ΥΠΕΝ: φωτοβολταϊκά στέγης με επιδότηση έως 90%, για την ενεργειακή φτώχεια

Επιδότηση 80% και στις λιγνιτικές περιοχές 90% για εγκατάσταση συστημάτων ενεργειακής αυτονομίας ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά στη στέγη)  και εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, όπως επίσης φθηνά  τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος με «ενεργειακή κάρτα» για 1 εκατομμύριο ευάλωτα νοικοκυριά προβλέπει το νέο σχέδιο του ΥΠΕΝ για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Τα νέα προγράμματα «Εξοικονομώ Αυτονομώ» με επιδότηση 80%  και στις λιγνιτικές περιοχές 90%  δρομολογούνται από το ΥΠΕΝ μέσω του «Σχεδίου Δράσης για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας 2021-2030», το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση με προθεσμία για την κατάθεση προτάσεων και παρατηρήσεων έως και την Παρασκευή 20.08.2021. Δείτε το σχέδιο του ΥΠΕΝ στη διαβούλευση

Το «Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας» κατά την περίοδο 2021 – 2030 που περιλαμβάνει  νέα μέτρα ενεργειακής εξοικονόμησης, συνολικής χρηματοδότησης  ύψους 2,1 δισ. ευρώ, με στόχο από 1 εκατ. σήμερα, να μειωθούν τα φτωχά ενεργειακά νοικοκυριά το 2025 σε 480.000 και το 2030  σε 240.000.

-«Η ενεργειακή ένδεια αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό φαινόμενο με ποικίλες προεκτάσεις και συνέπειες στην οικονομία, στην πολιτική, στην κοινωνία, στην υγεία και στο περιβάλλον των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ελλάδα το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας αποτελεί πλέον ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα ιδιαίτερα μετά το έτος 2011 λόγω της οικονομικής ύφεσης, με αποτέλεσμα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) η καταπολέμηση του φαινομένου να αποτελεί προτεραιότητα και σημαντική πρόκληση έως το έτος 2030 προκειμένου να επιτευχθεί η αντιστροφή των επιπτώσεων στην ελληνική κοινωνία» αναφέρει το σχέδιο του ΥΠΕΝ και σημειώνεται ότι:

-«Για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου απαιτείται ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μιας συνεκτικής και αποτελεσματικής στρατηγικής, η οποία θα στοχεύσει στη μόνιμη, και μακροπρόθεσμη καταπολέμηση του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας και όχι στον παροδικό μετριασμό του φαινομένου, μέσω της υιοθέτησης προσωρινών και βραχυπρόθεσμων μέτρων.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΕΣΕΚ, η συγκεκριμένη στρατηγική απαιτείται να εξειδικευτεί και να αποτυπωθεί στο Σχέδιο Δράσης με σκοπό την καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας. Πιο συγκεκριμένα, το Σχέδιο Δράσης πρέπει να περιλαμβάνει τόσο τον ορισμό των νοικοκυριών, τα οποία πλήττονται από την ενεργειακή ένδεια μέσω συγκεκριμένων ποσοτικών κριτηρίων, όσο και την ανάπτυξη μιας εξειδικευμένης διαδικασίας παρακολούθησης και αξιολόγησης της πορείας αποκλιμάκωσης του φαινομένου έως το έτος 2030.

Επιπρόσθετα, συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής πρέπει να εξειδικευτούν, σύμφωνα με τις επιταγές τόσο της Οδηγίας 944/2019/ΕΕ, όσο και της Οδηγίας 2002/2018/ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα απαιτείται η ανάπτυξη μιας ειδικής διαδικασίας παρακολούθησης και καταμέτρησης των επιπτώσεων του κάθε μέτρου πολιτικής ξεχωριστά, με σκοπό είτε τον ανασχεδιασμό τους, είτε την εφαρμογή νέων μέτρων πολιτικής».

Στα μέτρα που προβλέπει «Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας 2021-2030» του ΥΠΕΝ περιλαμβάνονται:

Ενεργειακή αναβάθμιση και αυτοπαραγωγή ενέργειας

Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων κατοικίας των πληττόμενων νοικοκυριών και προώθηση εγκατάστασης σταθμών ΑΠΕ για κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους. Προβλέπεται η εγκατάσταση συστημάτων και τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας και συστημάτων ΑΠΕ σε κτίρια πληττόμενων νοικοκυριών από την ενεργειακή ένδεια. Η επιδότηση των πληττόμενων νοικοκυριών δύναται να ισούται με έως το 80% του συνολικού κόστους επένδυσης των επιλέξιμων παρεμβάσεων για τα πληττόμενα νοικοκυριά, ώστε να αντιμετωπιστεί η δυσκολία ανεύρεσης ιδίων κεφαλαίων για συμμετοχή στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής.

Συγκεκριμένα θα επιδοτούνται:

-Η ριζική ανακαίνιση κτιρίων κατοικίας των πληττόμενων νοικοκυριών.

– Η εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων θέρμανσης και ψύξης.

-Η εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα ιδιοκαταναλώνεται με ταυτοχρονισμό. Η περίσσεια ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία παράγεται και δεν ιδιοκαταναλώνεται, δύναται να πωληθεί από Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης, δίνοντας ένα επιπρόσθετο όφελος στα πληττόμενα νοικοκυριά. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται στα 1,8 δισ. ευρώ και θα ωφεληθούν 120.000 νοικοκυριά.

Στις λιγινιτικές περιοχές

Για δράσεις ενεργειακή αναβάθμιση και αυτοπαραγωγή ενέργειας στις λιγνιτικές περιοχές, το ποσοστό επιδότησης θα ανέρχεται στο 90%. Το συνολικό κόστος  της συγκεκριμένης δράσης ανέρχεται στα 210 εκατ. ευρώ και αφορά 10.000 νοικοκυριά. Παροχή κινήτρων σε υφιστάμενους μηχανισμούς για δράσεις σε πληττόμενα νοικοκυριά – Καθεστώτα Επιβολής. Στις ενεργειακές εταιρείες θα δοθούν κίνητρα ώστε να αναλάβουν το κόστος εγκατάστασης αποδοτικών λαμπτήρων και έξυπνων μετρητών. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 70 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.

Ενεργειακές Κοινότητες

Ανάπτυξη του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας. Θα σχεδιαστούν στοχευμένες δράσεις, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών κινήτρων, ώστε η παραγόμενη ενέργεια (ηλεκτρική, θερμική και ψυκτική) από ΑΠΕ να χρησιμοποιείται τόσο από κοινότητες πολιτών όσο και από κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών νοικοκυριών, τα οποία πλήττονται από το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας.

Βελτίωση του Κοινωνικού Τιμολογίου

Προβλέπεται παροχή προνομιακού τιμολογίου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με σκοπό την προστασία των πληττόμενων νοικοκυριών από ακραίες και έκτακτες συνθήκες ενεργειακής ένδειας. Η παροχή θα γίνει σε συγκεκριμένα έτη μέσα στην περίοδο 2021-2030 ανάλογα με τις διαμορφωθείσες ακραίες και έκτακτες συνθήκες. Η προνομιακή τιμολόγηση θα αφορά την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των λοιπών χρήσεων των πληττόμενων νοικοκυριών. Το κόστος της δράσης υπολογίζεται στα 40 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.

«Ενεργειακή κάρτα»

Διάθεση «ενεργειακής κάρτας» σε πληττόμενα νοικοκυριά. Η παρεχόμενη «ενεργειακή κάρτα» θα δίνει τη δυνατότητα κατανάλωσης συγκεκριμένης ποσότητας ενεργειακών προϊόντων από τα πληττόμενα νοικοκυριά, ενώ δεν θα είναι εφικτή η αντικατάστασή τους με το ισοδύναμο ποσό αγοράς τους ή η ενδεχόμενη υποκατάστασή τους με άλλο ενεργειακό προϊόν. Η κάρτα θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις έκτακτων συνθηκών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας. Ενδεικτικά τέτοιες περίοδοι είναι με παρατεταμένη οικονομική άφεση ή με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και έντονα καιρικά φαινόμενα, οι οποίες ενδεχομένως να διαφοροποιούνται ανά κλιματική ζώνη. Το κόστος της δράσης είναι 40 εκατ. ευρώ και αφορά 100.000 νοικοκυριά.

Όριο για συνέχιση της ηλεκτροδότησης

Για τη διευκόλυνση αποπληρωμής λογαριασμών ρεύματος σε έκτακτες συνθήκες προβλέπεται επίσης για τα πληττόμενα νοικοκυριά και η καθιέρωση ενός κατώτατου ορίου ελάχιστης ενεργειακής κατανάλωσης κάτω από το οποίο δεν θα διακόπτεται η παροχή ηλεκτροδότησης. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ και αφορά 150.000 νοικοκυριά.

Ενημέρωση και εκπαίδευση

Στα μέτρα του προγράμματος προβλέπονται επίσης δράσεις ενημέρωση και εκπαίδευση των πληττόμενων νοικοκυριών.

Ειδικότερα  στο πλαίσιο των Καθεστώτων Επιβολής Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης, οι εταιρείες προμήθειας ενέργειας θα αναλάβουν τη διενέργεια στοχευμένων δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης για την παροχή εξειδικευμένων τεχνικών συμβουλών με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας, η οποία δύναται να επιτευχθεί μέσω της ορθολογικότερης διαχείρισης της ενέργειας. Από το μέτρο αυτό εκτιμάται ότι την περίοδο 2021-2030 θα ωφεληθούν 350.000 οικογένειες.

Την εφαρμογή του «Σχέδιο Δράσης για την Καταπολέμηση της Ενεργειακής Φτώχειας» αναλαμβάνουν  το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, εκπαιδευτικοί οργανισμοί, ερευνητικά κέντρα, ενώσεις επαγγελματιών και φορείς και ενώσεις προστασίας και εκπροσώπησης καταναλωτών.

Οι συγκεκριμένες δράσεις θα καλύπτουν τόσο την παροχή εξειδικευμένων συμβουλών εξοικονόμησης ενέργειας όσο και την ενημέρωση αναφορικά με τα τιμολόγια ενέργειας που έχουν διαμορφωθεί και είναι σε ισχύ για το σύνολο των ενεργειακών προϊόντων. Η δημόσια δαπάνη ανέρχεται στα 10 εκατ. ευρώ και θα ωφεληθούν 100.000 νοικοκυριά.