Θέμα αξιοπιστίας για τις μετεγγραφές φοιτητών που διενεργεί κατ’ εξαίρεση την τελευταία τριετία ειδική πενταμελής επιτροπή του υπουργείου Παιδείας χωρίς να δεσμεύεται από συστηματοποιημένα κριτήρια, άνοιξε ο Συνήγορος του Πολίτη.
Τα ξερά «όχι», με τα οποία η επιτροπή απαντά μέσω μηνυμάτων στις αιτήσεις για κατ’ εξαίρεση μετεγγραφή, θεωρούνται από το Συνήγορο «προβληματικά». Οι απορριπτικές αποφάσεις πρέπει να συνοδεύονται με πλήρη και ειδική αιτιολόγηση, επισημαίνει στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2018 υπογραμμίζοντας ότι η πρακτική αυτή «εκθέτει την αξιοπιστία της σχετικής κρίσης».
Τα προβλήματα που σχετίζονται με τις δυσκολίες των φοιτητών να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους απασχολούν ειδικό κεφάλαιο στην Έκθεση του Συνηγόρου.
Όπως διαπιστώνεται «η ομαλή ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών δυσχεραίνεται τόσο από προβλήματα δυσλειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όσο και από την έλλειψη ολοκληρωμένης φοιτητικής μέριμνας.
Ιδιαίτερης μνείας χρήζει και η παρεχόμενη δυνατότητα μετεγγραφής φοιτητών, που στοχεύει στην άμβλυνση της αδυναμίας της πολιτείας να υποστηρίξει αποτελεσματικά τη φοίτηση στα ελληνικά πανεπιστήμια. Η αδυναμία αυτή κυρίως οφείλεται στην ανεπάρκεια του υφιστάμενου πλαισίου φοιτητικής μέριμνας και πλήττει πρωτίστως την ελληνική οικογένεια, ιδίως στο πλαίσιο της παρούσας δυσμενούς κοινωνικοοικονομικής συγκυρίας».
Στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο Συνήγορος ειδικότερα κατέγραψε τα ακόλουθα προβλήματα:
-Στις μετεγγραφές κανονικής διαδικασίας ζητήματα ανέκυψαν λόγω της μοριοδότησης των φοιτητών με βασικό κριτήριο το οικογενειακό εισόδημα. Επίσης, παρατηρήθηκαν προβλήματα κατά την εφαρμογή της νέας υπουργικής απόφασης με την οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία μετεγγραφής αδελφών.
– Στις κατ’ εξαίρεση μετεγγραφές υφίσταται ανάγκη συστηματοποίησης των κριτηρίων αποδοχής, καθώς και αναγραφής και κατηγοριοποίησης της αιτιολογίας των απορριπτικών αποφάσεων.
-Προβλήματα επίσης δημιουργήθηκαν από την εφαρμογή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη χορήγηση του στεγαστικού επιδόματος στους φοιτητές των ιδρυμάτων της ανώτατης εκπαίδευσης. Μεγάλος αριθμός αιτήσεων απορρίφθηκε για λόγους που συνδέονται με το κριτήριο του εισοδήματος, της ακίνητης περιουσίας, της καλής επίδοσης φοιτητών και της προσβασιμότητας στην ηλεκτρονική εφαρμογή υποβολής αίτησης μέσω του συστήματος TAXIS της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. Ο Συνήγορος, με παρέμβασή του στους συναρμόδιους υπουργούς, πρότεινε την τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου.
Κατ’ εξαίρεση μετεγγραφές
Σε ιδιαίτερα σοβαρές και εξαιρετικές περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις των μετεγγραφών με την κανονική διαδικασία, ειδική πενταμελής Επιτροπή κατ’ εξαίρεση μετεγγραφών εξετάζει και αποφαίνεται επί των σχετικών αιτημάτων. Για το ζήτημα αυτό, ο Συνήγορος έχει επισημάνει τα ακόλουθα:
– Την έλλειψη αποτύπωσης και συστηματοποίησης των κριτηρίων αποδοχής των σχετικών αιτημάτων, παρά το γεγονός ότι η εν λόγω Επιτροπή λειτουργεί επί τριετία. Ωστόσο, σε μεμονωμένη περίπτωση διαπιστώθηκε ότι οι περιπτώσεις τοξικοεξαρτημένων φοιτητών που ακολουθούν εγκεκριμένο πρόγραμμα απεξάρτησης τυγχάνουν της θετικής εισήγησης της Επιτροπής, προκειμένου οι φοιτητές αυτοί να διευκολύνονται στη φοίτησή τους.233
– Την έλλειψη πλήρους και ειδικής αιτιολόγησης στις περιπτώσεις απορριπτικών αποφάσεων της Επιτροπής. Συγκεκριμένα, στις περιπτώσεις αυτές η συνήθης πρακτική είναι η μονολεκτική ενημέρωση του ενδιαφερόμενου φοιτητή μέσω μηνύματος. Ο Συνήγορος, παρ’ ότι αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες του έργου της Επιτροπής (πλήθος αιτημάτων, σύντομες προθεσμίες διεκπεραίωσης), έχει επισημάνει επανειλημμένως ότι η ως άνω πρακτική είναι προβληματική και εκθέτει την αξιοπιστία της σχετικής κρίσης.
Ο Συνήγορος έχει εισηγηθεί αφενός τη συστηματοποίηση των κριτηρίων αποδοχής και αφετέρου την αναγραφή και κατηγοριοποίηση της αιτιολογίας των απορριπτικών αποφάσεων, προκειμένου να ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος ως προς το βασικό σκεπτικό της Επιτροπής.
Τέλος στην Έκθεση του Συνηγόρου επικρίνεται το πρώτο ελληνικό Πανεπιστήμιο που επιχείρησε να ορίσει ανώτατο όριο περάτωσης της εκπόνησης διδακτορικής διατριβής. Πρόκειται για το Χαροκόπειο που ζήτησε από τους διδακτορικούς φοιτητές του να παραδίδουν τις διατριβές τους εντός πενταετίας «παρά την έλλειψη σχετικής νομοθετικής πρόβλεψης».
