Ραδόνιο: Ο «κρυφός» δολοφόνος στις κατασκευές των κτιρίων

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΑΑΕ) ανέλαβε πρωτοβουλία, με αφορμή την  Ευρωπαϊκή Ημέρα Ραδονίου,  που έχει καθιερωθεί στις 7 Νοεμβρίου,  με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για το ραδόνιο, ένα φυσικό ραδιενεργό αέριο,  που παγκοσμίως αποτελεί σημαντική πηγή έκθεσης του πληθυσμού σε ιοντίζουσα ακτινοβολία.

Οι υψηλές συγκεντρώσεις ραδονίου ενέχουν σημαντικό κίνδυνο για την υγεία, καθώς κατατάσσεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στους καρκινογόνους παράγοντες και αποτελεί στοιχείο ελέγχου για τον σωστό σχεδιασμό των κτιρίων.

Ρωγμές στο σκυρόδεμα

Το ραδόνιο εισέρχεται στα υφιστάμενα κτίρια από τις ρωγμές στο σκυρόδεμα, η από τις οπές που διανοίγονται στο σκυρόδεμα του δαπέδου η στους τoίχους για να περάσουν οι σωληνώσεις των αποχετεύσεων και της ύδρευσης και δεν έχουν σφραγιστεί κατάλληλα.
 Αυτά συμβαίνουν σε χώρους που εφάπτονται με το έδαφος και όταν αυτοί οι χώροι δεν αερίζονται επαρκώς το ραδόνιο συσσωρεύεται και περνά στους χώρους διαβίωσης των κατοίκων.

Το ραδόνιο προτιμάει τους υπόγειους χώρους που δεν αερίζονται καλά, είναι άχρωμο, άγευστο και άοσμο, συχνάζει σε κλειστούς χώρους, εισχωρεί με ευκολία στα κτίρια και εκθέτει τους ανθρώπους σε κίνδυνο, αποτελώντας μια από τις κυριότερες αιτίες καρκίνου των πνευμόνων παγκοσμίως.

Μετρήσεις

Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πραγματοποιούνται εκατοντάδες μετρήσεις ραδονίου σε κατοικίες και εργασιακούς χώρους. Παράλληλα, με τη συνεργασία των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης, η ΕΕΑΕ υλοποιεί ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο χαρτογράφησης των συγκεντρώσεων ραδονίου σε κατοικίες σε όλη τη χώρα.

Η συντονισμένη προσπάθεια καταγραφής των συγκεντρώσεων ραδονίου στον εσωτερικό αέρα των κατοικιών ξεκίνησε το 2010 και συνεχίζεται εντατικά. Μετρώνται οι συγκεντρώσεις ραδονίου σε κατοικίες, δειγματοληπτικά, σε όλη την Ελλάδα και καταχωρίζονται στην εθνική βάση δεδομένων ακτινοπροστασίας, προκειμένου να εκτιμηθεί η μέση ετήσια δόση που λαμβάνει ο πληθυσμός και να εντοπιστούν οι περιοχές με αυξημένες συγκεντρώσεις ραδονίου στο εσωτερικό κατοικιών. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι εθελοντική και πραγματοποιείται με τη συμβολή των δήμων, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη διανομή και συλλογή των ανιχνευτών κατόπιν οδηγιών της ΕΕΑΕ.

Μπαίνει κρυφά στα σπίτια μας

Μπαίνει κρυφά στα σπίτια μας κυρίως όταν αυτά χτίζονται πάνω στις υπόγειες φωλιές του. Είναι άχρωμο, άοσμο, ραδιενεργό αέριο το οποίο μπορεί να γίνει και καρκινογόνο. Στο εξωτερικό το πρόβλημα με το ραδόνιο είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ενώ στην Ελλάδα πολύ πρόσφατα άρχισε να απασχολεί τους ειδικούς. Πότε το αέριο αυτό γίνεται επικίνδυνο; Πως θα προστατέψουμε την υγεία αλλά και το σπίτια μας; Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας έχει ανιχνευθεί η μεγαλύτερη συσσώρευση ραδονίου; Στο επιστημονικό άρθρο του Μιχάλη Χατζηγιάννη πνευμονολόγου,  http://spiromed.blogspot.gr/ που ακολουθεί θα ενημερωθείτε για το επικίνδυνο αυτό αέριο.

Τι είναι το ραδόνιο;

Το ραδόνιο είναι ένα ραδιενεργό αέριο. Είναι άοσμο, άγευστο και άχρωμο. Είναι ένα ευγενές αέριο και βρίσκεται σε όλον τον κόσμο σε διάφορες συγκεντρώσεις.

Το ραδόνιο, απελευθερώνεται από την ραδιενεργό διάσπαση του ουρανίου, που βρίσκεται στα πετρώματα και στο έδαφος. Όταν απελευθερωθεί, διαφεύγει από τους πόρους και τις ρωγμές των πετρωμάτων, και εισέρχεται στην ατμόσφαιρα. Άοσμο, αθέατο και χωρίς γεύση, καθώς είναι το ραδόνιο, δεν μπορεί να ανιχνευθεί από τις ανθρώπινες αισθήσεις.

Το πρόβλημα με το ραδόνιο, είναι γνωστό εδώ και πολλές δεκαετίες στο εξωτερικό. Στη χώρα μας πολύ πρόσφατα άρχισε ν’ απασχολεί εντονότερα τους ειδικούς.

Σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ είναι υποχρεωτική η μέτρηση του ραδονίου, πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Η Τσεχία διαθέτει ένα κρατικό δίκτυο 300.000 μετρητών ραδονίου.

50.000 άτομα περίπου πεθαίνουν κάθε χρόνο στον πλανήτη μας από καρκίνο εξαιτίας του ραδονίου.

Σύμφωνα με έρευνες, 12 σημεία του Ελληνικού χώρου ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια ασφαλείας και 25 τα όρια κινδύνου.

Τελευταία, γίνεται ολοένα και πιο συχνά αναφορά για το δηλητηριώδες αέριο ραδόνιο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Παρά το γεγονός ότι το πρόβλημα ήταν γνωστό εδώ και πολλές δεκαετίες σε χώρες όπως η Σουηδία, οι ΗΠΑ και άλλες όπου ήδη έχουν ληφθεί σημαντικές αποφάσεις και έχουν γίνει ουσιαστικές ενέργειες στον τομέα αντιμετώπισής του.

Στη χώρα μας, πολύ πρόσφατα, άρχισε να μας απασχολεί. Από την πλευρά του Ελληνικού κράτους ελάχιστα έχουν γίνει, τόσο για τον εντοπισμό των περιοχών με πρόβλημα, όσο και προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισής του και δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι όλη η προσπάθεια να ξεκινήσει από σχεδόν μηδενική βάση, πριν να είναι πολύ αργά.

Περιοχές με τη μεγαλύτερη συσσώρευση ραδονίου στην Ελλάδα:

Νεράιδα Θεσπρωτίας 511 bq/m3

Μελιβοία Ξάνθης 460 bq/m3

Κέντρο Καβάλας Καβάλας 350 bq/m3

Σέλερο Ξάνθης 320 bq/m3

Πρασινάδα Δράμας 280 bq/m3

Μύκονος Κυκλάδων 280 bq/m3

Δεσκάτη Γρεβενών 279 bq/m3

Πεντάλοφο Κοζάνη 258 bq/m3

Νικίσιανη Καβάλας 237 bq/m3

Κέντρο Θεσ/νίκης Θεσσαλονίκης 220 bq/m3

Δοξάτο Δράμας 211 bq/m3

Γενισέα Ξάνθης 200 bq/m3

Σημειωτέον: Η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (ΕΡΑ) έχει ορίσει ως ανώτερο επιτρεπτό όριο ραδονίου στο εσωτερικό των κατοικιών, των σχολείων και των χώρων εργασίας τα 150 μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο (ποσότητα η οποία υπερβαίνεται κατά πολύ —στoυς νομούς Θεσπρωτίας, Ξάνθης και Καβάλας επί 3 φορές— στις περιοχές της Ελλάδας με το μεγαλύτερο πρόβλημα ραδονίου)…

Πηγή: http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/10/blog-post_1179.html#ixzz2Z0fUavTo

Πως εισέρχεται στα κτίρια;

Το ραδόνιο εισέρχεται στα υφιστάμενα κτίρια από τις ρωγμές στο σκυρόδεμα, η από τις οπές που διανοίγονται στο σκυρόδεμα του δαπέδου η στους τoίχους για να περάσουν οι σωληνώσεις των αποχετεύσεων και της ύδρευσης και δεν έχουν σφραγιστεί κατάλληλα.
 Αυτά συμβαίνουν σε χώρους που εφάπτονται με το έδαφος και όταν αυτοί οι χώροι δεν αερίζονται επαρκώς το ραδόνιο συσσωρεύεται και περνά στους χώρους διαβίωσης των κατοίκων.

Γιατί το ραδόνιο είναι επιβλαβές;

Το ραδιενεργές αέριο ραδόνιο, που απελευθερώνεται από το φλοιό της γης και συγκεντρώνεται στα σπίτια, είναι υπεύθυνο για το 9% των θανάτων που προκαλούνται λόγω καρκίνου του πνεύμονα, είναι συνολικά υπεύθυνο για το 2% όλων των θανάτων που συμβαίνουν λόγω όλων των μορφών καρκίνου.

Οι καπνιστές κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από όλους τους άλλους από το ραδόνιο.

Το ραδόνιο διασπάται και παράγει ραδιενεργά σωματίδια, τα σωματίδια αυτά με την εισπνοή εγκλωβίζονται στους ιστούς των πνευμόνων και με την πάροδο του χρόνου, καθώς ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος σε υψηλά επίπεδα ραδονίου, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα.

 Χρειάζονται πολλά χρόνια από την έκθεση σε ραδόνιο, πριν από την εκδήλωση του καρκίνου του πνεύμονα.

Όσο υψηλότερη είναι η έκθεση στο ραδόνιο, τόσο μεγαλύτερος και γρηγορότερος είναι ο κίνδυνος.

 Ενδεικτικά όταν ζείτε σε χώρο με ραδόνιο ο κίνδυνος προσβολής με καρκίνο ισούται με τον κίνδυνο που διατρέχει ο καπνιστής που καπνίζει 20 τσιγάρα την ημέρα.

 Αν είστε και καπνιστής, ε! τότε…

Μέθοδοι για την μείωση του ραδονίου στα σπίτια

Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα για να μειωθεί ή να περιοριστεί ο κίνδυνος από το ραδόνιο στα σπίτια επικεντρώνεται στις εξής κύριες στρατηγικές:

1. Πιθανώς η πιο απλή μέθοδος μείωσης του ραδονίου είναι η αύξηση του αερισμού του σπιτιού, (μερικές φορές αυτό επαρκεί για να λύσουμε το πρόβλημα). Ο αερισμός του σπιτιού μπορεί να βελτιωθεί με τη διατήρηση περισσότερων ανοιχτών παραθύρων ή τη λειτουργία ανεμιστήρων.
2. Τα σημεία εισόδου του ραδονίου στα σπίτια πρέπει να εντοπιστούν και να σφραγιστούν.
3. Επιλογή μη ραδιενεργών κατασκευαστικών υλικών.
4. Η μόνωση των ρωγμών στα κτήρια μπορεί επίσης να μειώσει την είσοδο ραδονίου ιδιαίτερα όταν γίνει σε ειδικά σημεία όπου το ραδόνιο εισέρχεται στο σπίτι.

Μια ποικιλία από κατασκευαστικές λύσεις είναι διαθέσιμες στους ιδιοκτήτες σπιτιών και περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συστήματα αερισμού στα θεμέλια του σπιτιού.

Τα καινούργια σπίτια μπορούν να χτιστούν με χαρακτηριστικά που εμποδίζουν την είσοδο ραδονίου και επιτρέπουν την αντιμετώπιση των προβλημάτων του ραδονίου, τα οποία θα μπορούσαν να εμφανισθούν στο μέλλον.

Αυτά κοστίζουν ελάχιστα εάν τοποθετηθούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής του σπιτιού παρά σε ένα ήδη υπάρχον σπίτι. Αυτές οι επεμβάσεις διατηρούν τις τιμές του ραδονίου σε επίπεδα χαμηλότερα των 2pCi/L .Το κόστος των επισκευών για την μείωση του ραδονίου εξαρτάται από τον τρόπο κατασκευής του σπιτιού και από άλλους παράγοντες.

*Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ραδόνιο και για αιτήματα μέτρησης ραδονίου μπορεί κανείς να απευθύνεται στο Τμήμα Ελέγχου Ραδιενέργειας Περιβάλλοντος της ΕΕΑΕ (210 6506777).