ΥΠΕΝ: Οικονομικά κίνητρα για περιβαλλοντικές επενδύσεις, αντικατάσταση ρυπογόνων αυτοκινήτων, επέκταση ηλεκτροκίνησης και φυσικό αέριο

Τι ανακοίνωσε ο Αν ΥΠΕΝ Σ. Φάμελλος στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε Αθήνα- Θεσσαλονίκη και άλλες ελληνικές πόλεις  – Εντός του Απριλίου στο ΚΥΣΟΙΠ το σχέδιο εθνικής πολιτικής για την Κυκλική Οικονομία

Οικονομικά κίνητρα για την αντικατάσταση παλαιών πετρελαιοκίνητων και ρυπογόνων οχημάτων, όπως τα φορτηγά, τα λεωφορεία και τα ταξί, για την επέκταση της  ηλεκτροκίνησης, την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου (συμπιεσμένο φυσικό αέριο για απομακρυσμένες περιοχές), όπως επίσης Φορολογικές εκπτώσεις για περιβαλλοντικές επενδύσεις που υπερβαίνουν τα θεσπισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος κατά τη συμμετοχή του στις διήμερες εργασίες την Τρίτη και Τετάρτη 10 και 11 Απριλίου 2018 στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, το οποίο ολοκληρώνεται σήμερα στη Σόφια της Βουλγαρίας.

Ο έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος με διαδοχικές τοποθετήσεις του στις διήμερες εργασίες του Συμβουλίου ανάπτυξε ένα συνολικό πλαίσιο προτάσεων και πρωτοβουλιών, που προωθούνται και πρέπει να ενισχυθούν σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο,  υπογραμμίζοντας ότι «στην Ευρώπη χρειαζόμαστε περισσότερη καινοτομία και επενδύσεις για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και θα πρέπει να βασιστούμε στο πρότυπο της κυκλικής οικονομίας για να δομήσουμε καλύτερες και κλιματικά ανθεκτικότερες κοινωνίες με χαμηλές εκπομπές».

Παράλληλα ο αν ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι «η Ελλάδα κινείται προς αυτή την κατεύθυνση και εντός του Απριλίου το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) θα καταθέσει δημόσια την εθνική πολιτική για την κυκλική οικονομία».

Αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Τη σημασία που δίνει η ελληνική πολιτεία στο θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, λόγω και των προβλημάτων νέφους που αντιμετώπισε η Αθήνα τις δεκαετίες του 1970 και του 1980, υπογράμμισε ο αναπληρώτης υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, κατά την εναρκτήρια τοποθέτησή του στο άτυπο συμβούλιο υπουργών Περιβάλλοντος στη Σόφια.

Ο αναπληρωτής υπουργός ανέφερε ότι τότε το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με σειρά μέτρων στον τομέα των μεταφορών και συγκοινωνιών. Ωστόσο, οι δημοσιονομικές συνθήκες και η αποδυνάμωση του δημόσιου τομέα, σε συνδυασμό με την καθυστέρηση δημόσιων υποδομών συγκοινωνιών και τη χρήση ανοιχτών εστιών καύσης για θέρμανση από αρκετούς πολίτες, έχουν δημιουργήσει καθυστερήσεις στην εφαρμογή μέτρων και άρα δυσμενείς εξελίξεις στον τομέα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Στη συνέχεια, ο κ. Φάμελλος σημείωσε ότι τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη, το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης παραμένει ιδιαίτερα σημαντικό και απαιτεί νέα και αποτελεσματικά μέτρα, ιδιαίτερα όσον αφορά στα οξείδια του αζώτου και τα αιωρούμενα σωματίδια. Υπάρχουν τεχνικές λύσεις, αλλά αυτές εξαρτώνται από τη θέσπιση πιο φιλόδοξων ευρωπαϊκών προτύπων και στόχων, όπως π.χ. για τις εκπομπές οχημάτων, την προσαρμογή της δοκιμής κύκλου οδήγησης σε πραγματικές συνθήκες ή την εισαγωγή νέων βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών για τη βιομηχανία και τον ενεργειακό τομέα.

 Οικονομικά κίνητρα

«Τα τεχνικά εργαλεία δεν επαρκούν, όμως, από μόνα τους. Θα πρέπει να βρεθούν και καινοτόμοι τρόποι χρηματοδότησης των απαραίτητων επενδύσεων» τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και πρόσθεσε: «Αξιολογούμε την εισαγωγή φορολογικών εκπτώσεων για περιβαλλοντικές επενδύσεις που υπερβαίνουν τα θεσπισμένα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς αυτό είναι απαραίτητο για να δοθούν τα αντίστοιχα κίνητρα και να βελτιωθεί η κοινωνική αποδοχή». Τα οικονομικά κίνητρα είναι, επίσης, απαραίτητα για την επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου (συμπιεσμένο φυσικό αέριο για απομακρυσμένες περιοχές), για την αντικατάσταση παλαιών πετρελαιοκίνητων και ρυπογόνων οχημάτων, όπως τα φορτηγά, τα λεωφορεία και τα ταξί, καθώς και για την ηλεκτροκίνηση».

Νέες υποδομές

Δεν θα πρέπει να αγνοηθεί η αποτελεσματικότητα νέων υποδομών, όπως γραμμές μετρό και τραμ, οι οποίες επανεκκινήθηκαν και επεκτείνονται, καθώς και ενδεχόμενα οικονομικά εργαλεία και αντικίνητρα που βασίζονται στις εκπομπές ή στα πρότυπα EURO, τα οποία μπορούν να μεταβάλουν τόσο τη συμπεριφορά των πολιτών, όσο και το συνολικό ενεργειακό μίγμα τόνισε ο αν ΥΠΕΝ.

Συνολικά, η βελτίωση της ποιότητας του αέρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, επισήμανε ο κ. Φάμελλος, καθώς υπάρχει μεγάλη συνέργεια μεταξύ των επιμέρους μέτρων (ηλεκτροκίνηση, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οικο-αποδοτικότητα κτιρίων, απανθρακοποίηση του ενεργειακού τομέα κ.λπ.). Αυτές οι συνέργειες πρέπει να είναι η βάση της προσπάθειάς μας για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί: π.χ. προωθούμε την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, που έχουν μεγάλο ανθρακικό αποτύπωμα και σημαντικές αέριες εκπομπές, με εναλλακτικά καύσιμα, αλλά ταυτόχρονα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ενδέχεται να υπάρξει και μεγάλο πρόβλημα στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα από την εκτεταμένη χρήση βιομάζας. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο αναπληρωτής υπουργός υπογράμμισε ότι η Ελλάδα έχει σκοπό να εξετάσει ενδελεχώς αυτά τα θέματα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, συμπληρώνοντας ότι το ίδιο θα πρέπει να γίνει και για τη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Χρηματοδοτικοί μηχανισμοί

Ο  κ. Φάμελλος σημείωσε ότι ενδεχόμενοι χρηματοδοτικοί μηχανισμοί θα πρέπει, εκτός από το να είναι αποτελεσματικοί, να ικανοποιούν και τα ακόλουθα κριτήρια: α) Να εξασφαλίζεται η πρόσβαση στην ενέργεια και στις ενεργειακές υπηρεσίες, με καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και στήριξη των καταναλωτών χαμηλού εισοδήματος, β) να μην υπάρχει προνομιακή μεταχείριση μορφών ενέργειας που βλάπτουν το περιβάλλον, όπως η πυρηνική ενέργεια, γ) να εξασφαλίζουν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη με ισότιμη διεύρυνση της παραγωγικής και τεχνολογικής βάσης και δραστηριότητας, καθώς και μείωση των ανισοτήτων.

Νέα ευρωπαϊκή στόχευση μηδενικών εκπομπών άνθρακα

Παράλληλα ο κ Φάμελλος σημείωσε ότι «είναι απαραίτητη μια νέα ευρωπαϊκή στόχευση μηδενικών εκπομπών άνθρακα για το 2050», με την υπογράμμιση ότι «ο χρόνος έως την  Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP 24), που θα διεξαχθεί στο Κατοβίτσε της Πολωνίας, τον Δεκέμβριο του 2018 είναι κρίσιμος και πρέπει να είναι οι απτές αποφάσεις για το «Εγχειρίδιο Κανόνων» της Συμφωνίας των Παρισίων (Paris Rulebook), προκειμένου να διασφαλιστούν διαφάνεια, λογοδοσία και δίκαιος επιμερισμός των προσπαθειών σε παγκόσμιο επίπεδο’. Επίσης τόνισε ότι «στον παγκόσμιο διάλογο χρειαζόμαστε ισχυρή ευρωπαϊκή φιλοδοξία, καθαρή μακροπρόθεσμη στόχευση και υποδειγματική δράση. Χρειαζόμαστε επίσης νέες συμμαχίες, κλιματική διπλωματία και στήριξη προς τις αναπτυσσόμενες χώρες».

Όπως είπε ο Έλληνας υπουργός, η διαδικασία προς την COP 24 θα λάβει υπόψη της τα αποτελέσματα της ειδικής αναφοράς της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) για αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 1.5o C, και το αναμενόμενό της συμπέρασμα, ότι δηλαδή η παγκόσμια κοινότητα συνολικά δεν είναι σε τροχιά επίτευξης των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων.

«Η πρόκληση για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι να κρατήσει τον ηγετικό της ρόλο στην παγκόσμια προσπάθεια περιορισμού των εκπομπών (σσ: των αερίων που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου) και να παραμείνει αξιόπιστη και προσηλωμένη στους στόχους» επεσήμανε ο κ. Φάμελλος και εξήγησε ότι σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρώπη πρέπει να επικοινωνήσει αποτελεσματικά την πρόοδο που επιτυγχάνει, να παρουσιάσει την παγκόσμια εικόνα και να εξηγήσει τι θα πρέπει να γίνει συλλογικά, σε παγκόσμιο επίπεδο. «Δεν αρκούν οι διακηρύξεις και οι δηλώσεις, χρειαζόμαστε διάλογο με απτά αποτελέσματα. Τα κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με το τι μοντέλο ανάπτυξης χρειαζόμαστε, πώς αυτό θα αλλάξει και πώς θα αλλάξουν τα παραγωγικά και καταναλωτικά πρότυπα, παραμένουν» τόνισε ο αν. υπουργός.

Αναφερόμενος, δε, στις ευρωπαϊκές πολιτικές, υπογράμμισε ότι η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί στον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Ο «χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, το 2050, διατυπώθηκε το 2011 θέτοντας ως στόχο τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 80% έως τα μέσα του αιώνα. Ο οδικός αυτός χάρτης πρέπει πλέον να αναθεωρηθεί στο πλαίσιο των στόχων της Συμφωνίας των Παρισίων και λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη μηδενικών εκπομπών άνθρακα για το δεύτερο μισό του αιώνα» είπε.