ΤΧΣ: Σε ιδιώτες μηχανικούς η επίβλεψη- Αρχίζουν από 200 Δήμους

Από 200 Δήμους, με συγκεκριμένα πολεοδομικά κριτήρια θα αρχίσει η εκπόνηση των νέων Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ενώ με νομοσχέδιο που προωθεί το ΥΠΕΝ θα προβλεφθεί η δυνατότητα η επίβλεψη των ΤΧΣ να γίνεται από ιδιώτες μελετητές (ένας σύμβουλος για κάθε δύο-τρεις μελέτες).

«Είναι πολύ θετικό ότι η προηγούμενη κυβέρνηση συζήτησε το θέµα µε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τους έπεισε να χρηματοδοτήσουν το έργο. Το ζήτημά µας δεν είναι πλέον οι πόροι αλλά πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα μπορέσουμε να κινηθούμε. Εκτιµώ ότι το σχέδιο νόμου, που θα περιλαμβάνει κυρίως τροποποιήσεις του ν. 4447/2016, θα είναι έτοιµο να δοθεί σε διαβούλευση έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου», δηλώνει ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου.

Εκτός σχεδίου δόμηση

«Στόχος µας είναι να αποκτήσει χρήσεις γης όλη η χώρα. Το γιατί χρειάζονται οι χρήσεις γης δεν χρειάζεται να το εξηγήσω, είναι αυτονόητο. Ο καθένας θα µπορεί να γνωρίζει πού µπορεί να κάνει τι, από τον πολίτη έως τον επενδυτή. Δεν είναι όμως µόνο αυτό. Με τις χρήσεις γης θα µπει µια τάξη στον χώρο. Ετσι εκ των πραγμάτων σταδιακά θα καταργηθεί η εκτός σχεδίου δόμηση, κάτι που αποτελεί βασικό ζητούμενο», λέει στην «Καθημερινή» και στον δημοσιογράφο Γιώργο Λιάλιο ο υφυπουργός Περιβάλλοντος (και καθηγητής Χωροταξίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, µε πολλά έτη εµπειρίας και στον ιδιωτικό τομέα) Δημήτρης Οικονόμου.

Για τον περιορισµό και εντέλει την κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, αρχής γενομένης από τις περιοχές που δέχονται μεγάλες αναπτυξιακές πιέσεις, φιλοδοξεί να φέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος, σημειώνεται ότι:

Το µέσο δεν θα είναι η αλλαγή της νομοθεσίας, αλλά ο πολεοδομικός σχεδιασμός, που μέχρι το τέλος της τετραετίας θα επιδιωχθεί να καλύψει περισσότερο από το µισό της χώρας. Θα προηγηθεί η τροποποίηση της νομοθεσίας, προκειμένου να μειωθούν οι τεράστιοι χρόνοι που απαιτούνται σήμερα.

Χρήσεις γης

«Οι χρήσεις γης καθορίζονται από τον πολεοδομικό σχεδιασµό, δηλαδή τα “τοπικά χωρικά σχέδια”. Σήμερα µόλις το 20% της χώρας διαθέτει πολεοδομικό σχέδια, µε βάση την παλαιά νομοθεσία.

Στόχος µας είναι μέχρι το τέλος της τετραετίας να φτάσουμε το 50%-55% και σε 6 χρόνια να φτάσουμε στο 90%».

Προκειμένου να γίνει αυτό, το υπουργείο Περιβάλλοντος θα συνεχίσει την προσπάθεια η οποία είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση (για τη σταδιακή εκπόνηση τοπικών χωρικών σχεδίων), αλλά µε κάποιες διαφοροποιήσεις.

Τι αλλαζει για τα ΤΧΣ

Σύμφωνα με τον κ Οικονόμου «κατ’ αρχήν, τα σχέδια θα εκπονούνται σε επίπεδο δημοτικού διαμερίσματος και όχι δήµου (σ.σ.: σήμερα υπάρχουν 332 δήµοι που χωρίζονται σε 1 .036 δημοτικό διαμερίσματα).  Η εκπόνηση των τοπικών χωρικών σχεδίων θα ανατεθεί κατά ομάδες, µε µια ιεράρχηση. Η πρώτη ομάδα θα περιλαμβάνει περίπου 200 δημοτικές ενότητες για περιοχές όπου υπάρχουν αναπτυξιακές πιέσεις ή δυνατότητες. Για παράδειγμα, στη Δυτική Πελοπόννησο, που τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται τουριστικά, πρέπει να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις και να αξιοποιήσουμε τη δυναμική που υπάρχει. Επίσης στην πρώτη ομάδα µπορεί να συμπεριληφθούν περιοχές που παρουσιάζουν µεγάλη αύξηση πληθυσμού. Η δεύτερη ομάδα θα αφορά περιοχές µε περιβαλλοντικά προβλήματα και η τρίτη ομάδα περιοχές µε κοινωνικά προβλήματα, λ.χ. της Δυτικής Αθήνας».

Για να επιτύχει το σχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, εκτιμά ο κ. Οικονόμου, πρέπει οι χρόνοι ολοκλήρωσης των τοπικών χωρικών σχεδίων να μειωθούν δραστικά.

«Σήμερα τα γενικά πολεοδομικά σχέδια χρειάζονται 10-12 χρόνια για να ολοκληρωθούν. Στόχος µας είναι να μειωθεί η διαδικασία στα 2,5 χρόνια. Πώς; Κατ’ αρχάς, όπως προανέφερα, να µην εκπονούνται τα σχέδια σε επίπεδο δήµου αλλά σε επίπεδο δημοτικής ενότητας. Ορισμένοι δήµοι της χώρας καλύπτουν έως και το ένα τρίτο µιας περιφερειακής ενότητας, αν προσπαθήσει κανείς να σχεδιάσει µια τόσο µεγάλη έκταση θα χρειαστεί µία δεκαετία. Δεύτερον, µε την ανάθεση μελετών κατά ομάδες, καθώς το μελετητικό δυναμικό της χώρας δεν θα επαρκούσε για την ταυτόχρονη προκήρυξη όλων των τοπικών χωρικών σχεδίων. Θα εστιάσουμε εκεί που πρέπει. Επίσης θα δώσουμε τη δυνατότητα η επίβλεψη των τοπικών χωρικών σχεδίων να γίνεται από ιδιώτες μελετητές (ένας σύμβουλος για κάθε δύο-τρεις μελέτες), όπως γίνεται σήμερα για τα περιφερειακά χωροταξικά σχέδια. Θα ήταν αδύνατο το υπουργείο Περιβάλλοντος να επιβλέψει ταυτόχρονα τόσο µεγάλο αριθμό μελετών. Η αρμόδια υπηρεσία διαθέτει 22 άτομα, επομένως µπορεί να επιβλέψει έως 12 μελέτες ταυτόχρονα. Στόχος µας είναι να δημιουργηθεί ένας κεντρικός μηχανισμός που να διαχειρίζεται συνολικά το πρόγραμμα, που θα λύνει τεχνικά προβλήματα, που θα κάνει τον τελικό έλεγχο».

Σύγχρονες προδιαγραφές

Τέλος, θα απλοποιηθούν και θα εκσυγχρονιστούν οι προδιαγραφές. «Εχοντας εκπονήσει πολλά γενικά πολεοδομικά σχέδια, γνωρίζω ότι το 50% των πραγμάτων που πρέπει να καταγράψει µια μελέτη δεν αφορά στην πραγματικότητα τα ζητήματα που χειρίζεται ένα πολεοδομικό σχέδιο, ενώ σημαντικές παράμετροι δεν εξετάζονται. Για παράδειγμα, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη αστική κινητικότητα, ο σχεδιασμός σε περίπτωση καταστροφών. Δεν νοείται ένα πολεοδομικό σχέδιο να µην υποστηρίζει το σχέδιο “Ξενοκράτης” χωρικά, µε οδούς, ελεύθερους χώρους κ.λπ. Ολα αυτά πρέπει να γίνουν µέρος των τοπικών σχεδίων».

Στάδια επίβλεψης

Παράλληλα, θα μειωθούν τα στάδια επίβλεψης της διαδικασίας από πέντε σε δύο. «Γιατί καταλήγουμε να χρειαζόμαστε 10 ή 12 χρόνια για ένα πολεοδομικό σχέδιο; Μια μελέτη χρειάζεται δύο χρόνια και τα υπόλοιπα η επίβλεψη. Οσο πιο πολλές φάσεις επίβλεψης έχεις, τόσο πιο πολύ καθυστερεί το αποτέλεσµα». Οι πόροι για το σχέδιο είναι εξασφαλισμένοι. «Είναι πολύ θετικό ότι η προηγούμενη κυβέρνηση συζήτησε το θέµα µε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τους έπεισε να χρηματοδοτήσουν το έργο. Το ζήτημά µας δεν είναι πλέον οι πόροι αλλά πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά θα μπορέσουμε να κινηθούμε. Εκτιµώ ότι το σχέδιο νόμου, που θα περιλαμβάνει κυρίως τροποποιήσεις του ν. 4447/2016, θα είναι έτοιµο να δοθεί σε διαβούλευση έως τα τέλη του Σεπτεμβρίου», καταλήγει ο υφυπουργός Περιβάλλοντος.

Μεγάλα κενά

Κανένας πολεοδομικός σχεδιασμός δεν υπάρχει στο 54% της χώρας. Πολεοδομικό σχεδιασµό διαθέτει το 20%, ενώ στο 26% της επικράτειας οι μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη. Η πλέον πρόσφατη καταγραφή έγινε από ομάδα επιστημόνων υπό τον σημερινό υφυπουργό Δημήχρη Οικονόμου για λογαριασµό του Πράσινου Ταμείου, µε σκοπό να υποστηριχθεί (στην αναζήτηση χρηματοδότησης) η ανάγκη να ξεκινήσει στη χώρα µας ένα εκτεταμένο πρόγραμμα χωροταξικού σχεδιασµού.

Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε θα χρησιμοποιηθεί και για την ιεράρχηση των περιοχών, ώστε να επιλεγούν εκείνες στις οποίες η πολιτεία πρέπει να επέµβει και να σχεδιάσει άμεσα τον χώρο.

Σύµφωνα µε την εικόνα που δίνει η καταγραφή, η περιφέρεια της χώρας µε το μικρότερο ποσοστό πολεοδομικού σχεδιασµού είναι η Αττική, της οποίας το 77% δεν καλύπτεται από Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) ή Σχέδιο Χωρικής- Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ).

Ακολουθούν οι Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Δυτικής Μακεδονίας µε 75% (αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχει ούτε ένα σχέδιο σε ισχύ), η Δυτική Ελλάδα µε 74%.

Αντιθέτως, η περιφέρεια που καλύπτεται σε μεγαλύτερο βαθμό από κάποιας µορφής χωρικό σχεδιασµό είναι η Στερεά Ελλάδα, µε 40% της επικράτειάς της να έχει σχέδια σε ισχύ και 37% σε εξέλιξη (µόλις 23% χωρίς), καθώς και η Θεσσαλία, στην οποία χωρίς σχεδιασµό είναι το 38% της έκτασής της.