Η διαμόρφωση ενός σύγχρονου, συγκεκριμένου και αξιόπιστου διεκδικητικού πλαισίου για την ολοκλήρωση των έργων του Αχελώου, αποτελεί στόχο και σκοπό της «Επιτροπής πρωτοβουλίας για τα υδατικά της Θεσσαλίας», όπως αναφέρει ανακοίνωση την οποία υπογράφουν 9 πρώην αυτοδιοικητικοί και εκπρόσωποι φορέων. Η ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Όσοι υπογράφουμε την ανακοίνωση αυτή, άνθρωποι που υπηρετήσαμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Επιστήμη, αισθανόμαστε την ανάγκη να επικοινωνήσουμε με τους συμπολίτες μας, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας που αναλαμβάνουμε εθελοντικά, με στόχο τη δραστηριοποίηση των θεσσαλικών φορέων και οργανώσεων για την ανάδειξη και επίλυση των σημαντικών οικολογικών και αναπτυξιακών προβλημάτων που αναφέρονται στον τίτλο της ανακοίνωσής μας, τα οποία δυστυχώς λιμνάζουν επί πολλά χρόνια. Εδώ και δεκαετίες ο κόσμος της Θεσσαλίας βίωσε μια πολύχρονη προσπάθεια (η οποία προσέλαβε τον χαρακτήρα «κινήματος»), με επίκεντρο την κατασκευή των έργων «εκτροπής Αχελώου». Επρόκειτο για ένα σύστημα ταμιευτήρων επί του Άνω Αχελώου και έργων μεταφοράς υδάτων, με κύριους στόχους την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στις θέσεις Μεσοχώρα και Συκιά, την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της λεκάνης Πηνειού για αρδευτικούς σκοπούς, αλλά και επιμέρους ωφέλειες, μεταξύ των οποίων και η ενίσχυση ευαίσθητων οικοσυστημάτων (π.χ. λίμνη Κάρλα, η οποία κατά 70% τροφοδοτείται από τα νερά του Πηνειού).
Όλα αυτά τα χρόνια, τα τρία βασικά έργα του συνολικού πρότζεκτ (Μεσοχώρα, Συκιά, σήραγγα μεταφοράς 18 χιλιομέτρων) προχώρησαν σε μεγάλο βαθμό (95%, 65%, και 85% αντιστοίχως), χωρίς όμως να ολοκληρωθούν και να λειτουργήσουν. Στο μεταξύ, κατά τα χρόνια που μεσολάβησαν από την έναρξη των έργων, οι στόχοι, αλλά και το θεσμικό πλαίσιο για την ενέργεια, τα νερά και το περιβάλλον, έχουν προσαρμοστεί αναλόγως, με δεδομένο ότι η χώρα μας είναι ενταγμένη στην ΕΕ.
Παρότι όμως οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν γενικώς θετικά τις επιλογές των δεκαετιών ’70 και ’80, ισχυρά οικονομικά συμφέροντα (π.χ. ανταγωνιστικές μορφές ενέργειας), τοπικιστικές αντιδράσεις από γειτονικές περιοχές και φορείς διαφορετικών αντιλήψεων για τη Γεωργία, έδωσαν συνασπισμένοι μάχες κατά της πορείας των έργων, τραυμάτισαν την αξιοπιστία των εκάστοτε κυβερνητικών επιλογών και επέφεραν μεγάλες καθυστερήσεις. Η προσπάθειά τους να ακυρωθούν τα έργα τελικώς δεν στέφθηκε από επιτυχία. Τα έργα προχώρησαν σημαντικά, ενώ το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την 26/2014 απόφασή του, οριστικοποίησε τις θέσεις του, δίνοντας το περίγραμμα των προϋποθέσεων συνέχισης και ολοκλήρωσής τους.
Όμως δυστυχώς το Υπουργείο Υποδομών, ως κύριος των δύο έργων (Συκιά και σήραγγα), αδρανεί εμφατικά, παρά τις δηλώσεις πρωθυπουργού και αρμόδιων υπουργών ότι θα εξετάσουν το θέμα, ενώ την ίδια ώρα τα έργα, λόγω της πολυετούς εγκατάλειψης σε συνδυασμό με τις συχνές ισχυρές πλημμύρες, κινδυνεύουν με κατάρρευση!
Τέλος, με ανησυχία σημειώνουμε πως το μέγιστο περιβαλλοντικό πρόβλημα, το οποίο συνιστούν οι υπεραντλήσεις από τους επιφανειακούς και κυρίως τους υπόγειους υδροφορείς, αγνοούνται επιδεικτικά από τους αρμόδιους, οι οποίοι, παρά τις μεγαλοστομίες για την περιβαλλοντική προστασία, επιτρέπουν τη διαιώνιση της εκρηκτικής αυτής κατάστασης και την διεύρυνση των ελλειμμάτων.
Η προσθήκη τριών ακόμη έργων ταμίευσης στη θεσσαλική λεκάνη (Σμόκοβο, Γυρτώνη, Κάρλα) δεν είναι δυστυχώς αρκετή για να ανατραπεί η δραματική πραγματικότητα και προφανώς ο αγώνας για την υλοποίηση πρόσθετων ταμιευτήρων (Μουζάκι, Ενιπέας, κ.λπ.) πρέπει να συνεχιστεί. Συνοπτικά, αντιλαμβανόμαστε το πρόβλημα της διαχείρισης των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας μέσα από το σύμπλοκο: Γεωργική παραγωγή, Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας, Αποθήκευση ενέργειας για ενίσχυση της χρήσης ΑΠΕ και απεξάρτησης από εισαγόμενους υδρογονάνθρακες και προστασία του περιβάλλοντος, περιορίζοντας τη ρύπανση των υδροφορέων και διασώζοντας τους υπόγειους υδροφορείς. Όπως λοιπόν προκύπτει από τα παραπάνω, η προσπάθεια σήμερα έχει πλέον τελείως νέα χαρακτηριστικά σε σχέση με παλαιότερες εποχές. Από εδώ και στο εξής οι όποιες γενικές τοποθετήσεις «υπέρ της εκτροπής Αχελώου» μοιάζουν περισσότερο με άσφαιρα πυρά, χωρίς ουσιαστικά να διαμορφώνουν ένα συγκεκριμένο, αξιόπιστο διεκδικητικό πλαίσιο.
Τα στοιχεία ενός τέτοιου πλαισίου θα πρέπει να είναι η απρόσκοπτη ολοκλήρωση του ΥΗ έργου Μεσοχώρας, η επανεκκίνηση των διαδικασιών για τα έργα Συκιάς – σήραγγας, η άμεση λήψη μέτρων για αποφυγή καταρρεύσεων στα εγκαταλειμμένα εργοτάξια, η εκπόνηση νέου, σύγχρονου και μακρόπνοου προγράμματος ανάπτυξης της Γεωργίας, η εφαρμογή των μέτρων – δράσεων και των συμπληρωματικών έργων ταμίευσης που προβλέπονται στο Σχέδιο Διαχείρισης, ο συστηματικός περιορισμός των υπερκαταναλώσεων νερού στη Γεωργία, η οικολογική προστασία των υδροφορέων – οικοσυστημάτων κ.α.
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, δηλώνουμε ότι θα δραστηριοποιηθούμε ΕΝΩΤΙΚΑ, χωρίς κομματικές και παραταξιακές δεσμεύσεις και χωρίς αποκλεισμούς στην εθελοντική προσφορά. Θα επιδιώξουμε συναντήσεις με τα κόμματα, τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ Βαθμού, τα Επιμελητήρια, τους επιστημονικούς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς, επιδιώκοντας την κοινή δράση, με στόχο να παρακάμψουμε εμπόδια που αθόρυβα και μεθοδικά «φυτεύουν» τα κάθε είδους συμφέροντα. Τέλος, θα σταθούμε απέναντι σε παρελκυστικές τακτικές και σε ποικίλες μεθοδεύσεις στις οποίες καταφεύγουν εκείνοι που επιδιώκουν την εγκατάλειψη ή/και κατεδάφιση των έργων Άνω Αχελώου και τον περιορισμό των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του τόπου μας, εκμεταλλευόμενοι την ελλιπή ενημέρωση των πολιτών, τη φυσιολογική κόπωση της κοινής γνώμης και την έλλειψη συντονισμού των φορέων στο επίπεδο που απαιτούν οι σημερινές συνθήκες.
Για την πρωτοβουλία: – Αναγνωστόπουλος Βασίλης, πρ. νομάρχης Καρδίτσας – Αρχοντής Δημήτρης, πρ. δήμαρχος Καρδίτσας – Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – Γκούμας Κώστας, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕ/Κεντρικής Ελλάδας – Ζυγογιάννης Γιώργος, πρ. πρόεδρος ΕΘΕΜ – Λάππας Χρήστος, πρ. δήμαρχος Τρικκαίων – Μπαρμπούτης Τάσος, ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/Κ-Δ Θεσσαλίας – Πατραμάνης Στέφανος, πρ. νομάρχης Τρικάλων – Σκοτινιώτης Πάνος, πρ. νομάρχης Μαγνησίας και πρ. Δήμαρχος Βόλου».
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ
