Συμβούλια Αρχιτεκτονικής: τριπλή καραμπόλα από νομοτεχνική αστοχία ΥΠΕΝ

Νομοτεχνική αστοχία στο πολεοδομικό χωροταξικό νομοσχέδιο, που αφορά στη συγκρότηση και λειτουργία των αρχιτεκτονικών συμβουλίων επιφέρει τρίπλη καραμπόλα, καθώς:

-αυτοκαταργεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και παραδίδει  νομοθετημένες αρμοδιότητες του στο υπουργείο Πολιτισμού,

-εξουδετερώνει τις προβλέψεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ)  για  της προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και τις υποτάσσει στον αρχαιολογικό νόμο.  Και

-βάζει σε βαριά  καραντίνα τις εγκρίσεις οικοδομικών αδειών και επενδύσεων, με επιπτώσεις στην οικονομία και την ανάπτυξη.

Οι αρχιτέκτονες βλέπουν πέραν της νομοτεχνικής αστοχίας και ανεξήγητη «εμπάθεια» προς τους ίδιους και τον επιστημονικό επαγγελματικό ρόλο τους επισημαίνει  στο ecopress ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ –ΠΕΑ.

Αναφερόμενος στο χωροταξικό και πολεοδομικό σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ, που εισάγεται για επεξεργασία στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής,  ο Δημήτρης Ξυνομηλάκης επισημαίνει ότι η τροποποίηση των διατάξεων για τα αρχιτεκτονικά συμβούλια γίνεται κατά τρόπο, που σίγουρα οδηγεί σε νέο κύκλο ερμηνευτικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών, αφού στην ουσία καταργεί την απαίτηση για αρχιτεκτονικό έλεγχο των μελετών σε αντίθεση με τη  διαχρονική  θέσπιση του θεσμού  των Επιτροπών Αρχιτεκτονικού Ελέγχου και των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής.

Παράλληλα επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ ότι είναι εντυπωσιακό και αξιοπερίεργο το γεγονός, αιτιολογόντας περαιτέρω τις αιτιάσεις περί «εμπάθειας» παραγόντων του υπουργείου ΠΕΝ προς το σώμα των αρχιτεκτόνων, το γεγονός ότι απουσιάζει ο ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ από τους 22 φορείς που εκπροσωπούνται στο  Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, που συστήνει το ΥΠΕΝ με το νέο νομοσχέδιο.

Η νομοθετική αστοχία

Ο  πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ παρουσιάζοντας τη νομοθετική αστοχία, που συντελείται στο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ σημειώνει ότι:

-«Στο άρθρο 46 παρ. 1 περ. α Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) – Τροποποίηση της παρ. 1 του άρθρου 7 ν. 4495/2017 αναφέρει ειδικότερα: “Με απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης που εκδίδεται μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, συγκροτείται ένα Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) ή και περισσότερα, εάν υπάρχει σχετική ανάγκη, σε κάθε περιφερειακή ενότητα. Κατ’ εξαίρεση στις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων δύναται κατόπιν πρότασης του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος να μην συγκροτείται Σ.Α. σε κάθε περιφερειακή ενότητα, αλλά να συγκροτούνται με απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Σ.Α. με αρμοδιότητα σε περισσότερες της μίας περιφερειακές ενότητες. Το Σ.Α. είναι αρμόδιο για την παροχή σύμφωνης γνώμης επί των αρχιτεκτονικών μελετών στις εξής περιπτώσεις:

α) Για κάθε οικοδομική εργασία (ανέγερση, επισκευή, προσθήκη, κατεδάφιση) σε κτίρια, οικόπεδα ή γήπεδα, που βρίσκονται σε παραδοσιακά τμήματα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, αρχαιολογικούς χώρους, σε περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Η ανωτέρω γνώμη δεν απαιτείται για οικοδομικές εργασίες ή τεχνικά ή άλλα έργα στο εσωτερικό υφισταμένου κτιρίου, οι οποίες δεν επιφέρουν τροποποιήσεις των όψεων αυτού, όπως επίσης δεν απαιτείται και στις περιπτώσεις κτιρίων ή έργων που είναι αποτέλεσμα πανελλήνιου ή διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού,  καθώς και για όσα υπάρχει αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού δυνάμει των διατάξεων του ν. 3028/2002».

Ο ίδιος εξηγεί ότι:

-«Στην προκειμένη περίπτωση  το πρόβλημα δεν είναι μόνο ερμηνευτικό και δεν υποκρύπτει μόνο την επιπλέον και χωρίς ουσιαστικό  λόγο επιβολή εγκρίσεων σε κάθε περίπτωση από το Υπουργείο Πολιτισμού.  Δια της εισαγωγής της πρότασης διατάξεως αφήνεται να εννοηθεί   ότι λόγω εφαρμογής των διατάξεων του Ν.3028/2002 για ορισμένες περιπτώσεις (όχι λίγες )  τεκμαίρεται και η μη απαίτηση για αρχιτεκτονικό έλεγχο των μελετών σε αντίθεση με τη  διαχρονική  θέσπιση του θεσμού  των Επιτροπών Αρχιτεκτονικού Ελέγχου και των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής .  Αφήνεται δε να εννοηθεί ότι  οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού μπορούν να υποκαταστήσουν την επιστημονική αρχιτεκτονική προσέγγιση  των μελών των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής .

Στην προκειμένη περίπτωση ο νομοθέτης μάλλον παρασυρόμενος από την μέχρι σήμερα νομολογία για την αξία της  προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς ( αρχαία και νεότερα μνημεία)  και θεωρώντας εσφαλμένα  ότι το προστατευόμενο αγαθό της αρχιτεκτονικής αξίας και αισθητικής εν γένει   εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού ξεχνά  ότι ο ιστορικός νομοθέτης έχει εξουσιοδοτήσει ειδικά για αυτό το πεδίο συνταγματικής προστασίας, την αρχιτεκτονική ακίνητη κληρονομιά και αισθητική του σήμερα , τον αρμόδιο Υπουργό ΥΠΕΝ και έχει ορίσει τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής  και τους Αρχιτέκτονες , ως κύριο τεχνικό κριτή της προστασίας , διαφύλαξης και εξέλιξης της σύγχρονης  Αρχιτεκτονικής».

-«Η απουσία αιτιολόγησης σε ορισμένες τροποποιούμενες διατάξεις, η αμφισβητούμενη νομοθετική ορθότητά τους και το αβέβαιο του νοήματος σε κάποια σημεία, δεν θα μας απαλλάξουν από αμφισβητήσεις και διαφορετικές ερμηνείες, που συχνά παρεμβάλλονται στις σχέσεις του πολίτη με την διοίκηση. Η ασφάλεια δικαίου εξακολουθεί να είναι το ζητούμενο» αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ –ΠΕΑ και σημειώνει ότι:

Υπερκείμενη νομοθεσία

-«Το ερώτημα αν το άρθρο 6 του Ν4067/12 ακόμα ισχύει και δεν έχει εκχωρηθεί, τροποποιηθεί ή ανασταλεί, είναι σημαντικό να απαντηθεί. Δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε την επιχειρούμενη αυτοκατάργηση των αρμοδιοτήτων του ΥΠΕΝ και μας προβληματίζει η αναπτυξιακή πορεία του τόπου που όλοι μας επιζητούμε» και υπογραμμίζει ότι:

Με το άρθρο  6 του ΝΟΚ  (νόμος 4067.12) το ΥΠΕΝ μέσω των συμβουλίων αρχιτεκτονικής αλλά και των υπηρεσιών του  λειτουργεί κατ εντολή και ως θεματοφύλακας των διεθνών συμβάσεων, που έχουν συνταγματική ισχύ,  οι διατάξεις του ΝΟΚ είναι υπερκείμενη νομοθεσία του αρχαιολογικού νόμου που αναφέρεται σε μόνων μία απο αυτές. Άλλωστε η προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς , ως στοιχείο του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος , είναι καθαρά αντικείμενο του ΥΠΕΝ. Το ΥΠΠΟ έχει ευθύνη για την καταγραφή της σε θεσμοθετημένες περιοχές “έρευνας και ανασκαφής” . Ας υπερασπιστεί όπως έχει υποχρέωση το ΥΠΕΝ το ρόλο, την ευθύνη και τις αρμοδιότητες τους», σχολιάζοντας ότι:

-«Mια τόσο πολύτιμη τεχνογνωσία και εμπειρία από πλευράς του Υπουργείου ΠΕΝ, εκχωρείται σε αρχαιολόγους και λοιπούς που δεν μπορούν να υποκαταστήσουν το έργο των Συλλογικών Οργάνων Ελέγχου Δομημένου Περιβάλλοντος ν.4495/17. Μια ενδεχόμενη υπερτροφία του ΥΠΠΟΑ και μία συρρίκνωση του ΥΠΕΝ δεν αντιλαμβανόμαστε σε τι θα μπορούσε να βοηθήσει».

Αίτημα συνάντησης

Ο κ Ξυνομηλάκης αναφέρει επίσης ότι πρόταση του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ και του τεχνικού κόσμου είναι το ΥΠΕΝ να διασφαλίσει ότι οι αποφάσεις που αφορούν σε τεχνικές εγκρίσεις και ταυτοχρόνως εμπίπτουν σε θέματα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, να αντιμετωπίζονται χωρίς ατέρμονες εμπλοκές και καθυστερήσεις μεταξύ των συμβουλίων αρχιτεκτονικής και των συμβουλίων του ΥΠΠΟ. Η λύση  λέει ο ίδιος είναι η δημιουργία μία κοινής διυπουργικής επιτροπής ΥΠΕΝ και ΥΠΠΟ, η οποία με συγκεκριμένο πλαίσιο θα λαμβάνει τελικές αποφάσεις, όπου υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες και εισηγήσεις. Ο πρόεδρος του ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ καταλήγοντας αναφέρει ότι αναμένει συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, προκειμένου να διορθωθούν τα λάθη και οι αστοχίες πριν δημιουργηθούν νομοθετικά τετελεσμένα.

Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας

Στο  Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, που συστήνει το ΥΠΕΝ με το νέο  χωροταξικό  και πολεοδομικό νομοσχέδιο από τους οποίους  απουσιάζει ο ΣΑΔΑΣ- ΠΕΑ είναι:

1. Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ),
2. Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ),
3. Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ),
4. Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ),
5. Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΟΕΕ),
6. Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΞΕΕ),
7. Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ),
8. Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ),
9. Ελληνικό Σύνδεσμο Επιχειρηματικών Πάρκων (ΕΣΕΠΠΑ),
10. Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ),
11. Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ),
12. Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ),
13. Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ),
14. Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ),
15. Εθνική ‘Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ),
16. Σύλλογο Ελλήνων Μηχανικών Πολεοδομίας,
17. Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΣΕΜΠΧΠΑ),
18. Σύλλογο Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ).

Δύο  εκπρόσωποι απο μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις (ΜΚΟ), οι οποίες επιλέγονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας με βάση τα κριτήρια της συστηματικής ενασχόλησης με θέματα χωροταξίας και της αντιπροσωπευτικότητας.

Δύο διακεκριμένοι επιστήμονες με εμπειρία σε θέματα χωροταξίας, από τους οποίους ο ένας (1) τουλάχιστον πρέπει να είναι εν ενεργεία μέλος Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) τμήματος Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ), στο γνωστικό αντικείμενο της χωροταξίας, οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.