Πυκνές και έντονες εξελίξεις για  «Eldorado Gold» και «Ελληνικός Χρυσός»

Τέλη Αυγούστου ξεκινά η διαιτησία του ελληνικού δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός AE.  Πυκνές και έντονες καταγράφονται οι εξελίξεις, παρά τη θερινή ραστώνη, στη διάρκεια του Αυγούστου,  γύρω από το θέμα της «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ», σε επιχειρηματικό, πολιτικό αλλά και δικαστικό επίπεδο, καθώς βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ένας νέος γύρος αντιπαράθεσης σχετικά με την πολύκροτη και πολυσυζητημένη επένδυση της Χαλκιδικής.

Στην αφετηρία των νέων εξελίξεων είναι η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 3 Αυγούστου 2017 στο ΥΠΕΝ, μεταξύ του υπουργού ΠΕΝ Γ. Σταθάκη και της διοίκησης της εταιρίας, μετά την οποία, ανακοινώθηκε με δελτίο Τύπου του υπουργείου ότι ξεκινά η διαιτησία μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της  «Ελληνικός  Χρυσός ΑΕ». Ακολούθησε  λιτή ανακοίνωση από τις διοικήσεις της Eldorado Gold και της Ελληνικός Χρυσός για την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, των εγκαινίων στις εγκαταστάσεις της Ολυμπιάδας. Η μετοχή της Eldorado Gold τους τελευταίους μήνες κατρακύλησε  από τα 17 δολ. στα 2,3 δολ. Στο μεταξύ τις τελευταίες εβδομάδες  καταγράφηκαν αντιδράσεις σε επιχειρηματικό επίπεδο για την απόφαση της διαιτησίας, ενώ  έγιναν πολιτικές δηλώσεις τόσο από το κυβερνητικό στρατόπεδο, όσο και από την αντιπολίτευση. Οι επιχειρηματικές αντιδράσεις εντάθηκαν, με τον  υπουργό ΠΕΝ Σ. Φάμελλο να ανακοινώνει επισήμως ότι: «Με εξώδικο η Ελληνικός Χρυσός ζητάει να ανασκευάσω δηλώσεις μου για την υπεράσπιση συμφερόντων του Ελληνικού Δημόσιου, όπως αυτά περιλαμβάνονται στη σύμβασή της» . Ειδικότερα οι εξελίξεις έχουν ως εξής:

Συνάντηση στο ΥΠΕΝ:  Με δελτίο Τύπου του υπουργείου έγινε γνωστό ότι στις 3 Αυγούστου 2017 «ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, συναντήθηκε με τη διοίκηση της Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.» Σημειώθηκε στην ίδια ανακοίνωση ότι  από τη συζήτηση που διεξήχθη προκύπτουν τα εξής: «1.Έχει ανατεθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους η εκπροσώπηση του ελληνικού δημοσίου στη διαιτητική διαδικασία με την Ελληνικός Χρυσός. Η διαδικασία αυτή προβλέπεται να ξεκινήσει στα τέλη Αυγούστου. 2.Ολοκληρώνονται οι εκκρεμείς αδειοδοτήσεις για το υπο-έργο της Ολυμπιάδας. 3.Παραμένουν σε εκκρεμότητα οι αδειοδοτήσεις για το υπο-έργο των Σκουριών. Το ΥΠΕΝ εκτιμά ότι η προσφυγή στη διαιτησία με την Ελληνικός Χρυσός είναι η καλύτερη λύση για την επίλυση όλων των θεμάτων με την εταιρία».

Τα συμπυκνώματα και η ακαριαία τήξη. Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι η διαιτησία του δημοσίου με την «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» που ξεκινά στα τέλη Αυγούστου θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Παράλληλα πηγές του ΥΠΕΝ αναφέρουν ότι «είναι η καλύτερη λύση για την επίλυση όλων των θεμάτων, εκτιμά το υπ. Ενέργειας για τη διασφάλιση της τήρησης των συμβατικών υποχρεώσεων της εταιρείας σχετικά με την επένδυση των Μεταλλείων Κασσάνδρας».

Η «Αυγή» έγραψε ότι  «η προσφυγή στη διαιτησία αποτελεί απόφαση της κυβέρνησης και αφορά το εάν τηρούνται οι όροι της σύμβασης που υπέγραψε το 2004 το Ελληνικό Δημόσιο με την Ελληνικός Χρυσός ΑΕ στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής. Η εκπροσώπηση του Ελληνικού Δημοσίου στη διαιτητική διαδικασία έχει ανατεθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους». Επίσης σημείωσε ότι  «η ραχοκοκαλιά του επενδυτικού σχεδίου κατά τη σύμβαση ήταν η κατασκευή και λειτουργία μονάδας παραγωγής καθαρών μετάλλων (χρυσού και αργύρου), ώστε αυτά να φορολογούνται επ’ ωφελεία του δημοσίου συμφέροντος. Ωστόσο, αυτό δεν έχει γίνει, καθώς η προτεινόμενη μέθοδος μεταλλουργίας (ακαριαία τήξη) αποδείχτηκε ανεφάρμοστη και η σχετική τεχνική μελέτη απορρίφθηκε από το ΥΠΕΝ. Μέχρι σήμερα η εταιρεία εξάγει τα συμπυκνώματα των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, τα οποία δεν φορολογούνται. Σύμφωνα με το υπουργείο, από τη συζήτηση προέκυψε επίσης ότι παραμένουν σε εκκρεμότητα οι αδειοδοτήσεις για το υπο-έργο των Σκουριών, ενώ ολοκληρώνονται οι εκκρεμείς αδειοδοτήσεις για το υπο-έργο της Ολυμπιάδας».

Αναβολή εγκαινίων και αντιδράσεις:  Στις 9 Αυγούστου εκδόθηκε λιτή ανακοίνωση από τις διοικήσεις της Eldorado Gold και της Ελληνικός Χρυσός για την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, των εγκαινίων στις εγκαταστάσεις της Ολυμπιάδας. Οι  εργαζόμενοι της «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» με ανακοίνωσή τους ρωτούν εάν αληθεύει ότι οι τεχνικές μελέτες Ολυμπιάδας και Σκουριών έχουν κατατεθεί εδώ και μήνες, έχουν διεκπεραιωθεί οι απαραίτητες ενέργειες από τους υπηρεσιακούς, έχουν πληρωθεί τα παράβολα έκδοσης των αδειών και το ΥΠΕΝ αρνείται να βάλει την τελική υπογραφή.

Η «Ναυτεμπορική» έγραψε ότι «με προπαρασκευαστικές ενέργειες πριν από τη σύγκρουση προσομοιάζουν οι τελευταίες εξελίξεις στο επιχειρηματικό μέτωπο που περιλαμβάνει την επένδυση της Eldorado Gold στην Ελλάδα και της θυγατρικής της, Ελληνικός Χρυσός ΑΕ».  Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η λιτή ανακοίνωση από τις διοικήσεις της Eldorado Gold και της Ελληνικός Χρυσός για την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, των εγκαινίων στις εγκαταστάσεις της Ολυμπιάδας. Οι  εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός με ανακοίνωσή τους ρωτούν εάν αληθεύει ότι οι τεχνικές μελέτες Ολυμπιάδας και Σκουριών έχουν κατατεθεί εδώ και μήνες, έχουν διεκπεραιωθεί οι απαραίτητες ενέργειες από τους υπηρεσιακούς, έχουν πληρωθεί τα παράβολα έκδοσης των αδειών και το ΥΠΕΝ αρνείται να βάλει την τελική υπογραφή».

Στο ρεπορτάζ της Λέττας Καλαμαρά στην «Ναυτεμπορική» ειδικότερα σημειώνεται «για την αναβολή, μέχρι νεωτέρας, των εγκαινίων στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις της Ολυμπιάδας, ότι επρόκειτο να  λειτουργήσουν έπειτα από 23 χρόνια αδράνειας και είχαν προγραμματιστεί να γίνουν την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου».

Αναφέρεται επίσης ότι  «η απόφαση της αναβολής των εγκαινίων της Ολυμπιάδας ήρθε μετά την άκαρπη συνάντηση που έγινε πριν από λίγες ημέρες για μία ακόμη φορά μεταξύ του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη και της διοίκησης της Eldorado Gold και της Ελληνικός Χρυσός και αφορούσε τις καθυστερήσεις στην επίδοση αδειών του εργοστασίου της Ολυμπιάδας, του οποίου η εμπορική αξιοποίηση μετατίθεται χρονικά στο τέλος του 2017. Επίσης η συνάντηση αφορούσε και τις καθυστερήσεις στο έργο των Σκουριών, η εμπορική αξιοποίηση του οποίου μετατίθεται το 2021 αντί του 2019, καθώς και στην εμπλοκή της διαιτησίας όπου έχει καταφύγει το ελληνικό Δημόσιο για την επίλυση των διαφωνιών του με την Ελληνικός Χρυσός, με βασικό αντικείμενο το flash smelting. Για όλα αυτά είναι ενήμεροι και άλλοι υπουργοί της κυβέρνησης, καθώς και ο πρωθυπουργός με σχετική επιστολή».
Παράλληλα αναφέρεται ότι «οι εργαζόμενοι επισημαίνουν πως από τον Ιανουάριο του 2017, σε συνάντηση που είχαν στο ΥΠΕΝ, είχαν πάρει τη διαβεβαίωση ότι το θέμα της αδειοδότησης θα ολοκληρωνόταν εντός του μήνα (Ιανουάριου). Σε κάθε όχλησή τους όλους τους μήνες που ακολούθησαν ελάμβαναν την απάντηση ότι το θέμα θα έληγε εντός των επόμενων εβδομάδων, για να φτάσουμε στο σήμερα όπου, όπως λένε, «τον επόμενο μήνα ουσιαστικά δεν θα έχουμε αντικείμενο εργασίας». Οι εργαζόμενοι ρωτούν την κυβέρνηση «εάν αληθεύει ότι οι συγκεκριμένες τεχνικές μελέτες Ολυμπιάδας και Σκουριών έχουν κατατεθεί εδώ και μήνες, έχουν διεκπεραιωθεί οι απαραίτητες ενέργειες από τους υπηρεσιακούς, έχουν πληρωθεί μάλιστα και τα παράβολα έκδοσης των αδειών και το ΥΠΕΝ αρνείται να βάλει την τελική υπογραφή. Εάν αληθεύει όπ πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να μη δοθεί καμία άδεια που αφορά τις Σκουριές όσο εκκρεμεί η διαδικασία της διαιτησίας στην οποία αυτό κατέφυγε. Ποιος νόμος δικαιολογεί μια τέτοια απόφαση και εάν αληθεύει ότι το ΥΠΕΝ δεν προχωρά σε έγκριση της μελέτης του νέου εργοστασίου εμπλουτισμού στον Μαντέμ Λάκκο αγνοώντας τις αποφάσεις του ΣτΕ».
Να σημειωθεί πως η καναδική πολυεθνική και η ελληνική θυγατρική της είχαν προσκαλέσει και ανέμεναν την προσέλευση περισσότερων των 600 ατόμων στην περιοχή της Χαλκιδικής για τα εγκαίνια της μονάδας της Ολυμπιάδας, μεταξύ των οποίων υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι από τον επιχειρηματικό, οικονομικό και πολιτικό, διεθνή αλλά και ευρωπαϊκό και ελληνικό χώρο. Επίσης είχαν προσκληθεί διεθνή μέσα ενημέρωσης για τη δημοσιογραφική κάλυψη των εγκαινίων».

Κατρακύλησε η μετοχή της Eldorado Gold. Η «Καθημερινή» έγραψε παράλληλα ότι στην συνάντηση ΥΠΕΝ και εκπροσώπων της εταιρίας το υπουργείο δεσμεύτηκε για την ολοκλήρωση των εκκρεμών αδειοδοτήσεων για το υποέργο της Ολυμπιάδας, αλλά όχι και για αυτό των Σκουριών. Στο ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην «Καθημερινή» αναφέρεται ακόμη ότι:  «Με την προσφυγή στη διαιτησία η κυβέρνηση κλιμακώνει την αντιπαράθεση με την «Ελληνικός Xρυσός ΑΕ », που ξεκίνησε επί εποχής Λαφαζάνη σε συνέχεια τns προεκλογικής στάσης  του ΣΥΡΙΖΑ κατά της επένδυσή της Eldorado Gold. Η κόντρα συνεχίστηκε επί Σκουρλέτη παρά τη δικαίωση της  εταιρείας από το ΣτΕ και ενώ έδειχνε να αποκλιμακώνεται με την τοποθέτηση Σταθάκη στο υπουργείο. Όμως τα πράγματα πήραν αιφνιδιαστικά νέα τροπή τους τελευταίους μήνες, όταν ο υπουργός ανακοίνωσε την πρόθεση προσφυγής στη διαιτησία». Μέσα σε αυτό το διάστημα,  σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα «η μετοχή της Eldorado Gold άρχισε να κατρακυλάει από τα 17 δολ. στα 2,3 δολ. στις αρχές Αυγούστου, καταγράφοντας συνολικές απώλειες 5 δισ. δολ., με τους αναλυτές να συνδέουν τη μεγάλη πτώση με το ελληνικό project που είναι το μεγαλύτερο που τρέχει η καναδική πολυεθνική διεθνώς. Σύμφωνα με την «Καθημερινή» «μέχρι σήμερα η Eldorado Gold έχει επενδύσει στα Μεταλλεία Χαλκιδικής 1 δισ. δολ., ενώ για τη συνολική επένδυση της ολοκλήρωσής των έργων στις Σκουριές και στην Ολυμπιάδα η εταιρεία είναι έτοιμη να διαθέσει επιπλέον 1,8 δισ. δολ». Επίσης σημειώνεται στο ίδιο δημοσίευμα ότι «μέσα στο τελευταίο εξάμηνο η καναδική εταιρεία έκανε απέλπιδες προσπάθειες για επίλυση των ανοιχτών θεμάτων μέσα από ένα διάλογο με την κυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό τον Ιούνιο επισκέφθηκε την Αθήνα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Μπερνς, συνοδευόμενος από τον προκάτοχό του κ. Πολ Ράιτ που χειρίστηκε όλο το προηγούμενο διάστημα το θέμα, επιδιώκοντας χωρίς αποτέλεσμα και συνάντηση με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Στην τότε συνάντηση με τον κ. Σταθάκη, οι Καναδοί αξιωματούχοι ms Eldorado Gold διέγνωσαν εχθρικό κλίμα, ήλπισαν ωστόσο ότι η κυβέρνηση θα αξιολογήσει τις σοβαρές συνέπειες για το progect και την απασχόληση στα Μεταλλεία. Πηγές της «Ελληνικός Χρυσός ΑΕ» τονίζουν στην «Κ» ότι «η άδεια μηχανολογικού εξοπλισμού για την Ολυμπιάδα εκκρεμεί από τον Νοέμβριο. Τονίζουν επίσης ότι εάν δεν δοθεί η άδεια για τις Σκουριές, η λειτουργία του εργοστασίου δεν μπορεί να συνεχιστεί και θα απολυθεί το σύνολο των 1.200 εργαζομένων σε αυτό, κάτι που όπως  υπογραμμίζουν επισημάνθηκε στον υπουργό. Το επιχείρημα του κ. Σταθάκη για τη μη έκδοση των αδειών για τα έργα στις  Σκουριές προς την «Ελληνικός Χρυσός» ήταν η προσφυγή στη διαιτησία, κάτι που η εταιρεία χαρακτηρίζει ως αντισυμβατική συμπεριφορά. «Είναι υποχρεωμένοι να δώσουν τις άδειες άσχετα με την υπόθεση της διαιτησίας» τονίζουν από την «Ελληνικός Χρυσός», προσδίδοντας στη στάση της κυβέρνησή καθαρά πολιτικά κίνητρα».

Δηλώσεις στο Reuters:   Στο μεταξύ έγινε γνωστό ότι εκπρόσωπος του υπουργείου Περιβάλλοντος δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι η διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ο πρόεδρος της Eldorado Gold κ. Τζορτζ Mnέρνς σημείωσε ότι η ανακοίνωση του κ. Σταθάκη δεν προσέδωσε καθαρότητα σε ό,τι αφορά στις λεπτομέρειες της  διαιτησίας, ενώ πρόσθεσε ότι η εταιρεία δεν έχει λάβει καμία επίσημη ειδοποίηση για τη διαδικασία. Με δεδομένο ότι οι άδειες για την Ολυμπιάδα δεν έχουν εκδοθεί, ο κ. Μπερνς σημείωσε ότι ο σχεδιασμός για την Ολυμπιάδα συνεχίζεται, ενώ περιορισμένα έργα ανάπτυξή στη Σκούρα βρίσκονται σε εξέλιξη.

Σ. Φάμελλος: «Με εξώδικο η Ελληνικός Χρυσός ζητάει να ανασκευάσω δηλώσεις μου για την υπεράσπιση συμφερόντων του Ελληνικού Δημόσιου, όπως αυτά περιλαμβάνονται στη σύμβασή της»

Σε δελτίο Τύπου του ΥΠΕΝ της 18^ης Αυγούστου 2017 αναλυτικά σημειώνεται ότι: «Ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, κατά τη διάρκεια της εκπομπής της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ με τίτλο «ΣΚΑΪ Ενημέρωση» με τους δημοσιογράφους Έλενα Παπαδημητρίου και Νίκο Υποφάντη, σήμερα Παρασκευή 18 Αυγούστου, ερωτήθηκε σχετικά με το δημοσίευμα της «Καθημερινής», που αναφέρεται σε εξώδικα της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ που στάλθηκαν στον Υπουργό ΠΕΝ κ. Σταθάκη, στον Υπουργό ΕΘΑ και στον ίδιο και αν αυτά συσχετίζονται με τις δηλώσεις του κ. Καμμένου. Η απάντησή του παρατίθεται πλήρως:

«Εμείς αυτό που έχουμε πει είναι ότι όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και αυτή είναι η βάση της δική μας αντίληψης διακυβέρνησης.

Εν προκειμένω έχουμε μια επιχείρηση η οποία έχει μια σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο και μία έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για τη δραστηριότητα αυτή. Ασχέτως λοιπόν της προσωπικής μου άποψης, σχετικά με το αν είναι εφικτή ή όχι η τεχνολογία, αν είναι περιβαλλοντικά δυνατά ή όχι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην αδειοδότησή της, εφόσον η πολιτεία έχει δώσει κάποιες άδειες και μία σύμβαση, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας πρέπει να εφαρμόσει το σύνολο των υποχρεώσεων και των κανόνων της σύμβασης με το ελληνικό Δημόσιο.

Μου κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση η δημοσιοποίηση του εξωδίκου της Ελληνικός Χρυσός -αλλά και η αποστολή εξωδίκου προς εμένα προσωπικά- και θεωρώ ότι αυτό, επειδή δεν έγινε από την κυβέρνηση και το Υπουργείο, κάποιο σκοπό εξυπηρετεί. Δηλαδή κάποιο σκοπό εξυπηρετεί η δημοσιοποίηση προς τα Μέσα Ενημέρωσης των εξωδίκων από την ίδια την Ελληνικός Χρυσός.

Έχω την εντύπωση ότι η εταιρεία προσπαθεί με μέσα δημοσιότητας να αναπληρώσει παραγωγικές και περιβαλλοντικές διαδικασίες που δεν υλοποιούνται. Δεν γίνεται επιχειρηματικότητα με δημοσιεύσεις εξωδίκων. Επιχειρηματικότητα γίνεται με τους κανόνες της ισονομίας και της περιβαλλοντικής προστασίας.

Η επιχείρηση έχει μια σύμβαση και έχει μια περιβαλλοντική αδειοδότηση, τις οποίες και καλείται να υλοποιήσει.

Το μόνο που έχω πει δημόσια και αυτό το οποίο περιλαμβάνει και το εξώδικο είναι ότι η επιχείρηση δεν έχει υλοποιήσει το σχέδιο που έχει με το ελληνικό Δημόσιο. Το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να εκπροσωπήσει και να εξασφαλίσει τα συμφέροντά του και όταν αυτά θίγονται καλά κάνει και πάει στη διαιτησία.

Το εξώδικο αναφέρεται στις δικές μου δηλώσεις (τις οποίες και ζητεί να ανασκευάσω) και όχι σε δήλωση του κ. Καμμένου.

Άρα η επιχείρηση έχει κάνει εξώδικο σε εμένα, γιατί υπερασπίστηκα τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου διαχρονικά, και μάλιστα τα συμβατοποιημένα, και όχι με βάση την προσωπική μου άποψη.

Επαναλαμβάνω ότι επιχειρηματικότητα με δελτία Τύπου δεν γίνεται».

Υπενθυμίζουμε ότι η θέση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της ελληνικής κυβέρνησης, όπως εκφράστηκε και από τον Πρωθυπουργό κατά την επίσκεψή του στο ΥΠΕΝ στις 23/5/2017, είναι η επίλυση του θέματος μέσω προσφυγής στη διαιτησία».