Στο ΤΑΙΠΕΔ οι συμβάσεις και τα έργα στρατηγικής σημασίας

Της Ντίνας Καράτζιου/

Νέο κεντρικό ρόλο αποκτά το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), καθώς θεσμοθετείται η δυνατότητα να αναλαμβάνει εναλλακτικά αρμοδιότητες ως φορέας ωρίμανσης, διενέργειας και παρακολούθησης των διαγωνιστικών διαδικασιών, των συμβάσεων στρατηγικής σημασίας.

Διευρύνονται οι αρμοδιότητες του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) με την προσθήκη σε αυτές της διενέργειας της διαγωνιστικής διαδικασίας στο πλαίσιο Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας (ν.4799/2011), καθώς και της παρακολούθησης της εκτέλεσης αυτών. Μάλιστα, εκτός των προαναφερθεισών αρμοδιοτήτων, θεσμοθετείται η δυνατότητα το ΤΑΙΠΕΔ να λαμβάνει χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027, προκειμένου να ωριμάζει συμβάσεις, που θα  χρηματοδοτούνται από πόρους του προγράμματος Ε.Σ.Π.Α, όπως επίσης και αναθέσεις συμβάσεων που αφορούν χρηματοδοτήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης.

 Δημιουργία Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας

Με τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών που κατατέθηκε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, προβλέπεται η δημιουργία Μονάδας Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, ως διακριτού λειτουργικού κλάδου δραστηριότητας στο ΤΑΙΠΕΔ.  Η νέα μονάδα θα παράσχει συνδρομή κατά τη διαδικασία ωρίμανσης των Συμβάσεων του Αναπτυξιακού Προγράμματος Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, τη διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών, αλλά και την παρακολούθηση της εκτέλεσης των συμβάσεων, που ανατίθενται στο πλαίσιο των διαδικασιών αυτών.

Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της τροπολογίας,  κατά τη διενέργεια των εν λόγω διαγωνιστικών διαδικασιών, το Ταμείο θα λειτουργεί ως Διενεργούσα τον διαγωνισμό Αρχή για λογαριασμό του δικαιούχου του Προγράμματος, θα εκτελεί όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την ομαλή εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας και θα  προβαίνει στην κατακύρωση της σύμβασης, καθώς και σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες μέχρι την πλήρωση των τυχόν προβλεπομένων αιρέσεων. Η σύμβαση υπογράφεται από τον δικαιούχο του Προγράμματος, ο οποίος αποτελεί και την Αναθέτουσα Αρχή.

Με σύμβαση

Τα έργα που θα αναλαμβάνει τη διενέργεια ωρίμανσης και εκτέλεσης των διαγωνιστικών διαδικασιών Πρόκειται για δημόσια έργα μεγάλης προστιθέμενης αξίας για την οικονομία, που θα τρέξουν το επόμενο διάστημα και θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ αλλά και εθνικούς πόρους. Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων  υπογράφεται μεταξύ του Ταμείου και του δικαιούχου του Προγράμματος σύμβαση, με την οποία τίθενται οι ελάχιστοι υποχρεωτικοί όροι που προβλέπονται . Με τη συγκριμένη σύμβαση εξειδικεύεται περαιτέρω το περιεχόμενο της αρμοδιότητας που ανατίθεται στο Ταμείο, καθορίζεται η αμοιβή του Ταμείου για τις υπηρεσίες που παρέχει, προβλέπονται οι ειδικότερες υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των συμβαλλομένων μερών, καθώς και οι σχετικές προθεσμίες για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους. Με την ίδια σύμβαση μπορεί να ρυθμίζεται και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την άσκηση της αρμοδιότητας του Ταμείου.

Πως μπορεί να αναλάβει το ΤΑΙΠΕΔ

Το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. μπορεί εναλλακτικά να ορίζεται ως φορέας ωρίμανσης και διενέργειας του διαγωνισμού, καθώς και παρακολούθησης της εκτέλεσης των στρατηγικών συμβάσεων με τους εξής τρόπους

* με απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, για έργα που εντάσσονται στο Πρόγραμμα, ύστερα από σχετικό αίτημα του δικαιούχου του Προγράμματος.

* με την επιφύλαξη της περ. α), από τους δικαιούχους του Προγράμματος, για συμβάσεις αρμοδιότητάς τους. Στην περίπτωση αυτήν, για την ανάθεση απαιτείται και έγκριση του αιτήματος ανάθεσης του δικαιούχου του Προγράμματος, από το Διοικητικό Συμβούλιο του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ..

*Σε περίπτωση που για την άσκηση μιας από τις αρμοδιότητες της παρ. 1, επιλέγεται το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., με την ως άνω απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας εξειδικεύονται, ύστερα από πρόταση του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. και του δικαιούχου του Προγράμματος, τα στάδια και το ειδικότερο περιεχόμενο της αρμοδιότητας αυτής. Η πρόταση υποβάλλεται στην Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας από τον δικαιούχο του Προγράμματος.

Οι συμβάσεις με τους ΟΤΑ

Σε περίπτωση που η Σύμβαση του Προγράμματος είναι αρμοδιότητας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), σύμφωνα με το άρθρο 126 του ν. 4799/2021, η σύμβαση υπογράφεται από τον οικείο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας ή τον οικείο Δήμαρχο. Για την εκτέλεση της σύμβασης το αρμόδιο για την υπογραφή της σύμβασης όργανο υποχρεούται να:

* να παρέχει στο Ταμείο όλες τις αναγκαίες για την άσκηση της αρμοδιότητάς του πληροφορίες, μελέτες και έγγραφα, που του ζητούνται και να ανταποκρίνεται εντός του χρονοδιαγράμματος και των εν γένει προθεσμιών που συμφωνούνται με το Ταμείο, ως προς τα ζητήματα που είναι κρίσιμα για την πρόοδο της Σύμβασης και

*να εγκρίνει, μέσα σε προθεσμία ενός  μηνός από την παραλαβή πλήρους και εμπεριστατωμένης εισήγησης του Ταμείου, άλλως να απορρίπτει ρητά και αιτιολογημένα εντός της ίδιας προθεσμίας τη σχετική εισήγηση για:

*τον προϋπολογισμό του αντικειμένου που ανατίθεται στο Ταμείο και τις τυχόν τροποποιήσεις του,

Με τη μελέτη σκοπιμότητας του έργου, και
* τη διακήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση της σύμβασης.

*Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της ανωτέρω μηνιαίας προθεσμίας, οι σχετικές με τα ανωτέρω ζητήματα εισηγήσεις του Ταμείου θεωρείται, ότι έχουν αυτοδικαίως εγκριθεί.

Σε περίπτωση ρητής απόρριψης των εισηγήσεων του Ταμείου από το αρμόδιο για την υπογραφή της σύμβασης όργανο εφαρμόζονται τα άρθρα 128 και 129 του ν. 4799/2021 (Α’ 78), για την αξιολόγηση και αναθεώρηση της Σύμβασης.

Το Ταμείο υποχρεούται σε:

*άρτια, πλήρη και σύμφωνη προς τους κανόνες της σύγχρονης επιστήμης και τέχνης άσκηση της αρμοδιότητάς του στο πλαίσιο εκτέλεσης της σύμβασης, εντός του χρονοδιαγράμματος και των εν γένει προθεσμιών που προβλέπεται σε αυτήν,

*πλήρη και εμπεριστατωμένη υποβολή εισηγήσεων στο αρμόδιο για την υπογραφή της σύμβασης όργανο

* έγκαιρη και τακτική έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου για την υπογραφή της σύμβασης οργάνου και του εποπτεύοντος Υπουργού, σχετικά με την πρόοδο της ωρίμανσης της Σύμβασης, της διαγωνιστικής διαδικασίας ή την εκτέλεση της σύμβασης.

Το κόστος

Το συνολικό κόστος των αρμοδιοτήτων ωρίμανσης των συμβάσεων, διενέργειας των συναφών διαγωνιστικών διαδικασιών και παρακολούθησης της εκτέλεσης των συμβάσεων που ανατίθενται στο Ταμείο καλύπτονται πλήρως από τον δικαιούχο του Προγράμματος, σύμφωνα με τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό του αντικειμένου που ανατίθεται στο Ταμείο και τις τυχόν τροποποιήσεις του. Με την επιφύλαξη των περιπτώσεων που ορίζονται στις περ. δ) και ε), προκαταβάλλεται στο Ταμείο από τον δικαιούχο του Προγράμματος το ογδόντα τοις εκατό (80%) του προϋπολογισμού, που αφορά τις δαπάνες για την ωρίμανση της σύμβασης, τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας ή την παρακολούθηση της εκτέλεσης της σύμβασης και το πενήντα τοις εκατό (50%) των λειτουργικών εξόδων, που αναμένεται να έχει το Ταμείο για την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών κατά τα προβλεπόμενα στη σύμβαση της παρ. 3. Με την ολοκλήρωση των συμφωνημένων υπηρεσιών εξοφλείται στο Ταμείο το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό.

Τι θα ισχύσει για τις συμβάσεις που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης

Για συμβάσεις που χρηματοδοτούνται από πόρους του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ανάκαμψης «Next Generation EU» και του εντασσόμενου σε αυτόν Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας υπογράφεται σύμβαση μεταξύ του Ταμείου και του Ταμείου Ανάκαμψης, εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Οικονομικών, που προβλέπει ότι προκαταβάλλεται στο Ταμείο ποσό μέχρι δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ έναντι της παροχής υπηρεσιών ωρίμανσης συμβάσεων, διενέργειας διαγωνιστικών διαδικασιών ή παρακολούθησης της εκτέλεσης συμβάσεων, που θα ανατεθούν στο Ταμείο από τους δικαιούχους των Προγραμμάτων. Το ποσό αυτό παρακρατείται έναντι των δικαιούχων των Προγραμμάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης και συμψηφίζεται με οφειλές τους προς το Ταμείο, μέχρι του ποσού που ορίζεται ανά σύμβαση, που ανατίθεται στο Ταμείο