ΥΠΕΝ: Νέες πολεοδομικές μελέτες θα κρίνουν την τύχη 400.000 δηλωμένων αυθαιρέτων – Η απάντηση μέσω  ΠΑΕΣ: Ταμείο ή κατεδάφιση….

Του Αργύρη Δεμερτζή

Αβέβαιο το παρόν και με βαριές οικονομικές και πολεοδομικές συνέπειες  διαγράφεται το μέλλον για τους ιδιοκτήτες  400.000 δηλωμένων αυθαιρέτων της κατηγορίας 5. Η συγκεκριμένη κατηγορία αφορά σε κάθε είδους ειδικά κτίρια, πολυκατοικίες , βίλες, πολυτελείς κατοικίες και εξοχικά, με πολεοδομικές υπερβάσεις άνω του 40%, τα οποία  χτίστηκαν εν μέρει ή στο σύνολο τους χωρίς οικοδομική άδεια.

Σε ειδική εκδήλωση, που διοργάνωσε ο ΣΕΠΟΧ τη Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018 στο ΤΕΕ  αναδείχθηκε ότι οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων της κατηγορίας 5, οι οποίοι εντάχθηκαν στις διαδικασίες  των  πολεοδομικών νόμων 4178/13 και 4495/17,  εξασφαλίζοντας  αναστολή της επιβολής των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου και προσωρινή εξαίρεση της κατεδάφισης δεν υπάρχει απολύτως καμία βεβαιότητα ότι θα πετύχουν και τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων με οριστική εξαίρεση τους από την κατεδάφιση. Αντιθέτως θα κριθούν με αυστηρά πολεοδομικά κριτήρια και σε κάθε περίπτωση θα περάσουν από το δημόσιο Ταμείο.

Ερώτημα

-«Τα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 μπορούν να νομιμοποιηθούν και να εξαιρεθούν της κατεδάφισης οριστικά;»

Θέτοντας το συγκεκριμένο ερώτημα η Σταυρούλα Αγρίου,  ειδική σύμβουλος του ΥΠΕΝ στην εκδήλωση του ΣΕΠΟΧ άνοιξε τη συζήτηση ότι η πρόβλεψη του νόμου 4495/2017, μέσω της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης και πληρωμής στην Τράπεζα Γης Δικαιωμάτων και Κοινόχρηστων Χώρων ουσιαστικά δεν αποτελεί λύση καταφύγιο για όλους τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων της κατηγορίας 5.

Λύση μέσω Τράπεζας Γης

Ο  πολεοδομικός νόμος προβλέπει ότι  οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων της κατηγορίας 5  μπορούν να πετύχουν την οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, πληρώνοντας σημαντικά ποσά για την αγορά συντελεστή δόμησης αντίστοιχης αξίας με τα τετραγωνικά μέτρα της πολεοδομικής υπέρβασης τους.

Η πληρωμή προβλέπεται  να γίνεται  μέσω της ενεργοποίησης των θεσμών της Μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης και της Τράπεζας Γης Δικαιωμάτων και Κοινόχρηστων Χώρων, που καθιέρωσε ο νέος νόμος για τα αυθαίρετα (4495/2017), ώστε με τα χρήματα που συγκεντρώνονται  να γίνονται έργα περιβάλλοντος, που θα αντισταθμίζουν την περιβαλλοντική ζημία της πολεοδομικής αυθαιρεσίας.

Κλειδί οι ΠΑΕΣ 

Καθοριστικός παράγοντας, σύμφωνα με την εκπρόσωπο του ΥΠΕΝ, που θα κρίνει ποιά αυθαίρετα της κατηγορίας 5 μπορούν να τύχουν οριστικής νομιμοποίησης με πληρωμή και ποια θα κριθούν οριστικά κατεδαφιστέα θα είναι οι μελέτες και εν συνεχεία τα Προεδρικά Διατάγματα των ΠΑΕΣ. Δηλαδή των Περιοχών Αυξημένης Επιβάρυνσης Συντελεστή, που επίσης καθιερώνει ο νέος πολεοδομικός νόμος 4495/17.

Η Σταυρούλα Αγρίου εξήγησε ότι οι Περιοχές Αυξημένης Επιβάρυνσης Συντελεστή (Π.Α.Ε.Σ.) έχουν  θεσμοθετηθεί με το άρθρο 73 του νόμου 4495/17  και ότι σκοπός των Π.Α.Ε.Σ., μετά από ειδικές μελέτες, που υποχρεωτικά θα εκπονηθούν είναι η διερεύνηση της δυνα­τότητας οριστικής εξαίρεσης από την κατεδάφιση των αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσης της κατη­γορίας 5 του άρθρου 9 του ν. 4178/2013 και της κατηγο­ρίας 5 του άρθρου 96 του ν.4495/2017.

Τα βήματα για τις ΠΑΕΣ

Η  ολοκλήρωση των ΠΑΕΣ προγραμματίζει  το ΥΠΕΝ να γίνουν μέσα στην επόμενη διετία.  Οι Π.Α.Ε.Σ. εγκρίνονται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του υπουργού Περιβάλ­λοντος και Ενέργειας με τήρηση της ακόλουθης διαδι­κασίας:

α) Κίνηση της διαδικασίας επίσπευσης για την έγκρισή τους με έκδοση απόφασης από τον οικείο δήμο, ή σύ­νολο όμορων δήμων ή την περιφέρεια ή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

β) Εκπόνηση με τήρηση των διαδικασιών δημοσιότη­τας, σύμφωνα με την κ.υ.α. 107017/2006 (Β’ 1225).

γ) Εκπόνηση της μελέτης Π.Α.Ε.Σ. με τήρηση των δια­δικασιών δημοσιότητας αυτής.

δ) Γνωμοδότηση των οικείων δημοτικών ή περιφε­ρειακών συμβουλίων. Ειδικά, στις μητροπολιτικές πε­ριοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης αρμόδιο όργανο για τη γνωμοδότηση του προηγούμενου εδαφίου είναι η Διεύθυνση Μητροπολιτικού Σχεδιασμού.

ε) Εισήγηση της Διεύθυνσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού (Δ.Π.Σ.) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. στ) Γνωμοδότηση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α..

Οι εκτός σχεδίου Π.Α.Ε.Σ. ρυθμίζονται στο πλαίσιο εκπόνησης των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, (Τ.Χ.Σ), που επίσης προγραμματίζει το ΥΠΕΝ να δρομολογήσει σε όλη τη χώρα, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Αποκαλυπτικά στοιχεία

Τα δηλωμένα αυθαίρετα της κατηγορίας 5 φθάνουν σήμερα τις 400.000 αντιστοιχούν στο 35% των δηλώσεων και αφορούν σε περισσότερα από 35 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα αυθαίρετης δόμησης είπε η Σταυρούλα Αγρίου, με βάση τα επίσημα στοιχεία δηλώσεων αυθαιρέτων στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ.

Σημειώνεται ότι από το σύνολο των αυθαιρέτων της κατηγορίας 5 περίπου 360.000 δηλώσεις έχουν γίνει με το νόμο 4178/13 και περί τις 40.000 δηλώσεις με το νέο πολεοδομικό νόμο 4495/17

Είναι εντυπωσιακό πάντως ότι οι καραμπινάτες αυθαιρεσίες, αντιπροσωπεύουν το 50% των προστίμων για τα αυθαίρετα δηλαδή περισσότερα από 2,5 δις. ευρώ.

Τα στοιχεία του ΤΕΕ, που ήρθαν  πρόσφατα στη δημοσιότητα  αποκαλύπτουν άλλο ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μεγάλων παραβάσεων,  αφού στην κατηγορία 4 (παραβάσεις έως 40% της επιτρεπόμενης κάλυψης, δόμησης, ύψους) και 5, αντιστοιχεί και ο μεγαλύτερος όγκος από τις πισίνες  που είναι πάνω από 1 εκατομμύριο κυβικά μέτρα νερού.