Στη Βουλή η ρύθμιση για τα υπερέσοδα των προμηθευτών ρεύματος

Του Κώστα Βουτσαδάκη/

Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία με την οποία θεσπίζεται μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας, που είχε αναγγείλει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.

Σύμφωνα με την ρύθμιση, τα υπερέσοδα προσδιορίζονται ως η διαφορά ανάμεσα στην «Εύλογη Μέση Τιμή Λιανικής» που θα καθορίζεται με υπουργική απόφαση με βάση το κόστος και ένα εύλογο περιθώριο κέρδους και την πραγματική τιμή που χρέωσαν οι προμηθευτές τους πελάτες τους. Κατά την πρώτη εφαρμογή της ρύθμισης, θα ανακτηθούν τα υπερέσοδα της περιόδου από 1ης Αυγούστου μέχρι 31 Οκτωβρίου και στη συνέχεια θα ανακτώνται ανά τρίμηνο. Σε πρώτη φάση θα καταβάλλεται το 60% των υπερεσόδων και το υπόλοιπο 40% στη λήξη του μηχανισμού ανάκτησης. Το σύνολο των εσόδων θα διοχετεύονται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για χρηματοδότηση των επιδοτήσεων των λογαριασμών ενέργειας.

Με την ίδια τροπολογία συστήνεται Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσω της οποίας θα εφαρμοστεί η Κοινοτική υποχρέωση για μείωση της κατανάλωσης κατά τις ώρες αιχμής, θα προσδιοριστούν οι υπόχρεοικαταναλωτές και το αντάλλαγμα που αυτοί δικαιούνται.

Η τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών και άλλες επείγουσες διατάξεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης» για τα ενεργειακά θέματα έχει ως εξής:

Άρθρο 1 Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων από τους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας

1.Θεσπίζεται Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Λιανικής Αγοράς, ο οποίος εφαρμόζεται για το χρονικό διάστημα ισχύος της παρ. 1 του άρθρου 138 του ν. 4951/2022 (Α’ 129). Κατ’ εφαρμογή του Προσωρινού Μηχανισμού, επιβάλλεται στους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας έκτακτη εισφορά, βάσει των υπερβαλλόντων εσόδων τους από τη δραστηριοποίηση εκάστου στην εγχώρια λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο του πρώτου εδαφίου.

2.Για τον υπολογισμό των υπερβαλλόντων εσόδων, ορίζεται ανά μήνα (εφεξής μήνας εξέτασης) Εύλογη Μέγιστη Τιμή Λιανικής (Ε.Μ.Τ.Λ.), με βάση το μέσο κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, προσαυξημένο με εύλογο μέγιστο περιθώριο κέρδους και λαμβάνοντας υπόψη εύλογο ποσοστό για απώλειες συστήματος, λειτουργικό κόστος και επισφάλειες, όπως καθορίζεται με την κοινή απόφαση της παρ. 12.

Επιπλέον, υπολογίζεται η Μέση Τιμή Χρέωσης (Μ.Τ.Χ.) ανά μήνα εξέτασης, ως η μεσοσταθμική τιμή χρέωσης επί των τιμολογίων που παρέχονται από τον Προμηθευτή, επί τη βάσει των καταναλώσεων ανά τιμολόγιο, εξαιρουμένης κάθε κρατικής επιδότησης. Για τον υπολογισμό της Μ.Τ.Χ. ανά μήνα εξέτασης, δύναται να συνυπολογίζονται και τύποι τιμολογίων σταθερής χρέωσης των καταναλωτών χαμηλής τάσης, καθώς και εκπτώσεις που παρέχουν οι Προμηθευτές, όπως καθορίζεται με την κοινή απόφαση της παρ. 12.

3.Τα υπερβάλλοντα έσοδα ανά μήνα για κάθε Προμηθευτή υπολογίζονται ως το γινόμενο της διαφοράςτης Μ.Τ.Χ. και της αντίστοιχης Ε.Μ.Τ.Λ., επί την ποσότητα της προμηθευόμενης ανά μήνα ηλεκτρικής ενέργειας, αφαιρουμένων των ποσών που ο υπόχρεος έχει καταβάλει στο πλαίσιο εκκαθάρισης μηνιαίων συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και μηνιαίων πράξεων αντιστάθμισης κινδύνου, όπως καθορίζεται με την κοινή απόφαση της παρ. 12.

4.Η εισφορά της παρ. 1 ισούται με τα συνολικά υπερβάλλοντα έσοδα του μήνα εξέτασης για κάθε Προμηθευτή, εφόσον αυτά έχουν θετική τιμή. Αν τα υπερβάλλοντα έσοδα του μήνα εξέτασης λάβουν αρνητική τιμή, η εισφορά μήνα για τον Προμηθευτή λογίζεται ως μηδενική και το εν λόγω αρνητικό ποσό απομειώνει την έκτακτη εισφορά των αμέσως επόμενων μηνών, μέχριτο πέρας εφαρμογής του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού.

5.Αν κατά τον χρόνο υπολογισμού της εισφοράς, οι μετρήσεις ορισμένων καταναλώσεων επί λογαριασμών κατανάλωσης δεν είναι διαθέσιμες, υπολογίζεται και επιβάλλεται προσωρινό ποσό εισφοράς με βάση την ενέργεια που χρεώθηκε σε έκαστο λογαριασμό κατανάλωσης. Με το πέρας ισχύος του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού υπολογίζεται το οριστικό ποσό της εισφοράς βάσει των διαθέσιμων μετρήσεων κατανάλωσης του μήνα εξέτασης και πραγματοποιείται η τελική εκκαθάριση.

6.Μέχρι το πέρας του χρονικού διαστήματος ισχύος του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού επιβάλλεται και εισπράττεται σε τριμηνιαία βάση το εξήντα τοις εκατό (60%) της έκτακτης εισφοράς που υπολογίζεται κατά τις παρ. 2 έως 5 και το υπολειπόμενο σαράντα τοις εκατό

(40%) με το πέρας του χρονικού διαστήματος ισχύος αυτού. Με το πέρας ισχύος του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού πραγματοποιείται συνολική εκκαθάριση της εισφοράς που αντιστοιχεί στα τυχόν υπερβάλλοντα έσοδα του συνόλου της περιόδου. Αν η συνολικώς αντιστοιχούσα έκτακτη εισφορά υπολείπεται αυτής που αρχικά υπολογίσθηκε βάσει των περιοδικών τριμηνιαίων εκκαθαρίσεων, λαμβάνοντας υπόψη την εκκαθάριση της παρ. 5, τότε απομειώνεται αναλόγως το υπολειπόμενο σαράντα τοις εκατό (40%) της εισφοράς που δεν είχε επιβληθεί και βεβαιωθεί ακόμη και μέχρι του ύφους αυτού. Σε κάθε περίπτωση δεν επιστρέφονται ούτε αναζητούνται νομίμως συμψηφισθέντα ή εισπραχθέντα ποσά.

7.Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, η έκτακτη εισφορά αφορά το εξήντα τοις εκατό (60%) της από 1ης Αυγούστου 2022 έως 31ης Οκτωβρίου 2022, έκτακτης εισφοράς που υπολογίζεται επί των υπερβαλλόντων εσόδων της περιόδου αυτής και επιβάλλεται έως την 23η Δεκεμβρίου 2022. Κατόπιν η έκτακτη εισφορά επιβάλλεται σε τριμηνιαία βάση και αφορά περιοδικά τους αμέσως επόμενους τρεις (3) μήνες.

8.Το ποσό της εισφοράς της παρ. 1 υπολογίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.), ανά προμηθευτή, και επιβάλλεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η πράξη προσδιορισμού του ανωτέρω ποσού κοινοποιείται επ’ αποδείξει αμελλητί στον υπόχρεο.

Στη συνέχεια: α) εφόσον εκκρεμούν αιτήματα πληρωμής από τον ειδικό λογαριασμό «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης» (Τ.Ε.Μ.) προς τον Προμηθευτή, κατά τον χρόνο που βεβαιώνεται η εισφορά, ο Διαχειριστής Α.Π.Ε. και Εγγυήσεων Προέλευσης (Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε.), ως διαχειριστής του ανωτέρω ειδικού λογαριασμού, συμψηφίζει απαιτήσεις σύμφωνα με την παρ. 17 του άρθρου 61 του ν. 4839/2022, και β) εφόσον υπάρχει υπολειπόμενο ποσό, η Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. αποστέλλει τα σχετικά στοιχεία στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο αποστέλλει τα σχετικά δεδομένα μαζί με τον οικείο χρηματικό κατάλογο ανά προμηθευτή στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και το υπολειπόμενο ποσό βεβαιώνεται ταμειακά και εισπράττεται, ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τον Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α¹ 190).

Τα έσοδα από την εισφορά αποδίδονται στη Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. ως διαχειριστή του Τ.Ε.Μ. για την επιδότηση λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας σε καταναλωτές.

9.Οι διαφορές που γεννώνται στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος υπόκεινται αποκλειστικώς στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων. Η προθεσμία και η άσκηση ενδίκων βοηθημάτων κατά της πράξης προσδιορισμού ή συμψηφισμού δεν αναστέλλει την εκτέλεση αυτών.

10.Οι υπόχρεοι δύνανται, κατά τον προσδιορισμό των φορολογητέων κερδών για σκοπούς επιβολής φόρου εισοδήματος, να εκπίπτουν το ποσό της εισφοράς της παρ. 1, ως δαπάνη, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167).

11.Ο Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. ΑΕ, ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας και ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς και οι Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας, παρέχουν στη Ρ.Α.Ε. και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όλα τα απαιτούμενα στοιχεία για τις ανάγκες εφαρμογής και εποπτείας του παρόντος.

12.Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών καθορίζονται ή μεταβάλλονται:

α) παραδοχές, ζητήματα εφαρμογής της μεθοδολογίας, παράμετροι και κάθε ειδικότερο θέμα για τον υπολογισμό της εισφοράς, κατόπιν πρότασης της Ρ.Α.Ε., β) η διαδικασία και ο χρόνος επιβολής, βεβαίωσης, είσπραξης και απόδοσης της εισφοράς στο Τ.Ε.Μ., ο τύπος και το περιεχόμενο της πράξης επιβολής, τα αρμόδια όργανα για την έκδοσή της, και γ) κάθε σχετική λεπτομέρεια και διαδικασία.

Άρθρο 2 Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας – Προσθήκη άρθρου 143Ζ στον ν. 4001/2011 Στον ν. 4001/2011 (Α’ 179) προστίθεται άρθρο 143Ζ ως εξής:

«Άρθρο 143Ζ Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας

1.Συστήνεται Υπηρεσία Μείωσης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ως υποχρέωση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας ή των φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης φορτίου, για τον περιορισμό της ενεργού ισχύος που καταναλίσκουν ή εκπροσωπούν κατά τις ώρες αιχμής, τουλάχιστον κατά μια ποσότητα, όπως αυτή ορίζεται στην απόφαση της παρ. 4, έναντι οικονομικού αντισταθμίσματος.

2.Το οικονομικό αντιστάθμισμα που δικαιούνται οι πάροχοι της Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, καταβάλλεται από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (Τ.Ε.Μ.)». Για τον σκοπό αυτό, οι αρμόδιοι διαχειριστές κοινοποιούν στον Διαχειριστή Α.Π.Ε. και Εγγυήσεων Προέλευσης (Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε.), ως διαχειρίστρια εταιρεία του Τ.Ε.Μ., σε μηνιαία βάση, κατάσταση με την αποζημίωση που δικαιούται κάθε πάροχος της υπηρεσίας, προκειμένου η Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε. να προβαίνει στις σχετικές πιστώσεις.

3.Αν οι πάροχοι της Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας δεν εξασφαλίσουν τον περιορισμό της ενεργού ισχύος που καταναλίσκουν ή εκπροσωπούν κατά τις ώρες αιχμής, τουλάχιστον κατά τη συμπεφωνημένη ποσότητα, επιβάλλονται χρεώσεις μη συμμορφώσεως, οι οποίες αποτελούν έσοδα του Τ.Ε.Μ..

4.Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών καθορίζονται η περιγραφή της Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο τρόπος συμμετοχής και επιλογής των καταναλωτών, οι κατηγορίες καταναλωτών που δικαιούνται να συμμετέχουν και να παρέχουν την υπηρεσία αυτή και οι υποχρεώσεις των αρμοδίων διαχειριστών, ιδίως της Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., καθώς και των συμμετεχόντων καταναλωτών για την εφαρμογή της.

Με την απόφαση καθορίζονται, επίσης, οι προϋποθέσεις παροχής της υπηρεσίας, οι ώρες αιχμής κατά τις οποίες παρέχεται, ο τρόπος προσδιορισμού της ποσότητας μείωσης της καταναλισκόμενης ή εκπροσωπούμενης ενέργειας, ο τρόπος προσδιορισμού, ο τρόπος, ο χρόνος και οι προϋποθέσεις καταβολής του οικονομικού αντισταθμίσματος των επιλεγομένων συμμετεχόντων για παροχή της υπηρεσίας και το ύφος των χρεώσεων μη συμμορφώσεως της παρ. 3, καθώς και κάθε σχετική λεπτομέρεια.

5.Στην κοινή απόφαση της παρ. 4 δύναται, μετά από σχετική εισήγηση του αρμόδιου Διαχειριστή Συστήματος και Δικτύου και γνώμη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, να καθορίζονται ιδίως η μέθοδος και τα κριτήρια επιλογής, οι κατηγορίες καταναλωτών που υποχρεούνται να παρέχουν την Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, καθώς και η εύλογη αποζημίωσή τους, σε περίπτωση που η συμμετοχή τους στην υπηρεσία δεν κρίνεται επαρκής για την κάλυψη του στόχου του άρθρου 4 του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1854 του Συμβουλίου της 6ης Οκτωβρίου 2022 «σχετικά με την παρέμβαση έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών ενέργειας» (LI 261).

6.Η Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας του παρόντος δύναται να παρέχεται για το χρονικό διάστημα από 1ης Δεκεμβρίου 2022 έως 31 Μαρτίου 2023.».

Άρθρο 3 Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης – Προσθήκη παρ. 15,16 και 17 στο εξηκοστό πρώτο άρθρο του ν. 4839/2021

Στο εξηκοστό πρώτο άρθρο του ν. 4839/2021 (Α’ 181), περί συστάσεως ειδικού λογαριασμού με την ονομασία «Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (Τ.Ε.Μ.)», προστίθενται παρ. 15, 16 και 17 ως εξής:

«15. Από τα έσοδα του ειδικού λογαριασμού της παρ. 1 χρηματοδοτείται το οικονομικό αντιστάθμισμα που καταβάλλεται στους παρόχους Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας για τις υπηρεσίες που παρέχουν, σύμφωνα με το άρθρο 143Ζ του ν. 4001/2011.

1.Οι χρεώσεις που επιβάλλονται λόγω μη συμμόρφωσης, στο πλαίσιο της παροχής της Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, του άρθρου 143Ζ του ν. 4001/2011, αποτελούν έσοδα του ειδικού λογαριασμού της παρ. 1.

2.Η Δ.Α.Π.Ε.Ε.Π. Α.Ε., ως διαχειριστής του ειδικού λογαριασμού της παρ. 1, δύναται να συμψηφίζει απαιτήσεις μεταξύ του Υπολογαριασμού Εσόδων και του Υπολογιαριασμού Εξόδων του ειδικού λογαριασμού της παρ. 1, αν είναι καταχωρισμένες στον ίδιο διακριτό λογιστικό λογαριασμό και αφορούν τον ίδιο δικαιούχο ή υπόχρεο. Το πρώτο εδάφιο εφαρμόζεται και σε περίπτωση γεγενημένων προκαταβολών στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας προ της 18ης Νοεμβρίου 2022, για τη χορήγηση των επιδοτήσεων στους τελικούς καταναλωτές, σύμφωνα με τις αποφάσεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση των παρ. 3 και

3.Ως προς τη διαδικασία εφαρμόζεται η υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΗΕ/73978/911/28.7.2020 (Β’ 3149) απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.».