρίσκει λογική την πρότασή μας».

Παράλληλα φέρεται στο περιθώριο της συνάντησης υπουργείου Εσωτερικών και ΠΟΜΙΔΑ που έγινε για τα θέματα των οικονομικών υποχρεώσεων της ακίνητης ιδιοκτησίας προς τους Δήμους, η πλευρά του υπουργείου να βολιδοσκόπησε τους εκπροσώπους των ιδιοκτητών ακινήτων,  για να δει τις αντιδράσεις τους, σε περίπτωση νομοθετικής ικανοποίησης της πρότασης των Δήμων. Και όπως μαθαίνουμε, το θέμα έμεινε εκτός της ατζέντας της συνάντησης, καθώς διαπιστώθηκε ότι  οι αντιδράσεις των ιδιοκτητών αναμένονται να είναι έντονες.

Στο τραπέζι αναδρομικές χρεώσεις για κλειστά ακίνητα και αδήλωτα τετραγωνικά

ΚΕΔΕ: το κράτος δεν υπολόγισε τις συνέπειες 

Στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ, παρουσία των εκπροσώπων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου, αναφερόμενος στο επίκαιρο θέμα της εφαρμογής του προληπτικού μέτρου πυροπροστασίας, του καθαρισμού οικοπέδων, τόνισε ότι όταν το κεντρικό κράτος θεσμοθετεί μέτρα, πρέπει να υπολογίσει και τις οικονομικές συνέπειες που προκαλούνται.

Σημείωσε ότι οι σφιχτές προθεσμίες για τον καθαρισμό οικοπέδων και τα επαπειλούμενα πρόστιμα, προκάλεσαν εκρηκτικό πρόβλημα στη διαχείριση της ασφαλούς διάθεσης της βιομάζας, στο οποίο κλήθηκαν οι δήμοι να ανταποκριθούν χωρίς να διαθέτουν τους αναγκαίους πόρους, προσωπικό και τα μέσα.

Οι αντιδράσεις των δημάρχων

Τον τόνο των αντιδράσεων των δημάρχων, που καταγράφηκαν στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΚΕΔΕ, έδωσε ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Κεντρικής Μακεδονίας, δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, ο οποίος δήλωσε ότι το θέμα του καθαρισμού οικοπέδων κυριάρχησε την Τετάρτη στην συνεδρίαση της ΚΕΔΕ με τους δημάρχους να ζητούν από την πολιτεία μέριμνα,  ώστε η διαχείριση της καύσιμης ύλης να είναι ευθύνη του ιδιοκτήτη και όχι των δήμων. Μάλιστα πρότειναν αυτό να διασφαλίζεται μέσω ειδικού πεδίου στην αίτηση της ψηφιακής πλατφόρμας καθαρισμού.

-«Η διάταξη είναι θετική. Οικόπεδα που επί δεκαετίες, από την αδιαφορία των ιδιοκτητών τους αφέθηκαν με άναρχη βλάστηση και ήταν επικίνδυνα, καθαρίζονται. Κινδυνεύουμε όμως μια θετική πρωτοβουλία να την μετατρέψει η πολιτεία σε μπούμερανγκ, καθώς οι ιδιοκτήτες καθαρίζουν τα οικόπεδα, αλλά όλη αυτή την καύσιμη ύλη την βγάζουν στα πεζοδρόμια και τις γειτονιές με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε πυριτιδαποθήκες, καθώς οι Δήμοι,  όση επιμέλεια και να δείξουν, δεν έχουν ούτε επάρκεια προσωπικού, αλλά ούτε και οικονομικούς πόρους να διαχειριστούν αυτή την μαζική αποψίλωση των οικοπέδων», δήλωσε στο «Τypos Thes» ο Ιγνάτιος Καϊτεζίδης.

Ενδεικτικά έδωσε το παράδειγμα του δήμου Πυλαίας Χορτιάτη, όπου «οι υπηρεσίες έχουν καταγεγραμμένα 6000 οικόπεδα που αν καθαριστούν (κάποια από αυτά ήδη καθαρίζονται) θα γεμίσουν οι δρόμοι με καύσιμη ύλη».

-«Η ΚΕΔΕ συνεδρίασε παρουσία του υπουργού Εσωτερικών κ. Θοδωρή Λιβάνιου και του υφυπουργού Βασίλη Σπανάκη. Το πρώτο θέμα που και εγώ και οι άλλοι δήμαρχοι θέσαμε είναι η διαχείριση αυτής της καύσιμης ύλης που θα πρέπει να γίνεται από κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου και μάλιστα στην ψηφιακή πλατφόρμα καθαρισμού του οικοπέδου να υπάρχει και πεδίο ανάλογο, όπου θα φαίνεται ότι το υλικό αυτό το έχει διαχειριστεί με νόμιμα αδειοδοτημένη εταιρεία διαχείρισης», ανέφερε ο κ. Καϊτεζίδης.

–«Δεν μπορούν οι δήμοι να μαζέψουν την καύσιμη ύλη από όλα τα οικόπεδα. Σκεφτείτε πως όταν χτίζεις ένα σπίτι νοικιάζεις μια λεκάνη και βάζεις οικοδομικά υλικά. Το ίδιο πρέπει να γίνεται και για τα οικόπεδα», είπε ο ίδιος.

Αδυναμίες διαπίστωσε ο πρωθυπουργός

Για «αρρυθμίες» και «αδυναμίες, που δεν μετριάζουν καθόλου τη σημασία του μέτρου», καθώς «παραπάνω από 500.000 οικόπεδα, για εκτάσεις κάθε μεγέθους, έχουν ήδη δηλωθεί στη σχετική πλατφόρμα» μίλησε ο πρωθυπουργός, αναφερόμενος στους καθαρισμούς οικοπέδων, ως προληπτικό μέτρο πυροπροστασίας.

Το θέμα απασχολεί την κυβέρνηση σε κεντρικό επίπεδο και συζητήθηκε στη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου η Δευτέρα 1η Ιουλίου στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος σχετικά είπε ότι:

«Θέλω να τονίσω ότι το μέτρο των καθαρισμών των οικοπέδων εφαρμόζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας με αυτόν τον τρόπο. Είναι λογικό, θα έλεγα, να έχει παρουσιάσει κάποιες αρχικές αρρυθμίες, αλλά νομίζω ότι και αυτές οι αδυναμίες δεν μετριάζουν καθόλου τη σημασία τους. Παραπάνω από 500.000 οικόπεδα, για εκτάσεις κάθε μεγέθους, έχουν ήδη δηλωθεί στη σχετική πλατφόρμα. Προφανώς ο σκοπός μας είναι να αυξήσουμε κι άλλο αυτόν τον αριθμό, έστω και αν βρισκόμαστε πια στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου», υπογράμμισε και συμπλήρωσε:

-«Νομίζω ότι και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε δρομολογήσει την αφαίρεση των συσσωρευμένων κλαδιών, ειδικά στις περιοχές της Αττικής, ώστε να μην αποτελούν και αυτά εν δυνάμει εστίες πυρκαγιάς».

Τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι και αυτοψίες

Από την πλευρά του ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας  Βασίλης Κικίλιας, ενημέρωσε το Υπουργικό Συμβούλιο σχετικά με τον καθαρισμό οικοπέδων και τα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών.

-«Μέχρι στιγμής έχουν δηλωθεί στην πλατφόρμα akatharista.apps.gov.gr 515.480 δηλώσεις καθαρισμού, ενώ έχουν κατατεθεί 3.804 καταγγελίες για ακαθάριστα οικόπεδα. Δήμοι και Πυροσβεστικές υπηρεσίες έχουν ενημερώσει τους υπόχρεους με κάθε πρόσφορο μέσο, ενώ διενεργούνται τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι και αυτοψίες» είπε ο υπουργός και τόνισε ότι:

-«Τις τελευταίες ημέρες αυξήθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των δηλώσεων και προκειμένου να ολοκληρωθεί αυτή η προσπάθεια, όπως υπενθύμισε και ο Υπουργός, δόθηκε παράταση της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων ως τις 15 Ιουλίου».