Σ. Φάμελλος: Εφ΄όλης της ύλης για τις «Σκουριές»

Μιλώντας στο Κόκκινο 105.5 FM με θέμα τις δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική και στις Σκουριές, ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση διατηρεί σταθερή και ξεκάθαρη στάση απέναντι στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., στην τοπική κοινωνία και τους εργαζόμενους.  Η στάση αυτή έχει ως πρώτη προτεραιότητα την αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων και των ελέγχων, έτσι ώστε να εφαρμόζεται το ευρωπαϊκό πλαίσιο περιβάλλοντος, πράγμα που διασφαλίζει συνθήκες ισοτιμίας και ασφάλειας των επενδύσεων και της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα.

Παράλληλα, έχει ως αρχή την προστασία των συμφερόντων της χώρας και για τον λόγο αυτό ζητά την τεχνολογική, περιβαλλοντική και οικονομοτεχνική τεκμηρίωση, που είναι προϋπόθεση για την αδειοδότηση της καθετοποίησης και τη μεταλλουργία καθαρών μετάλλων, η οποία δεν έχει τεκμηριωθεί τεχνικά και επιστημονικά ακόμη.

“Η πολιτεία οφείλει και θα εξασφαλίσει με όλους τους θεσμικούς τρόπους ότι δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση στο περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή”, επεσήμανε ο Αν. ΥΠΕΝ. Σε ερώτηση για την υπό εξέλιξη δίκη, που αφορά στη συγκεκριμένη υπόθεση, απάντησε ότι από τη θεσμική του θέση δεν επιτρέπεται να σχολιάσει και να προδικάσει την εξέλιξη αυτή και περιορίστηκε μόνο να ζητήσει να μην υπάρξει καμία καθυστέρηση και εντάσεις και να μπει ένα τέλος σε αυτή την υπόθεση, η οποία έχει ταλαιπωρήσει πολύ την περιοχή. Επεσήμανε ότι τα σημαντικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα δεν λύνονται στις δικαστικές αίθουσες. Παράλληλα όμως δήλωσε ότι “δεν μπορεί να ποινικοποιείται η κινηματική διαδικασία, αλλά και κανένα κίνημα δεν μπορεί να συνδέεται με πράξεις βίας ή φθοράς περιουσίας. Το προοδευτικό και αριστερό κίνημα ποτέ δεν επιδίωξε τέτοιες λύσεις βίας και καταστροφών. Σαφέστατα, όμως, το δικαίωμα της άποψης για την προστασία του περιβάλλοντος είναι αναφαίρετο και το υπερασπιζόμαστε απόλυτα”, τόνισε.

Πρόσθεσε δε ότι  το πρώτο ζήτημα που το ΥΠΕΝ έθεσε, με την αλλαγή της κυβέρνησης το 2015, ήταν ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα πρέπει να αναπτύσσεται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών κανόνων, να υπάρχει περιβαλλοντικός έλεγχος και να εφαρμόζεται η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει”.

Πρόστιμα

Για τον λόγο αυτό καταλογίστηκαν πρόστιμα για μια σειρά παραβάσεων περιβάλλοντος, που είχαν εντοπιστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες πριν από την ανάληψη της ευθύνης από την παρούσα κυβέρνηση. “Η εταιρεία εκμεταλλευόμενη την καθυστέρηση των προηγούμενων κυβερνήσεων, μιας και εμείς βρήκαμε αυτές τις υποθέσεις στα συρτάρια, προσέφυγε στα δικαστήρια και το πρόστιμο ακυρώθηκε λόγω της παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος από την παράβαση”, είπε, ενώ σχολίασε ότι  “το να χρησιμοποιούνται γραφειοκρατικά τερτίπια για να μην ακολουθείται η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” είναι κάτι που πολιτικά μας βρίσκει αντίθετους, γι΄ αυτό και έχουμε εφεσιβάλει την απόφαση αυτή”.

Από την άλλη, “η αντιπολίτευση και ειδικά ο κ. Μητσοτάκης, που κόπτεται για το περιβάλλον και την επιχειρηματικότητα, δεν πήρε θέση ως προς την αποφυγή καταβολής περιβαλλοντικών προστίμων από την επιχείρηση. Διότι οι περιβαλλοντικές παραβάσεις στρέφονται εις βάρος όλων των πολιτών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων και των οικογενειών τους”.

Διαιτησία

Στη συνέχεια,  αναφερόμενος στο ζήτημα της διαιτησίας, ανέφερε ότι το ΥΠΕΝ κατέφυγε στη διαιτησία για το σημαντικό ζήτημα της καθετοποίησης της παραγωγικής διαδικασίας. “Ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση του καθενός από εμάς, και παρ’ ότι και εγώ προσωπικά συμμετέχοντας στη διοίκηση του Τεχνικού Επιμελητηρίου είχα διατυπώσει αμφισβήτηση της επένδυσης, σήμερα ως εκπρόσωποι της πολιτείας έχουμε μια αδειοδοτημένη λειτουργούσα δραστηριότητα, η οποία θα πρέπει να υπακούει στους ευρωπαϊκούς κανόνες για το περιβάλλον και στους κανόνες της χώρας μας για τα θέματα διοίκησης και συμβάσεων”, σημείωσε.

Το Δημόσιο προσέφυγε στη διαιτησία σχετικά με τον χρόνο ολοκλήρωσης της καθετοποίησης της παραγωγής, κάτι που αποτελεί υποχρέωση της εταιρείας έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, μιας και μετά από τόσα χρόνια έναρξης της επένδυσης δεν έχει κατατεθεί η μελέτη της τελικής μεταλλουργίας. Έτσι και ασάφεια ως προς την τεχνολογία υπάρχει, αλλά και η χώρα, με βάση τη σύμβαση, δεν έχει τα προβλεπόμενα έσοδα. “Υπάρχουν σίγουρα ερωτήματα αναφορικά με τη συμβατότητα της συγκεκριμένης επένδυσης με το αναπτυξιακό μοντέλο της περιοχής, όμως, εφόσον υφίσταται νόμιμη σύμβαση εδώ και πάρα πολλά χρόνια, το θεσμικό πλαίσιο επιβάλλει την τήρηση των κανόνων νομιμότητας για όλες τις επιχειρήσεις. Και σαφέστατα υπάρχει και το ζήτημα του δημοσίου συμφέροντος”, ανέφερε ο Σωκράτης Φάμελλος.

Η διαιτησία απεφάνθη ότι απαιτείται μεν καθετοποίηση, αλλά δεν προσδιόρισε τον χρονικό ορίζοντα, και κατέληξε σε μια σολομώντειο λύση. “Ως υπουργείο επανήλθαμε και ζητήσαμε η εταιρεία να μας καταθέσει σχέδιο ανάθεσης των μελετών και χρονοδιάγραμμα, ώστε να δούμε την τεχνική λύση και να μπορέσουμε να την αξιολογήσουμε. Δεν υπάρχει λοιπόν άδεια μεταλλουργίας, γιατί δεν υπάρχει ακόμα μελέτη”. Και βέβαια τίθεται το ερώτημα “πόσο μπορεί να επενδύει και να αναπτύσσεται μια δραστηριότητα χωρίς να γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά και την αποτελεσματικότητα της τελικής διεργασίας;”

Καταγγελίες

Ερωτηθείς σχετικά με τις καταγγελίες που υπάρχουν για τις εργασίες κατασκευής του Κοκκινόλακα και τις σχετικές παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί και με περιβαλλοντικούς ελέγχους, ο Αν. ΥΠΕΝ  ενημέρωσε ότι “έχουν δοθεί  προσωρινές άδειες, ακόμα και χωρίς να επιλυθούν πολλά τεχνικά ζητήματα περιβάλλοντος, ώστε να μην υπάρχει καμία ένσταση από την πλευρά των εργαζομένων και από την πλευρά της επιχείρησης ότι κωλύουμε και καθυστερούμε την επιχειρηματικότητα”. Διευκρίνισε όμως ότι έχει ζητηθεί η εξέταση και τεκμηρίωση περί του ισοδυνάμου της αλλαγής του τρόπου κατασκευής του Κοκκινόλακα και ότι το θέμα αυτό το χειρίζεται η Επιστημονική Επιτροπή, που έχει συγκροτηθεί με κοινή αποδοχή, και αναμένονται τα αποτελέσματα. Ολοκλήρωσε δε για το θέμα, λέγοντας ότι “αυτές τις ημέρες η Επιστημονική Επιτροπή του έργου έχει ορίσει ειδικό επιστήμονα, για την αξιολόγηση των υλικών του ΧΥΤΕΑ, εάν δηλαδή πληρούν τις προϋποθέσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ώστε να μην υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον υδροφορέα και το έδαφος, το περιβάλλον της περιοχής, καθώς και την ανθρώπινη υγεία”, υπογράμμισε ο Αν. ΥΠΕΝ.

Σε ερώτημα που του τέθηκε στο αίτημα του Δήμου Αριστοτέλη για τη σταδιακή μείωση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιοχή, απάντησε ότι είναι ένα σοβαρό θέμα που σχετίζεται με το συνολικό αναπτυξιακό μοντέλο της περιοχής το οποίο θα πρέπει να πάρει υπόψη του σαφώς τις προτάσεις της τοπικής κοινωνίας, αλλά και την μεταλλουργία σαν δραστηριότητα στην περιοχή εδώ και πολλά χρόνια, σημειώνοντας ότι αυτό θα κάνει και το νέο Χωροταξικό Σχέδιο της Κεντρικής Μακεδονίας που θα κυρωθεί τους επόμενους μήνες.

Ο Αν. ΥΠΕΝ τοποθετήθηκε επίσης για το χρόνιο θέμα της επικινδυνότητας των ρωγματώσεων του χωριού Στρατονίκης, που αποδίδεται στην εξορυκτική δραστηριότητα, λέγοντας ότι, παρ’ ότι δεν είναι της αρμοδιότητάς του, είναι θέμα της Δ/νσης Μεταλλείων Βιομηχανικών Ορυκτών, γίνονται ενέργειες από το ΥΠΕΝ και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να είναι το ΙΓΜΕ αυτό που ασχοληθεί με το θέμα, ώστε να παρθούν μέτρα για να μη υπάρχει κανένας κίνδυνος για τους κατοίκους και για το ίδιο το χωριό. Τόνισε μάλιστα την ανασύσταση του διαλυμένου ΙΓΜΕ από την σημερινή κυβέρνηση.

Τέλος, επεσήμανε ότι το περιβάλλον δεν αποτελεί παράγοντα καθυστέρησης της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, αλλά απεναντίας τροφοδοτεί την ασφάλεια και τη σταθερότητά της και πολλές φορές επιταχύνει τις επενδύσεις, όπως για παράδειγμα το Ελληνικό.

Επισημάνσεις 

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο Σωκράτης Φάμελλος συμπερασματικά εστίασε και πάλι:

• Στην αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων από πλευράς της εταιρείας, που λειτουργεί και ως ασφάλεια της επιχειρηματικότητας, δείχνοντας ότι σέβεται το γεγονός ότι λειτουργεί σε μια χώρα με ευρωπαϊκούς περιβαλλοντικούς κανόνες.
• Στον ταχύ προσδιορισμό από την εταιρεία της τεχνολογικής και οικονομοτεχνικής μελέτης για την καθετοποίηση της παράγωγης καθαρών μέταλλων, γιατί αυτό συνδέεται άμεσα με τα συμφέροντα της χώρας μας.
• Στην ανάγκη η επιχείρηση να πάρει σοβαρά την αντίδραση της κοινωνίας και να εξασφαλίσει την αειφορική διαχείριση των πόρων.