ΥΠΕΝ: Οδηγός χρηματοδότησης για «έξυπνες πόλεις» και ηλεκτροκίνηση

Του Αργύρη Δεμερτζή/

Υπάρχουν πολλά διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα για την υλοποίηση έργων σχετικών με την «έξυπνη πόλη» και την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.

To ecopress παρουσιάζει την ταυτότητα των Εθνικών και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που καταγράφονται σε σχετική μελέτη του ΥΠΕΝ, με βάση την οποία ετοιμάζεται ολοκληρωμένος οδηγό για την χρηματοδότηση έργων βιώσιμης κινητικότητας στους δήμους.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκειμένου να βοηθήσει τους Δήμους να αντλήσουν πόρους και να προχωρήσουν σε έργα έχει αναθέσει την εκπόνηση μελέτης,  η οποία θα πάρει την μορφή “Εγχειριδίου για την Ανάπτυξη Έξυπνων και Πράσινων Πόλεων” και θα δοθεί στη δημοσιότητα το επόμενο διάστημα.

Η μελέτη έχει αντικείμενο την εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης από τους Δήμους της χώρας, καθώς και την αναλυτική καταγραφή των τρόπων χρηματοδότησης των ενεργειών, που απαιτούνται στο πλαίσιο των Εθνικών και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και Δράσεων.

ΓΓ Ενέργειας

Σε πρόσφατη ομιλίας της η γενική γραμματέας Ενέργειας Αλ. Σδούκου έκανε ειδική αναφορά στον κρίσιμο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προσπάθεια προώθησης όχι μόνο της ηλεκτροκίνησης, αλλά και όλων των μορφών βιώσιμης κινητικότητας, καλώντας τους δήμους να προχωρήσουν στην εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων σημείων φόρτισης. Υπογράμμισε δε ότι υπάρχουν ήδη παραδείγματα  ελληνικών πόλεων που το προσπαθούν αυτό, σε επίπεδο πιλοτικών προγραμμάτων.

Η  ίδια αναγνώρισε ότι όλες αυτές οι δράσεις απαιτούν σημαντικά ποσά για να υλοποιηθούν, επεσήμανε όμως ότι υπάρχουν πολλά διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα για την υλοποίηση έργων σχετικών με την «έξυπνη πόλη», αλλά και πιο συγκεκριμένα έργων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης.

Μέσα από τη μελέτη του ΥΠΕΝ θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία, ενώ επίσης θα αναλυθούν οι προϋποθέσεις και οι συνθήκες προσέγγισης και λήψης πόρων ενίσχυσης.

Οι τρόποι χρηματοδότησης

Επιχορηγήσεις

Η ΕΕ χορηγεί επιχορηγήσεις σε οργανισμούς και, περιστασιακά, σε ιδιώτες, για να τους βοηθήσει να υλοποιήσουν σχέδια που προωθούν τις πολιτικές και τους στόχους της. Οι επιχορηγήσεις είναι συνήθως υπό τη μορφή συμπληρωματικής χρηματοδότησης που σημαίνει ότι ο δικαιούχος οργανισμός θα πρέπει επίσης να διαθέσει ένα ποσοστό της χρηματοδότησης για το έργο τους.

Δάνεια, εγγυήσεις και equity

Η ΕΕ παρέχει δάνεια, εγγυήσεις και ισότητα ως μορφές οικονομικής βοήθειας για την υποστήριξη των πολιτικών και των προγραμμάτων της.

Τα προγράμματα

HORIZON 2020

Το πρόγραμμα “Ορίζοντας 2020” είναι το πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία με σχεδόν 77 δισεκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα για 7 έτη (2014­2020) στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας. Το πρόγραμμα Horizon 2020 απαιτεί έργα έρευνας και καινοτομίας που σχετίζονται με την αστική κινητικότητα να περιλαμβάνουν:

✓Έξυπνη, πράσινη και ολοκληρωμένη μεταφορά

✓Έξυπνες πόλεις και κοινότητες

✓Μπαταρίες επόμενης γενιάς

✓Πράσινα οχήματα

✓Φυσικές λύσεις

Τα σχέδια HORIZON 2020 για την αστική κινητικότητα έχουν ομαδοποιηθεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας CIVITAS.

Σε ένα δίκτυο ευρωπαϊκών πόλεων, η πρωτοβουλία αυτή δοκιμάζει και εφαρμόζει καινοτόμες λύσεις για καθαρότερες και καλύτερες αστικές μεταφορές και κινητικότητα.

Το Ταμείο Δραστηριότητας CIVINET είναι ένα πρόγραμμα που υποστηρίζει την υιοθέτηση μέτρων βιώσιμης αστικής κινητικότητας στην Ευρώπη με την παροχή οικονομικής βοήθειας στα δίκτυα πόλεων του προγράμματος συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (CIVNETS). Αναμένεται πρόσκληση το 2020.

Α)Οι πόλεις ως συνδεδεμένοι πολυτροπικοί κόμβοι για έξυπνη και καθαρή κινητικότητα: νέες προσεγγίσεις για την επίδειξη και δοκιμή καινοτόμων λύσεων ΛΗΞΗ 21.04.2020

Β)Ψηφιοποίηση του συστήματος μεταφορών: κοινή χρήση δεδομένων – ΛΗΞΗ 21.04.2020

Αναμένεται πρόσκληση το 2020

BUILDING A LOW-CARBON, CLIMATE RESILIENT FUTURE: LOW-CARBON AND SUSTAINABLE TRANSPORT

CONNECTING EUROPE FACILITIES (TEN-T)

Συνολικός προϋπολογισμός για το CEF Transport: 24,05 δις € για την περίοδο 2014-2020 και η INEA είναι η πύλη προς το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ταμείου.

Το 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ), μαζί με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ξεκίνησε την νέα δράση CEF Transport Blending Facility προκειμένου να την χρησιμοποιήσει πιλοτικά για τη νέα προγραμματική περίοδο

Πρόκειται για ένα καινοτόμο χρηματοδοτικό μέσο για την υποστήριξη έργων που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα του τομέα των μεταφορών στην Ευρώπη.

Ενισχύει την υποδομή εναλλακτικών καυσίμων, αξιοποιώντας πόρους από την ΕΤΕπ, τις εθνικές προωθητικές τράπεζες και τον ιδιωτικό τομέα.

ACTIVE CALLS 1.Blending Facility

Αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση για την προώθηση της ουσιαστικής συμμετοχής επενδυτών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του ιδιωτικού τομέα σε έργα που συμβάλλουν στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και αποδοτικότητα του τομέα των μεταφορών στην Ευρώπη. Υποστηρίζει μεταξύ άλλων την ανάπτυξη εναλλακτικών καυσίμων .

Απαραίτητη προϋπόθεση η συμμετοχή της ΕΙΒ και εταίρων υλοποίησης.

ΕΝΑΡΞΗ : 20.2.2020 , EΠΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΘΕ 4 ΜΗΝΕΣ ΕΩΣ ΤΟΝ ΜΑΡΤΙΟ ΤΟΥ 2021

ACTIVE CALLS

Είναι σε άμεση προκήρυξη. Υποστηρίζει μεταξύ άλλων:

-Ασφαλή υποδομή, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς στάθμευσης στο οδικό δίκτυο.

-Ευφυείς υπηρεσίες μεταφορών για οδικές μεταφορές

Έναρξη : 26.2.2020

INTERREG 2014-2020

Interreg Europe

Ενισχύει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές σε ολόκληρη την Ευρώπη να αναπτύξουν και να παράσχουν καλύτερη πολιτική. Με τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος και ευκαιριών για την ανταλλαγή λύσεων, στοχεύει στην εξασφάλιση ότι οι κυβερνητικές επενδύσεις, η καινοτομία και οι προσπάθειες εφαρμογής θα οδηγήσουν σε ολοκληρωμένες και βιώσιμες επιπτώσεις για τους ανθρώπους και τον τόπο.

Χρηματοδοτεί την βιώσιμη κινητικότητα καθώς και την χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας

Απαιτείται η συνεργασία εταίρων από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε.

Διασυνοριακά Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας

Τα Προγράμματα αυτά έχουν ως στόχο να αντιμετωπίσουν κοινές διασυνοριακές και διακρατικές προκλήσεις, να στηρίξουν συνέργιες μέσω κοινών εταιρικών σχημάτων και να εδραιώσουν δυνατές συνεργασίες με γνώμονα την ισορροπημένη οικονομική, κοινωνική και χωρική ανάπτυξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-A «Ελλάδα – Βουλγαρία 2014-2020» Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-A «Ελλάδα – Ιταλία 2014-2020»
• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-A «Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020»
• Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Interreg IPA «Ελλάδα – Αλβανία 2014­2020»
• Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Interreg IPA «Ελλάδα – Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014-2020»
• Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg V-Β «Βαλκανική – Μεσόγειος 2014-2020»

Επόμενη πρόσκληση, ΜΑΡΤΙΟΣ 2020 ,

URBACT III

Για περισσότερα από δέκα χρόνια, το URBACT είναι το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας που στοχεύει στην ενδυνάμωση της βιώσιμης ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης στις πόλεις της Ευρώπης. Η αποστολή του είναι να ενεργοποιήσει τις πόλεις να συνεργαστούν και να αναπτύξουν ολοκληρωμένες λύσεις στις κοινές αστικές προκλήσεις, με τη βοήθεια της δικτύωσης, με την εκμάθηση από τις εμπειρίες των άλλων πόλεων, με την αναγνώριση και τον προσδιορισμό των καλών πρακτικών που θα βελτιώσουν τις αστικές πολιτικές.

Στα επιλέξιμα topics περιλαμβάνεται συγκεκριμένο και εξειδικευμένο topic για την βιώσιμη αστική κινητικότητα .

Αναμένονται προσκλήσεις συνεργασίας εντός του 2020 .

EUROPEAN INVESTMENT BANK

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) ανήκει από κοινού στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι στόχοι της συνίστανται στα εξής:

✓τόνωση του δυναμικού της Ευρώπης σε θέσεις εργασίας και ανάπτυξη

✓στήριξη δράσεων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής

✓προώθηση των ευρωπαϊκών πολιτικών και εκτός των συνόρων της Ένωσης.

Η ΕΤΕ παρέχει 3 κύρια είδη προϊόντων και υπηρεσιών:

Χορήγηση δανείων: τουλάχιστον το 90% των συνολικών χρηματοοικονομικών δεσμεύσεών της. Η ΕΤΕ χορηγεί δάνεια σε πελάτες όλων των μεγεθών με στόχο την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και η στήριξη αυτή συχνά συμβάλλει στην προσέλκυση άλλων επενδυτών.

«Συνδυαστική πόρων»: επιτρέπει στους πελάτες της να συνδυάσουν τη χρηματοδότηση από την ΕΤΕ με άλλες επενδυτικές πηγές.

Παροχή συμβουλών και τεχνική υποστήριξη: για τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας των πόρων.

Η ίδια η ΕΤΕ χορηγεί δάνεια άνω των 25 εκατ. ευρώ. Όταν πρόκειται για μικρότερα δάνεια, ανοίγει πιστωτικές γραμμές για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τα οποία στη συνέχεια χορηγούν δάνεια σε πιστωτές.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ:

1. CLIMATE ACTION
2. ENVIROMENT PROTECTION

ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ

Elena: παρέχει επιχορηγήσεις για τη στήριξη της προετοιμασίας επενδυτικών προγραμμάτων μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, των κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των βιώσιμων αστικών μεταφορών. Η νέα συμφωνία αφορά προϋπολογισμό 30€ εκατ., εκ των οποίων 20€ εκατ. θα στηρίξουν την προετοιμασία έργων ενεργειακής απόδοσης και κατανεμημένων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ 10€ εκ θα διατεθούν για έργα βιώσιμης αστικής μεταφοράς και κινητικότητας

JESSICA / Κοινή Ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές : Οι πόροι του JESSICA μπορούν ειδικότερα να διοχετεύονται σε σχέδια στους εξής τομείς:

> Αστικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της ύδρευσης και αποχέτευσης, της ενέργειας κ.λπ.

>Διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων

>Χώροι της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, για τουρισμό ή άλλες αειφόρους χρήσεις.

ΕΣΠΑ 2014 – 2020

Αξιοποίηση των αναπτυξιακών πόρων των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων

ΘΣ 4: Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς

-Κατασκευή-ολοκλήρωση έργων καθαρών αστικών μεταφορών στα κύρια αστικά κέντρα της χώρας με στόχο την προαγωγή της βιώσιμης πολυτροπικής αστικής κινητικότητας με τη χρήση μέσων φιλικών προς το περιβάλλον.

Αξιοποίηση των αναπτυξιακών πόρων των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων

ΘΣ 7: Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και άρση των εμποδίων σε βασικές υποδομές δικτύων

Α. Δίκτυα Μεταφορών

Β. Δίκτυα ενέργειας

ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ

Το Πράσινο Ταμείο μπορεί να χρηματοδοτεί προγράμματα που καταρτίζονται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ή άλλα Υπουργεία και τους εποπτευόμενους οργανισμούς τους, αποκεντρωμένες γενικές διοικήσεις, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημοσίου τομέα

Η βασική δομή των χρηματοδοτικών προγραμμάτων μπορεί να περιλαμβάνει ενδεικτικώς:

✓Άξονες προτεραιότητας που εξειδικεύουν την εθνική περιβαλλοντική στρατηγική

✓Μέτρα τα οποία εξειδικεύουν τους άξονες προτεραιότητας

✓Δράσεις που εξειδικεύουν τα μέτρα και στις οποίες εντάσσονται οι πράξεις και τα έργα που υλοποιούν οι δικαιούχοι.

ΣΥΜΠΡΑΞΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ

Οι Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) είναι συμβάσεις, κατά κανόνα μακροχρόνιες, οι οποίες συνάπτονται μεταξύ ενός δημόσιου και ενός ιδιωτικού φορέα, με σκοπό την εκτέλεση έργων ή/και την παροχή υπηρεσιών.

Χρήση κατά βάση για την αξιοποίηση δημοτικής περιουσίας , πχ e-parkings, εγκατάσταση δικτύου φορτιστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων , δημοτικές συγκοινωνίες.