ΣΕΜΠΧΠΑ: Η μητροπολιτική διακυβέρνηση προϋπόθεση για τις αστικές αναπλάσεις

Αλλαγή του μοντέλου οργάνωσης των ελληνικών μητροπόλεων και της θέσπισης μητροπολιτικής διακυβέρνησης προτείνει ο Σύλλογος Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ) με αφορμή το προωθούμενο σχέδιο της κυβέρνησης για την δημιουργία της «Ανάπλαση ΑΕ» για την Αθήνα και παράλληλα τονίζει ότι:

-«Χωρίς αυτή τη μεταρρύθμιση, κάθε δομή που δημιουργείται και κάθε αστική παρέμβαση, θα έρχεται αντιμέτωπη με την ελληνική πραγματικότητα της σύγχυσης των αρμοδιοτήτων μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων στη συγκεκριμένη χωρική ενότητα».

Υπόμνημα

Σε υπόμνημα προς τη  ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ «ΣΥΣΤΑΣΗ ΦΟΡΕΑ ΑΝΑΠΛΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ» του ΣΕΜΠΧΠΑ, που υπογράφουν η Πρόεδρος του Δ.Σ. Αιμιλία Αλεξανδροπούλου  και ο  Γεν. Γραμματέας Νίκος Κουτσομάρκος αναλυτικά σημειώνεται ότι:

Η διεθνής επιστημονική και επαγγελματική πρακτική έχει από καιρό αναγνωρίσει ότι τα αστικά προβλήματα στην πλειοψηφία τους είναι πολυεπίπεδα χωρο-κοινωνικά ζητήματα και ως εκ τούτου απαιτούνται ολοκληρωμένες λύσεις που αφορούν την αστική ανάπτυξη και τις αστικές αναπλάσεις. Οι πόλεις της Ευρώπης διαμορφώνουν και υλοποιούν ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις έχοντας εδώ και χρόνια απομακρυνθεί από το παρωχημένο μοντέλο του στείρου φυσικού σχεδιασμού, καθώς τα προβλήματα των μεγάλων αστικών κέντρων δεν επιλύονται με τις τελευταίες. Πάγια θέση του Σ.Ε.Μ.Π.Χ.Π.Α. είναι ότι απαιτείται στροφή στην αναπτυξιακή αντίληψη με επίκεντρο τα αστικά κέντρα, η οποία σηματοδοτείται τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο (New Urban Agenda – Habitat III) όσο και ευρωπαϊκό (Σύμφωνο του Άμστερνταμ: Νέα Αστική Ατζέντα της Ε.Ε.).

Μητροπολιτική διακυβέρνηση

Στο πλαίσιο αυτό, η ανάγκη αντιμετώπισης των αλληλένδετων προβλημάτων της μητροπολιτικής περιοχής της Αθήνας, θα πρέπει να αποτελέσει έναν από τους βασικούς άξονες της μεταρρύθμισης του «Καλλικράτη», προς την κατεύθυνση αναδιάρθρωσης του μοντέλου οργάνωσης των ελληνικών μητροπόλεων και της θέσπισης μητροπολιτικής διακυβέρνησης. Χωρίς αυτή τη μεταρρύθμιση, κάθε δομή που δημιουργείται και κάθε αστική παρέμβαση, θα έρχεται αντιμέτωπη με την ελληνική πραγματικότητα της σύγχυσης των αρμοδιοτήτων μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων στη συγκεκριμένη χωρική ενότητα. Δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε με τις διαθέσιμες πληροφορίες, την ακριβή θέση της εταιρείας «ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε.» στο μοντέλο διακυβέρνησης και άσκησης αστικής πολιτικής για την Αθήνα.

Ο προβληματισμός μας έγκειται στο ότι απουσιάζει ένα συνολικότερο μοντέλο οργάνωσης που θα αποσαφηνίζει τις αρμοδιότητες της εταιρείας σε σχέση με τους άλλους φορείς που παρεμβαίνουν στο μητροπολιτικό κέντρο και θα ξεκαθαρίζει το ποιος φορέας χαράσσει αστική πολιτική, ποιος δίνει κατευθύνσεις για το μητροπολιτικό κέντρο, ποιος σχεδιάζει προγράμματα, ποιος συντονίζει την εφαρμογή τους, ποιος / ποιοι υλοποιούν.

Επίσης, το Σχέδιο Νόμου αν και φιλοδοξεί να επιλύσει θέματα που σχετίζονται με τον συντονισμό του σχεδιασμού, τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των σχεδιαζόμενων αναπλάσεων στην Αθήνα, «κατά προτεραιότητα και ταχύρυθμα», όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, πάσχει από την έλλειψη ενός σαφώς ορισμένου προγράμματος υπό τη μορφή της Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, μετρήσιμους στόχους και καθορισμένους πόρους, που θα επιτρέψει την επιτυχή υλοποίησή του και τη διασφάλιση της συνοχής με το πρόγραμμα που υλοποιεί ήδη ο δήμος της Αθήνας.

Ορίζοντας λοιπόν ως κριτήριο επιτυχίας την αναζωογόνηση της Αθήνας και όχι τη δημιουργία δομών ή άλλων εργαλείων, επιφυλασσόμαστε να δούμε στην πράξη το πρόγραμμα και το έργο που θα παράγει ο φορέας αυτός. Εξάλλου, όπως έχει αποδειχτεί πολλάκις στο παρελθόν, η σύσταση μιας δομής / φορέα υλοποίησης per se δεν αποτελεί δυστυχώς εχέγγυο της επιτυχούς υλοποίησης μια αστικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση ο Σ.Ε.Μ.Π.Χ.Π.Α. παραμένει στη διάθεση της διοίκησης να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων στην Αθήνα.