TEE: Πρόταση τεσσάρων βημάτων για την εκτός σχεδίου δόμηση

Πρόταση τεσσάρων βημάτων στην εκτός σχεδίου δόμηση, ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον αλλά και να μην απαξιώνεται η περιουσία των πολιτών καταθέτει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός.

Σε άρθρο του με τίτλο «Επιτέλους, δώστε πρακτικές λύσεις» στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο πρόεδρος  του ΤΕΕ σημειώνει τα εξής:

Εάν συμφωνήσουμε ότι πρέπει και να προστατεύσουμε το περιβάλλον, αλλά και να μην απαξιώσουμε την περιουσία των πολιτών, μπορούμε να σχεδιάσουμε τις κατάλληλες πολιτικές για να το πετύχουμε.

Στο πλαίσιο αυτό διαφωνώ απολύτως με την άποψη ότι αν η προτεραιότητα είναι η προστασία του περιβάλλοντος, τότε κάποιοι ιδιοκτήτες γης θα πρέπει να χάσουν μέρος ή το σύνολο της περιουσίας τους, και αν η προτεραιότητα είναι η αξιοποίηση της γης, τότε αυτό θα γίνει εις βάρος του περιβάλλοντος.

Σε πρακτικό επίπεδο, στο χωροταξικό – πολεοδομικό νομοσχέδιο που είχε τεθεί σε διαβούλευση από την κυβέρνηση, η ηγεσία του ΥΠΕΝ φαίνεται ότι έχει θέσει ως προτεραιότητα τη συμμόρφωση με αποφάσεις του ΣτΕ που περιορίζουν ή δυσκολεύουν πολύ τη δυνατότητα οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου ακίνητα. Έχοντας αντιληφθεί το παραπάνω, οι πολίτες που έχουν αδόμητα ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές έχουν θορυβηθεί και διαμαρτύρονται. Το ίδιο συμβαίνει με τις τράπεζες που θεωρούν ότι αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο, όπως βγήκε στη διαβούλευση, οι εγγυήσεις που έχουν από τέτοια ακίνητα θα απομειωθούν.

Το νομοσχέδιο παρέχει τη δυνατότητα σε όσους έχουν ακίνητα εκτός σχεδίου, τα οποία μπορούσαν να οικοδομηθούν κατά παρέκκλιση, δηλαδή ακίνητα με επιφάνεια μικρότερη των τεσσάρων στρεμμάτων, να έχουν το δικαίωμα να εκδώσουν οικοδομική άδεια εντός δύο ετών και, αν δεν το κάνουν, να μην μπορούν πλέον να οικοδομήσουν. Με δεδομένο ότι υπάρχουν πολίτες που αγόρασαν πρόσφατα τέτοια ακίνητα δίνοντας τεράστια ποσά και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χτίσουν τα επόμενα 5-6 χρόνια το ακίνητο, διαφαίνεται ότι θα υποστούν σοβαρή απομείωση της περιουσίας τους.

Παράλληλα, το νομοσχέδιο φαίνεται ότι περιορίζει κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό τη δόμηση σε εκατοντάδες χιλιάδες αδόμητα ακίνητα με αρτιότητα τεσσάρων στρεμμάτων στα οποία υπάρχει η δυνατότητα να εκδοθεί οικοδομική άδεια.

Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά πιο δυσάρεστη, αφού η απαίτηση για «πρόσωπο» σε δρόμο που απαιτείται, σε ένα ποσοστό πάνω από το 90% των ακινήτων, δεν θα καλύπτεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις που το ΣτΕ έχει ορίσει (να υπάρχει ο δρόμος με Π.Δ.) και έτσι προσωρινά, και για αρκετά κατά τη γνώμη μου χρόνια, τα ακίνητα αυτά δεν θα μπορούν να οικοδομηθούν. Πιο απλά, το ΣτΕ έχει λάβει αποφάσεις λέγοντας ότι, για να οικοδομήσεις σε εκτός σχεδίου περιοχή, θα πρέπει να έχεις «πρόσωπο» σε δρόμο, ο οποίος έχει καθοριστεί από Π.Δ.

-Πόσα τέτοια Π.Δ. έχουν εκδοθεί; Ο αριθμός ίσως είναι μονοψήφιος. Δηλαδή μέχρι να εκδοθούν τα χιλιάδες Π.Δ. που θα καθορίζουν τους δρόμους, κανείς δεν θα χτίζει εκτός σχεδίου; Πόσο όμως και σε ποια έκταση η εκτός σχεδίου δόμηση επιβαρύνει, με τα σημερινά δεδομένα, το περιβάλλον;

Ο αριθμός των οικοδομικών αδειών σε ακίνητα εκτός σχεδίου με έκταση πάνω από τέσσερα στρέμματα είναι κατά μέσον όρο 1.500 τον χρόνο και ο αριθμός των αδειών σε ακίνητα εκτός σχεδίου με έκταση κάτω από τέσσερα στρέμματα είναι 620. Δηλαδή είναι ελάχιστες έως μηδαμινές οι άδειες που εκδίδονται σε σχέση με τα αδόμητα ακίνητα που υπάρχουν.

Με βάση όλα τα παραπάνω, καταθέτω τη δική μου πρόταση σχετικά με το ποια είναι τα απαραίτητα βήματα για να βρεθεί βιώσιμη και δίκαιη λύση.

Συγκεκριμένα:

1. Θα πρέπει εντός δύο χρόνων να καθοριστούν οι δρόμοι στους οποίους θα πρέπει να έχουν «πρόσωπο» τα εκτός σχεδίου ακίνητα για να έχουν δυνατότητα δόμησης και θα πρέπει οι δρόμοι αυτοί για το σύνολο της χώρας να αναρτηθούν στον ενιαίο ψηφιακό χάρτη, ώστε να υπάρχει διαφάνεια.
2. Εντός τεσσάρων χρόνων θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και εντός έξι χρόνων σε όλη την επικράτεια.
3. Θα πρέπει να επαναοριοθετηθούν οι οικισμοί των οποίων τα όρια δεν έχουν καθοριστεί με επιστημονικό τρόπο.
4. Θα πρέπει η κυβέρνηση, μέχρι να ολοκληρώσει τις παραπάνω υποχρεώσεις της, να δώσει το περιθώριο στους πολίτες να οικοδομούν με τους κανόνες που ισχύουν μέχρι σήμερα, δίνοντας μεταβατική λύση στο πρόβλημα καθορισμού των δρόμων στους οποίους τα εκτός σχεδίου ακίνητα απαιτείται να έχουν «πρόσωπο» για να έχουν δικαίωμα δόμησης.

Άλλωστε, όπως προανέφερα, ο αριθμός των αδειών που εκδίδονται είναι ελάχιστος. Όταν θα ολοκληρωθούν όλα τα παραπάνω, το περιβάλλον θα προστατευτεί ουσιαστικά και όχι επικοινωνιακά, αφού θα υπάρχει στη χώρα για πρώτη φορά ολοκληρωμένος χωροταξικός σχεδιασμός.

Ταυτόχρονα, οι πολίτες θα διαπιστώσουν ότι η πολιτεία θέλει να βάλει ξεκάθαρους και διαφανείς κανόνες, ίδιους για όλους τους πολίτες, προστατεύοντας και αναβαθμίζοντας την περιουσία τους μέσω της πραγματικής προστασίας του περιβάλλοντος.

Έτσι και το Συμβούλιο της Επικρατείας θα αντιληφθεί –με πράξεις από την πολιτεία και όχι με λόγια ή συμβολικές, χωρίς πρακτική αξία, κινήσεις- ότι δεν χρειάζεται να αποφασίζει για την προστασία του περιβάλλοντος, γιατί θα έχει ήδη φροντίσει η πολιτεία η οποία υποχρεούται να το κάνει.

Ο δρόμος είναι πολύ συγκεκριμένος για να επιτευχθεί ταυτόχρονα η πραγματική προστασία του περιβάλλοντος και η αναβάθμιση της ακίνητης περιουσίας των πολιτών. Ας μη χαθεί και άλλος πολύτιμος χρόνος.