Στο ΚΕΣΑ το αρχιτεκτονικό θρίλερ του Παλίγκρεμνου Κρήτης
ΑρχιτεκτονικήΕιδήσειςΚτηματαγοράΟικιστικάΠεριβάλλονΠολεοδομία 4 Μαρτίου 2020 Αργύρης
Του Αργύρη Δεμερτζή/
Αντιμέτωπο με μία πολυδιάστατη υπόθεση, που αφορά αφενός μεν στο ρόλο και στις αρμοδιότητες των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, αφετέρου δε στην ορθή εφαρμογή της πολεοδομικής και αρχαιολογικής νομοθεσίας, έρχεται το νέο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του ΥΠΕΝ από την πρώτη συνεδρίαση του.
Η υπόθεση αφορά σε ιδιωτικό έργο μιας μικρομεσαίας τουριστικής μονάδας, με τέσσερεις υπόσκαφες βιοκλιματικές κτιριακές εγκαταστάσεις και κοινόχρηστες υποδομές 7 αυτόνομων δωματίων/διαμερισμάτων των 14 κλινών, η οποία αναπτύσσεται σε έκταση 34 στρεμμάτων στην περιοχή Παλίγκρεμνος, στην παραλία Πλακιά Ρεθύμνου, σε βραχώδες τοπίο ασυνήθιστης ομορφιάς με απέραντη θέα στη θάλασσα η οποία, αν και έχει εξασφαλίσει όλες τις νόμιμες εγκρίσεις και έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ μετά από πολυετή καθυστέρηση, αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο οριστικής ματαίωσης της.
Το «καστ» των πρωταγωνιστών
Τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος, ένας πολιτικός αρχηγός, μια ιδιοκτήτρια ιδιώτης, ένας γεωλόγος που εμφανίζεται να εκπροσωπεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, τα τρία μέλη του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου και μαζί τους ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου αλλά και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ), που ασκεί δριμεία παρέμβαση, η μελετητής αρχιτέκτονας του έργου με παρουσία στο ελεύθερο επάγγελμα συμπληρώνουν το «καστ» των πρωταγωνιστών του έργου, με φόντο την έντονη επικοινωνιακή και πολιτική φόρτιση της υπόθεσης «για τον κίνδυνο να χαθεί μία από τις «καρτ ποστάλ» της Κρήτης, όπου δρομολογείται η κατασκευή του ξενοδοχειακού συγκροτήματος»!
Αρχιτέκτονες Ρεθύμνου
Οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση αρχιτέκτονες του Ρεθύμνου, αφού εξάντλησαν τις διαδικαστικές πιέσεις και καθυστερήσεις, στο τέλος εξέδωσαν απόφαση, η οποία ισοδυναμεί με «απαγόρευσης δόμησης για τη συγκεκριμένη τοποθεσία».
Το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου, από τον Ιούλιο του 2019 που ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπο με το φάκελο της μελέτης, αρχικά έκανε κάποιες δευτερεύουσας σημασίας παρατηρήσεις, μετά ζήτησε αυτοψία, όπου η μελετητήρια του έργου παρουσίασε στους τοπικούς συναδέλφους της τις λύσεις που έδωσε μετά από τέσσερα χρόνια εργασίας, προκειμένου να ακολουθήσει τις βέλτιστες εφαρμογές προστασίας και σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος, δείχνοντας επιτόπου για κάθε σημείο του έργου παράλληλα την αντίστοιχη φωτογραφία πριν και μετά την παρέμβαση. Και στο τέλος Νοεμβρίου 2019 ήρθε η «ετυμηγορία» του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Ρεθύμνου. Εξέδωσε πρακτικό με το οποίο εστιάζει σε ζητήματα που αφορούν σε γενικότερα θέματα της περιοχής όπου χωροθετείται το τουριστικό έργο. «Κρίνει μη ικανοποιητική την ένταξη του έργου στο φυσικό περιβάλλον λόγω του γεωμορφολογικού ενδιαφέροντος και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που παρουσιάζει το τοπίο της περιοχής μελέτης». Και επιχειρεί να θεμελιώσει πολιτικές αποφάσεις και διοικητικές πράξεις απαγόρευσης δόμησης για τη συγκεκριμένη τοποθεσία.
Το πρακτικό του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής παραλείπει ωστόσο να αναφέρει καταλυτικά στοιχεία της υπόθεσης όπως ότι:
-Κανένας από τους αναφερόμενους χαρακτηρισμούς του τόπου δεν είναι θεσμικά κατοχυρωμένος.
-Η μελέτη ΣΧΟΟΑΠ την οποία επικαλείται δεν είναι θεσμοθετημένη, ώστε να παράγει έννομα αποτελέσματα και,
-Όλες τις εγκρίσεις που έχουν ληφθεί για το έργο καθώς και το σημερινό καθεστώς για την περιοχή, ενώ έχουν επισυναφθεί επίσημα στη μελέτη (έγκριση χρήσεων γης και εγκρίσεις Εφορείας Αρχαιοτήτων, Σπηλαιολογίας και Νεωτέρων) αν και δεν είναι αντικείμενο ελέγχου του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής.
«Πάγωμα κάθε οικοδομικής δραστηριότητας»
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου απευθυνόμενος στο τοπικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, αφού αποδέχεται και ομολογεί ότι δεν υπάρχει δεσμευτικό πολεοδομικό και αρχαιολογικό καθεστώς, το οποίο –ασχέτως των περιβαλλοντικών προϋποθέσεων που έχουν τηρηθεί- να απαγορεύει το συγκεκριμένο έργο, προχώρησε ακόμη ένα βήμα παραπέρα: το κάνει μόνος του!
-«Ο άνθρωπος πρέπει να κατοικεί στα τοπόσημα μόνο πνευματικά αλλά όχι σωματικά. Η εμπορευματοποίηση της θέας πρέπει να έχει κάποια όρια. Για τους παραπάνω λόγους, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου, θέλοντας να θεραπεύσει ένα νομικό κενό (της μη ενεργοποίησης του ΣΧΟΟΑΠ τ. Δ. Φοίνικα ), προτείνει την ανακήρυξη της θέσης ως μνημείο φυσικού κάλλους (και με τη σύμφωνη γνώμη του Πανεπιστημίου Κρήτης, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας), σύμφωνα με τον Νόμο 1650/ΦΕΚ 160/16 Οκτωβρίου 1986 (Νόμος Κουλουμπή), με πάγωμα κάθε οικοδομικής δραστηριότητας. Ελπίζουμε έτσι ότι, προστατεύοντας τον Παλίγκρεμνο, προστατεύουμε τον χαρακτήρα και την ταυτότητα της ευρύτερης περιοχής, χαρίζοντας στις επόμενες γενιές τη βάση για μια λογική και αειφόρα ανάπτυξη», λέει σε ανακοίνωση του ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ρεθύμνου.
Ο γεωλόγος
Παράλληλα αρχίζει ένας κύκλος επικοινωνιακής και πολιτικής διαχείρισης, με δημοσιεύματα στο Διαδίκτυο και στον Τύπο, τα οποία εμφανίζουν την ξενοδοχειακή μονάδα των 14 κλινών ως μεγάλη και καταστροφική για την ευρύτερη περιοχή επένδυση. Ο γεωλόγος από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, ο οποίος στο μεταξύ έχει οπλίσει τους αρχιτέκτονες του Ρεθύμνου με σχετικά επιχειρήματα, μιλάει για το ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον της περιοχής και ζητά την προστασία του.
Απάντηση ΥΠΠΟ σε πολιτικό αρχηγό
Η «Ελληνική Λύση» δίνει τη συνέχεια στο σίριαλ του Παλίγκρεμνου. Σε απάντηση στην ερώτηση που κατέθεσε προς την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη ο πρόεδρος της «Ελληνικής Λύσης» και βουλευτής Λάρισας Κυριάκος Βελόπουλος, σχετικά με τα προβλήματα που υπάρχουν στην περιοχή Παλίγκρεμνου Ρέθυμνου και την ανάδειξή του ως προστατευόμενου τοπίου – μνημείου, η υπουργός Πολιτισμού αναφέρει στην απάντησή της:
«…η εν θέματι ιδιοκτησία δεν είναι εντός χαρακτηρισμένου ιστορικού τόπου, ούτε πλησίον χαρακτηρισμένων Νεώτερων Μνημείων τα οποία να προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3028/02 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ως εκ τούτου η ανέγερση νέου τουριστικού καταλύματος υπόσκαφων ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων και διαμερισμάτων είναι δυνατή με τον όρο να διατηρηθούν ο χώρος του αγκυροβολιού, οι αναλημματικοί τοίχοι, οι δύο σήραγγες στη βόρεια και δυτική πλευρά της φερόμενης ιδιοκτησίας, καθώς και η διαδρομή και τα κατάλοιπα από την όδευση πιθανόν ενός βαγονέτου κατά μήκος της βόρειας πλευράς της».
Προκαταβολική παραβίαση
Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχει πάρει ακόμη θέση επί του συγκεκριμένου θέματος, ωστόσο από τις αρχές Φεβρουαρίου έχει θεσμοθετήσει έναν νέο κανονισμό, με υπουργική απόφαση την οποία υπέγραψε ο υφυπουργός ΠΕΝ Δημήτρης Οικονόμου και δημοσιεύτηκε στο Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) για τη λειτουργία των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, ο οποίος στην περίπτωση του Παλίγκρεμνου Κρήτης φαίνεται να έχει παραβιαστεί προκαταβολικά και στο σύνολο του. Ιδίως ως προς τους περιορισμούς που τίθενται στις δικαιοδοσίες των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής, με ρητή αναφορά στην απόφαση του ΥΠΕΝ ότι «τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής δεν υπεισέρχονται και δεν έχουν αρμοδιότητα εξέτασης θεμάτων που μεταξύ άλλων αφορούν «στην τήρηση των γενικών ή ειδικών πολεοδομικών διατάξεων και όρων δόμησης που ισχύουν στην περιοχή», όπως επίσης ότι « δεν υποκαθιστούν άλλους ελέγχους ή εγκρίσεις Υπηρεσιών που τυχόν απαιτούνται για την αδειοδοτική διαδικασία».
Καταπέλτης ο ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ
Στο μεταξύ το θέμα του Παλίγκρεμνου Κρήτης, τέθηκε υπόψη και εξετάστηκε από το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ, το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση προς κάθε κατεύθυνση στην οποία « διαπιστώνει ότι η συγκεκριμένη απόφαση του ΣΑ Ρεθύμνου κινείται εκτός του θεσμοθετημένου πλαισίου αρμοδιοτήτων των ΣΑ και των αρχών δεοντολογίας στην αξιολόγηση των αρχιτεκτονικών μελετών και συνιστά υπέρβαση αρμοδιοτήτων και αντιδεοντολογική αντιμετώπιση».
Η ανακοίνωση του ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ την οποία υπογράφει εκ μέρους του ΔΣ ο πρόεδρος Δημήτρης Ξυνομηλάκης είναι καταπέλτης. Σημειώνει ότι «τοποθετείται επί του θέματος όπως παρακάτω:
– Με βάση τον νόμο 4495/17 άρθρο 7 παρ. 1 συγκροτούνται «Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) σε κάθε περιφερειακή ενότητα, τα οποία είναι αρμόδια για την παροχή σύμφωνης γνώμης επί των αρχιτεκτονικών μελετών».
– Με βάση την ΑΠ: ΥΠΕΝ/ΓΔΠΟΛ/29303/162 από 17/05/18 εγκύκλιο του Γενικού Διευθυντή Πολεοδομίας του ΥΠΕΝ,
«…Από όσα προαναφέρθηκαν προκύπτει αβίαστα η διαχρονική βούληση του νομοθέτη να ασκείται ο αρχιτεκτονικός έλεγχος της οικοδομικής δραστηριότητας για τις προβλεπόμενες περιπτώσεις σε ολόκληρη την Επικράτεια από τα ΣΑ, τα οποία είναι τα κατά τεκμήριο αρμόδια και εξειδικευμένα επιστημονικά τεχνικά Συλλογικά Όργανα για να γνωμοδοτούν επί των αρχιτεκτονικών μελετών με γνώμονα όλους τους κανόνες της τέχνης και της επιστήμης της αρχιτεκτονικής, σύμφωνα με τις διατάξεις που διέπουν κάθε περιοχή».
– Με βάση δε το άρθρο 1 παρ. 6 του Ν.4072/12,
«6. Για την έκδοση οποιασδήποτε άδειας, έγκρισης ή πιστοποιητικού, καθώς και για τη διατύπωση γνώμης, αρκεί η προσκόμιση των δικαιολογητικών που προβλέπονται ρητά στο νόμο ή σε κανονιστικές πράξεις. Δεν επιτρέπεται η εκ μέρους της αρμόδιας αρχής αναζήτηση πρόσθετων δικαιολογητικών ενώ, αν προσκομισθούν, δεν λαμβάνονται υπόψη για την έκδοση της πράξης. Η παράβαση της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα, εκ μέρους του αρμόδιου υπαλλήλου».
– Με βάση τις Οδηγίες του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ (ΑΠ 46876/21.03.2013, ΑΠ 47006/16.04.2013 & ΑΠ 64913/08.10.2019),
«…ιδιαίτερα οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις θα πρέπει να τεκμηριώνονται πλήρως, διαλεκτικά ως προς την εξυπηρέτηση των στόχων της εκάστοτε εκπεφρασμένης αρχιτεκτονικής προσέγγισης του μελετητή και του εργοδότη και όχι γενικόλογα, ούτε αναφορικά με επιδιώξεις άλλες των αναφερομένων στην πληρότητα και στη συνέπεια της μελέτης ως προς την αρχιτεκτονική άποψη που έχει επιλεγεί σε σχέση με τη λειτουργία και την ένταξη στο ευρύτερο περιβάλλον του προβλεπόμενου έργου».
Σε αντίθεση προς τις προαναφερθείσες διατάξεις που καθορίζουν το πεδίο αρμοδιοτήτων των ΣΑ, το ΣΑ Ρεθύμνου στην υπ’ αριθμ. 282/29.11.2019 απόφασή του, σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του, κρίνει μη ικανοποιητική (αποδεκτή) την ένταξη του έργου, αλλά και κάθε έργου, στο φυσικό περιβάλλον λόγω του γεωμορφολογικού ενδιαφέροντος και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που παρουσιάζει η περιοχή, ενώ δεν αναφέρεται στην κατά την αρμοδιότητά του κρίση της αρχιτεκτονικής μελέτης (με όρους Αρχιτεκτονικού Ελέγχου και Διαλόγου) όσον αφορά στην πληρότητα τεκμηρίωσης της συνθετικής προσέγγισης των Αρχιτεκτόνων μελετητών για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την ολοκληρωμένη απόδοσή του και επί της συνέπειας της παρουσιαζόμενης αρχιτεκτονικής πρότασης σε σχέση με την τεκμηρίωση της άποψης του μελετητή στην Αιτιολογική Έκθεση.
Οι θέσεις συλλογικών φορέων που επισυνάπτονται και αναφέρονται ως βάση τεκμηρίωσης της απόφασης του ΣΑ αποκλείουν κάθε έργο στην περιοχή και θα ήταν φρόνιμο να απευθυνθούν προς τη διοίκηση που προφανώς δεν έχει αποδεχθεί τις απόψεις τους για την περιοχή και κυρίως δεν τις έχει θεσμοθετήσει.
Κατόπιν των ανωτέρω, το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ διαπιστώνει ότι η συγκεκριμένη απόφαση του ΣΑ Ρεθύμνου κινείται εκτός του θεσμοθετημένου πλαισίου αρμοδιοτήτων των ΣΑ και των αρχών δεοντολογίας στην αξιολόγηση των αρχιτεκτονικών μελετών και συνιστά υπέρβαση αρμοδιοτήτων και αντιδεοντολογική αντιμετώπιση.
Επί πλέον, το ΔΣ του ΣΑΔΑΣ – ΠΕΑ θεωρεί ότι τέτοιες αποφάσεις υπονομεύουν τον ρόλο αυτών των Συμβουλίων ως όργανα αρχιτεκτονικού ελέγχου».
Ενδικοφανής προσφυγή
Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής στην πρώτη συνεδρίαση του έρχεται αντιμέτωπο με την υπόθεση, η οποία τεκμηριώνεται με ενδικοφανή προσφυγή της ιδιοκτήτριας του έργου Γεωργίας Καναπίτσα, μέσω πληρεξουσίου δικηγόρου Απ. Στ. Αποστολάκη , στην οποία ζητά «επανεξέταση και εξαφάνιση της υπ’ αριθ. 282/29.11.2019 απόφασης του Συμβουλίου της Αρχιτεκτονικής της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, με την οποία αποφασίσθηκε η μη παροχή σύμφωνης γνώμης επί της αρχιτεκτονικής μελέτης της αρχιτέκτονος μηχανικού Μαρίας Φραντζή, η οποία αφορούσε στο έργο «Νέο τουριστικό κατάλυμα υπόσκαφων ΕΕΔΔ, που βρίσκεται στη θέση «Παλίγκρεμνος», εκτός ορίων οικισμού Μύρθιου, Τοπικής Κοινότητας Μύρθιου, Δημοτικής Ενότητας Φοίνικα, Δήμου Αγίου Βασιλείου, Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, η οποία έχει εκδοθεί κατά προφανή παράβαση νόμου», αναφέροντας «νόμιμους, βάσιμους και αληθινούς λόγους».
Η αρχιτεκτονική λύση
Σχετικά με την αρχιτεκτονική λύση που έχει δοθεί στο έργο του Παλίγκρεμνου Κρήτης από τα αναφερόμενα των μελετητών σημειώνεται ότι:
Απεικόνιση πριν και μετά την παρέμβαση
-«Κεντρικό κτιριολογικό ζητούμενο της μελέτης αποτέλεσε η δημιουργία συγκροτήματος τουριστικών δωματίων και κατοικιών με ανεξάρτητες προσβάσεις και ελευθερία επιλογών στη συλλογική ή και αυτόνομη χρήση των επιμέρους κοινόχρηστων χώρων και λειτουργιών του, ενώ κεντρικός στόχος ήταν η επίτευξη της καλύτερης δυνατής οπτικής επαφής των χρηστών του καταλύματος με τη θάλασσα και το τοπίο, με την παράλληλη διασφάλισης της αρμονικής ένταξης της κατασκευής στη φύση του τοπίου, τόσο μέσω της χρήσης κατάλληλων υλικών όσο και μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, η αρμονική συνύπαρξη του ανθρωπογενούς και φυσικού στοιχείου όπως περιγράφεται και στη συνέχεια και σε κάθε περίπτωση με σεβασμό στην ισχύουσα χρήση και ισορροπία που έχει αναπτύξει ο συγκεκριμένος χώρος σε σχέση με τον οικισμό αλλά και το γενικότερο περιβάλλον του ακρωτηρίου.
Τα ανωτέρω απέδωσαν τις βασικές αρχές του όλου μελετητικού εγχειρήματος, το οποίο διήρκησε τέσσερα έτη, οι οποίες ήταν ο σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον και η αξιοποίησή του σε μια κατεύθυνση ανάλογη του χαρακτήρα του, ο σεβασμός στην εξελισσόμενη ανθρώπινη συμπεριφορά και ορθολογική οργάνωση σε ενότητες των δραστηριοτήτων, λαμβάνοντας υπόψη τις δραστηριότητες που ήδη αναπτύσσονται στον περιβάλλοντα χώρο του (πεζοπορίες, παραθερισμός), η αλληλοδιείσδυση κλειστού και ανοιχτού χώρου, η αξιοποίηση της ποιότητας της κυκλοφορίας στο εσωτερικό του κτιρίου, μέσα από τα διαδοχικά κατώφλια της προετοιμασίας, αναγνώρισης και αξιοποίησης των χώρων, απλής και ευανάγνωστης δομής και λειτουργίας του καταλύματος και τέλος διασφάλισης ποιοτικών τουριστικών εγκαταστάσεων.
Οι ανωτέρω βασικές κατευθυντήριες αρχές μετουσιώθηκαν σε πράξη μέσω αυτών ακριβώς των επιλογών:
α) να ενσωματωθούν τα κτιριακά κελύφη στο ανάγλυφο του τόπου με υπόσκαφες κατασκευές που εξασφαλίζουν ηλιασμό, φωτισμό, αερισμό και συνάδουν με τη βιοκλιματική λειτουργία, παραπέμποντας στις καταβολές χωρικής οργάνωσης του κρητικού οικιστικού περιβάλλοντος από το απώτερο παρελθόν του και κυρίως εξασφαλίζοντας διακριτική προβολή των όψεων τους,
β) να χωροθετηθούν οι χώροι κοινών υπαίθριων δραστηριοτήτων των χρηστών του καταλύματος σε ικανή απόσταση από τους χώρους διανυκτέρευσης, διασφαλίζοντας την ηρεμία των χώρων διαμονής και πίσω από συστάδα βραχωδών εξάρσεων του ακινήτου, που εξασφαλίζει διακριτική παρουσία σε σχέση με τον απέναντι παρατηρητή του τοπίου και ταυτόχρονη ιδιωτικότητα και θέα, ενώ τους προστατεύει από τους δυνατούς ανέμους της περιοχής,
γ) να προτιμηθούν όγκοι, μορφές, υλικά και χρώματα για τα κτήρια που παράγουν μια φυσιογνωμία συμβατή με τη φυσική τοπογραφία και τον πολιτιστικό χαρακτήρα του τόπου του Μύρθιου,
δ) να προτιμηθούν φυσικά υλικά δόμησης, στο βαθμό που η ασφάλεια και η ορθολογική οικονομική διαχείριση της κατασκευής το επιτρέπουν,
ε) να προβλεφθεί η τοποθέτηση φυτών στους περιβάλλοντες χώρους, τα οποία φύονται στην Κρήτη και στην περιοχή όπως λυγαριές, αστίρακας, αγιόκλημα, λεβάντα, δεντρολίβανο, μυρωδικά, κάκτοι και χλαμπουτσόσυκα,
στ) να προβλεφθεί η χρήση των κατάλληλων ανοιγμάτων και υλικών κατασκευής, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο διαμπερής αερισμός ώστε, σε συνδυασμό με το μικροκλίμα γύρω από το κτίριο, να δημιουργούνται συνθήκες φυσικού δροσισμού, μειώνοντας τις ανάγκες ενεργειακής κατανάλωσης».
«..Η χρήση του υπάρχοντος ανάγλυφου της περιοχής του ακινήτου και του ευρύτερου χώρου του Παλίγκρεμνου για τη δημιουργία του κτιριακού κελύφους γίνεται με γνώση του βαθμού επίδρασης του έργου στην εικόνα του χαρακτηριστικού αυτού τοπίου από τον οικισμό του Πλακιά και την ευρύτερη περιοχή του…»
«…..Η θεμιτή εισαγωγή σύγχρονων στοιχείων με πολιτισμικές αναφορές στον τρόπο δόμησης που υιοθετούσαν οι κάτοικοι της περιοχής πριν την επιβολή των αστικών προτύπων των τελευταίων δεκαετιών, όπως η χρήση επιφανειών από πατητή τσιμεντοκονία και η αλλαγή υφής από την πέτρα στη λεία επιφάνεια, καθώς και η άρση των συμμετριών (που η υπόσκαφη κατασκευή επιτάσσει) πραγματοποιείται σε τέτοιο βαθμό και με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην απαλείφεται η «στρωματογραφία» και η ιστορία του τοπίου από το νέο παραγόμενο κτίσμα. Δημιουργείται έτσι ένα κτιριακό συγκρότημα με διακριτή μορφολογική συνομιλία της σύγχρονης φυσιογνωμίας του κελύφους με τη απαράμιλλη αισθητική του περιβάλλοντα χώρου του…»
«Οι υπαίθριες (…) δραστηριότητες συνδέονται με τις υπόλοιπες εγκαταστάσεις μέσω διαμορφωμένων με φυσικά υλικά μονοπατιών που ακολουθούν τις υψομετρικές καμπύλες του ανάγλυφου»,
«η μελέτη περιλαμβάνει την προφύλαξη του χώρου των κατοικιών με χαμηλή περίφραξη οριοθέτησής του, αφήνοντας ελευθερία κινήσεων στην υπόλοιπη έκταση του οικοπέδου ώστε να εξυπηρετούνται τα φυσικά περιπατητικά μονοπάτια και οι πεζοπορίες προς τη θάλασσα και το ακρωτήρι και να ενισχυθεί η διατήρηση της συγκεκριμένης δραστηριότητας που είναι λειτουργικά επιθυμητή και στη νέα χρήση του ακινήτου»,
«Τα μονοπάτια διαμορφώνονται από πατημένο χώμα και τις σχετικές ξυλοδεσιές χωροθετημένα με τρόπο ώστε η ένταξη στο περιβάλλον να παραμένει αρμονική και η παρουσία τους διακριτική»
