Το δικαίωμα σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας επεκτείνεται στις εξ αδιαιρέτου οικοδομές

Επέκταση του δικαιώματος σύστασης κάθετης ιδιοκτησίας στις εκτός σχεδίου περιοχές, αλλά με προϋποθέσεις, προβλέπει ειδική διάταξη του νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα που έχει κατατεθεί στη Βουλή (άρθρο 98). Πρόκειται για δυνατότητα που έχει θεσπιστεί με το νομοθετικό διάταγμα 1024/1971, αλλά διέπει το ιδιοκτησιακό καθεστώς μόνο στις εντός σχεδίου περιοχές. Σε αυτό το σύστημα στηρίζονται οι τίτλοι οριζόντιας και κάθετης ιδιοκτησίας για διαμερίσματα, καταστήματα και γραφεία που υπάρχουν σε μια πολυκατοικία. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Χ. Τζαναβάρα στην «Εφ Συν» στις εκτός σχεδίου περιοχές έχει θεσπιστεί ο όρος του συγκύριου για ακίνητα που έχουν περισσότερους από έναν ιδιοκτήτη. Ήταν η φόρμουλα που χρησιμοποιούσαν μεγαλοϊδιοκτήτες γης, συνήθως αγροτικής, για να τη μετατρέψουν σε οικόπεδα που στη συνέχεια πουλούσαν σε ανυποψίαστους πολίτες.

Έκαναν νόμιμα συμβόλαια στα οποία ο κάθε ιδιοκτήτης κατείχε ένα ποσοστό στο ενιαίο ακίνητο, για παράδειγμα το 20%. αλλά τα όρια της ιδιοκτησίας του δεν αναφέρονταν πουθενά, γιατί το απαγόρευε το διάταγμα του 1971. Πρόκειται για τις ιδιοκτησίες «εξ αδιαιρέτου»…

Εκ των υστέρων, σε πολλές περιπτώσεις οι συνιδιοκτήτες υπέγραφαν ένα ιδιωτικό συμφωνικό, με ή και χωρίς συμβολαιογράφο, ώστε να μπορούν να χτίσουν με ασφάλεια σε ένα κομμάτι του ενιαίου ακινήτου.

Από αυτήν τη μορφή των μεταβιβάσεων ξεκινούσαν και οι «πόλεμοι» μεταξύ συνιδιοκτητών, αφού σε ένα εκτός σχεδίου οικόπεδο τεσσάρων στρεμμάτων η προβλεπόμενη από τον νόμο δόμηση για κατοικία είναι 200 τετραγωνικά. Μικρή προσαύξηση προβλέπεται για μεγαλύτερες εκτάσεις. Αυτά τα τετραγωνικά όφειλαν να μοιραστούν οι συνιδιοκτήτες και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κάποιος έσπευσε να βγάλει πρώτος οικοδομική άδεια, «απαλλοτριώνοντας» κάποια ή και όλα τα τετραγωνικά των υπόλοιπων! Το πιο συνηθισμένο είναι ότι έβγαζαν άδεια με τα νόμιμα τετραγωνικά και τα αύξαναν αυθαίρετα, ανάλογα με τις ανάγκες τους.

Το ιδιότυπο καθεστώς ιδιοκτησίας και δόμησης αποδείχθηκε το βασικότερο εμπόδιο για τη νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών, αφού δεν συμφωνούν οι συνιδιοκτήτες που έχουν πολλαπλασιαστεί σε σχέση με τους αρχικούς με γονικές παροχές, κληρονομιές και πωλήσεις.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος θεωρεί ότι εντάσσονται τουλάχιστον ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες σε αυτή την ενότητα και από αυτούς ως τώρα μόνο το 20% έχει υποβάλει δηλώσεις. Με τις νέες ρυθμίσεις:

• θεσπίζεται η δυνατότητα διηρημένης ιδιοκτησίας σε εκτός σχεδίου ακίνητα, με την προϋπόθεση ότι τα κτίρια είχαν κατασκευαστεί πριν από τον Σεπτέμβριο του 2011 και, κυρίως, ότι συμφωνεί τουλάχιστον το 65% των συνιδιοκτητών. Ειδικά για περιπτώσεις που έχει γίνει διανομή ιδιοκτησίας με συμβολαιογραφική πράξη, ο κάθε συνιδιοκτήτης μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συναίνεση των υπολοίπων.

• Επιτρέπεται η υποβολή δήλωσης νομιμοποίησης αυθαιρέτου για ένα αυτοτελές κτίριο ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους συνιδιοκτήτες